Hiszpania w UE

SPIS TREŚCI

Str.
1. Wstęp 3
1.1. Cel pracy, uzasadnienie wyboru tematu 4

2. Ogólna charakterystyka Hiszpanii
2.1. Położenie geograficzne, podział administracyjny, język, ludność 5
2.2. Historia Hiszpanii 7
2.3. Gospodarka, przemysł, rolnictwo 9
2.4. PKB w różnych ujęciach 12
2.5. Płace minimalne 14
2.6. Turystyka Hiszpanii w liczbach 18

3. Podsumowanie i wnioski 22
4. Bibliografia 23


Wstęp

?Tylko podróż jest życiem, tak jak, odwrotnie, życie jest podróżą?

J. Paul

Swoje podróże zacząłem od radosnego, wielokrotnego przekraczania wraz z rodzicami granicy polsko-czechosłowackiej na tatrzańskich graniach. Później zaczęły się samodzielne wyjazdy na kolonie i obozy młodzieżowe, zarówno w kraju jak i za granicą. Od nie pamiętnych lat ciągle podróżuje i zwiedzam. Moim mottem życiowym są słowa Jeana Paul`a: ?Tylko podróż jest życiem, tak jak, odwrotnie, życie jest podróżą.? Mogę z czystym sumieniem przyznać, że zwiedziłem już całą Europę. Jednakże, miejscem, które utkwiło mi najbardziej w pamięci jest Hiszpania. Zwiedzając takie miasta jak Barcelona, Madryt, Valencia, Murcia, czy Lloret de Mar, zakochałem się w tym kraju. Sposób bycia, zachowania się miejscowej ludności dawał dużo do myślenia. Bardzo zafascynowała mnie tamtejsza kultura, tradycje, zwyczaje, czy nawet zwykli ludzie, którzy są tak radośnie nastawieni do życia, zawsze pogodni i rozweseleni, zawsze służący swoją pomocą.

1.1. Cel pracy, uzasadnienie wyboru tematu

Celem przygotowania pracy jest możliwość empirycznego zetknięcia się z pojęciami i problemami dotyczącymi gospodarki światowej, jak również przećwiczenie umiejętności szukania źródeł informacji, analizy tych informacji, wyciągania wniosków i przedstawienia ich w sposób jasny i zrozumiały.
Przedmiotem mojej pracy jest opracowanie krótkiej monografii gospodarki Hiszpanii. Dlaczego to właśnie Hiszpania? Odpowiedź jest bardzo prosta: Przebywając przez pewien okres w Valenci, a później w Albacete zafascynowałem się tamtejszą kulturą, poznałem dużo mieszkańców i ich obyczaje. Różnorodność i zarazem oryginalność Hiszpanii ma swoje źródło w historii kraju, który to powstał z połączenia różnych księstw. To zróżnicowanie przetrwało do dziś w różnicach w języku, kulturze, kuchni oraz sztuce. Hiszpania to oczywiście nie tylko plaże i spędzanie czasu na leniuchowaniu. Hiszpańskie miasta mają wiele do zaoferowania ludziom pragnącym zapoznać się z historią i kulturą kraju. Pobyt w Hiszpanii można również spędzić nieco bardziej aktywnie, wybierając się na wycieczkę np. w góry. Dobrym wyborem na górskie wędrówki są Pireneje, zwłaszcza w rejonie Aragon. W zimę można również poszusować na nartach w jednym z kurortów w górach Sierra Nevada.

2.1. Położenie geograficzne Hiszpanii

Hiszpania leży w południowo- zachodniej Europie nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym. Zajmuje około 85% powierzchni Półwyspu Iberyjskiego, archipelag Balearów, Wyspy Kanaryjskie oraz miasta Ceuta i Mellila w Afryce. Graniczy z Francją, Portugalią, Andorą, Marokiem i Gibraltarem .
Stolicą Hiszpanii jest Madryt, który liczy 2 866 tys. mieszkańców (dane z 1996r). Większymi miastami są: Barcelona (1508 tys.), Walencja (746 tys.), Sewilla (697 tys.), Saragossa (601 tys.), Malaga (522 tys.), Bilbao (370 tys.), Las Palmas (355 tys.), Valladolid (331 tys.), Murcia (328 tys.), Kordoba (302 tys.).
Hiszpania podzielona jest na 17 wspólnot ekonomicznych Comunidades Autónomas) i 52 prowincje.


Mapa Hiszpanii
http://www.zapala.pl/eb/hisz-por/map-his.htm

Mimo to, w Hiszpanii obowiązuje jeden język urzędowy, który w najczystszej odmianie występuje tylko w Kastylii. Język Basków (euskera) i Katalończyków, najbardziej odrębnych nacji hiszpańskich, posiada własną, specyficzna charakterystykę.

Nieco inaczej mówią też mieszkańcy Galicji, Andaluzji i Wysp Kanaryjskich . Ludzie zamieszkujący Półwysep Iberyjski bardzo rzadko lub prawie wogóle nie posługują się językiem angielskim. Wiadomo, że na lotnisku, w punkcie informacji turystycznej dowiemy się czegoś posługując się angielskim, ale wystarczy pojechać gdzieś w głąb kraju i niestety pozostaje nam tylko Hiszpański,
Hiszpania liczbą ludności jest zbliżona do liczby ludności Polski. Jest to kraj wielonarodowościowy, o czym świadczy takie zróżnicowanie-- Hiszpanie 73% ludności, Katalończycy 18%, Galisyjczycy 6%, Baskowie 1,5%. Nierównomierność rozmieszczenia ludności pogłębia się. Zwiększa się koncentracja ludności na wybrzeżach, natomiast stopniowo wyludnia się wnętrze kraju. Najwyższe wskaźniki gęstości zaludnienia na 1 km2 charakteryzują prowincje w Baskonii (Vizcaya 519 osób, Guipzcoa 339 osób), Katalonii i Walencji oraz W. Kanaryjskie, natomiast najniższe -- prowincje w Aragonii (Teruel 10 osób, Huesca 13 osób) i Kastylii-León (Soria 9 osób). Ponad 75% ludności mieszka w miastach. Tempo wzrostu liczby ludności 1985/91 wynosiło 0,2% rocznie. Wskaźnik przyrostu naturalnego maleje (z 12,5% -- 1965 do 1,7% -- 1990) w wyniku zmniejszania się stopy urodzeń (z 21% -- 1965 do 10,2% -- 1990). Emigracja maleje, zwiększa się natomiast imigracja, głównie z Portugalii, Afryki i Azji Pd. Liczbę pracowników cudzoziemskich szacuje się na 408 tys. (1990). Ponad 50% ludności zawodowo czynnej pracuje w usługach, 31% -- w przemyśle i budownictwie, 10% w rolnictwie. Kryzys gosp. lat 80. spowodował znaczną redukcję zatrudnienia w przemyśle i w konsekwencji wzrost bezrobocia; wskaźnik bezrobocia wynosi 18% (1992) -- najwyższy w Europie Zachodniej. Według Instituto Nacional de Estadstica w Hiszpanii na dzień 1-go stycznia 2006r zameldowanych było dokładnie: 44.395.300 osób. Z tego 3.884.600 to cudzoziemcy. Jednym słowem obcokrajowcy to ok. 9% ludności Hiszpanii. Najliczniejsze grono to Marokańczycy (535.000).Dalej, Ekwadorczycy (399.000) i Rumuni (382.000). Polaków jest zaledwie 45.600. Dla ciekawostki można powiedzieć, że rok wcześniej, 1.01.2005, było nas tu 36.477.

2.2. Historia Hiszpanii

Kolonizację południowych wybrzeży dzisiejszej Hiszpanii rozpoczęli w X p.n.e. Fenicjanie, którzy prowadzili w założonych przez siebie koloniach ożywiony handel. Ok. 230 p.n.e. Fenicjan wyparli Kartagińczycy, którzy zapoczątkowali intensywną kolonizację wnętrza Półwyspu Iberyjskiego. Rzymianie, pokonawszy Kartagińczyków w wyniku wojen punickich, włączyli obszar Półwyspu w skład swego imperium. Na początku VIII w. Arabowie, panujący już wcześniej nad obszarami Afryki Północnej, zajęli obszar Półwyspu Iberyjskiego. Władza Arabów (Maurów) nad terytorium obecnej Hiszpanii trwała do XIII w., przy czym do końca XV w. utrzymali się oni w południowej części Półwyspu, w Grenadzie. Pod koniec średniowiecza dały o sobie znać procesy integracyjne, w wyniku, których z luźnych jednostek politycznych, w wieku XVI, powstały na obszarze Półwyspu Iberyjskiego dwa duże państwa: Hiszpania i Portugalia. Położenie geograficzne kraju sprzyjało rozwojowi żeglugi i handlu zarówno z krajami śródziemnomorskimi, jak i z położonymi nad Oceanem Atlantyckim krajami Europy i Afryki. W XV w. rozpoczęła się epoka wielkich podróży morskich, odkryć geograficznych, podbojów i grabieży krajów zamorskich. Zorganizowana w Hiszpanii wyprawa K. Kolumba dotarła w 1492 do wybrzeży Ameryki. Kolejna wielka ekspedycja hiszpańska dowodzona przez F. Magellana jako pierwsza opłynęła wkoło kulę ziemską. Rywalizację obu państw Półwyspu Iberyjskiego na nowo odkrytych ziemiach rozstrzygnął podpisany w 1494 układ, na mocy, którego podzielono nieznane jeszcze przestrzenie morskie na dwie strefy wpływów: hiszpańską i portugalską.
W XVI w. rozpoczął się dla Hiszpanii okres wielkich podbojów kolonialnych w Ameryce. W 1521 konkwistadorzy hiszpańscy podbili Meksyk niszcząc cywilizację Azteków i Majów, w 1532 zdobyli Peru, następnie w 1536 Argentynę. W Azji pod panowanie Hiszpanii dostały się m.in. Filipiny.
Polityka kolonialna przyczyniła się do największego rozkwitu państwa, jednak jej skutki doprowadziły w późniejszym czasie do zacofania gospodarczego kraju. Od 2. poł. XVII w. rozpoczął się okres powolnego spadku znaczenia Hiszpanii, rozpadu imperium kolonialnego. Proces ten następował poprzez przejęcia zamorskich terytoriów przez inne, silniejsze gospodarczo państwa lub wskutek usamodzielniania się byłych kolonii. Pomimo tego do 2. połowy XX w. Hiszpania utrzymała posiadłości w Afryce Zachodniej i Środkowej. Obecnie jedynym śladem ogromnego niegdyś imperium są hiszpańskie enklawy na marokańskim wybrzeżu Morza Śródziemnego.

W początku XX w. Hiszpania była krajem rozbitym wewnętrznie i zacofanym gospodarczo. Próbę stabilizacji sceny politycznej podjął w 1923 Miguel Primo de Rivera zaprowadzając na okres siedmiu lat rządy dyktatorskie.
Po jego ustąpieniu na hiszpańskiej scenie politycznej ponownie zapanował chaos. Król Alfons XIII opuścił kraj. Trwała zaciekła rywalizacja bloku republikańsko-lewicowego i ugrupowań prawicowych.
W 1936 do władzy doszedł Front Ludowy, co stało się bezpośrednią przyczyną wojskowego zamachu stanu dowodzonego przez generała F. Franco. Po ostatecznym zwycięstwie nad republikanami w wyniku wojny domowej generał Franco zaprowadził system rządów autorytarnych. Zręczna polityka zagraniczna Hiszpanii umożliwiła zachowanie neutralności podczas II wojny światowej, po jej zakończeniu zaś przełamanie międzynarodowej izolacji Hiszpanii.
Długi okres stabilizacji politycznej wpłynął korzystnie na rozwój gospodarczy. W końcowym okresie rządów generała Franco nastąpiła wyraźna liberalizacja życia politycznego. W 1948 do kraju powrócił następca tronu hiszpańskiego Juan Carlos z dynastii Burbonów. Hiszpania załagodziła spór z Wielką Brytanią o Gibraltar, wycofała się z Sahary Hiszpańskiej rozwiązując swe problemy kolonialne.
W 1975, po śmierci Franco, przywrócono w Hiszpanii monarchię jako ustrój państwowy, Juan Carlos koronował się na króla. Od 1982 Hiszpania jest członkiem NATO, od 1985 zaś EWG. 27 kwietnia 2000 premierem został Jose Maria Aznar. Obecnym premierem Hiszpanii jest Jos Luis Rodrguez Zapatero

2.3. Gospodarka, przemysł, rolnictwo

Najważniejszą gałęzią gospodarki jest wysoko rozwinięty przemysł, zgrupowany w kilku wielkich okręgach. Hiszpania jest ważnym producentem samochodów osobowych m.in. SEAT i ciężarowych (Barcelona i Lleida, Walencja, Madryt, Valladolid, La Coru?a). Kilka wielkich koncernów ulokowało tutaj swoje zakłady (VW, grupa PSA, Ford). Produkcja samochodów osobowych wyniosła ponad 1,9 mln sztuk (2000). W Walencji, Bilbao, Barcelonie, Kadyksie oraz La Coru?i są duże stocznie a co za tym idzie jest tutaj wysoko rozwinięty przemysł stoczniowy (3% produkcji światowej - 6 miejsce). Hiszpania posiada liczne i bogate złoża surowców naturalnych. Wydobywany głównie w Górach Kantabryjskich węgiel kamienny zaspokaja 70% krajowego zapotrzebowania. Oprócz węgla równie często występują rudy żelaza. Ich wydobycie w pełni zaspokaja potrzeby przemysłu hutniczego i umożliwia eksport. Największa huta żelaza, zlokalizowana w Aviles, dostarcza niemal połowę krajowej produkcji hutniczej. Hiszpania posiada duże zasoby pirytów wydobywanych przede wszystkim w górach Sierra Morena, w okolicach La Zarza, Riotinto i Tarsis. Pod względem wydobycia pirytów Hiszpania utrzymuje się na czele światowych producentów tego surowca. W Górach Kantabryjskich i Sierra Morena eksploatuje się polimetaliczne złoża rud cynku i ołowiu. Ponadto na terenie Galicji wydobywa się wolfram i cynę. Eksploatacja złóż ropy naftowej zaspokaja jedynie niewielką część krajowego zapotrzebowania. Importowaną ropę przerabia się w rafineriach, z których największa zlokalizowana jest w Kartagenie. Ok. 40% produkowanej energii elektrycznej pochodzi z elektrowni wodnych, największą z nich wybudowano w Aldeadavila na rzece Duero. Różnorodny przemysł elektrotechniczny (sprzęt gospodarstwa domowego, komputery, półprzewodniki) rozwinął się w większych miastach (np. Barcelona, Madryt, Sewilla, Malaga). Dzięki importowi paliw płynnych oraz znacznym zasobom energii wodnej Hiszpania produkuje ok. 185 TWh energii elektrycznej (4,612 kWh na mieszkańca).
Hiszpania posiada dobrze rozwinięty, nowoczesny przemysł przetwórczy. W kraju funkcjonują liczne zakłady przemysłu maszynowego i chemicznego. Wielkim atutem jest rozwinięty przemysł włókienniczy, który skupił się na obszarze Katalonii, głównie w Barcelonie, a nade wszystko rolno-spożywczy (prod. cukiernicza, wina - ponad 34 mln hl (czwarte miejsce w świecie - konserw rybnych itp.) rozrzucony po całym kraju.
Zakłady przetwórstwa spożywczego przetwarzające produkty dostarczane przez rolnictwo rozmieszczone są równomiernie na terenie Hiszpanii.

W rolnictwie znajduje zatrudnienie 12% ludności zawodowo czynnej. Produkty pochodzenia rolniczego stanowią poważną pozycję eksportową. dostarczając niemal 1/5 wpływów z eksportu. Pod względem eksportu owoców cytrusowych kraj znajduje się w ścisłej światowej czołówce. Poza pomarańczami i mandarynkami prowadzi się uprawy kasztanów, migdałów, granatów i bananów. Dobrze rozwinęła się uprawa winnej latorośli, oliwek (Hiszpania jest drugim na świecie producentem oliwy z oliwek) jak również produkcja wina. Wśród zbóż do najważniejszych należą uprawy pszenicy, jęczmienia, żyta i owsa, na obszarach sztucznie nawadnianych zaś ryżu. Stosunkowo dobrze rozwinęła się uprawa buraków cukrowych i ziemniaków. Hodowla jest stosunkowo mniej ważną gałęzią produkcji rolnej, chociaż ma ona w kraju wielowiekowe tradycje. Największe pogłowie posiadają stada owiec, znacznie mniejsze zaś bydła i kóz. Rolnictwo przynosi 8% dochodu narodowego brutto.
Duże znaczenie dla kraju ma rybołówstwo i produkcja konserw rybnych. Największe porty rybackie skupiły się nad Zatoką Biskajską i na terenie Galicji.
Dochód narodowy w 1999 wynosił 17 300 USD na 1 mieszkańca (dane statystyczne). Średnia stopa inflacji w latach 1980-1992: 8,7%, w 1999: 2,3%. Do największych partnerów handlowych kraju należą Niemcy, Francja i Włochy. Obroty z zagranicą w 1999 wynosiły: import - 137 500 mln USD, eksport - 112 300 mln USD. Zadłużenie zagraniczne: 90 mld USD (1999). Podsumowując do lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia Hiszpania była jednym z najuboższych krajów Europy. Masowy napływ turystów spowodował wielki wzrost inwestycji i napływ kapitału zagranicznego, który wzmógł się jeszcze po przystąpieniu do Unii Europejskiej.
Hiszpania była przez ostatnie pół wieku jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw Europy. W 2001 r. PKB wyniósł 662 mld euro, czyli 16,5 tys. euro na mieszkańca. Hiszpania uporała się w ostatnich latach ze zmorą, jaką była znaczna inflacja (od r. 1990 spadła z ponad 9% do ok.2,5-3% obecnie) i masowym bezrobociem (obecnie około ~7.8% wobec 21,6% w 1978 r.).
Hiszpania jest znaczącym uczestnikiem handlu zagranicznego, wielkie banki mają swe siedziby gł. w Madrycie, Bilbao, Barcelonie i Walencji. W gospodarce Hiszpanii bardzo dużą rolę odgrywa obcy kapitał zagraniczny głównie inwestycje amerykańskie, brytyjskie, francuskie, to właśnie one doprowadziły do szybkiego uprzemysłowienia Hiszpanii. Jest ona zaliczana do grupy państw wysoko rozwiniętych, co potwierdza wysoki PKB. Pod względem potencjału ekonomicznego Hiszpanie stanowią wielką czołówkę Europy wraz z takimi krajami jak: Wielka Brytania, Francja, czy Włochy.

Są już ósmą potęgą gospodarczą świata i stali się jednym z głównych motorów napędowych europejskiej gospodarki. Produkt krajowy brutto Hiszpania ma już wyższy niż należąca do G8 Kanada.

Na szczególną uwagę zasługują zmiany poziomu PKB w przeliczeniu na głowę mieszkańca względem średniego PKB per capita całej Unii Europejskiej w państwach, które przystępowały do Wspólnoty jako najuboższe. Korzystały one dotychczas z Funduszu Spójności, a większość ich regionów była objęta finansowaniem z Funduszy Strukturalnych. W latach 1988-2001 wszystkie one zmniejszyły znacznie dystans do średniego PKB per capita UE.
Grecja, w analizowanym okresie zredukowała dystans do całej UE o 6,4 punktów procentowych. Równie uboga Portugalia zmniejszyła dystans o 9,8 punktów procentowych. Hiszpania (przystąpiła do WE razem z Portugalią) zmniejszyła dystans o 11,6 punktów. Natomiast radykalnej zmianie uległa pozycja Irlandii, która z poziomu 63,8% w 1988 r. stała się jednym z najbogatszych państw UE ze wskaźnikiem 117,9% średniej UE. Wszystkie przedstawione dane wskazują, że dzięki wstąpieniu krajów do struktur UE każde z nich rozwija się lepiej. Można to spostrzec na własne oczy analizując tabelkę poniżej.

2.4 PKB w różnych ujęciach
PKB na osobę wg parytetu siły nabywczej w państwach
kohezyjnych w stosunku do średniej UE-15, w latach 1988-2001,
UE-15 = 100

Rok Grecja Hiszpania Irlandia Portugalia
1988 58,3 72,5 63,8 59,2
1989 59,1 73,1 66,3 59,4
1990 57,4 74,1 71,1 58,5
1991 60,1 78,7 74,7 63,8
1992 61,9 77,0 78,4 64,8
1993 64,2 78,1 82,5 67,7
1994 65,2 78,1 90,7 69,5
1995 65,9 78,2 93,3 69,7
1996 66,6 79,3 93,5 70,0
1997 65,9 79,9 103,7 70,3
1998 66,9 79,2 106,1 72,2
1999 68,2 82,1 112,2 71,9
2000 67,7 82,2 115,2 68,0
2001 64,7 84,1 117,9 69,0
Zmiana 6,4 11,6 54,1 9,8

Źródło: Second progress report

Produkt Krajowy Brutto per capita w USD wg parytetu siły nabywczej w wybranych krajach w latach 1992-2002 źródło: OECD Health Data 2004

Dynamika zmian PKB per capita w USD wg PPP, w latach 1993-2002 źródło:OECD Health Data 2004

2.5. Płace minimalne

W styczniu 2006 roku, ustawowa płaca minimalna w różnych krajach wahała się
pomiędzy 82 i 1530 EUR brutto miesięcznie

Źródło: Eurostat, dane dotyczące. płacy minimalnej

Wykres poniżej obrazuje poziom płacy minimalnej w krajach członkowskich, niektórych krajach kandydujących oraz w USA w dniu 1 stycznia 2006 roku. Wśród krajów członkowskich, płaca minimalna brutto wahała się od 129 EUR (Łotwa) do 1503 EUR (Luksemburg). W krajach kandydujących, płaca minimalna wyniosła 82 EUR w Bułgarii, 90 EUR w Rumunii oraz 331 EUR w Turcji. Kraje europejskie można podzielić na trzy grupy oparte o poziom płacy minimalnej. Pierwsza grupa zawiera trzy kraje kandydujące (Bułgaria, Rumunia, Turcja) oraz 7 z 18 krajów członkowskich (Łotwa, Litwa, Słowacja, Estonia, Polska, Węgry, Republika Czeska). Płaca minimalna w tej grupie wyniosła między 82 i 331 EUR w styczniu 2006 roku. Druga grupa obejmuje pięć krajów członkowskich (Portugalia, Słowenia, Malta, Hiszpania, Grecja) z płacą minimalną od 437 do 668 EUR. Trzecia grupa obejmuje 6 krajów członkowskich (Francja, Belgia, Wlk. Brytania, Holandia, Irlandia i Luksemburg), gdzie płaca minimalna wyniosła ponad 1200 EUR. W USA federalna płaca minimalna wynosi 753 EUR.

Płaca minimalna w wybranych krajach członkowskich (MS), krajach kandydujących (CC) oraz USA,
w styczniu 2006 r. w euro.
BG ? Bułgaria, RO ? Rumunia, LV ? Łotwa, LT ? Litwa, SK ? Słowacja, EE ? Estonia, PL ? Polska, HU ? Węgry, Cz-Rep. Czeska, TR ? Turcja, PT ? Portugalia, Sl ? Słowenia, MT ? Malta, ES ? Hiszpania, El ? Grecja, FR ? Francja, BE ?Belgia , UK ? Wlk. Brytania, NL- Holandia, IE ? Irlandia , LU ? Luksemburg, US ? USA.

Średni roczny wzrost płacy minimalnej w euro wynosi od 1% do 12%
wśród krajów członkowskich

Tabela poniżej pokazuje płacę minimalną w euro, w walucie narodowej (NAC) oraz w PPS w styczniu każdego roku.

*: w tysiącach NAC **: w milionach NAC (p): szacunkowo
Źródło: Eurostat, dane dotyczące płacy minimalnej

W oparciu o dane w euro, roczny wzrost minimalnej płacy sięga od 1% w Holandii do 12% w Estonii. W oparciu o dane w PPS, roczny wzrost minimalnej płacy sięga od -3% w Portugalii do 6% w Hiszpanii i w Wlk. Brytanii. Dla wszystkich krajów, za wyjątkiem Luksemburga (wzrost oparty o euro 2%, wzrost oparty o PPS
5%), Wlk. Brytanii (wzrost w euro 5%, wzrost w PPS 6%) oraz USA (wzrost w euro -5%, wzrost w PPS -1%), roczny wzrost oparty o euro jest wyższy w niż oparty o PPS.

Udział pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze zarabiających płacę minimalną jest dużo wyższy wśród kobiet

Jak pokazuje wykres poniżej, udział pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze jest znacząco zróżnicowany w poszczególnych krajach i jest wyższy wśród kobiet.
W Hiszpanii, Wlk. Brytanii, Malcie, Słowacji, Rep. Czeskiej, Słowenii i w Holandii odsetek ten wynosił poniżej 3%. W Irlandii, Polsce, Portugalii, Estonii, na Węgrzech odsetek ten wynosił między 3% i 8%. W końcu, w Rumunii, Litwie, Francji i Luksemburgu odsetek ten wynosił powyżej 12%. W USA, odsetek pracowników zarabiających płacę minimalną wyniósł 1,4%.

Udział pełnoetatowych pracowników zarabiających płacę minimalną w wybranych krajach UE, krajach kandydujących oraz w USA, w 2004 r.
Total ? ogólnie, Males ? mężczyźni, Females ? kobiety

Odsetek ten rósł pomiędzy 2003 i 2004 rokiem w 6 krajach: Hiszpanii ( 0,13%), Słowenii ( 0,7%), Holandii ( 0,13%), Estonii ( 0,68%), Węgrzech ( 0,1%) i Rumunii ( 0,2%). W innych krajach pozostał niezmieniony (Rep. Czeska, Irlandia, USA) lub spadł (Wlk. Brytania, Malta, Słowacja, Litwa, Francja, Luksemburg).
Odsetek kobiet zarabiających płacę minimalną jest wyższy w porównaniu do odsetka mężczyzn we wszystkich krajach, za wyjątkiem dwóch: Malty i Węgier.

Poziom płacy minimalnej wynosi pomiędzy 34% a 50% średniej miesięcznej płacy brutto w sektorze przemysłu i usług

Płaca minimalna jako procent średniej miesięcznej płacy brutto w sektorze przemysłu i usług w wybranych krajach UE, krajach kandydujących ora z w USA, w 2004 roku

Wykres powyżej obrazuje płacę minimalną jako procent średniej miesięcznej płacy brutto w sektorze przemysłu i usług. W większości krajów miesięczna płaca minimalna wynosi mniej niż 50% średniej płacy brutto. Jedynymi wyjątkami są Luksemburg i Irlandia, gdzie miesięczna płaca minimalna wynosi 50% średnich zarobków brutto. Tutaj także, kraje można podzielić na trzy grupy: Słowacja, Rumunia, Estonia i Polska formułują pierwszą grupę, gdzie miesięczna płaca minimalna wynosi poniżej 35% średnich zarobków brutto. Druga grupa składa się z Hiszpanii, Wlk. Brytanii, Litwy, Rep. Czeskiej, Łotwy, Portugalii i Węgier, gdzie płaca minimalna wynosi pomiędzy 38% i 41% średniej miesięcznej płacy brutto. W końcu, trzecia grupa składa się z Bułgarii, Słowenii, Holandii, Malty, Luksemburga i Irlandii, gdzie płaca minimalna jest powyżej 43% średniej miesięcznej płacy brutto.

2.6. Turystyka Hiszpanii w liczbach

Tak duży kraj jak Hiszpania ma niezwykle zróżnicowane terytorium, od krajobrazów lśniących w upalnym słońcu, po ośnieżone górskie szczyty. Terytorium Hiszpanii rozciąga się od Pirenejów i Gór Kantabryjskich, poprzez centralny płaskowyż Kastylii, aż do szczytów Sierra Nevada i wapiennych krajobrazów wschodniej Andaluzji.
Miasto Malaga
źródło: http://hiszpania.wakacje.pl/

Turystyka to jedno z głównych źródeł dochodu tego kraju. Rozwój turystyki zaowocował podziałem kraju, niezależnie od jego regionów autonomicznych, na część południowo-wschodnią (Katalonia, Walencja, Murcja i Andaluzja) ? wybrzeże, najchętniej odwiedzane przez turystów ? oraz słabo zaludnione wnętrze kraju (Kastylia, Aragonia, Estremadura) wraz z częścią północno-zachodnią (Galicja, Asturia i Kantabria) i wschodnią (Baskonia, Nawarra. La Rioja). Oczywiście nie można zapomnieć o Balearach i ekskluzywnych kurortach na Ibizie, Majorce i Minorce oraz Wyspach Kanaryjskich na Oceanie Atlantyckim, którym znaczenie bliżej do Afryki niż do Hiszpanii.
Turystyka w Hiszpanii zaczęła się rozwijać na początku lat pięćdziesiątych XX wieku, w drugiej połowie następnej dekady i na początku lat siedemdziesiątych osiągając rozmiary prawdziwego boomu. Turyści zagraniczni w 1965 r. pozostawili w Hiszpanii 1,18 mld dolarów, w 1970 r. suma ta wynosiła już 1,68 mld, a w 1973 r. ponad 3 mld. Pod koniec lat sześćdziesiątych udział turystyki w globalnym produkcie narodowym wynosił 9%.

Transfer dewiz następował także za sprawą masowej emigracji zarobkowej. W latach sześćdziesiątych do pracy za granicą (głównie do Niemiec, i Szwajcarii oraz Francji) wyjechało niemal dwa miliony Hiszpanów.

Lloret del Mar
źródło: http://www.hiszpania.net.pl/

Lata 1960-1974 stanowiły dla Hiszpanii okres bezprecedensowego rozwoju ekonomicznego, którego skala i tempo nie miały żadnych odpowiedników w dotychczasowej historii tego kraju. W latach sześćdziesiątych Hiszpania rozwijała się szybciej niż inne kraje europejskie, w skali światowej pod względem tempa wzrostu ustępując tylko Japonii. Dzięki temu możliwe stało się zmniejszenie dystansu między Hiszpanią a najbardziej rozwiniętymi krajami Europy, który dramatycznie pogłębił się za sprawą wojny domowej i długiej stagnacji pierwszego okresu frankizmu. Rozwój ekonomiczny stanowił dobre podłoże dla rozwoju turystyki.
Po wejściu do UE bilans usług jest bardzo korzystny dla Hiszpanii, szczególnie w turystyce - sektorze, w którym Hiszpania zajęła trzecie miejsce na świecie w roku 2000, zaraz po Francji i Stanach Zjednoczonych, z liczbą 48 miliona turystów.
Burzliwa historia, która pozostawiła ślad w postaci niezliczonych zabytków i przebogatych muzeów oraz najcieplejszy klimat na kontynencie sprzyjają masowej turystyce, która stanowi jeden z filarów gospodarki przysparzający znacznych dochodów.
Obecnie Hiszpania jest krajem o dobrze rozwiniętych usługach turystycznych. Od 1994 roku liczba odwiedzających Hiszpanię przekracza liczbę mieszkańców (powyżej 60 mln osób rocznie). Dochody uzyskiwane z turystyki systematycznie rosną, w 1996 roku wyniosły 26,8 mln dolarów.


Jeden na ośmiu Hiszpanów jest bezpośrednio lub pośrednio związany z przemysłem turystycznym, który generuje około 10% PKB.
Hiszpania słynie z walorów klimatycznych. Znane regiony wypoczynkowe usytuowane są wzdłuż wybrzeży (długość 8 tys. kilometrów), zwłaszcza Morza Śródziemnego, z których najsłynniejszymi są: Costa Brava w Katalonii, Costa del Sol w Andaluzji, Costa del Azahar i Costa Blanca w regionie Walencja oraz na Balearach i Wyspach Kanaryjskich. Ośrodki turystyczne rozwijają się także w górach, gdzie znajduje się już 27 miejscowości narciarskich, które oferują ponad 800 tras zjazdowych, zwłaszcza w Pirenejach i w Sierra Nevada. Hiszpania posiada różnorodne zabytki kultury i sztuki, m.in. rzymskie ruiny, budowle arabskie (Alhambra), muzea, kościoły, pałace, w których zgromadzono cenne dzieła sztuki. Najczęściej zwiedzanymi miastami są: Madryt, Barcelona, Sewilla, Granada, Toledo, Kordoba, Salamanka, Segovia, Avila i Santiago de Compostela (miejsce pielgrzymek). Kraj słynie z rzemiosła, gastronomii, a szczególnie z folkloru (m.in. muzyki i tańca flamenco), z celebrowania festiwali i świąt (fiest), kultywowania specyficznych tradycji, takich jak corrida i gonitwy byków po ulicach.
Hiszpania dysponuje jedną z największych liczby miejsc hotelowych- około 1 mln, z czego aż jedna czwarta przypada na Baleary oraz ponad 6000 tys. miejsc w ponad 1.100 kempingach.
W większości krajów europejskich, w wyniku wyraźnego rozdzielenia funkcji zarządzających i wykonawczych, w turystyce wyróżnia się dwa typy organów:
? Narodową Organizację Turystyczną (National Tourizm Organisation ? NTO) ? instytucję rządowo-samorządowa, sprawującą bieżące funkcje operacyjnie w zakresie marketingu i promocji;
? Narodową Administrację Turystyczną (National Tourizm Administration ? NTA) ? organ administracji rządowej odpowiedzialny za formułowanie polityki turystycznej w ramach ogólnej strategii gospodarczej administracji państwowej
W Hiszpanii funkcję NTO pełni Narodowe Biuro Turystyki, a funkcję NTA- Ministerstwo Przemysłu, Handlu i Turystyki.
Bardzo ciekawym faktem, który świadczy o stopniu popierania dziedziny turystyki ze strony państwa są sposoby finansowania budżetów NTO. Generalnie źródłem finansowania NOT jest w zdecydowanej większości budżet centralny.

Przeciętnie blisko 2/3 środków finansowych NOT pochodzi z tego właśnie źródła a ok. 1/4 jest finansowana przez prywatnych przedsiębiorców. W Hiszpanii NOT są w całości finansowane przez organ administracji publicznej.
W Hiszpanii działa ponadto Federación Espa?ola Asociaciones Agencias de Viajes (Feaav) ? organizacja o zasięgu narodowym, składająca się z 18 związków turystycznych, zrzeszających ponad 1000 agencji turystycznych.
Do głównych organizatorów turystyki w Hiszpanii należą: Iberojet, Juli Tours, Mundicolor Iberia, Nobel Tours, Soltour, Travelplan, Royal Vacaciones, Transrutas, Viva Tours, Transvacaciones, Turavia, Melia Tour, Apartplaya.
W 2004 roku najchętniej odwiedzanym przez turystów krajem była Francja (75 mln przyjazdów turystów zagranicznych), a następnie Hiszpania (52,4 mln) i Stany Zjednoczone (46 mln). Najwyższe wpływy z turystyki odnotowano w Stanach Zjednoczonych (75 mld USD), Hiszpanii (45 mld USD) i Francji (41 mld USD).

Kraje świata przyjmujące najwięcej turystów zagranicznych w latach 2003 i 2004
(liczba przyjazdów w mln.)
źródło: Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO): Tourism Highlights 2003, World Tourism
Barometer (Vol 3, No. 2, June 2005).


Kraje świata zarabiające najwięcej na turystyce zagranicznej w latach 2003 i 2004 (wielkość wpływów w mld USD, zmiany liczone w USD i walutach lokalnych)
źródło: Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO): ?Tourism Highlights, 2005 edition

3. Podsumowanie i wnioski

Z wszystkich przywołanych wyżej danych wynika, iż choć Hiszpania aspiruje do tej grupy krajów, które mają decydujący głos w UE, to jednak sama jeszcze nie osiągnęła tego pułapu. Jej niewątpliwym atutem jest wielkość - zarówno pod względem powierzchni, jak i zwłaszcza pod względem liczby mieszkańców. Jeśli Hiszpania będzie w podobnym jak dotąd tempie rozwijać swą gospodarkę, w przyszłości może stanowić znaczną, liczącą się siłę w tworzącej się Europie.

.... czesc informacji pobrana ze stron www