Zygmunt II August - biografia
Zygmunt August urodził się 1 sierpnia 1520 roku. Był synem Zygmunta I Starego, króla polski, oraz Bony Sforzy, księżniczki mediolańskiej. Zygmunt był jedynym męskim potomkiem pary królewskiej i tym samym osobą mającą zapewnić ciągłość dynastii Jagiellonów. Młody królewicz wyrastał przy matce, która była nad opiekuńcza. Jeszcze przed narodzeniem syna dbała o wpływy w europejskich krajach. Poza tym Bona była kobietą ambitną i żądną władzy, chciała więc także jak największych wpływów dla siebie. Pierwszym nauczycielem Zygmunta został Giovanni Sylvio de Mathio. W 1529 roku ochmistrzem Zygmunta został Piotr Opaliński. Młody królewicz opanował język włoski, bowiem większa część dworu królewskiego przyjechała do Polski z Włoch. Zygmunt ostatecznie wyrósł na monarchę wykształconego i sprawnego fizycznie. Bona chciała uzyskać dla syna np. Śląsk a także godność Wielkiego Księcia Litewskiego na wypadek śmierci ojca. Pierwsze kroki w działalności politycznej Zygmunt stawiał już w 1538 roku, kiedy to ojciec nakazał mu wykonać lustrację wojska. Rok wcześniej August musiał zaprzysiąc wszystkie dotychczasowe prawa szlachty, gdyż osiągnął pełnoletność. Pierwszą żoną Zygmunta, mimo wielu komplikacji została Elżbieta Habsburżanka. Ślub odbył się 6 maja 1543 roku w Krakowie. Stosunki między młodymi małżonkami nie układały się zbyt dobrze. Elżbieta zmarła 15 czerwca 1545 roku (dwa lata po ślubie), nie pozostawiając potomka. Mówiono nawet, że to Bona, która od początku była przeciwna małżeństwu, otruła Elżbietę. W wieku 24 lat Zygmunt przejął władzę na Litwie, sprawować miał ją podczas nieobecności ojca, który posiadał władzę zwierzchnią. Zygmunt August po śmierci swojej pierwszej żony Elżbiety pozostał przez kilka lat w stanie bezżennym. Jednak cały czas próbowano go zeswatać z różnymi księżniczkami. Jakiś czas po śmierci Elżbiety poznał na dworze wileńskim Barbarę z rodu Radziwiłłów. Poślubił ją w 1547 roku, gdyż rzekomo była w ciąży. Szlachta oraz Bona mocno sprzeciwiała się temu małżeństwu. Wskutek ciężkiej choroby, Zygmunt I Stary zmarł 1 kwietnia 1548 roku. Władzę w Polsce przejął więc całkowicie jego syn, Zygmunt August. Barbara Radziwiłłówna została koronowana na królową Polski 7 grudnia 1550 roku. Pół roku później zmarła na raka. Król, chcąc zapobiec porozumieniu habsbursko-moskiewskiemu, które mogłoby okazać się niebezpieczne dla Polski, zdecydował się na poślubienie Katarzyny Habsburżanki, siostry swej pierwszej żony. Ślub odbył się w katedrze wawelskiej 23 czerwca 1553 roku. Szlachta z radością przyjęła wieść o ślubie władcy z córką Ferdynanda I. Król był jednak bardzo oziębły w stosunku do żony. W 1588 roku. Katarzyna zachorowała na febrę. Od początku panowania Zygmunt August otoczony był heretykami i osobami o poglądach sprzecznych z nauką Kościoła. Nuncjusz papieski powiedział, że -Sprawy Kościoła w Polsce stały bardzo źle-. W tym okresie społeczeństwo polskie lawirowało pomiędzy katolicyzmem a protestantyzmem, co bardzo niepokoiło papieża. W 1564r. Król ogłosił banicję dla różnowierców, co bardzo osłabiło ruch reformacyjny w Polsce. Na przełomie lat 1562-1567 na sejmach obradowano głównie nad kwestią egzekucji dóbr magnatów. Po 1567roku sprawa ruchu egzekucyjnego wyraźnie ucichła, bowiem do ustalenia pozostała ważniejsza sprawa Unii z Litwą. August był przeciwnikiem odnowieniu Unii Brzeskiej. Zagrożenie Litwy przez Moskwę przyspieszyło decyzję Litwinów o zawarciu Unii. Od 1552 roku książę pruski Albrecht współpracował ściśle z Zygmuntem Augustem nad planem przyłączenia Inflant do Polski. Plany te jednak nie powiodły się w związku z chorobą Albrechta. Rozbudowa floty i dążenie Zygmunta Augusta do zjednoczenia się z Prusami wywołały protest Gdańska. Miasto wypowiedziało posłuszeństwo królowi. Konflikt został jednak szybko zażegnany dzięki ostrej i nieugiętej postawie króla. W momencie objęcia rządów Zygmunta na Litwie jego stosunki z matką wyraźnie się ochłodziły. Z powodu częstych kłótni z synem, wyjechała z Polski 1 lutego 1556 roku Udała się do swojego rodzinnego miasta, do Bari. Tam zmarła w skutek otrucia 19 listopada 1557r. Polska strona zaciekle walczyła o uzyskanie spadku po Bonie, królowi zwrócono jednak tylko niewielką jego część. W roku 1572, 12 maja Polska dołączyła do Ligii antytureckiej, którą zostały związane kraje europejskie ze względu na napady Turcji. W latach 50 także Inflanty znacznie osłabły w siłę. Zygmunt August obawiał się opanowania ich przez Moskwę, bo oznaczałoby to zwiększenie się długości granicy Litewsko-Rosyjskiej oraz stratę zysków z handlu. W 1552 roku król postanowił doprowadzić do połączenia Litwy z Inflantami. Zdecydował się na wystąpienie zbrojne przeciw Zakonowi, ponieważ nie przyjmowali oni, a nawet zabijali, polskich posłów. Z pretensjami do ziem Inflanckich wystąpiły także Szwecja i Dania. Król Polski zaczął szukać sobie w nich sprzymierzeńców. Polska zaproponowała Rosji rozejm na 6 lat, aby móc przygotować się do wojny ze wsparciem szwedzkim. Rosja jednak, chcąc walczyć tylko z Polską, zaproponowała Szwecji rozejm na 40 lat. Wystąpienie zbrojne przeciw Zakonowi zmusiło go do przymierza z Litwą przeciw Rosji. W 1558 roku Rosja najechała na Inflanty, później jednak kilkakrotnie przerywała działania z uwagi na zagrożenie tatarskie. 28 listopada 1561 roku Zakon Kawalerów Mieczowych oddał się pod opiekę Polski. Władcy Danii, Szwecji i Rosji, chcąc przymierza z Polską, zaczęli starać się o poślubienie sióstr Zygmunta Augusta. Ostatecznie Jan Waza, brat króla Szwecji, poślubił Katarzynę Jagiellonkę w 1562 roku. Przymierze z Danią zostało zawiązane rok później. Małżeństwo Zygmunta i Katarzyny było bardzo nieudane. Już po 2 latach August nabrał do Katarzyny wstrętu. w roku 1567 para królewska rozeszła się. Król zaczął szukać poparcia w sprawie rozwodu. Jednak Katarzyna cztery lata później zachorowała na febrę. Zmarła w lutym 1572 roku. Zygmunt August został dotknięty tą samą chorobą. W ostatnim okresie swojego życia przebywał w Warszawie. Sporządził testament według którego większość majątku miały dostać jego siostry. Zygmunt II August zmarł 7 lipca 1572 roku.
Kalendarium Zygmunta II Augusta
1520 - narodziny Zygmunta II Augusta
1530 - koronowanie Zygmunta Augusta w Krakowie
1543 - ślub z Elżbietą Habsburżanką
1545 - śmierć Elżbiety
1547 - ślub z Barbarą Radziwiłłówną
1548 - śmierć Zygmunta I Starego
1550 - Barbara zostaje koronowana na królową Polski
1551 - śmierć Barbary
1552 - połączenie Litwy z Inflantami
1553 - ślub z Katarzyną Habsburżanką
1556 - Bona wyjeżdża z Polski
1557 - śmierć Bony
1558 - najazd Rosji na Inflanty
1568 - Unia Lubelska
1572 - śmierć Katarzyny
1572 - śmierć Zygmunta Augusta
Ocena postaci Zygmunta II Augusta
Zygmunt II August objął rządy w kraju bardzo wcześnie. Moim zdaniem za wcześnie. W wieku 10 lat nie mógł przecież nauczyć się dobrze rządzić. August choć miał, aż trzy żony nie pozostawił po sobie potomka. I to właśnie przez niego dynastia Jagiellonów nie została przedłużona. Dopiero w 1548 roku po śmierci Zygmunta I Starego musiał szybko nabyć potrzebnego doświadczenia do pełnienia pełnej funkcji króla. Wydaje mi się, że Zygmunt August nie był dobrym królem, gdyż w jego życiu było wiele niepowodzeń, jak i też źle rozwiązanych problemów. Król nie powinien zajmować się tylko swoimi osobistymi sprawami, ale także sprawami całego państwa. To ostatnie powinien stawiać na pierwszym miejscu!
