Dynastia Piastów

Otton I Wielki cesarzem - 962

Mieszko I ok. 960-992
• chrzest Polski - 966
• wojna pod Cedynią - 972
• przyłączenie Małopolski, Śląska i Pomorza - 990
• utworzenie biskupstwa w poznaniu - 968

Państwo Mieszka stanowiły Wielkopolska Kujawy i Mazowsze. Siłę obronną państwa stanowiła drużyna z która Mieszko podróżował od grodu do grodu. Na jej utrzymanie Mieszko nałożył na ludność system świadczeń. Poddani Mieszka I podlegali tak zwanemu prawu książęcemu. Od tych którzy nie służyli jako drużynnicy, władca wymagał danin w zbożu, mięsie i miodzie.
• Stan – obowiązek żywienia ksiecia drużyny i urzędników
• Stróża – obowiązek służby strażniczej
• Powóź – obowiązek przewożenia własnym wozem majątku ksiecia
• Podwody – obowiązek dostarczania koni
• Niektóre wsie miały posługę którą było np. pilnowanie książęcych stad. Były to osady służebne.

Całe panowanie Mieszka wypełnia walka o nowe ziemie. W bitwie pod Cedynią wojska Mieszka pokonały margrabiego Hodona. W 981 roku książe kijowski Włodzimierz Wielki odebrał Polakom grody Przemyśl i Czerwień. Po chrzcie Polski Mieszko ożenił się z księżniczką czeska Dobrawą zaczęła się chrystianizacja kraju. Pierwszym biskupem misyjnym został biskup Jordan.

Grody - otoczone umocnionymi wałami osady pełniące funkcje obronne i administracyjne. Podgrodzie tworzyli kupcy i rzemieślnicy.

Bolesław I Chrobry (mężny, odważny) 992- 1025
• zjazd gnieźnieński – 1000
• koronacja – 1025
• misja św. Wojciecha – 997
• wojny z
a) Niemcami 1002 – 1018
b) Czechami 1003
c) Rusią Kijowską 1018
• Pokój w Budziszynie 1018
Bolesław wiedział, że rozszerzanie chrześcijaństwa jest sposobem na podporządkowanie sobie nowych terenów. Dlatego przyjął z otwartymi ramionami wygnanego z Czech biskupa Wojciecha i wysłał go na misję do Prusów. Wojciech poniósł tam śmierć męczeńską. Bolesław Chrobry wykupił od pogan ciało męczennika za tyle złota ile ważyły zwłoki i złożył je w Gnieźnie jako relikwie. Bolesław wyjednał u papieża kanonizacje biskupa Wojciecha. Książe przystąpił do działań politycznych:
• Utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie
• Koronacja
W 1000 roku odbył się zjazd gnieźnieński. Cesarz Otton III przybył do Gniezna by pomodlić się przy grobie św. Wojciecha. Bolesław wykorzystał okazje i zorganizował spotkanie, na którym cesarz nałożył na głowę Chrobrego diadem cesarski jednocześnie godząc się na koronacje. Również podczas zjazdu potwierdzono utworzenie arcybiskupstwa z siedzibą w Gnieźnie (którą objął brat biskupa Wojciecha – Radzym) i trzech biskupstw: w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Na zjeździe Bolesław Chrobry otrzymał od cesarza prawo inwestytury dostojników kościelnych.

Bolesław podjął u cesarza starania o koronę królewska. Jednak i cesarz i papież, którzy mu sprzyjali niemal jednoczesnie zmarli. Bolesław Chrobry rozpoczął okres wojen. Wojny z cesarzem zakończył pokój w Budziszynie zawarty w 1018 roku. Gdy Bolesław zakończył walkę z cesarstwem wyruszył na Ruś. Po śmierci Włodzimierza Wielkiego trwały tam walki o tron. Chrobry poparł jednego z synów Włodzimierza, ożenił go ze swoja córką i wprowadził na tron kijowski, chcąc zyskać w Rosji sojusznika.
W 1024 roku zmarli niechętni Polsce cesarz i papież, więc Bolesław ponowił starania o koronę. Otrzymał ją w 1025 lecz zmarł w kilka miesięcy po koronacji.

Mieszko II 1025-1034
• Bezprym 1031-1032

Anarchia 1034-1038
Po śmierci Bolesława Chrobrego jego syn Mieszko koronował się. Jego bracia Bezprym i Otton zostali pominięci. W 1031 roku Bezprym korzystając z pomocy księcia kijowskiego i cesarza, najechał na ziemie polskie. Buntownicy, przychylni Bezrymowi, zmusili Mieszka do ucieczki z kraju Wkrótce jednak Bezprym został zabity i Mieszko wrócił do kraju. Niedługo potem zmarł.

W czasie anarchii wybuchł w Polsce bunt połączony z reakcją pogańską. Dzieła zamieszania i zniszczenia dopełnił najazd na Wielkopolskę księcia czeskiego Brzetysława, w wyniku którego został zniszczony Poznań, splądrowana katedra Gnieźnieńska i wywiezione zwłoki św. Wojciecha. Wracając przyłączył do swojego kraju Śląsk. Państwo praktycznie przestało istnieć.

Kazimierz I Odnowiciel 1038 – 1058
Kazimierz korzystając z pomocy cesarskiej wrócił do kraju. Osiadł w Krakowie i rozpoczął dzieło odnowy państwa. Zmienił system wynagradzania walczących. Otrzymywali oni ziemie, z której się utrzymywali. W zamian za to musieli stawiać się na każde zawołanie władcy.
*Odzyskał Mazowsze i Śląsk, narzucił zwierzchność Pomorzu.

Bolesław Śmiały (lub Szczodry) 1058 – 1079
• Walki z Rusią i Węgrami
• Koronacja 1076
• Zamordowanie biskupa Stanisława 1079

Bolesław Śmiały poparł papieża w sporze miedzy papiestwem a cesarstwem o inwestyturę. Papież odwdzięczył mu się zgodą na koronacje, która miała miejsce w 1076 roku. 3 lata później zlecił zabójstwo biskupa Stanisława, którego podejrzewał o spisek. Buntujący się możni zmusili Bolesława do ucieczki z kraju.
*Przyłączył Grody Czerwieńskie

Władysław Herman 1079 – 1102
• Rządy palatyna Sieciecha
• Podział Polski na 3 części
a) W. Herman - Mazowsze
b) Zbigniew - Wielkopolska
c) Bolesław – Małopolska
Władysław zaprosił do Polski Mieszka, syna Bolesława Śmiałego, ale niebawem zginął on otruty. Władzą nad krajem oddał palatynowi Sieciechowi. Synowie księcia zbuntowali się przeciwko władzy Sieciecha i zmusili ojca do wygnania go z kraju. Polska została podzielona na 3 części. Po śmierci Hermana miedzy braćmi wybuchł konflikt. Zbigniew opuścił kraj.

Bolesław Krzywousty (1002, 1007 – 1138)
• Chrystianizacja i przywrócenie Polsce Pomorza
• Testament
• Bulla gnieźnieńska

Zbigniew opuszczając Polskę udał się na dwór do króla niemieckiego Henryka V szukać pomocy przeciwko bratu. Henryk i wspomagający go Czesi ruszyli na Polskę. Bolesław wygrał i pozwolił pokonanemu bratu wrócić do Polski, lecz po Kiku latach z rozkazu króla został oślepiony i w wyniku tego zmarł. Bolesław nie chcąc powtórzyć błędu Bolesława Śmiałego przez rok, publicznie okazywał pokutę. Największym dokonaniem Krzywoustego był podbój i chrystianizacja Pomorza.
bulla gnieźnieńska- bulla papieska znosząca zwierzchność arcybiskupstwa magdeburskiego nad kościołem polskim.
Arkona- sanktuarium pogańskie Słowian.

Rozbicie dzielnicowe 1138 – 1320
Bolesław napisał testament, w którym podzielił Polskę pomiędzy swoich synów. Podzielił Polskę na dwie główne części. Pierwsza z nich to była dzielnica senioralna a druga to dzielnice dziedziczne. Najstarszy syn obejmował dzielnicę senioralną i swoją dzielnice dziedziczną. System wprowadzony przez Krzywoustego nazywamy senioratem.

Podział:
a) Władysław II Wygnaniec – Śląsk
b) Bolesław Kędzierzawy – Mazowsze
c) Mieszko Stary – Wielkopolska
d) Henryk Sandomierski – ziemia sandomierska

Władysław chciał wygnać braci, jednak możni stanęli w obronie juniorów a arcybiskup Jakub ze Żnina rzucił na Władysława klątwę. Pozostała mu emigracja.
Kolejny senior rządził w zgodzie z młodszymi braćmi. Tymczasem cesarz Fryderyk Barbadossa ujął się za e)Władysławem i najechał na Polskę. Bolesław musiał zapłacić lenno i zgodzić się na powrót synów Władysława na Śląsk.

Po śmierci Kędzierzawego, Kraków objął Mieszko Stary. Po 4 latach możni zbuntowali się i powołali na tron książęcy Kazimierza Sprawiedliwego. Było to obalenie zasady senioratu.
Po śmierci Kazimierza wybuchły walki o Kraków. Wygrał syn Kazimierza Leszek Biały.

Święci książęta
Lokacja wsi i miast w Polsce

Sprowadzenie Krzyżaków do Polski 1226-1230
Brat Leszka Białego i wnuk Bolesława Kędzierzawego Konrad Mazowiecki w roku 1226 sprowadził Krzyżaków do Polski. Wydano dokument o osiedleniu się Krzyżaków na ziemi chełmińskiej.
Utworzenie Marchii Brandenburskiej
Marchia Brandenburska to podział administracyjny krajów anglosaskich
Hanza
Hanza- związek gospodarczy zrzeszający miasta nadmorskie i nie tylko; nad Morzem Bałtyckim i Północnym. Lubeka była głównym ośrodkiem Hanzy. Do Hanzy należały: Gdańsk, Elbląg, Kraków, Wrocław, Toruń
*Kanonizacja biskupa Stanisława 1253

Najazd tatarski 1241
W 1206 roku plemiona mongolskie zostały zjednoczone przez Temudżyna, który przyjął tytuł Czyngis-Chana.
Zjednoczeni koczownicy podbili Chiny, Azję Środkową i Ruś. W 1241 roku Mongołowie weszli na teren Polski. Część armii wtargnęła do Polski by powstrzymać książąt polskich od udzielenia pomocy Węgrom. Mongołowie spalili Kraków, Sandomierz, Opole i Wrocław.

Taktyka walki Mongołów:
• Dyscyplina
• Służba wywiadowcza
• Dowódcy nie walczą razem z żołnierzami
• Pozorowanie ucieczek

Zjednoczenie ziem polskich
Po śmierci Bolesława Wstydliwego na tron wstąpił wnuk Konrada Mazowieckiego Leszek Czarny. W 1288 roku umarł bezpotomnie.
W 1295 roku na króla Polski został ukoronowany Przemysł II.

Rządy Wacławów czeskich 1300- 1306
W 1300 Wacław II został koronowany. Umiera w 1305. Tron przejmuje Wacław III. Umiera roki później.

Walka Władysława o tron krakowski
• Wojna z Krzyżakami 1329 – 1331
• Koronacja 1320
W 1311 roku wójt Albert zbuntował się przeciwko Łokietkowi. Podczas wojny Łokietka z wójtem. Brandenburczycy zajęli Pomorze Gdańskie
W 1314 roku Władysław Łokietek zjednoczył Małopolskę i Wielkopolskę. Jakub Świnka występuje o jego koronacje.20.01.1320 roku. Łokietek został koronowany.

Papież uległ zakonowi

Bitwa pod Płowcami 1331
Bitwa pod Płowcami odbyła się między wojskami Łokietka a zakonem krzyżackim. Łokietek zaatakował wracających z Łupami z Wielkopolski Krzyżaków. Bitwa była nierozstrzygnięta. Podczas bitwy Władysław odesłał do Krakowa swojego syna Kazimierza. Chciał ocalić go od śmierci i bezkrólewia.

Kazimierz Wielki 1333 – 1370
• Zjazd monarchów w Wyszehradzie 1335
• Pokój kaliski 1343
• Sąd papieski w Warszawie 1339
• Przyłączenie Rusi Czerwonej do Polski 1340
• Rozbudowa zamków obronnych na granicach państwa
• Kodyfikacja prawa
• Uniwersytet Krakowski

Jan Luksemburski był cesarzem i królem czeskim. Uważał się za spadkobiercę tronu czeskiego i polskiego. Kazimierz na zjeździe w Wyszehradzie zapłacił mu 20 tys. Groszy praskich by sprzedać roszczenia do korony. W 1339 roku Kazimierz pociągnął Krzyżaków pod sąd papieski, który odbył się w Warszawie. Sędziowie przyznali Pomorze Polsce i zasądzili od zakonu wysokie odszkodowanie. Krzyżacy nie uznali wyroku. Ostatecznie dotarło do zawarcia w 1343 roku pokoju polsko-krzyżackiego w Kaliszu. Krzyżacy oddali Polsce Kujawy i ziemię dobrzyńską, a Pomorzę i ziemię chełmińską zatrzymali jako wieczysta jamłużnę. W 1340 roku zmarł bezpotomnie książe Rusi Halicko-Włodzimierskiej spokrewniony z Piastami. W testamencie zapisał Kazimierzowi księstwo. Kazimierz zaczął walkę o te ziemie, która trwała 26 lat i zakończyła się sukcesem. Na zjeździe w Wyszehradzie Kazimierz obiecał, że w razie jego bezpotomnej śmierci, tron polski przypadnie Andegawenom. Kazimierz zlecał budowanie zamków otaczanie miast murami itp. Zbudował ponad 300 zamków. Kazimierz polecił spisać i ujednolicić prawo polskie. Zostały wydane wtedy dwa statusy: dla Małopolski i Wielkopolski

*Halicz i Lwów-miasta, które miały prawo składu i przymusu drogowego.
* siostrą Kazimierza była Elżbieta Łokietkówna. Była królową Węgier urodziła syna Ludwika.
* prawo, teologia i medycyna najważniejsze
*uniwersytety we Włoszech Pradze. Polacy kształcili się w Bolonii.

W 1364 roku Kazimierz Wielki ufundował akademii w Krakowie.
Jeden król-idea umocnienia i centralizacji władzy w państwie
Jedno prawo-ujednolicenie prawodawstwa
Jedna moneta-pomysł wprowadzenia jednolitego, królewskiego pieniądza.

Kazimierza nazywano królem chłopów, ponieważ chronił chłopów, wstawiał się za nimi i zabraniał ich krzywdzić. Rozumiał, ze kraj będzie bogaty i potężny tylko wtedy, gdy lud będzie szczęśliwy i bezpieczny.

Kazimierz zmarł w 1370 roku. Był ostatnim Piastem.

Ludwik Węgierski
Panowanie ludwika było okresem porażek i niepokojów. Ruś Halicka opadła od Polski. Ludwik umierając pozostawił dwie córki. W 1374 roku wydał przywilej koszycki dla polskiej szlachty w Koszycach. Ludwik umarł w 1382 roku.