Gospodarka wyżyn polskich

WYŻYNA ŚLĄSKA
Na Śląsku znajdują się największe w Polsce i jedne z największych w Europie zasoby węgla kamiennego. Z tego też powodu jest tam wiele kopalń trudniących się ich wydobyciem. Węgiel ze Śląska jest eksportowany zagranicę, ale jego wydobycie z głębi Ziemi przynosi ogromne straty dla naszego środowiska. Zdecydowana większość kopalń nie ma środków finansowych na przystosowanie się do wymogów stawianych przez Unię Europejską dotyczących ochrony środowiska.
Wyjątkowo ważną funkcję pełni transport, szczególnie towarowy. Przewozy pasażerskie są tu także największe w kraju. Wyżyna Śląska jest regionem o największej gęstości sieci kolejowej i drogowej w Polsce, a także pełni ważną rolę w komunikacji międzynarodowej. Główną przyczyną tak dużego ruchu komunikacyjnego jest przewożenie i transportowanie surowców wydobywczych.
Pod względem gospodarki Wyżyna Śląska jest najlepiej rozwiniętą krainą geograficzną w Polsce, natomiast patrząc na zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza należy do obszarów gdzie środowisko jest najbardziej zatruwane i niszczone.
Górnośląski Okręg Przemysłowy, GOP, jest największą i najważniejszą aglomeracją przemysłowa w Polsce.
GOP jest regionem o ogromnej koncentracji przemysłu wydobywczego i hutniczego. Na jego obszarze czynnych jest ok. 50 kopalń, 17 hut, 8 hut metali kolorowych. Poza węglem kamiennym wydobywa się tutaj rudy cynku i ołowiu (Bytom, Tarnowskie Góry). Na obrzeżach aglomeracji skupiły się ogromne elektrownie spalające węgiel eksploatowany w zagłębiu. Do największych zaliczają się elektrownie w Łaziskach Górnych, Będzinie, Jaworznie, Sierszy i Skawinie. Węgiel eksploatowany w zachodniej części GOP, jako lepszy jakościowo, przerabiany jest na koks i gaz w Zabrzu, Gliwicach, Bytomiu i Rudzie Śląskiej.
Poza przemysłem wydobywczym, energetyką, hutnictwem, w aglomeracji GOP rozwinęło się wiele innych branż przemysłowych. Na terenie GOP produkuje się urządzenia dla hutnictwa, maszyny górnicze, konstrukcje stalowe, urządzenia transportowe, silniki elektryczne, wyroby elektroniczne. Wymienione już branże uzupełniają zakłady przemysłu ceramicznego, drzewno-papierniczego, dziewiarskiego, materiałów budowlanych, odzieżowego, poligraficznego, przetwórstwa spożywczego, szklarskie go, włókienniczego.
Rolnictwo Górnego Śląska odgrywa niewielką rolę w gospodarce tego regionu. Najczęściej uprawia się tam ziemniaki i żyto. Na peryferiach dużych miast powstały liczne szklarnie. Duży udział w produkcji warzyw i owoców mają ogródki działkowe.
WYŻYNA KRAKOWSKO- CZĘSTOCHOWSKA
Na Wyż. Krakowsko- Częstochowskiej rozwinęło się górnictwo rud cynku i ołowiu, eksploatacja wapieni, wydobwnictwo rud żelaza. Częstochowa jest jednym z większych ośrodków przemysłu włókienniczego i odzieżowego w Polsce. Rolnictwo na tej wyżynie jest słabo rozwinięty; uprawia się głównie żyto i ziemniaki; w rejonach większych miast rozwinięte jest warzywnictwo i sadownictwo. Rozwinięta jest tu także turystyka.
NIECKA NIEDZIAŃSKA
Podstawą gospodarki Niecki Nidziańskiej jest rolnictwo. Uprawia się tu pszenicę, żyto i ziemniaki. Turystyka jest słabo rozwinięta.
WYŻYNA KIELECKO- SANDOMIERSKA
Na Wyż. Kielecko- Sandomierskiej eksploatuje się różne surowce skalne: wapienie, piaskowce, zlepieńce, kwarcyty. Rozwinął się także przemysł elektromaszynowy. Jest on najważniejszą gałęzią wytwórczości w regionie Kielecko- Sandomierskim. Reprezentują gpo m.in. Fabryka Samochodów Ciężarowych w Starachowicach oraz Zakłady Metalowe w Skarżysku Kamiennej. Największym ośrodkiem przemysłowym są Kielce.
We wschodniej części wyżyny uprawia się pszenicę, buraki cukrowe, rzepak i tytoń. Rozwinięte jest warzywnicto i ogrodnictwo. Dużą rolę spełnia turystyka.
W Dolinach Kamiennej i Czarnej rozwinięte było niegdyś górnictwo i hutnictwo żelaza oraz przemysł metalowy. Jest to dawne Zagłębie Staropolskie. Do tej pory pracuje tu huta żelaza w Ostrowcu Świętokrzyskim. Najlepsze gleby i klimat występują we wschodniej części wyżyny, od Ostrowca Świętokrzyskiego po Sandomierz, gdzie uprawia się pszenicę, buraki cukrowe, rzepak i tytoń. Rozwinięte jest także warzywnictwo i sadownictwo
WYŻYNA LUBELSKA
Wyż. Lubelska to typowa kraina przemysłowo- rolnicza, na Roztoczu zaś przeważa rolnictwo. Wydobywa się tu także margle, wapienie i kredę piszącą.
Najważniejszą gałęzią gospodarki Lubelszczyzny jest przemysł elektromaszynowy. Głównymi jej ośrodkami są: Lublin ( fabryka samochodów ciężarowych, wag i maszyn rolniczych), Świdnik (produkcja śmigłowców) oraz Kraśnik Fabryczny(fabryka łożysk tocznych). Rozwinął się również przemysł rolno-spożywczy(cukrownie, zakłady przetwórstwa owocowo- warzywnego) bazujący na intensywnym rolnictwie. Na Roztoczu rozwinął się przemysł drzewny i produkcja mebli. Warunki glebowe i klimatyczne sprzyjają rolnictwu; uprawia się tam głównie pszenicę, buraki cukrowe, konopie, chmiel, tytoń, ziemniaki, żyto i jęczmień. Rozwinięte jest także sadownictwo oraz turystyka.