Średniowiecze.

Średniowiecze:

Epoka historii i kultury europejskiej, między starożytnością a czasami nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek jej wiąże się najczęściej z r. 476 n.e., tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio rzymskiego, schyłek zaś z wydarzeniami XV w. (1453 upadek cesarstwa bizantyńskiego, 1492 odkrycie Ameryki). W średniowieczu poszukuje się początków literatur narodowych większości krajów europejskich i określa daty początkowe według zachowanych zabytków w języku łacińskim i w językach narodowych, wyjątkowo tylko badacze powołują się na zabytki tradycji ustnej, zapisane dopiero w późniejszych stuleciach.

Zachowane dokumenty polskiego piśmiennictwa w języku łacińskim sięgają XII w. Są to:

* historiografia: kronika Galla Anonima(XII w.), kronika Wincentego zwanego Kadłubkiem (XIII w.), kronika Janka z Czarnkowa (XIII w.), Historia Polonica Jana Długosza
* pisma polityczne Pawła Włodkowica i Jana Ostroroga
* poezja łacińskojęzyczna; pieśni kościelne i satyry (XIII w.)

Przełom XIV i XV w. to początki piśmiennictwa w języku polskim. Powstaje:

* Psałterz floriański (czyli tekst Pisma św.)
* Biblia królowej Zofii zwana też Biblią szaroszpatacką
* inne teksty religijne: kazania (tzw. Kazania świętokrzyskie i Kazania gnieźnieńskie), apokryfy (np. Rozmyślania przemyskie), żywoty świętych
* pieśni religijne, m.in.: najstarsza Chrystus z martwych wstał jest (zapisana 1365), najsłynniejsza Bogurodzica (powstała prawd. w poł. XIII w.)
* świeckie pieśni okolicznościowe i satyryczne (Satyra na leniwych chłopów, Pieśń o zamordowaniu Andrzeja Tęczyńskiego)
* dialog Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią.

Polska literatura średniowieczna realizowała charakterystyczne dla epoki wzorce moralizatorskie.