Zjawisko przeciążenia i nieważkości

Przede wszystkim należałoby wytłumaczyć, co oznaczają słowa nieważkość i przeciążenie.

Jeśli chodzi o nieważkość, to można spotkać się z kilkoma jej definicjami. Jedna z nich mówi, że nieważkość jest to stan, w którym znajduje się ciało poruszające się wyłącznie pod wpływem sił grawitacji. Przykładem na potwierdzenie tego może być przypadek swobodnie spadającej windy albo statku kosmicznego na orbicie. Inna definicja mówi, iż nieważkość to stan, w którym działające na układ mechaniczny siły zewnętrzne nie wywołują wzajemnego nacisku na siebie.

Wbrew wielu opiniom, stan nieważkości nie oznacza braku grawitacji. Grawitację spotykamy także w stacji kosmicznej czy na statku kosmicznym krążącym wokół naszej planety.

Nieważkość nie jest także stanem, gdy wszystkie działające na ciało siły grawitacji się równoważą. Taka sytuacja jest we wszechświecie niezwykle rzadka. Np. w układzie dwóch obiektów występuje tylko w jednym punkcie, którego kwadrat odległości od każdego z nich jest proporcjonalny do masy i który leży na linii prostej pomiędzy obiektami.

Mówiąc w skrócie, nieważkością jest stan, w którym działa tylko siła grawitacji

Przeciążenie
Hasło encyklopedyczne przeciążenia brzmi: Przeciążenie jest to stan ciał materialnych występujący przy zwiększeniu ich ciężaru powyżej ciężaru występującego na powierzchni Ziemi.

Z polskiego na nasze oznacza to, że wydaje nam się, że ciężar ciała się zwiększa w sytuacji, kiedy na to ciało nakłada się przyśpieszenie Można to zaobserwować m. in. Podczas lotu samolotem, przy przyśpieszaniu, zmienianiu kierunku lotu czy jego wysokości. W locie ustalonym na stałej wysokości, przy stałej prędkości i bez zmiany kursu przeciążenia nie występują.

Na koniec kilka ciekawostek o tych dwóch zjawiskach:
- Największe, jednak najkrócej działające, przeciążenia występują w trakcie katapultowania, podczas wyczynowej akrobacji lotniczej, podczas walki powietrznej samolotu myśliwskiego;
- Długotrwałe przeciążenie doprowadza do zaburzeń widzenia (krew odpływa z siatkówki oka), a im większa jest wartość przeciążeniatym krócej może ono działać na organizm;
- W warunkach ziemskich stanu przeciążenia można doświadczyć w windzie ruszającej do góry;
- Kierowca Formuły 1, David Purley, doświadczył przeciążenia równego średnio 179,8 g w roku 1977, gdy wyhamował ze 173,8 km/h (108 mil/h) do 0 na długości ok 0,5 m, w wyniku uderzenia w ścianę;
- Gdyby samolot leciał z przynajmniej I prędkością kosmiczną, podróżowalibyśmy mając możliwość oglądać naszą Ziemię z kosmosu;
- Nieważkość na szczycie koła w wesołych miasteczkach (np. na karuzeli Enterprise) powoduje wrażenie wypadania z siedzenia, choć nie ma możliwości wypadnięcia na prawdę.
- W wesołych miasteczkach, na kolejkach górskich, można odczuć na własnej skórze nieważkość i przeciążenie podczas jazdy. Odczuwa się na przemian wciśnięcie w fotel i coś, co można opisać słowami Zaraz wypadnę!. Oczywiście, żadne z tych odczuć nie odwzorowywuje rzeczywistości.