Połączenia części maszyn

Połączenia części maszyn, jedna z podstawowych grup elementów maszyn. Połączenia części maszyn dzieli się na: nierozłączne, w których części złączone lub łączniki ulegają uszkodzeniu przy rozłączaniu połączenia, oraz rozłączne, które można rozłączać i łączyć ponownie bez uszkodzenia części złączonych i łączników.
Do najczęściej spotykanych połączeń nierozłącznych zalicza się połączenia: spawane , lutowane , lutospawane , zgrzewane, wciskowe i nitowane .
Najczęściej spotykane połączenia rozłączne: gwintowe (uzyskiwane za pomocą łączników - śrub, nakrętek i wkrętów), kołkowe i sworzniowe (odpowiednio - za pomocą kołków i sworzni), klinowe, wpustowe i wielowypustowe (wpust, wielowypust), sprężyste (uzyskiwane za pomocą sprężyn resorów i sprężnic) oraz rurowe (m.in. gwintowe, kielichowe).
Połączenia rozłączne dzielimy na:
spoczynkowe- w których łączone elementy pozostają nieruchome względem siebie
ruchowe- w pewnym zakresie


Połączenia nierozłączne- najczęściej stosowane połączenia to:
połączenia spawane
połączenia lutowane
połączenia zgrzewane
połączenia klejowe
połączenia wciskowe
połączenia nitowe

Połączenia spawane- jest to trwałe połączenie części przedmiotów przez miejscowe roztopienie powierzchni stykowych z dodawaniem lub bez dodawania spoiwa. Rozróżnia się spawanie: gazowe, elektryczne (łukowe), oraz rzadziej stosowane termitowe, elektronowe, laserowe i inne.

-spawanie gazowe;: najczęściej przy spalaniu acetylenu w temperaturach do 3200C, stosowane jest do spajania blach o grubości od 0.4mm do 40mm
-spawanie elektryczne: z wykorzystaniem - urządzenia opierającego swą pracę na zjawisku łuku elektrycznego w temperaturach 3500C, stosowane jest do spajania blach o grubości od 1mm do 80mm. Istnieją także inne metody spawania, takie jak: spawanie elektryczne w osłonie dwutlenku węgla lub gazów szlachetnych (w celu uniknięcia utleniania spoiny), spawanie laserowe, spawanie elektronowe itp. Połączenie spawane często wymaga dodatkowej obróbki spoiny. Często na powierzchni spawu wydzielają się drobne cząstki żużlu, które mogą być niebezpiecznie ostre. Spoiny spawane często szlifuje się zgrubnie, zanim spawana konstrukcja zostanie użyta W czasie spawania w obrębie działania wysokiej temperatury w stali zachodzą pewne przemiany cieplne, osłabiające jej wytrzymałość. Połączenie spawane zmniejsza wytrzymałość materiału o następujące wartości:

wytrzymałość na rozciąganie k'r = 0,8 kr
wytrzymałość na zginanie k'g = 0,9 kr
wytrzymałość na ściskanie k'c = kr
wytrzymałość na ścinanie k't = 0,65 kr

W związku z osłabiającym wpływem spoiny, do obliczeń wytrzymałościowych używa się grubości obliczeniowej, która jest o 70% mniejsza niż rzeczywista grubość materiału w miejscu spoiny.