Świątynia Egipska

Do czasów Nowego Państwa nie wytworzył się w Egipcie jednolity typ świątyni. Dopiero w czasach Nowego Państwa władza i bogactwo świątyń powodują, że świątynie stają się budowlami reprezentacyjnymi państwa. Sprzyja to ukształtowaniu się klasycznego typu świątyni, który funkcjonuje od czasów XVIII dynastii. Układ i monumentalne założenia świątyni pełnią teraz aktywną rolę w propagandzie państwowej, utwierdzając społeczeństwo w przekonaniu o potędze władzy kapłanów. Klasyczny typ świątyni przedstawiał się następująco :u wejścia wznosiły się pylony, czyli budowle w kształcie ściętych wysmukłych piramid, przed którymi stały zazwyczaj wysokie maszty i kolosalne posągi króla. Dalej mieścił się dziedziniec otoczony z trzech stron rzędami kolumn. Za nim znajdowała się wielka sala hypostylowa, czyli sala, której dach opierał się na równomiernie ustawionych kolumnach, w której dwa środkowe szeregi wyższych kolumn tworzyły niekiedy rodzaj nawy głównej. Stamtąd wchodziło się do sali barki, która z obu stron miała obejścia. Na końcu znajdowało się sanktuarium składające się z trzech kaplic. W kaplicy głównej stał posąg bóstwa. Do tego należy dodać, że do świątyni prowadziła aleja sfinksów, ciągnąca się zazwyczaj do mola, którego używano podczas pochodów z barką. Poza tym wokół świątyni znajdowały się inne pomieszczenia np. skarbiec, magazyn, archiwum. Obok świątyni zawsze mieściło się święte jezioro, a czasem także park. Przedstawiony schemat świątyni ma prawdopodobnie swe źródła w schemacie domu lub pałacu : dziedziniec odpowiadałby pomieszczeniom przeznaczonym do życia rodzinnego; hypostyl sali jadalnej i pokojom recepcyjnym; sala na barkę z kaplicą intymnej sypialni. Układ pomieszczeń ma też związek z podziałami społecznymi, gdyż to od pozycji społecznej zależała odległość na jaką dopuszczano do sanktuarium podczas uroczystości. Na dziedzińcu mógł przebywać każdy, do sali hypostylowej wpuszczano tylko urzędników i dostojników wojskowych. Jeśli sal hypostylowych było więcej, to zaznaczany był również podział urzędników według ich znaczenia. Z kolei do sali na barkę wchodzili już tylko najwyżsi dostojnicy państwowi. W pobliżu posągu bóstwa przebywać mogli tylko faraon i prawdopodobnie wezyr. Na uwagę zasługuje problem światła w świątyni egipskiej. Światło było dozowane wraz z zagłębianiem się w świątynię. Dziedziniec był zalany światłem, sala hypostylowa była w półmroku, sala barki tonęła w głębokim półmroku, a kaplica była całkowicie zaciemniona. Orientacja świątyń nie jest jednolita w całym Egipcie. Świątynie orientowano na wschodzące słońce, planetę lub gwiazdę wschodzące określonego dnia. Reguła ustalania orientacji danej świątyni zależała od założeń danego kultu. Świątynia w Abu Simbel jest skierowana na wschód, świątynia w Karnaku na północny-zachód, a świątynia w Luksorze na północ. Do kanonu należało również realistyczne przedstawianie przyrody na malowidłach świątynnych. Świątynia egipska jest odzwierciedleniem przyrody Egiptu. Dolne partie ścian zdobią zazwyczaj ornamenty roślinne. W hypostylach kolumny mają kształty palm lub związanych łodyg lotosu, a ich kapitele mają formę zamkniętych (rzadko otwartych) pąków kwiatów. Pułap świątyni zdobią złote gwiazdy na tle ciemnego nieba.