Etologia koni - ściąga

ETOLOGIA: wywodzi się od greckiego ethos oznaczającego obyczaj, zwyczaj oraz od logos oznaczającego naukę, czyli etologia jest nauką o zachowaniu zajmującą się badaniami zoopsychologicznymi w zakresie wrodzonych reakcji zwierząt w warunkach naturalnych.
2etapy kształtowania się etologii: 1) etologia opisowa: fakty obserwowane w zachowaniu się zwierząt. 2)etologia eksperymentalna, badania.
Etologia zajmuje się:
*poszczególnymi osobnikami, ich zachowaniami w określonych populacjach, bada i tłumaczy źródła zachowań powstałych przez działanie bodźców, popędów i motywacji. Mechanizm zachowania wrodzonego np. tropizmy, taksje. Mechanizmy zachowania nabytego czyli wyuczonego i stopień zdolności do nauki.
* bada panujące stosunki między zwierzętami, społeczne życie zw, zachowania antagonistyczne, porozumiewawcze, wędrówki, opieka nad młodymi, zjawiska dominacji i hierarchii. *problemy uczenia się zw.
W etologii stosuje się następujące metody badań oceny zachowania zwierząt: 1.opisowa, zawieraja się tu obserwacje etologiczne, oraz obserwacje z udziałem sprzętu. Obserwacje nigdy nie mogą być wyrywkowe. Pod czas obserwacji możemy zauważyć rozne typy zachowan .
2.met eksperymentalne: których podstawa jest eksperyment: a)met. Elektrofizjologiczne- polega na mierzeniu potencjałów elektrycznych EKG, EEG, EMG b)met.neurochemiczna- polega na badaniu poziomu biochemicznych korenatow we krwi: poziom glukozy, mleczanow, hormonow stresowych c)met.badania zachowania spontanicznego ?Test Otwarty Pola, gdzie ocenia się spontaniczna reakcje zwierzecia w nowym otoczeniu(podloga podzielona na kwadraty i liczy się na ile ich Kon stanie, ocenia się pobudliwość a takze odgłosy i zachowanie) d) met.badania zachowania wyuczonego: testy w labiryncie, zadania problemowe e)met.badania zdolności percepcyjnych: ocena zdolności widzenia,słyszenia.
Na przestrzeni dziejów przeprowadzano szereg doświadczeń, badań, na podstawie których okreslono charakterystyczne zachowania, okreslono dane typy zwierza (sangwinik, flegmatyk) wprowadzono wiele teori które pomagają w pracy ze zwierzętami, pomagaja przewidzieć pewne sytuacje.
TYPY TEMPERAMENTU: Typy ukl nerw wg pawlowa:
1.silny:a.zrownowazony *ruchliwy(sangwinik *powolny(flegmatyk) b.niezrown *choleryk
2.slaby(melanchol):typ ukl nerw jest wrodzony i malo podatny na wplyw czynny srodowiska zewnętrznego, temperamnt zw jest psych przejawem ukl nerw. sangwinik:-najdoskonalsz typ, gwarant utrzym rownow zw w roznych sytuacjach, zdrowy, ozywiony i czynny pod wpl bodźców, przy braku bodzcow sklonny do drzemki, trudno u nich wywol schorzenia nerw, najb pozad, szybko się uczy, odp na niekorzyst bodzce, szybko przyzwycz się do niekorz war srod, bez powod nie wpasa w histerie
flegmatyk:db przyst się do war srod, duza sila i rownow pr pobudz i hamow, zdrowy,odp, duza stalosc odruchow, nawet skrajne war nie wywol schorzen nerw, znaczna bezwl przy przech z pr pobudz i hamow, wolno reaguje, dluzszy okr adapt do nowych war srod
choleryk:wszelkie odruchy powst latwo i szybko, odruch-powst wolno, pr pobudz przewaza nad pr hamow, sklonnosc do nerwicy, stan niespokojnosci może nawet prow do zmeczenia, szybkie spalanie się, st pobudz może wywolac nawet agresje
melancholik:ograniczony, nieprzyst do zycia, b często wyst schorzenia nerw, odruchy war powst powoli,przy niekorzyst war mogą ulegac oslab, wymag specj war otocz, nie toler zm war srod, sklonne do stereotypu
UCZENIE SIĘ:wg Thorpe?go to proces nerwowy prowadzacy do przystosowanych zmian w zachowaniu się osobnika w wyniku jego doświadczenia życiowego.
Wg krzymowskiego nabywanie doświadczenia wprawy, umiejętności w zakresie określonych czynności pod wpływem ich wykonywania.
Wg. Włodawskiego to proces prowadzacy do zmian w zachowaniu osobnika, które nie zaleza wyłącznie od funkcji jego receptorow i efektorow, powstaja na podstawie indywidualnego doświadczenia i jeżeli nie odznaczaja się trwałością to zawsze polegaja na wystepowaniu elementow nowych w porównaniu z poprzedzającymi je zachowaniem
TYPY UCZENIA SIĘ:
1.obligatoryjne: dot tych cech, umiejętności kt każdy osobnik musi się nauczyc, gdyz SA niezbędne do przezycia, (cechy swojego gatunku) reagowania na bodzce zbędne. Habituacja, wpajanie, uczenie się utajone (negatywne)
2.fakultatywne: może wys, ale nie musi i jest scisle związane ze specyficzna indywidualna sytuacja w jakiej znalazł się osobnik (tresura) wys tu warunkowanie klasyczne, warunkowanie instrumentalne, uczenie się przez wgląd.
3.percepcyjne: polega na zapoznaniu się z cechami przedmiotu (barwa kształt) z topografia środowiska, cechami innych osobników, jedynie na podst inf sensorycznej. W wyniku tego typu uczenia ise powst pamiec rozpoznawcza czyli zdolność do rozpoznawania uprzednie widzianych bodzców, wys tu uczenie utajione i wpajanie (inprinting)
4.aoscjalne: polega na tworzeniu związków miedzy bodzcami oraz miedzy bodzcem a reakcja. Uczenie się met prób i błedów, przez wgląd, przez naśladowanie.
HABITUACJA- przywykanie: powtarzanie bodzca powoduje zmniejszanie się? po zaprzestaniu dzialania bodźców nastepuje po dłuższym czasie spontaniczna odnowa reakcji Dyshabilitacja. W kolejnych epizodach habilitacji i dyshabilitacji staja się coraz mniejsze.
PAMIĘĆ: w ukł ner SA przechowywane ślady pamięciowe- ENGRAMY: *wrazenia, spostrzeżenia inf o bodzcach, *asocjacje, skojarzenia bodzców ze soba, *wzorce ruchowe, reakcje czynności wyuczone.
W podst. Pamieci leza procesy nerwowe umozliwiajace:
1.postawanie sladu pamięciowego, czyli zapamiętywanie, zalezy od wielu czynnikow: *uwaga- zdolność skupiania się,zw ze stanem fizjologicznym *motywacja *powtarzanie bodzca *życiowe znacze opanowanego bodzca
2. przechowywanie sladu pamięciowego, czyli pamiętanie doznan i wydarzen
3.odtwarzanie zakodowanego sladu czy przypominanie
4.zatarcie śladów pamięciowych czyli zapomnienie
Rodzaje pamieci: *sensoryczna(poniżej 1s, uczenia za pomoca wechu czy wzroku), *krótkotrwala(kilka minut), *długotrwała(około 1h), *permanentna(wiele lat).
Pamiec sensoryczna krotkotrwala=pamiec swieza. Nietrwałość pamieci świeżej zabezpiecza ukl.nerwowy przed przechowywaniem nadmiernej ilości informacji nieistotnych i powoduje, ze do pamieci długotrwałej trafia material o waznym dla zwierzecia znaczeniu.
TYPY ZACHOWAN: 1)agonistyczne(agresywne i obronne). W ich sklad wchodzi: *agresja *ucieczka *walka *pokazywanie wrogości *grozenie np.glowa czy kopniecie. Dystans osobniczy- najmniejsza odległość zblizania się koni do konia,żeby nie wywołać jakis reakcji reakcji np.poza grozenia. Zwiazana jest z pozycja w stadzie. Zwierzęta można podzielic na: 1. kontaktowe 2. dystansowe
2)afiliacyjne(powoduja tworzenie się grup lub przylanczanie się do istniejących) Zycie w stadzie jest ekonomiczne, nawet najsłabsze jednostki wyciągają z tego kozysci> komunikacja w stadzie za pomoca sygnałów: 1.sluchowe: rżenie klaczy czy ogiera, parskanie ogiera
2.chemiczne, np.znakowanie terenu 3.dotykowe 4.sygnaly wizualne