Sposób wykonania instalacji elektrycznej w mieszkaniu M-3

Instalacje elektryczne powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zgodny z wymaganiami norm oraz przepisów z uwzględnieniem różnorodnych wymagani technicznych i innych uwarunkowań wynikających z:

- przeznaczenia obiektu (pomieszczenia, mieszkalne, ogólnego przeznaczenia, warsztatowe, przemysłowe lub inne);
- technologii budowy lub przebudowy obiektu oraz rodzaju i właściwości zastosowanych materiałów budowlanych;
- rodzaju i mocy zainstalowanych odbiorników energii;
- warunków Środowiska oddziałujących szkodliwie na instalacje
i urządzenia oraz spodziewanego niekorzystnego oddziaływania instalacji
i urządzeni na otoczenie;
- uzasadnionych życzeń inwestorów.

Instalacje elektryczne mogą być wykonane przy zastosowaniu przewodów izolowanych jedno- i wielożyłowych, kabli elektroenergetycznych oraz przewodów szynowych. W pewnych przypadkach dopuszcza się również użycie przewodów nieizolowanych. Obecnie w Polsce prowadzi się intensywne prace nad nowelizacją wielu krajowych norm
i przepisów, w tym również z zakresu elektroenergetyki, celem m.in. uzyskania zgodności wymagań technicznych norm krajowych z ustaleniami norm obowiązujących w większości krajów zrzeszonych w Unii Europejskiej.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej
i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. (Dz.U. nr 10795 poz. 46) w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wymaga się aby w instalacjach elektrycznych stosować:

1) złącza instalacji elektrycznej budynku, umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a także osób postronnych,
2) oddzielny przewód ochronny i neutralny,
3) wyłączniki przeciwporażeniowe różnicowoprądowe,
4) wyłączniki nadmiarowe w obwodach odbiorczych,
5) połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, łączące przewody ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,
6) zasada prowadzenia tras przewodów w liniach prostych, równoległych do krawędzi ścian i stropów,
7) żyły przewodów elektrycznych o przekrojach do 10 mm2, wykonane wyłącznie z miedzi,
8) przewody i kable elektryczne, prowadzone w sposób umożliwiający ich wymianę bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku; dopuszcza się prowadzenie przewodów wtynkowych, pod warunkiem pokrycia ich warstwą tynku o grubości co najmniej 5 mm,
9) oddalenie o co najmniej 2 cm między odcinkami krzyżującej się instalacji elektrycznej i grzewczej. Poziome odcinki instalacji elektrycznej powinny być usytuowane w odległości co najmniej 10 cm powyżej przewodów z gazem, natomiast jeżeli gęstość gazu jest niższa od powietrza - ?poniżej rur gazowych.

Dla pomieszczeń mieszkalnych wyodrębnione obwody:

a) oświetlenia górnego (sufitowego); instalacja ta powinna umożliwiać załączanie za pomocą wyłączników wieloobwodowych,
b) gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia,
c) gniazda wtyczkowego zasilania pralki,
d) gniazd wtyczkowych do urządzeń odbiorczych w kuchni,
e) do odbiorników zainstalowanych na stałe.

Przy doborze przewodów w instalacjach elektrycznych należy uwzględnić następujące kryteria:
- napięcie izolacji,
- najmniejszy przekrój żył ze względu na wytrzymałość mechaniczną,
- obciążalność prądową,
- spadek napięcia,
- odporność izolacji na szkodliwe oddziaływanie środowiska.

Obciążalnością przewodów jest to wartość prądu elektrycznego, który przepływając długotrwale przez przewód nie spowoduje nagrzania się przewodu ponad temperaturę graniczną. Obciążalność przewodów zależy od rodzaju materiału żyły, rodzaju izolacji i sposobu ułożenia. Zabezpieczenia przewodów stosuje się w celu ich ochrony przed skutkami przeciążeń i zwarć oraz w celu ochrony otoczenia przed działaniem ciepła wydzielającego się
z nadmiernie nagrzanego przewodu.

Zabrania się zabezpieczać:
- przewody instalacji odgromowych,
- przewody ochronne PE i ochronno-neutralne PEN,
- przewody uziemień ochronnych i roboczych.
Zabezpieczenia zwarciowe powinny być tak dobrane, aby wyłączenie zasilania (przerwanie prądu zwarciowego) nastąpiło zanim wystąpi niebezpieczeństwo uszkodzeń cieplnych i mechanicznych w przewodach
i urządzeniach. Zabezpieczenie zwarciowe powinno mieć zdolność do przerywania prądu zwarciowego o wartości większej od przewidywanego prądu zwarciowego w takim czasie, aby temperatura przewodów nie przekroczyła temperatury granicznej przy zwarciu. Zabezpieczenia przeciążeniowe powinny być tak dobrane aby wyłączenie zasilania nastąpiło zanim nastąpi uszkodzenie izolacji, połączeń zacisków lub otoczenia na skutek nadmiernego wzrostu temperatury, co określa norma; PN?91/E 05009/43

Znamionowy prąd urządzeń zabezpieczających przed zwarciem powinien być większy od obciążalności prądowej długotrwałej przewodów. Zabezpieczenia zwarciowe i przeciążeniowe powinny być zainstalowane przed punktem w którym następuje:

- zmiana przekroju przewodu na mniejszy,
- zmiana rodzaju przewodu na przewody o mniejszej obciążalności prądowej,
- zmiana sposobu ułożenia lub budowy instalacji pogarszające warunki chłodzenia.

Do zabezpieczenia przewodu przed przeciążeniem i zwarciem można stosować:

a) wyłączniki wyposażone w wyzwalacze przeciążeniowe i zwarciowe,
b) wyłączniki współpracujące z bezpiecznikami topikowymi,
c) wyłączniki wyposażone w wyzwalacze przeciążeniowe i dobezpiecznikowe wkładki topikowe typu g II,
d) wkładki topikowe g I (wkładki ogólnego przeznaczenia).

Jako ochronę przeciw porażeniową stosuje się wyłączniki różnicowoprądowe które montuje się w obwodzie głównym za licznikiem co określa norma: PN-92/E-05009/47
W instalacjach elektrycznych budynków mieszkalnych należy dążyć do
ochrony jak największej części instalacji wysokoczułymi wyłącznikami,
a w szczególności:

- obwód gniazd wtyczkowych w łazience,
- obwód gniazd wtyczkowych w kuchni,
- obwód gniazd wtyczkowych w garażu,
- obwód gniazd wtyczkowych w piwnicy.
Przyczyny nieprawidłowego funkcjonowania wyłącznika różnicowoprądowego w prawidłowo wykonanej instalacji?
Przyczyny mogą być następujące:

- zbyt czuły wyłącznik,
- błędne połączenie wyłącznika np.: połączenie przewodu ochronnego
z neutralnym za odbiornikiem, przeciwstawne połączenie przewodu fazowego oraz neutralnego i połączenie przewodów neutralnych dwóch różnych obwodów za wyłącznikami różnicowoprądowymi norma; PN?92/E-05009

Z różnych rodzajów łączników w mieszkaniach stosuje się często łącznik jednobiegunowy oraz w pokojach, w których przewidziano świeczniki (żyrandole) — przełącznik szeregowy. Obecnie w instalacji oświetleniowej
w pokojach stosuje się coraz powszechniej wyłączniki wieloobwodowe.
W długich przedpokojach, korytarzach i wewnętrznych klatkach schodowych stosuje się przełączniki schodowe, a w długich korytarzach dodatkowo przełączniki krzyżowe. Łączniki dwubiegunowe i grupowe są stosowane sporadycznie.
W instalacjach mieszkaniowych przewody przyłącza się do łączników zabezpieczeń, złączy. Ze względu na stosowane przekroje przewodów wykorzystuje się jedynie połączenia śrubowe. Nie wolno stosować połączeń przez skręcanie przewodów. Przyłączenia i rozgałęzienia przewodów wykonuje się wyłącznie w puszkach rozgałęźnych, zawierających odpowiednie zaciski śrubowe. Połączenia powinny być wykonane starannie, aby nie nastąpiło obluzowanie, co może zmniejszyć wytrzymałość mechaniczną i zwiększyć rezystancję połączenia. Powoduje to przerwy
w zasilaniu, iskrzenie lub nagrzewanie się styku. Przyczyny te mogą doprowadzić do uszkodzenia izolacji lub spowodować pożar.
Złącza wykonywane są w postaci skrzynek lub szaf wnękowych. Są one umieszczone na zewnątrz budynków lub wyjątkowo wewnątrz w miejscu dostępnym dla służb energetycznych. Wysokość zamontowania złącza powinna być taka aby umożliwiała dogodne wykonywanie w nim prac. Dolna krawędź złącza umieszczonego na zewnątrz budynku powinna znajdować się co najmniej 15 cm ponad poziom terenu. Drzwiczki złącza powinny być przystosowane do zamykania na klucz i plombowania PN-93/EE-05009/46

Do pomiaru energii elektrycznej stosuje się liczniki energii. Rodzaj
zainstalowanego licznika zależy od liczby faz doprowadzonych do mieszkania. Zwykle mieszkania mają jednofazowe doprowadzenie i liczniki prądu jednofazowego.

Liczniki należy zainstalować na tablicach piętrowych lub ZELP na klatce schodowej. Obecnie liczniki w mieszkaniu instaluje się tylko w budynkach wielorodzinnych. W takim przypadku licznik powinien być zainstalowany
w przedpokoju, we wnęce ściennej lub szafce ochronnej, możliwie blisko drzwi wejściowych. Dopuszczalne jest instalowanie licznika bez szafki.
Jeżeli licznik jest umieszczony na klatce schodowej, to w mieszkaniu znajduje się tablica zabezpieczeń obwodów instalacji użytkownika.