Najważniejsze osiągnięcia XIX wieku.

W XIX wieku nastąpił gwałtowny rozwój całej myśli naukowej. Dzięki rozkwitowi nauki ludzkość dokonała w ciągu XIX wieku największego w swoich dziejach skoku cywilizacyjnego. Właśnie wtedy powstało słowo “naukowiec”, a kiedy chciano coś pochwalić mówiono, iż jest to “naukowe”. Rola, zwłaszcza nauk ścisłych znacznie wzrosła. Podniósł się także prestiż uczonych i naukowców. Wyrazem uznania społeczeństwa dla ich osiągnięć było m.in. rozpoczęcie przyznawania nagród za wybitne osiągnięcia w dążeniu do odkrywania tajemnic świata. W wielu krajach zakładano akademie, nowe uczelnie oraz towarzystwa naukowe, które pomagały nawiązywać kontakty pomiędzy naukowcami z poszczególnych krajów oraz ułatwiały im wymianę informacji, doświadczeń oraz sprzętu do badań.
Poniżej przedstawiam 50 najważniejszych według mnie osiągnięć XIX wieku:
1. W 1828 r. powstała w Anglii pierwsza kolej, a w latach 1833 – 1835 we Francji, Rosji i Niemczech.
2. Pierwszy statek parowy został skonstruowany przez I.K. Brunela, zwany „Great Western”.
3. W 1803 r. po raz pierwszy został zaprezentowany pojazd pasażerski zaprojektowany przez angielskiego inżyniera Treuithicka.
4. W I połowie XIX wieku został skonstruowany przez J. Fitrefza pojazd jednośladowy napędzany siłą mięśni – rower.
5. W 1860 r. powstał silnik spalinowy. Było to dzieło francuskiego mechanika Etienne Lenoira. Miał on zapłon iskrowy i był napędzany gazem.
6. Niemiecki inżynier Mikołaj August Otto w 1876r. przerobił silnik spalinowy na silnik czterosuwowy.
7. W 1885 r. Karl Benz wbudował motor do dwumiejscowego trójkołowca tworząc w ten sposób pierwszy samochód z wysokoobrotowym silnikiem benzynowym.
8. W 1886 r. Gottlieb Daimler oraz Wilhelm Maybach zbudowali czterokołowy pojazd poruszany 1,5 konnym silnikiem spalinowym.
9. W 1885 r. został wykonany przez Daimlera i Maybacha pierwszy motocykl. Posiadał silnik spalinowy osadzony na drewnianej ramie.
10. W 1860 r. powstał obiektyw szerokokątny zaprojektowany przez Anglika Harrisona.
11. W 1862 r. powstała w Niemczech pierwsza fabryka papierosów.
12. W 1863 r. powstało w Londynie pierwsze metro na świecie.
13. W 1871 r. otwarto tunel alpejski pod Monte Cenis.
14. W 1873 r. J. Glidden wynalazł drut kolczasty.
15. Thomas Edison (USA) w 1875 r. wynalazł bezpiecznik elektryczny.
16. Telefon został wynaleziony w 1876 r. przez Aleksandra Grahama Bell’a. Bell oparł działanie swego telefonu o mikrofon elektromagnetyczny, który zamieniał głos w sygnały elektryczne, które przesyłane kablem docierały do drugiego aparatu, gdzie były z kolei przetwarzane na dźwięki mowy przez taki sam mikrofon. Na dźwięki mowy przez taki sam mikrofon. Jak bardzo potrzebny był to wynalazek, dowodzi fakt, że w dwa lata od prezentacji powstały pierwsze linie telefoniczne.
17. W 1879 r. T. Edison skonstruował żarówkę. Elementem świecącym żarówki jest przewód rozżarzony (żarnik) do wysokiej temperatury na skutek przepływu prądu, światło wytwarzane jest w wyniku promieniowania cieplnego.
18. W 1881 r. Niemiec Siemens skonstruował tramwaj elektryczny.
19. H. Seely w 1882 r. wynalazł elektryczne żelazko. Istota pomysłu Seely’ego polegała na umieszczeniu wewnątrz żelazka spirali, która rozgrzewa się pod wpływem prądu elektrycznego.
20. Drapacz chmur w Chicago został zaprojektowany przez W. Root’a w 1883 r.
21. W 1884 r. Anglik Maxi skonstruował karabin maszynowy.
22. Hippolyt Pixi, wykorzystując odkryte przez Faradaya zjawisko indukcji elektromagnetycznej, skonstruował prądnicę prądu stałego.
23. W roku 1820 r. odkryto pole magnetyczne wytwarzanego przez prąd. Odkrywcą był Hans Oersted. Oersted był także twórcą teorii elektromagnetycznej.
24. Pierwszy transformator został skonstruowany przez Faradaya. Dzięki temu odkryciu możliwe było zmniejszenie lub zwiększenie napięcia prądu, możliwe stało się przesyłanie energii elektrycznej pod niskim natężeniem oraz wysokim napięciem.
25. Ważnym odkryciem był także telegraf. Konstruktorem był Amerykanin Samuel Morse. Powstawał on w latach 1835 – 1838, a w 1840 r. Morse opracował specjalny alfabet (zw. alfbetem Morse’a), za pomocą którego przepływ wiadomości został nie tylko udoskonalony, ale i usprawniony i zwielokrotniony.
26. Radiotelegraf został wynaleziony w latach 90-tych przez Włocha Guglielma Marconiego.
27. W 1845 r. ustalono położenia Neptuna, dzięki wykorzystaniu wysoce precyzyjnych i szczegółowych obliczeń matematycznych. Dokonali tego Urban Leverriera i John Adams.
28. Johann Galle w 1846 r. odkrył Neptun.
29. Humphery Davy dokonał odkrycia dwóch pierwiastków: sodu i potasu.
30. Zdefiniowano prawo obojętności gazów przez Ludwika Gay – Lussaca.
31. Skonstruowanie przez Willama Sturgeona elektromagnesu.
32. Thomas Alva Edison w 1879 r. wynalazł pierwszą żarówkę, zaś w 1882 r. założył pierwszą elektrownię.
33. Wynaleziono dagerotypię, czyli specjalną technikę otrzymywania zdjęć. Jej nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego malarza, dekoratora i chemika-wynalazcy Louisa Daguerrea. Prezentacja dagerotypu nastąpiła w 1839 roku. Patent został zakupiony przez rząd francuski, który to rząd, w tym samym roku ogłosił wynalazek jako "wolny dla całego świata".
34. Tomasz Edison wynalazł urządzenie podobne do późniejszej kamery filmowej, zwane kinetoskopem. Jego działanie polegało na wykonywaniu sekwencji zdjęć w bardzo niewielkich odstępach czasu, które następnie rejestrowano na taśmie filmowej.
35. W 1894 roku bracia August i Louis Lumiere skonstruowali pierwszy kinematograf. Służył on do robienia zdjęć i projekcji filmów.
36. Dymitr Mendelejew stworzył tablicę okresowości pierwiastków.
37. Alfred Nobel w 1867 r. wynalazł dynamit. Stwierdził, że mieszając nitroglicerynę (75%) z pewnym rodzajem glinki, zwanym ziemią okrzemkową (25%), można uzyskać substancję wybuchową stosunkowo bezpieczną i niewrażliwą na niezbyt ostrożne traktowanie. Produkcja dynamitu szybko rozpowszechniła się w różnych częściach świata.
38. W 1884 r. ustalono południk zerowy przechodzący przez Greenwich koło Londynu.
39. W 1887 r. skonstruowano wielofazowy silnik indukcyjny. Konstruktorem był N. Tesla.
40. Berliner w 1887 r. wynalazł gramofon. Gramofon wyewoluował z fonografu i odziedziczył jego zasadę działania: nośnikiem informacji jest wirujący dysk z wyżłobionymi rowkami, w których prowadzona jest igła. Drgania igły wzmacniane są mechanicznie lub elektrycznie. W najnowszych typach gramofonu zamiast igły stosuje się promień lasera.
41. Kodak wynalazł ręczne aparaty fotograficzne w 1888 r.
42. W 1889 r. dokonano pierwszego wyroku śmierci na krześle elektrycznym.
43. W 1892 r. Jeske Reno skonstruował ruchome schody. Składają się z konstrukcji nośnej, taśmy stopni i poręczy napędzanych przez zespół napędowy z silnikiem elektrycznym i przekładnią. W 1895 r. Reno zbudował schody ruchome w Coney Island. Pasażerowie byli przewożeni na przenośniku taśmowym pod kątem 25 stopni.
Angielską nazwę „escalator” po raz pierwszy użył Karol Seeberger w 1897 roku.
44. W 1893 r. W.L. Hudson wynalazł zamek błyskawiczny. Pokazał on swój wynalazek ("haczykowy zamykacz i otwieracz do butów") na Wystawie Światowej w Chicago. Jednak ówczesny suwak nie działał zbyt dobrze (był gruby - ciężko chodził) i słabo się sprzedawał. Dopiero później - w roku 1913 Gideon Sundback, szwedzki inżynier opatentował swoją wersję zamka błyskawicznego, którą (prawie w niezmienionej formie) znamy dzisiaj.
45. W 1895 r. w USA otwarto po raz pierwszy otwarto elektrownię wodną.
46. W roku 1895 Ch. Fey wynalazł pierwsze automaty do gry.
47. Lumiere otworzył pierwsze kino w 1895 r. Pierwsza publiczna projekcja filmu wykonanego kinematografem odbyła się 28 grudnia, w Paryżu, a pierwszym pokazanym filmem był dwuminutowy obraz pt. Wyjście robotników z fabryki. Data ta uznawana jest za moment narodzin kina. Nie były to narodziny bezbolesne. W maju 1897 roku doszło w Paryżu do tragicznego w skutkach pożaru spowodowanego zapaleniem się taśmy filmowej. Celuloid był bowiem tak łatwopalny, że nawet chwilowe zatrzymanie przesuwania się taśmy mogło spowodować jej zapalenie. Mimo to kino przyjęło się zarówno w Europie jak i za oceanem.
48. W 1898 r. Polusen zastosował magnetyczny zapis dźwięku.
49. Polka Maria Skłodowska – Curie wraz z mężem Piotre,m Curie odkryła w 1898 r. dwa promieniotwórcze pierwiastki: polon i rad.
50. W 1896 r. skonstruowano w Anglii auto z elektrycznym rozrusznikiem.

Wyjątkowość wieku XIX polega na ogromnym nagromadzeniu nowości, innowacji, na wybuchu szeregu pomysłów usprawniających i ułatwiających ludzkie życie, czyniących codzienność przyjemniejszą, a także na odkryciu metod i środków, dzięki którym człowiek mógł być leczony i chroniony przed śmiercią. I choć i dzisiaj, w wieku XXI (a także w minionym XX) myśl ludzka nieraz przekraczała, przekracza i przekraczać będzie granice zrozumienia, to jednak warto pamiętać, że na przysłowiowy warsztat pracy często kładzie się przedmioty, urządzenia, czy bada się zjawiska niegdyś odkryte, odkryte i poznane zwłaszcza w XIX stuleciu.
Nie mylili się więc wielcy tego świata, nazywając wiek XIX, czasem postępu, czasem pary i elektryczności. Słusznie zauważono, że XIX stulecie to okres niesamowitych wręcz osiągnięć technicznych, naukowych czy kulturowych. Nie sposób o nich wszystkich napisać w tak krótkiej pracy, nie sposób je wymienić. Przedstawione powyżej zagadnienia są jedynie namiastką, ogromu zagadnień dotyczących zdobyczy XIX wieku. Niemniej jednak i te opisane wydarzenia, wymienione odkrycia i przybliżone sylwetki wielkich osobistości epoki, mogą świadczyć o tym jak nietuzinkowa była to epoka.