Badania statystyczne -ściąga

Podział badań statystycznych ze względu na liczbę jednostek zbiorowości statystycznej objętych badaniem: badanie pełne, częściowe.Badanie pełne polega na tym, że obserwacji poddana jest każda jednostka zbiorowości statystycznej, której badanie dotyczy, co oznacza, że zbieramy informacje o wszystkich jednostkach statystycznych zbiorowości.Najczęściej stosowanymi są: -spis statystyczny-rejestracje statystyczne-sprawozdawczość statystyczna Spis statystyczny jest klasycznym, pełnym badaniem statystycznym , dostarczającym informacji niezbędnych do ustalenia stanu i struktury zjawiska w ściśle określonym momencie. Jest to specjalne badanie jednorazowe, polegające na zebraniu informacji na odpowiednio opracowanych formularzach spisowych, wypełnianych przez rachmistrzów spisowych.Rejestracja statystyczna polega na tym, że w okresie wyznaczonym na jej przeprowadzenie zobowiązane osoby zgłaszają się w ustalonych punktach rejestracji i udzielają informacji objętych tematyką rejestracji. Jest to więc forma spisu, która dotyczy tylko bardzo specyficznych zagadnień, a przez to nie wymagająca, tak jak spisy rozbudowanej struktury organizacyjnej. Sprawozdawczość statystyczna polega na tym że jednostki sprawozdawcze sporządzają sprawozdania statystyczne na jednolitych formularzach sprawozdawczych, wykorzystując zarówno opis liczbowy, jak i słowny. Jest to najbardziej powszechna metoda badań statystycznych pełnych. Formularze, instrukcje, terminy ich wypełnienia są opracowywane i ustalane przez instytucję prowadzącą badanie. Badanie częściowe sprowadza się do obserwacji tylko pewnej części badanej zbiorowości statystycznej. Badania częściowe aby dać prawidłowe wyniki wymagają bardzo starannego przygotowania pod względem merytorycznym i organizacyjnym.Metody badań częściowych:-ankietowa-reprezentacyjna-monograficznaMetoda ankietowa jest badaniem prowadzonym przede wszystkim w sytuacjach , w których chcemy ustalić nie same fakty, lecz opinie o nich. Informacje o zbiorowości statystycznej lub zjawiskach gromadzone są za pomocą ankiety rozsyłanej do wytypowanego grona osób lub losowo wybranych respondentów. Stosując tę metodę nie prowadzimy obserwacji bezpośrednio, lecz zwracamy się do ankietowanych z prośbą o informacje. Ważnym elementem badania metodą ankietową jest odpowiednia konstrukcja ankiety i formularza ankietowego. Należy pamiętać o zwięzłym i jednoznacznym formułowaniu pytań ankiety. Metoda reprezentacyjna – polega na tym, że w celu zbadania własności całej zbiorowości statystycznej wybiera się do badania tylko pewną liczbę jednostek statystycznych reprezentujących badaną zbiorowość. Ta wybrana grupa jednostek nazywana jest próbą. Podstawowym problemem w stosowaniu metody reprezentacyjnej jest odpowiedni dobór jednostek do próby. Jednostki te powinny być tak wybierane aby faktycznie reprezentowały całą zbiorowość, czyli tak, aby próba była miniaturowym odzwierciedleniem badanej zbiorowości statystycznej. Wyróżniamy 2 sposoby wyboru jednostek do próby: wybór celowy i losowy.Wybór celowy sprowadza się do tego, że prowadzący badanie dobiera jednostki do próby świadomie na podstawie ogólnej znajomości badanego zjawiskaWybór losowy polega na tym, że dobór jednostek do próby jest przypadkowy, można jednak określić jakie są szanse znalezienia się w próbie danej jednostki lub zespołu jednostek. Najczęstsze stosowane metody losowania próby:Losowanie bezpośrednie polega na tym, że losujemy poszczególne jednostki statystyczne do próby bezpośrednio z całej zbiorowości statystycznej. W tej metodzie losowania korzystamy z 2 schematów losowania: losowania niezależnego i zależnego.Losowanie z wykorzystaniem tablic liczb losowych wymaga ponumerowania jednostek badanej zbiorowości statystycznej kolejnymi liczbami naturalnymiLosowanie warstwowe polega na tym, że przed losowaniem dzielimy badaną zbiorowość statystyczną na jakościowo różniące się części i losujemy z każdej warstwy jednostki zbiorowości do próby. Metoda monograficzna polega na wszechstronnym opisanie i szczegółowej analizie pojedynczej jednostki lub niewielkiej liczby charakterystycznych jednostek badanej zbiorowości statystycznej. Zmniejszenie liczby badanych jednostek umożliwia uwzględnienie większej liczby cech niż w badaniu całkowitym. Stosowanie tego badania jest szczególne cenne w poznawaniu i rozpowszechnianiu przodujących doświadczeń gospodarczych oraz badaniu rozwoju społecznego różnych krajów.Szacunkiem statystycznym nazywamy takie postępowanie w którym:-na podstawie pewnych znanych nam cech zbiorowości ustalamy liczbowo inne nieznane cechy tej samej zbiorowości-na podstawie cech znanej zbiorowości ustalamy te same lub pokrewne cechy zbiorowości nieznanej. Przeprowadzenie szacunku jest możliwe wówczas gdy między znanymi a nieznanymi cechami występują określone relacje liczbowe oraz gdy dobrze znamy pod względem merytorycznym problematykę, której szacunek dotyczy.Można wyróżnić 4 podstawowe etapy badania:1.przygotowanie badania 2.zebranie materiału statystycznego i przygotowanie do opracowania3.opracowanie materiału statystycznego4.prezentację danych statystycznych i analizę statystyczną.Druki statystyczneNajczęściej wykorzystywanymi drukami statystycznymi są formularze statystyczne oraz instrukcje statystyczne dotyczące badania. Formularzem statystycznym nazywamy zbiór spisanych na papierze pytań dotyczących cech rozważanej zbiorowości statystycznej.Formularz składa się z 3 części:-nagłówka-kwestionariusza właściwego-części końcowejNagłówek jest tą częścią w której znajdują się dane identyfikacyjne dotyczące instytucji prowadzącej badanie oraz wyznaczone jest miejsce na dane.Kwestionariusz właściwy stanowi zasadniczą częścią formularza. Zamieszczone są w nim pytania dotyczące przedmiotu badani .Tabela w której umieszczamy poszczególne pytania. Część końcowa zawiera podpisy osób odpowiedzialnych za prawidłowość danych zawartych w formularzu oraz datę.Instrukcja statystyczna – powinna być zwięzła, czytelna i zawierać przede wszystkim następujące dane:-podstawę prawną, na mocy której jest prowadzone badanie-określenie przedmiotu badania-ustalenie definicji i wyjaśnienie pojęć które mogą nasuwać wątpliwości jednostkom sprawozdawczym-omówienie okresów sprawozdawczych -terminy przesyłania sprawozdań przez jednostki sprawozdawcze poszczególnych szczebli-rozdzielnik.Kontrola materiału statystycznegoRozróżniamy 2 rodzaje kontroli: -kontrolę formalną materiału statystycznego obejmującą kontrolę kompletności materiału statystycznego, kontrolę zupełności zapisów oraz kontrolę zgodności rachunkowej. -kontrolę merytoryczną materiału statystycznego sprowadzającą się do kontroli logicznej poprawności zapisu.Kontrola kompletności materiału statystycznego polega na sprawdzeniu czy otrzymano materiał od wszystkich jednostek sprawozdawczych zobowiązanych do jego przesłania. Kontrola zupełności zapisu polega na sprawdzeniu czy odpowiedziano na wszystkie pytania zawarte w formularzu ankiecie lub innych materiałach statystycznych. Błędy w materiale statystycznym Błędy przypadkowe – zaliczamy do nich przede wszystkim omyłki liczbowe oraz błędy zwane czeskimi, wynikają głównie z nieuwagi braku umiejętności podawania prawidłowych odpowiedzi czy zwykłego niedbalstwa. Charakteryzują się one tym że są różnokierunkowe tzn. w niektórych wypadkach powodują wykazywanie wielkości za dużych, w innych zaś za małych. Błędy systematyczne – polegają na podawaniu faktów celowo zniekształconych. Spowodowane jest to obawą przed konsekwencjami ujawnienia prawdy. Właściciele sklepów i przedsiębiorstw mogą na przykład dostarczyć nieprawdziwych informacji dotyczących obrotów, mając na uwadze ewentualne wykorzystanie danych przez urząd skarbowy w ustaleniu wymiaru podatku. Błędy systematyczne są zazwyczaj błędami jednokierunkowymi, przez co są groźniejsze i w znacznie większym stopniu wpływają na ostateczne wyniki badań.