Alkeny alkany alkiny

Alkany to węglowodory nasycone (związki organiczne) w których atomy węgla łączą się bezpośrednio ze sobą wiązaniami pojedynczymi. (Porównaj: alkeny, alkiny)

Ogólny wzór sumaryczny alkanów(aczkolwiek nie znajdujący zastosowania w alkanach o budowie ogniwowej): CnH2n 2. Grupa alkanów uszeregowana według długości łańcucha węglowego stanowi szereg homologiczny alkanów.

Alkeny (dawniej olefiny z ang. olefines) ? grupa organicznych związków chemicznych, węglowodory nienasycone, w których występuje co najmniej jedno podwójne wiązanie chemiczne między atomami węgla (C=C). Wzór ogólny CnH2n.

Alkeny z dwoma podwójnymi wiązaniami to dieny. Alkeny z więcej niż dwoma wiązaniami podwójnymi (trieny, tetraeny itd.) są ogólnie nazywane polienami. Dieny można podzielić na:

alleny zwane też dienami skumulowanymi, w których wiązania podwójne sąsiadują ze sobą
dieny sprzężone, w których wiązania podwójne oddzielone są jednym wiązaniem pojedynczym
dieny z izolowanym układem wiązań podwójnych, w których występują co najmniej 2 wiązania pojedyncze pomiędzy wiązaniami podwójnymi.
Alkeny otrzymuje się m.in. poprzez eliminację halogenowodorów z halogenopochodnych alkanów. W ropach naftowych występują w nieznacznych ilościach, jednak większość alkenów stosowanych w przemyśle pochodzi z przeróbki (krakingu niskociśnieniowego, tzw. olefinowego) różnych frakcji ropy, głównie benzyny ciężkiej

Alkiny - organiczne związki chemiczne, węglowodory, w których występuje co najmniej jedno wiązanie potrójne między atomami węgla. Alkiny w odróżnieniu od alkanów i alkenów są bardzo reaktywne, nietrwałe i podlegają wielu samorzutnym reakcjom. Ogólny wzór alkinów: CnH2n-2

Nazwy alkinów są tworzone z nazw odpowiednich alkanów. Z nazwy alkanu posiadającego ten sam szkielet węglowy usuwa się końcówkę "-an" i dodaje końcówkę "-yn" (lub "-in"), przed którą umieszcza się lokant, wskazujący przy którym atomie węgla występuje potrójne wiązanie np:

heksan i heks-2-yn
Łańcuch główny (od którego pochodzi główny człon nazwy) musi zawierać wiązanie potrójne i być najdłuższy z możliwych. Atomy węgla numeruje się tak aby wiązanie potrójne miało jak najmniejszy numer, bez względu na inne podstawniki. Jeżeli w węglowodorze występuje wiązanie podwójne i potrójne to ważniejsze przy nazewnictwie jest podwójne.

Lokant można pominąć, gdy jest on równy 1 ? tzn. wiązanie potrójne występuje na początku szkieletu węglowego.

W literaturze spotyka się też stare nazewnictwo, które różni się od aktualnego tym, że lokanty występują przed nazwą, np. 2-heksyn.
Przykłady reakcji spalania całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego etynu:

Spalanie całkowite:

2C2H2 + 5O2 = 4CO2 + 2H2O
spalanie niecałkowite (przy ograniczonym dostępie tlenu):

2C2H2 + 3O2 = 4CO + 2H2O
Spalanie niecałkowite (przy bardzo ograniczonym dostępie tlenu):

2C2H2 + O2 = 4C + 2H2O

Półspalanie:

C2H2 + O2 = 2CO + H2
Produkt tej reakcji to tak zwany gaz syntezowy.