Cywilizacja Majów

Grupa ludów indiańskich mówiących językami z rodziny maja, zamieszkujących pd.-wsch. Meksyk. Majowie byli twórcami cywilizacji, której początki sięgają okresu preklasycznego późnego (400 p.n.e."250 n.e.)

Majowie byli sąsiadami Azteków. Zamieszkiwali tereny dzisiejszego Półwyspu Jukatan, Gwatemali, San Salwadoru i Hondurasu. W chwili odkrycia Ameryki cywilizacja Majów zbliżała się już ku schyłkowi, jednak można powiedzieć, że ich kraj był wysoko rozwinięty. Liczebność niektórych miast dochodziła nawet do 200 tysięcy mieszkańców, a łączna liczba ludności, jak szacują uczeni wynosiła ok. 15 mln.

Dziś na terenach należących do plemienia Majów żyje zaledwie nieco ponad 2 mln ludzi.
Okres rozkwitu plemion Majów, tzw. renesans Majów przypada na IV - IX wiek.

USTRÓJ

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech zewnętrznych miast był zupełny brak ulic. Podstawą organizacji społecznej wewnątrz miasta był klan. Na czele miasta-państwa stał dziedziczny naczelnik - halec vinic, który miał do pomocy urzędników - batab. Miasta nie miały charakteru stałego, często mieszkańcy opuszczali je, by założyć nowe, w innym miejscu.

Majowie głównie uprawiali kukurydzę. Ziemię użyźniano przy pomocy metody wypaleniskowej. Nie znali oni koła ani zwierząt jucznych (osły, muły, wszystko co można obładować ;P) i pociągowych, jak również nie używali metali. Złota i srebra, importowanych z innych krajów Ameryki używano jedynie jako ozdób.

KULTURA

Największym osiągnięciem kultury umysłowej była znajomość zera w matematyce oraz bardzo wysoki poziom wiedzy astronomicznej. Majowie używali systemu dwudziestkowego, tzn. mieli 20 cyfr. Pochodził on zapewne od 20 palców u rąk i u nóg.

Ich kalendarz był o wiele dokładniejszy niż juliański. Rok dzielił się na 365,2420 dnia, podczas gdy rok gregoriański trwa 365,2425 dnia. ***Majowie obliczyli m.in. długość roku ziemskiego z dokładnością niewiele mniejszą niż współczesne obliczenia a także długość roku wenusjańskiego, orbity Merkurego, Marsa, Jowisza i Saturna oraz zaćmienia Słońca i Księżyca widoczne w ich czasach oraz w dalekiej przyszłości. nie tylko na obszarze Mezoameryki, ale też w innych częściach świata. Wszystkie te oraz wiele innych danych znajduje się w Kodeksie Drezdeńskim. Jednak najbardziej zadziwiające jest to, że musieli dokonać tych obserwacji gołym okiem ze szczytów piramid w miejscu, gdzie pogoda uniemożliwia oglądanie nieba przez połowę roku.

W okresie klasycznym roku ok. 900 nastąpił największy rozkwit cywilizacji Majów, powstawały najwspanialsze rzeźby i reliefy, rozwijały się ośrodki tj. Tikal, Copan, Uaxactn, Palenque, czy Chichn Itz . Okres ten można porównać do Imperium Rzymskiego za czasów pierwszych cesarzy, gdy te rozwijało się najlepiej. Zbudowane z kamienia piramidy i świątynie, grobowce i dziedzińce należą do najbardziej imponujących budowli powstałych przed czasami nowożytnymi.

W świątyniach Majów, wyrastających wysoko ze swych podstaw w kształcie piramid, oddawano cześć bóstwom i odprawiano nabożeństwa. Niektóre świątynie były obserwatoriami astronomicznymi i jakby olbrzymimi zegarami słonecznymi. Wiele z nich tak usytuowano, że gdy pewne planety wschodziły za nimi, kapłani wiedzieli, że nadszedł czas siewów.

Rzeźba w drzewie należała do specjalności Majów, wyrób posążków traktowano niezwykle poważnie. Wycinano je z cedrowego drzewa, a następnie skrapiano krwią i nasycano zapachem żywicy z drzew tropikalnych. Praca ta mogła się odbywać tylko w określonym miesiącu, po odpowiednich modłach i postach, w domu specjalnie na ten cel przeznaczonym i pilnie strzeżonym. Mimo stosowania takich środków ostrożności, rzeźbiarze wierzyli, że jeden z nich musi umrzeć, jako ofiara należna bóstwom

PISMO

Majowie pisali znakami wyrażającymi nie tylko dźwięki, ale przede wszystkim pojęcia, jak rysunki w naszych rebusach. Z chwilą gdy poszło w niepamięć znaczenie tych obrazków, pismo Majów stało się szyfrem prawie niemożliwym do odczytania, tym bardziej że po wielu wiekach znaki, ulegająć licznym przemianom, przestały być podobne do przedmiotów, które miały wyobrażać.

RELIGIA

Politeizm o charakterze głównie astrobiologicznym. U Majów religia, tak samo jak w Europie w czasach średniowiecza, była ściśle powiązana z nauką. Zresztą w Popol Vuh jest napisane: "[...] A oni [bogowie] przemówili wówczas i rzekli: Zaprawdę tu będą nasze góry i nasze doliny. My należymy do was; wielka będzie chwała i nasze potomstwo za sprawą wszystkich ludzi. Wasze są wszystkie plemiona i my, wasi towarzysze. Dbajcie o wasze miasto, a my damy wam swoją naukę. [...]".
"Majowie posiadali bardzo wielu bogów, obrzędów religijnych i legend z nimi związanych. Niestety w wyniku "akcji nawracania ogniem i mieczem" bardzo niewiele zapisków przetrwało do dzisiaj, a sami Indianie niewiele już pamiętają.

"Posiadali oprócz "głównych" bogów-stwórców także bogów kukurydzy, jaguara, deszczu itd. Najważniejsi bogowie to HUNAB stwórca, jego syn ITZAMUNA - pan niebios, CHOE - jeden bóg w czterech osobach, który symbolizował cztery strony świata.

WOJNY

Plemiona Majów były nastawione pokojowo.

Okres tzw. ligi z Mayapan, gdy miasto zdobyło hegemonię (Hegemonia - dominacja jednej grupy nad drugą, uzyskana przy pomocy groźby lub użycia siły.) zapoczątkował powolny proces upadku ich świetności. U schyłku I poł. XV wieku krajem wstrząsnęła wielka wojna domowa. Do tej pory nie wiadomo dlaczego doszło do takiego kryzysu, który później rzucił cień przegranej na walczących z hiszpańskimi najeźdźcami Majów. To wszystko przerodziło się w prawdziwe piekło. Walki, śmierć i rozpacz już nigdy nie opuściły cywilizacji.

Do upadku przyczyniła się również klęska żywiołowa i powodujące dużą śmiertelność choroby epidemiczne, np. ospa.