Wyjaśnienie problemów: typizacja, normalizacja, unifikacja- przedmiot Techniki wytwarzania z materiałoznawstwa

jest to moja praca kontrolna z przedmiotu Techniki wytwarzania z materiałoznawstwa na kierunku BHP (2007 r. Isem) w Centrum Edukacji Kadr...

Typizacja – polega na opracowaniu procesu technologicznego dla części najbardziej skomplikowanej w określonej klasie lub podklasie (np. części klasy wał, podklasy: wałki bezstopniowe, stopniowe, długie, krótkie). Przed typizacją musi odbyć się podział części maszyn na typy technologicznie podobne według przyjętego klasyfikatora. Otrzymuje się taki zbiór części dla którego opracowuje się jeden proces technologiczny. Wszystkie części wchodzące w zakres jednego typu mogą być obrabiane w tych samych operacjach, tymi samymi metodami (jednakowa liczba ustawień, te same narzędzia).
Zalety typizacji:
1) ujednolicenie w praktyce warsztatowej procesów technologicznych dla części technologicznie podobnych, a opracowanych przez różnych technologów
2) ujednolicenie norm czasów roboczych dla części technologicznie podobnych
3) stworzenie podstaw do unifikacji specjalnego oprzyrządowania i uporządkowania gospodarki narzędziowej
4) skrócenie czasu technologicznego przygotowania produkcji przez wykorzystanie typowego procesu oraz zastosowanie zunifikowanego oprzyrządowania
5) umożliwienie porównania poziomu stosowanej technologii w różnych zakładach dla części technologicznie podobnych
6) stworzenie podstaw naukowych do podnoszenia kwalifikacji technologów
W internetowych słownikach można znaleźć następujące wyjaśnienia pojęcia typizacja: 1. klasyfikowanie według typów 2. ujednolicenie wyrobów według określonych cech, w celu uproszczenia, ulepszenia i potanienia produkcji oraz ułatwienia jej sprzedaży 3. działalność normalizacyjna zmierzająca do określenia ograniczonej liczby typów podstawowych konstrukcji Typizacja urządzeń:
Rodzajowe (branżowe) kartoteki danych typów posiadanych urządzeń (symbol typu, opis słowny, producent, certyfikaty, dopuszczenia WUG, cechy bezpieczeństwa, części zamienne, zamienniki). Parametry typu (np. elektryczne: moc napięcie lub inne dowolne) Powiązania z gospodarką materiałową - poprzez indeks materiałowy. Typy równorzędne - o takich samych nazwach lecz o różnych parametrach lub certyfikatach - skojarzone są z typem podstawowym. Hierarchicznie zbudowane typy złożone (maszyny) - w ich skład wchodzą pojedyncze typy lub ich zespoły. Odrębne kartoteki producentów, i indeksu materiałowego. Klasyfikacja rodzajowa środków trwałych.
Normalizacja, standaryzacja to działalność polegająca na analizowaniu wyrobów, usług i procesów w celu zapewnienia:
• funkcjonalności i użyteczności,
• zgodności (kompatybilności) i zamienności,
• bezpieczeństwa użytkowania,
• ograniczenia (zbędnej) różnorodności.
Wyniki tych analiz podawane są do publicznej wiadomości pod postacią norm lub przepisów technicznych. Celem normalizacji jest zastosowanie w produkcji przemysłowej jednolitych wzorców, np. znormalizowanie niektórych wyrobów pod względem wymiarów i wykorzystywanych materiałów. Takie działania wpływają na obniżenie kosztów, umożliwiają masową produkcję, współpracę urządzeń różnych producentów i wymianę zużytych części oraz ułatwiają dokonywanie zamówień handlowych.
Etapy normalizacji to:
• klasyfikacja, czyli grupowanie według podobieństwa cech charakterystycznych dla produktu,
• unifikacja, czyli ujednolicanie cech konstrukcyjnych i wymiarowych części maszyn w celu umożliwienia ich zamienności,
• typizacja, czyli ujednolicenie konstrukcji w celu uproszczenia produkcji (i obniżenia kosztów) oraz ułatwienia eksploatacji.
Pierwsze działania normalizacyjne zainicjowano w zamierzchłej przeszłości; dotyczyły one jednostek miary i wagi. Działalnością normalizacyjną zajmują się agendy państwowe, grupy zainteresowania (na ogół tworzone z inicjatywy producentów), oraz niezależne organizacje międzynarodowe.
W Polsce, z ramienia państwa, normalizacją zajmowały się:
• 1923 Komitet Techniczny przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu
• 1924 Polski Komitet Normalizacyjny (PKN)
• 1972 Polski Komitet Normalizacji i Miar
• 1979 Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości
• 1994 Polski Komitet Normalizacyjny (PKN)
Unifkacją nazywamy stosowanie w różnych częściach maszyny tych samych elementów lub ich zespołów, co zmniejsza ich różnorodność. W unifikacji dąży się do przejęcia jednego rozwiązania (względnie możliwie jak najmniejszej liczby rozwiązań). Umożliwia to wytwarzanie tylko nielicznych rodzajów wyrobów, lecz w dużych seriach. Tak więc unifikacja części lub zespołów polega na zastąpieniu typowego lub ogólnego wzorca rozwiązania konstrukcyjnego przez szereg konkretnych wielkości danej lub zespołu. Unifikacja przynosi korzyści głównie producentom, gdyż umożliwia produkcję wielkoseryjną, co jest bardzo istotne ze względów ekonomicznych.

Paweł Gawryś