Analiza źródła na temat ustroju politycznego w Sparcie.

Fragment ?Dziejów? dotyczący władzy królewskiej w Sparcie jest źródłem pisanym, opisowym i pośrednim. Autorem jest Herodot żyjący ok. 485- ok. 425 p.n.e. znany historiograf grecki z Halikarnasu. Fragment ten przedstawia w sposób jasny system władzy królewskiej. Wszyscy obywatele tworzyli w Sparcie zgromadzenie, które zbierało się od czasu do czasu i decydowało o sprawach ważnych dla państwa. Dzisiaj może nas to dziwić, ale Spartanie, wychowani w posłuszeństwie wobec zwierzchników, bez dyskusji zatwierdzali wnioski przestawiane przez radę starszych (geruzję). Zasiadali w niej obywatele, którzy ukończyli 60 lat. Ogromna władza spoczywała w rękach pięciu eforów, urzędników wybieranych na roczna kadencję. Sparta miała też królów, i to aż dwóch jednocześnie, ale w niczym nie przypominali oni innych władców znanych z kart historii. Władza królewska została zredukowana do funkcji religijno-kapłańskich. Ich najważniejszym zadaniem było dowodzenie armią. Miał on prawo wypowiedzieć wojnę wybranemu przez siebie krajowi. Pierwszy wyruszał na wojnę i ostatni wracał. To były ich prawa na wojnie. W czasie pokoju królowie sprawowali władzę w bardzo ograniczonym zakresie. Innymi organami była także Apolla, czyli organ doradczy. Organ ten był pierwotnie dość liczny, gdyż obejmował wszystkich Spartiatów, którzy ukończyli 20 lat. Z czasem liczba Spartiatów uprawnionych do zasiadania w Apelli zredukowała się do kilkudziesięciu osób. Znaczenie Apelii polegało na tym, że do niej należał wybór najważniejszych organów, członków Geruzji i eforów. W ten, więc sposób Sparta stworzyła specyficzną formę państwa arystokratycznego o cechach wybitnie militarnych. Nie bez słuszności porównywano Spartę do obozu wojskowego, a warstwę rządzącą Spartiatów do armii zawodowej, rządzącej przez wiele wieków krajem podbitym. Dlatego też w nauce odmawiano czasem Sparcie znamion regularnie zorganizowanego państwa.