Procesor

Procesor

Procesor (ang. processor) nazywany często CPU (ang. Central Processing Unit) - urządzenie cyfrowe sekwencyjne potrafiące pobierać dane z pamięci, interpretować je i wykonywać jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ciąg prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkazów procesora.
Współczesne procesory (zwane mikroprocesorami) wykonywane są zwykle jako układy scalone zamknięte w hermetycznej obudowie, często posiadającej złocone wyprowadzenia (stosowane ze względu na własności stykowe tego metalu). Ich sercem jest monokryształ krzemu, na który naniesiono techniką fotolitografii szereg warstw półprzewodnikowych, tworzących, w zależności od zastosowania, sieć od kilku tysięcy do kilkuset milionów tranzystorów. Połączenia wykonane są z metalu (aluminium, miedzi). Ważnym parametrem procesora jest rozmiar elementów budujących jego strukturę. Im są one mniejsze tym niższe jest zużycie energii, napięcie pracy oraz wyższa częstotliwość pracy. Współczesne procesory używane w komputerach osobistych wykonywane są w technologii pozwalającej na uzyskanie elementów o rozmiarach mniejszych niż 65 nm, pracujących z częstotliwością kilku GHz. Według planów największych producentów procesorów, pod koniec roku 2007 powinny pojawić się procesory wykonane w technologii 45 nm, a w 2010 - 32 nm. Fabryki procesorów muszą posiadać pomieszczenia o niezwykłej czystości, co jest bardzo kosztowne.
Jedną z podstawowych cech procesora jest długość (liczba bitów) słowa, na którym wykonywane są podstawowe operacje obliczeniowe. Jeśli słowo ma np. 32 bity, mówimy że procesor jest 32-bitowy. Innym ważnym parametrem określającym procesor jest szybkość z jaką wykonuje on program. Przy danej architekturze procesora, szybkość ta w znacznym stopniu zależy od czasu trwania pojedynczego taktu.
Komputer oprócz procesora głównego (CPU) posiada procesory pomocnicze: obrazu (GPU), dźwięku, koprocesory arytmetyczne.
Procesor bywa też nazywany jednostką centralną (poprzez tłumaczenie ang. CPU, Central Processing Unit w sposób dosłowny) - to określenie przyjęło się jedynie w wąskim gronie informatyków. Część użytkowników jednostkę centralną kojarzy z handlowym terminem określającym jednostką systemową komputera złożoną z elementów takich jak procesor, płyta główna, karta rozszerzenia, pamięć operacyjna, dysk twardy zamkniętych we wspólnej obudowie, nie obejmującą takich urządzeń peryferyjnych jak monitor, klawiatura czy drukarka.

Pentium 4
Najlepszy procesor na rynku jak na dzień dzisiejszy . ;-)

Pentium 4 przeszło długą drogę od swojego debiutu w 2000 roku. Początkowo oceniany jako niezbyt udany, niedopracowany, powoli torował sobie drogę na szczyt rankingów wydajności. Jednak ewolucyjne zmiany w architekturze, nowa technologia 0,13 mikrona, poprawione jądro Northwood i większa pamięć cache (512 KB zamiast 256 KB) sprawiają, że procesor, który zawędrował kilka miesięcy temu na pierwsze miejsce w rankingu, do tej pory utrzymuje pozycję lidera z bezpiecznym zapasem.
Imponujące jest tempo, w jakim zwiększa się taktowanie układu. Obecnie najszybsza dostępna wersja pracuje z zegarem 2,83 GHz, podczas gdy w okresie wprowadzenia układu na rynek było to 1,4 GHz. Jeszcze w tym roku zadebiutuje jednostka taktowana zegarem 3 GHz.
Pentium 4 szczególnie dobrze radzi sobie w testach wymagających intensywnego przesyłania dużych ilości danych. Przykładem są chociażby takie gry, jak Quake III Arena, ale także wiele aplikacji multimedialnych, np. do kompresji wideo. Słabiej natomiast wypada w testach, gdzie bloki danych są małe, a wydajność zależy głównie od liczby instrukcji wykonywanych w jednym cyklu zegara.
Architektura Pentium 4, mająca jeszcze spory potencjał, daje użytkownikom także inne korzyści oprócz wydajności. Ważną zaletą są sprawne mechanizmy ochrony przed przegrzaniem - wystarczy standardowe (ciche) chłodzenie, aby zapewnić procesorowi dogodne warunki pracy. Pentium 4 jest również bardzo podatne na przetaktowanie - jednostka 1,6 GHz często pozwala się uruchomić jako 2,0 GHz, a w szczególnie korzystnych okolicznościach nawet jako 2,2 GHz. W połączeniu z szybkim spadkiem cen staje się to ofertą niezwykle wręcz atrakcyjną.