Sofiści jako nurt filozoficzny

Filozofia to najbardziej ogólna, fundamentalna, racjonalna i krytyczna wiedza o wszystkim, co istnieje. W znaczeniu źródłowym filozofia oznacza „umiłowanie mądrości", czyli nieustanne dążenie do wiedzy i poszukiwanie pewności. Początkowo filozofia wyrastała ze zdziwienia światem, później z wątpienia stawiającego pod znakiem zapytania to, co dotychczas było zakorzenione w tradycji lub oczywiste. Jednym z wielu kierunków filozoficznych starożytnej Grecji jest sofizm.

Sofiści byli wędrownymi nauczycielami, którzy przygotowywali swoich uczniów do życia publicznego, nauczali ich retoryki, polityki, filozofii i etyki. Rola sofistów w życiu intelektualnym Grecji była doniosła. Badaniom naukowym nadali oni kierunek humanistyczny. Poprzednio filozofia badała przede wszystkim przyrodę, sofiści położyli nacisk na człowieka i społeczeństwo. Metody badań oparli na empiryzmie, czyli doktrynie filozoficznej głoszącej, że źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie, lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, a nie jak poprzednio na dedukcji (rodzaj rozumowania logicznego, mającego na celu dojście do określonego wniosku na podstawie założonego wcześniej zbioru przesłanek - od ogółów do szczegółów). Mieli również inny niż poprzedni filozofowie pogląd na naturę poznania. Uważali, że wiedza może spełnić tylko minimalne wymagania, gdyż umysł ludzki nie może ogarnąć absolutu (pojęcie oznaczające byt doskonały, najwyższy, pełny, niezależny, nieuwarunkowany, bezwzględny)

Ten oto kierunek filozoficzny uważam za najważniejszy, gdyż jak już wyżej podkreślałem sofizm nadał badaniom naukowym charakter bardziej humanistyczny, przez co znacznie poszerzyły się horyzonty współczesnych badań. Skończyło się nieustanne badanie przyrody otaczającej człowieka. Nauka zaczęła się interesować także istotą ludzką, przez co we współczesnym świecie możemy normalnie żyć i funkcjonować. Poniżej pozwolę sobie zaprezentować najważniejsze poglądy filozoficzne sofistów.

Pierwszym jest konwencjonalizm. opierający się na twierdzeniu, iż nie ma prawd powszechnych, są tylko umowy, że jakaś prawda jest powszechna.

Drugim poglądem jest relatywizm poznawczy (subiektywizm) tzn., że prawda jest zależna od punktu widzenia, każdy widzi wszystko inaczej, więc każdy będzie postrzegał inną prawdę
Ostatnim poglądem sofistów, który uważam za najistotniejszy jest sensualizm. Jest to pogląd filozoficzny głoszący, że wszelka wiedza pochodzi od wrażeń zmysłowych (empiryzm) Niektórzy mogą myśleć, iż to bardzo "prymitywne" założenie. Nic bardziej mylnego! Otóż w tamtejszych czasach, czyli w starożytnej Grecji człowiek nie posiadał wyspecjalizowanych narzędzi do poznawania i badania różnych zjawisk w przyrodzie oraz skomplikowanych procesów, dzięki którym on sam może normalnie funkcjonować. Więc jakim sposobem ludzie mieli uczyć się o otaczającym ich świecie, jeśli nie przez zmysły? Wiele dziedzin współczesnej nauki nie miałoby racji bytu, gdyby nie ludzie miłujący rozwój umysłu

Mimo iż do naszych czasów nie zachowały się żadne źródła pisane pozostawione przez sofistów a ich poglądy znane są tylko z krytyk Platona i Arystotelesa, mieli oni swój znaczący wkład w rozwój dzisiejszej nauki kładąc niegdyś pod nią podwaliny. Uważam, że gdyby nie, kochający naukę sofiści, współczesny człowiek nadal mieszkałby w jaskiniach nie wiedząc, co to postęp naukowy.