Analiza rozmieszczenia gleb Europy.

Analiza rozmieszczenie gleb Europy

Na obszarze Europy czynnikami kształtującymi rozmieszczenie gleb są: położenie kontynentu na półkuli północnej, zróżnicowany klimat i szata roślinna , złożona budowa geologiczna i rzeźba terenu oraz silnie rozwinięta linia brzegowa.
Europę przecinają 3 główne pasy klimatyczno-glebowe: borealny (Europa Północna), subborealny (Europa Środkowa) i tropikalny (Europa Południowa). Na północny kraju znajduje się pas polarny.
Pod względem struktury geologicznej na wschodzie przeważa słabo zaburzona płyta spoczywająca na sztywnym podłożu, na zachodzie widoczna jest silnie zróżnicowana budowa geologiczna w związku z kilkoma okresami górotwórczymi.
Europa wschodnia ma klimat kontynentalny. W kształtowaniu się klimatu Europy Zachodniej dużą rolę odgrywa Ocean Atlantycki( ciepłe Prądy Zatokowe).
Obie części Europy-Wschodnia i Zachodnia- mają odmienny układ stref roślinnych i charakter roślinności.
Północne skrawki Półwyspu Skandynawskiego oraz północno-wschodniego części Wschodnioeuropejskiej leżą w pasie polarnym. Na tym terenie roślinność jest bardzo skąpa lub są to porosty, mchy, krzywiki.
Na południe od pasa polarnego rozciąga się pas borealny, który na obszarze Europy reprezentowany jest przez bezmarzłociową strefę tajgi. Roślinność występująca na tym terenie to: świerk i sosna oraz brzoza. W obrębie tej strefy wydziela się 3 podstrefy- podstrefę tajgi północnej, środkowej i południowej.
Posdterfa tajgi północnej to obszar Półwyspu Skandynawskiego. Panuje tam typ gleb bielicowo opadowoglejowych, są to gleby wilgotne. Wśród tych gleb spotyka się gleby bielicowe iluminalno-humusowe, związane są one z utworami kamienistymi i piaszczystymi. Są to gleby torfowe torfowisk wysokich.
W podsterfie tajgi środkowej charakter pokrywy glebowej zmienia się przede wszystkim z zachodu na wschód, występują tam przede wszystkim kwaśne gleby bielic butwinowych.
W podsterfie tajgi południowej, na obszarze lasów mieszanych iglasto-liściastych, występują gleby darniowo-bielicowe oraz gleby płowe. Gleby darniowo-bielicowe powstały w wyniku współdziałania procesów darniowego i bielicowego. Gleby te zajmują duży obszar w centralnej części Niziny Wschodnioeuropejskiej.
Europa Środkowa leży w pasie subborealnym i obejmuje kilka jednostek geograficznych: Niż Środkowopolski, pas starych gór, wyżyn i kotlin oraz pas fałdowań alpejskich. W Europie Zachodniej w warunkach klimatu morskiego, występują lasy liściaste, rozwinięte na brunatnych glebach leśnych i płowych. Gleby płowe zajmują tereny płaskie a brunatne na terenie silnie urzeźbionym. Na terenie Niemiec, Polski, Białorusi i Rosji występują gleby brunatne i płowe, rdzawe i bielicie. Gleby rdzawe, bielicowe i bielice ukształtowały się z reguły na utworach lżejszych, natomiast gleby brunatne i płowe- na materiale cięższym. Na tym terenie występują również gleby śródstrefowe , których rozwój wiąże się z bliskim zwierciadłem wód gruntowych lub też z wychodniami skał węglanowych. W miarę posuwania się na wschód klimat staje się coraz bardziej kontynentalny, a gleby brunatne, płowe , rdzawe, bielicowe i bielice ustępują szarym glebom leśnym, czarnoziemom, glebom kasztanowym i brunatnym Europy Południowo-wschodniej.Szare gleby leśne , charakterystyczne dla formacji leśno stepowej, stanowią pszejście od gleb darniowo-bielicowych do czarnoziwmów. Na południe od szarych gleb leśnych wystepują czarnoziemy stepowe, rozwinięte na lessach lub utworach lessopodobnych.
Pas subtropikalny Europy Południowej ciągnie się na południe Bałkanów, Alp i pirenejów w rejonach o klimacie śródziemnomorskim. Na obszarze tym dominowały suche lasy wiecznie zielone obecnie na tym miejscu są zarośla krzewiaste. Na południowo wschodnim pograniczu Europu, w Gruzji przy wschodnim brzegu Morza Czarnego występują czarnoziemy i żółtoziemy , charakterystyczne dla wilgotnych lasów subtropikalnych.


Literatura:
Bednarek R., Prusinkiewicz Z.,1990 Geografia gleb, PWN, Warszawa