Bogata biografia Ignacego Krasickiego.

Ignacy Krasicki - ( pseudonim X.B.W ) pierwsza gwiazda oświeceniowej literatury urodził się 3 lutego 1735 r. w Dubiecku. Wywodził się ze zubożałej rodziny magnackiej. Kasztelanic chełmski, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na złą sytuację materialną rodziny, uczył się w kolegium jezuickim we Lwo-wie oraz w seminarium duchownym misjonarzy w Warszawie, gdzie ze-tknął się ze środowiskiem wczesno-oświeceniowym, a w rozległych lek-turach - z literaturą francuskiego klasycyzmu i myślą europejskiego oświecenia . Związany z rodzinami magnackimi z tzw. stronnictwa repu-blikantów, przeciwnego Familii Czartoryskich i wszelkim projektom reform , obdarzony dzięki protekcji krewnych wysłany dla uzupełnienia studiów do Rzymu, włączył się w re-publikancką grę polityczną. Zmienił orientację podczas bezkrólewia 1763 - 64, sekretarzując interrexowi, pry-masowi W. Łukabieńskiemu, a wkrótce po elekcji znalazł się w oto-czeniu króla i stał się jednym z naj-bliższych współpracowników Stani-sława Augusta w jego działalności kult. w pierwszym okresie rządów. Był m. in. właści-wym twórcą , współredaktorem i współautorem "Monitora", który był wzorowany na angielskim "Spektato-rze", finansowany przez króla stał się rządowym pismem propagującym reformy. Atakował ideologię sar-mancką, z którą wiązano wszelkie zło dawnej Polski ( obskurantyzm, niechęć do nowinek europejskich, polityczny anarchizm, fanatyzm reli-gijny, przesądy, pijaństwo, rozrzut-ność ). Magazyn ten służył edukacji społeczeństwa, propagując najnow-sze zdobycze wiedzy, filozofii i eko-nomii. Były zamieszczane w nim tek-sty popularyzujące wiedzę o teatrze i literaturze ( m.in. wprowadzające nowe formy literackie - eseje, felie-tony, reportaże ), a także pełnił funk-cję moralizatorską i dydaktyczną.

W 1765 pełnił funkcję prezydenta - przewodniczącego deputatów du-chownych trybunału małopolskiego w Lublinie i Lwowie. Został konse-krowany 31 grudnia 1766 r. na bi-skupa warmińskiego, bywał odtąd w Warszawie sporadycznie ( m.in. 1775, 1780, 1782, 1789; uczestniczył w obiadach czwartkowych ), lecz stał się w niej postacią niezwykle popu-larną, co wytykali mu zresztą ówcze-śni satyrycy. W roku III rozbioru Polski (1795) poeta został arcybi-skupem gnieźnieńskim i przeniósł się do Skierniewic. Pod koniec życia Krasicki miał przyczynić się przez interwencję u króla pruskiego do za-łożenia Towarzystwa Przyjaciół Na-uki. Zmarły w Berlinie, pochowany został w kościele Św. Jadwigi. Dzię-ki staraniom J.U Niemcewicza zwło-ki sprowadzono w 1829 r. do kraju i złożono w gnieźnieńskiej katedrze.

Moim zdaniem pomimo stanu du-chownego umiał cieszyć się życiem ( co przypominało renesansowe oso-bowości poetyckie ), wysokie do-chody z trudem wystarczały na wszystkie jego rozrywki; pasjonował się zbieraniem rzadkich książek, ogrodnictwem, dobrą kuchnią; ucho-dził za człowieka "złotego środka" - uśmiechniętego, sceptycznego starca o ogromnym potencjale intelektual-nym, gardzącego skrajnościami ; na jego życiu odcisnęły piętno horacjań-skie ideały.

Twórczość Krasickiego odegrała istotną rolę w odrodzeniu literatury polskiej w dobie stanisławowskiej. Podstawowe cechy jego talentu to: trafność obserwacji, jasność i precy-zja języka, mistrzostwo w zamykaniu ważnych treści w krótkiej formie oraz w operowaniu dowcipem, iro-nią, kpiną, parodią, podbudowane nieprzeciętną inteligencją oraz kultu-rą umysłową i artystyczną, znakomi-cie przystawały do przyjętej przez poetę koncepcji literatury jako na-rzędzia społecznej edukacji.

Do kanonu utworów Krasickiego o rzeczywiście nieprzemijającej warto-ści czy znaczeniu należy zaliczyć szczególnie bajki. Poeta ich tematy zapożyczył od wcześniejszych baj-kopisarzy, poczynając od Ezopa, ale starał się je ująć w oryginalną, sobie właściwą formę. Filozofia twórcy jest sucha i zwięzła - świat ukazany w bajkach to świat silnych, bezwzględ-nych i przegrywających, "głupich i słabych", którzy godzą się na taki obrót rzeczy, bez protestu przyjmu-jąc ustalony porządek świata. Bajki Krasickiego nabierają uniwersalnego charakteru, dotykają bowiem spraw ogólnoludzkich, aktualnych w każ-dym miejscu i o każdej porze, jest to jednak świat, który może ulec zmia-nie za pomocą odpowiednich poczy-nań dydaktycznych. Stworzył on własną odmianę bajki epigramatycz-nej, o, zależnie od tematu, dobranej wielkości tekstu, pisanej przeważnie 13-zgłoskowcem o zredukowanych elementach świata przedstawionego, inwersji, doborze tylko najwłaściw-szych słów, symetrycznym układzie tekstu (paralelizm).

Krasicki wydał również dwa tomy satyr należących przede wszystkim do satyr obyczajowych, wykpiwają-cych ludzkie wady. Ich tematyka jest zgodna z oświeceniowym programem naprawy społeczeństwa nawiązując do publicystyki "Monitora".

Autor po swej śmierci pozostawił bardzo ciekawe utwory:

Myszeis, Mikołaja Doświadczyń-skiego przypadki, Monachmachia, dwie części Pana Podstolego, Bajki i przypowieści, Historia oraz Antymo-nachomachia, Wojna Chocimska i 3 z 7 komedii - Solenizant, Łgarz i Statysta, encyklopedia pt. Zbiór po-trzebniejszych wiadomości i wiele innych.

Źródła: Literatura Polska - Państwo-we Wydawnictwo Naukowe
Literatura w pigułce - Aneta Galicka .