Ściąga na mature

DROGA POKARMU-Otwór gębowy, jama ustna,gardło, przełyk,zoładek,jelito cienkie,jelito grube,otwór odbytowy.
Gruczoły układu pokarmowego-slinianki,trzustka,wątroba
Żeby dzilimy nasiekacze, kły,trzonowe, przedtrzonowe. (heterodontyczne zróznicowanie) Zębina-budową nieco przypomina kosc. Jezyk-pokryty jest błona sluzowa,w ktorej znajduja się liczne brodawki smakowe. Kubki smakowe-sa skupione w brodawkach.maja one odmienna wrazliwosc chemiczna,stanowia kombinacje 4 smakow-gorzki,slodki,slony,kwasny. Slina-umozliwia w polykaniu pokarmu,slina produkowana jest przez 3 pary guczolow slinowych-slinianki,w slinie rozpuszczaja się niektóre subst chem dajac wrazenie smakowe.wyst w niej enzymy rozkladajace cukry zlozone.zawiera ona tez subst odpornosciowe,chroniace przed infekcjami jamy ustnej. Blona sluzowa-wysciela swiatlo przewodu pokarmowego,tworzona jest przez nablonek,oraz lezaca pod nim tkanke laczna.komorki gruczolowe wydzielaja sluz ulatwiajacy przelykanie. Kosmki jelitowe-palczaste wypustki znajdujace się na faldach jelita cienkiego. Blona podsluzowa-lącznotkankowa,znajduja się w niej naczynia krwionosne,limfatyczne,oraz nerwy.otoczona jest blona miesniawoa Skurcze perystaltyczne-przesuwaja pokarm w przewodzie pokarmowym,silne skurcze zoladka mieszaja jego jego zawartosc. Błona zewnetrzna-jest warstwa ochronna cewy przewodu pokarm. Przełyk-przechodzi przez przepone uchodzac do zoladka. Zoladek-jest grubym umiesnionym woriem.mogacym zmienic swoja objetosc.w zaklebieniu faldow sluzowych znajduja się ujscia gruczolow które produkuja enzymy trawienne,wydzielajacych kwas solny albo sluz Jelito cienkie-ma dlugosc 6 metrow.dzielimy je na dwunastnice(doprowadzony sok trzustkowy odczyn zasadowy,oraz zolc),jelito czcze-jelito krete. Jelito grube-150 cm dlugosci,w polaczeniu jelita cienkiego z grubym znajduje się zastawka zapobiegajaca cofaniu się pokarmu.w jelicie grubym wyrozniamy-kątnice z wyrostkiem robaczkowym, okreznice,odbytnice. Watroba-najwiekszy gruczol w organizmie czlowieka,w watrobie wyrozniamy platy.zaopatrywana jest ona w krew tetnicza przez tetnice watrobowa,przez zyle wtorna transportuja wchloniete subst odzywcze.Krew z watroby uchodzi zylami watrobowymiod zyly glownej dolnej.Wychodza z niej naczynia limfatyczne,oraz przewod zolciowy Trzystka-wydluzony gruczol polozony w gornej czesci jamy brzusznej za zoladkiem. Amylaza-enzymy glikolityczne,rozkladaja wiazania chemiczne w cukry. Amylaza slinowa i trzustkowa-od czasteczki wielkocukru kolejno niejako odczepiane sa dwucukry czasteczki wielocukru kolejno odczepiane sa dwucukrowe czasteczki maltozy. Maltoza-koncowy produkt trawienia,glukoza wchlaniania jest do naczyn krwionosnych kosmkow jelitowych,zyla wtorna do watroby,uklad krwionosny tam rozprowadzana jest po calym ciele. Proteazy-traiwa bialka,rozkladaja one wiazania peptydowe miedzy aminokwasami. Pepsyna-rozklada bialka na krotsze lancuchy polipeptydowe. Trypsyna i chymotrypsyna-dzialaja w jelicie cienkim,rozkladaja czast polipeptydow do tripeptydow i dipeptydow.enzymy te wydzielane sa przez trzustke. Peptydazy-rozkladaja tripeptydy i dipeptazy.dipeptydy wchlaniane sa do krwi zyla wrotna dostaja się do watroby. Amonika-przetwarzany jest przez komwatrobowe w mocznik,który z krwia przechodzi do nerek. Ketokwasy-wykorzystywane do syntezy cukrow i niekotrych aminokwaow,na cele energetyczne lub przeksztalcone w tluszcze. Lipaza trzustkowa-odpowiedzialana jest za rozklad lipidow.dziala glownie w dwunasticy jest bialkiem rozpuszczalnym w wodzie. Emulgacja-odpowiadaja sole zolciowe produkowane przez watrobe. Watroba-wydziela zolc która gromadzi się w pecherzyku zolciowym.zolc zawiera sole zolciowe,cholesterol i barwniki zolciowe.watroba uczestniczy w przemianach weglowodanow miedzy innymi w ten spodob ,ze magazynuje glikogen.
****Uklad krwionosny(choroby-kardiopatia alkoholowa, obkurczanie się naczyń wieńcowych,miazdzyca,anemia, hemofilia; Duży krwiobieg -Krew (bogata w tlen) wypływa z lewej komory serca przez zastawkę aortalną do głównej tętnicy ciała, aorty, rozgałęzia się na tętnice mniejszego kalibru, dalej na tętniczki, a następnie przechodzi przez sieć naczyń włosowatych (tzw. kapilarnych) we wszystkich narządach ciała. Naczynia włosowate przechodzą w drobne żyłki, które przechodzą w żyły większego kalibru i żyłę główną górną i dolną. Krew powracająca żyłami jest odtlenowana (uboga w tlen) i przechodzi do prawego przedsionka serca, po czym przez zastawkę trójdzielną wpływa do prawej komory
Mały krwiobieg -Odtlenowana krew wypompowywana jest z prawej komory serca przez zastawkę tętnicy płucnej (trójdzielną) do tętnicy o tej samej nazwie, która rozgałęzia się w płucach na sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne, tam dochodzi do wymiany gazowej. Utlenowana krew powraca żyłami płucnymi(to jedyne żyły, którymi płynie utlenowana krew) do lewego przedsionka serca, a tam przez zastawkę dwudzielną krew wpływa do lewej komory serca Praca serca- okres pauzy, który trwa około połowy czasu przeznaczonego na cały cykl; w tej fazie mięśnie komór i przedsionków są rozkurczone. Krew napływa do serca z żył głównych oraz żył płucnych. Zastawki półksiężycowate pozostają zamknięte.Distole-jest fazą, w czasie której następuje wypełnienie komór poprzez skurcz przedsionków. Diastole trwa ponad 0,1 sekundy.Syslole-trwa 0,3 s; w czasie tej fazy następuje skurcz komór i wyrzut do aorty i tętnicy płucnej przez otwarte zastawki półksiężycowate. Choroba niedokrwienna serca- jest to stan spowodowany niewystarczającą podażą tlenu do komórek mięśnia sercowego w stosunku do ich zapotrzebowania energetycznego. Najczęściej jest skutkiem zwężenia, zamknięcia lub skurczu tetnicy wiencowej.Zawał mięśnia sercowego ostra, groźna choroba serca w której powstaje obszar martwicy miesnia sercowego w wyniku jego niedotlenienia. Serce człowieka jest narządem czterojamowym, składa się z 2 przedsionków i 2 komór.Przedsionek prawy - zbiera krew z całego organizmu oprócz płuc. Uchodzą do niego:zyla głowna górna- zasadniczo zbiera krew z nadprzeponowej części ciała,zyła głowna dolna- zbiera krew z podprzeponowej części ciała ,zatoka wieńcowa- uchodzą do niej żyły duże średnie serca. Komora prawa - z przedsionka prawego przez zastawkę trójdzielną krew przepływa do komory prawej, a stąd przez pień płucny do obu płuc tworzą krążenie czynnościowe płuc. wsierdzie - jest to jednowarstwowy nabłonek płaski spoczywający na łącznotkankowej blaszce właściwej wsierdzia. Pod nią znajduje się zawierająca naczynia i nerwy (których brak w blaszce właściwej) tkanka podwsierdziowa. Nabłonek wyściełający wszystkie struktury wewnątrz serca, przechodzi bez wyraźnej granicy w śródbłonek naczyń śródsierdzie-składa się z trzech elementow,miesien sercowy tworz.grubos jego wynosi 2-3mm szkielet serca - znajduje się w podstawie serca na granicy między przedsionkami i komorami. Zbudowany jest z tkanki włóknistej zbitej. mięsień sercowy czyli właściwe. Składa się na nią osobna mięśniówka przedsionków i komór. nasierdzie - jest to blaszka trzewna osierdzia surowiczego. Zbudowane jest z jednowarstwowego nabłonka płaskiego spoczywającego na blaszce właściwej nasierdzia i leżącej pod nią tkance podnasierdziowej, zawierającej liczne (naczynia i nerwy biegną analogicznie do wsierdzia) Unerwienie serca można podzielić na:współczulne, które zapewniają nerw sercowy szyjny górny odchodzący od zwoju szyjnego górnego,nerw sercowy szyjny środkowy od zwoju szyjnego środkowego, nerw sercowy szyjny dolny od zwoju szyjnego dolnego, nerwy sercowe piersiowe od części piersiowej pnia współczulnego. Przywspółczulne-zapewniają gałęzie sercowe górne od części szyjnej nerwu błędnego, gałęzie sercowe piersiowe od części piersiowej nerwu błędnego, gałęzie sercowe dolne od nerwu krtaniowego wstecznego. Kapilara – bardzo cienka rurka, tak cienka, że praktycznie cała ciecz przepływająca przez nią znajduje się w polu oddziaływania sił związanych jej ściankami i cieczy bezpośrednio przylegającej do ścianek, w wyniku czego prędkość poruszania się cząsteczek silnie zależy od odległości od ścianek (profil paraboliczny).’ Naczynia włosowate to cienkościenne naczynia krwionośne (lub chłonne) oplatające tkanki i docierające do niemalże każdej komórki ciała. Są drobne, ale łącznie mają ogromną powierzchnię. Zbudowane są ze śródbłonka. Ich średnica wynosi 7-15 μm. Ich zadaniem jest wymiana gazów, składników pokarmowych, zbędnych produktów przemiany materii, hormonów i witamin między krwią, a tkanką . Przedsionek serca – jedna z dwóch cienkościennych jam serca, które położone są ponad dwiema pozostałymi jamami – grubościennymi komorami. Przedsionki otrzymują krew z żył i pompują ją do komór.
Czynnościowo unerwienie współczulne przyspiesza akcję serca, przywspółczulne zwalnia. Zastawka dwudzielna – inaczej mitralna; zastawka w sercu, która zapobiega cofaniu się krwi z komory lewej do przedsionka lewego. Zastawka trójdzielna - zastawka w sercu zapobiegająca cofaniu się krwi z komory prawej do przedsionka prawego. Osierdzie-cienki lacznotkankowy worek otaczajacy jame serca z zewnatrz. Przegroda miedzy przedsionkowa-oddziela od siebie przedsionki.Zastawki-zapobiegaja cofaniu się krwi.
Uklad przewodzacy-jest to ukald który koordynuje sytmiczne skurcze,zbudowany jest z wlokien miesniowych..ich cecha jest zdolnosc do rytmicznego tworzenia i przewodzenia impulsow skurczowych.uklad spelnia funkcje rozrusznika serca. Tetnice-maja grube sprezyste sciany z rozbudowanymi warstwami miesniowymi i licznymi wloknami sprezystymi. Naczynia wlosowate-sciany zbudowane sa z cienkiej warstwy srodbłonka, co umozliwia sprawna wymiane subst miedzy krwia i niemal kazda kom ciala.Krzepniecie krwi- umozliwia naprawe uszkodzonych naczyn.gdy dojdzie do uszkodzenia naczynia krwionosnego jegos sciany ulegaja skurczeniue,krew krzepnie. FiBRYNA-wlokienka jej zlepiaja uszkodzone miejsca,w ich siec wpadaja plytki krwi i erytrocyty.,tworzy się czop,pozniej skrzep ,po kilki dniach fibrybna skrzepu ulega rozlozeniue. Trombocyt - podłużna komórka pozbawiona jądra odgrywająca u większości kręgowców istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi. U człowieka podobną funkcję pełnią płytki krwi, które jednak nie zawierają jądra komórkowego.Zadania i funkcjonowanie układu chłonnego -odpornościowa - w węzłach limfatycznych powstają niektóre białe ciałka krwi.neutralizująca - zwalczanie ciał oraz substancji obcych i szkodliwych dla organizmu.odprowadzającą - odprowadzenie limfy z powrotem do krwi. Węzły chłonne (limfatyczne) - leżą na przebiegu naczyń limfatycznych. Budową przypominają gęstą siatkę. Dzięki tej właściwości oraz zdolności żernej (fagocytozie) znajdujących się w węzłach monocytów, oczyszczają limfę z drobnoustrojów i ich toksyn. Zaś dzięki limfocytom namnażającym się w nich, uczestniczą w mechanizmach odpornościowych orga.