Tkanki i krwinki

1Funkcje nabłonka: oddzielają nasz organizm od otaczającego środowiska; zabezpieczaja go przed utratą wody; pozwalają na wymianę gazową; ułatwiają odbiór bodźców ze świata zew.; wyściełają narządy i jamy ciała.Podział nabłonka wobec funkcji: *pokrywające-wielowarstwowa tkanka, jednowarstwowy płaski, *gruczołowaty- zawierają liczne kom. zdolne do produkcji sub. 2Nabłonki dzielimy ze względu na kształt na: *jednowarstwowy płaski- ze spłaszczonych wielobocznych komórek, ma centralnie umieszczone jądro; występuje wszędzie gdzie konieczne jest wymiana sub. (np. w pęcherzykach płucnych) *jednowarstwowy sześcienny; jadra umieszczone centralnie; występuje m.in. w kanalikach nerkowych- tam gdzie intensywnie zachodzi wchłan 2*jednowarstwowy walcowaty- wysokie kom. o kształcie graniastosłupów; ich jądro znajduje w warstwie cytoplazmy; występuje w przewodzie pokarmowym i jajowodach;. W jelicie posiadają one mikrokosmki tzn. male wypustki u góry. W jajowodach u góry są poruszające się włoski.1 Eksportujących. (trzustka) *zmysłowe- współtworzą siatkówkę oka, błonę węchową nosa ianie i wydzielanie 2* jednowarstwowy wielorzędowy-składa się z podłużnych komórek i niższych o klinowym kształcie. Posiada jądra na różnych wysokościach. Występuje w drogach oddechowych. Na wolnej pow. Kom. występują często też rzęski. *wielowarstwowy płaski- zbudowany z kilku warstw kom. z których zew. Są spłaszczone, nabłonek może się odnawiać, występuje w jamie ustnej, pochwie, a także pokrywa wierzchnia warstwe skóry
TKANKA ŁĄCZNAFunkcje: *wypełniająca *odżywcza *transportowa *mechaniczna *obronna Budowa: *istota podstawowa-bezpostaciowa sub. Org. *włókna kolagenowe- mają bardzo dużą odporność na rozrywanie *włókna sprężyste- zbudowane z elastyny, tworzą nieregularną sieć, którą można rozciągać. *włókna retikulinowe- stanowią rusztowanie w niektórych nażądach np. zrębie węzłów chłonnych PODZIAŁ TKANKI ŁĄCZNEJ: a) właściwa: (cechy: nie posiada sub. twardych; ma duże możliwości regeneracyjne; znaczny udział w metabolizmie ustroju) *tk łączna wiotka- zawiera dużo włukien kolagenowych, umożliwia silne odkształcanie; *tk łączna zbita- włókna kolagenowe w niej zawarte jeśli są ułożone regularnie tworzą ścięgna i torebki stawowe; jeśli nieregularnie umożliwia odkształcanie w skórze właściwej *tk łączna tłuszczowa: ( jej kom. syntezują i odkładają w swojej cytoplazmie tłuszcze obojętne, pełni rolę termoizolacyjną) *tk łączna siateczkowa- jest bardzo unaczyniona, ma delikatna budowę, kom. kontaktują się w niej za pomocą wypustek , powstaje przestrzenna sieć występująca w węzłach chłonnych) *tk łączna zarodkowa (występuje w okresie zarodkowym kom. ma zdolność wytwarzania wszystkich rodzajów kom. tkanki łącznej). b)oporowa1)chrzęstna (cechy: ‘nie jest unaczyniona ‘ani unerwiona ‘składa się m.in. z licznych kom. chrzęstnych (chondrocyty) ‘ma zdolności samo regeneracyjne) *tk chrzęstna szklista (tworzy szkielet w okresie zarodkowym i płodowym, u dorosłego człowieka buduje pow. Stawowe, zawiera włókna kolagenowe) * tk. Chrzęstna spężysta: występuje w małżowinie usznej; w jej istocie podstawowej zanurzona jest siateczka włókien elastycznych.
*tk chrzęstna włóknista: (w jej sub podstawowej występuje dużo grubych pęczków włókien kolagenowych- występuje w miejscach przyczepu kości i współtworzy krążki międzykręgowe) 2)Kostna (cechy: powstaje przez skostnienie tk chrzęstnej szklistej; kości są unaczynione i unerwione; jest aktywna metabolicznie; ulega nieustannym procesą przebudowy; stanowi czynny zbiornik jonów; kości zanurzone są w włókna osseinowe) Budowa tk kostnej: ‘sub. Podstawowa z solami mineralnymi; ‘włókna osseinowe ‘osteocyty ( znajdują się w jamkach kostnych) *tk. Kostna zbita: ( zawiera blaszki kostne, w zwartym układzie otaczającym kanał Hawersa. Pojedyncza jednostka struktur i fun tkanki, zbudowana z koncentrycznie ułożonych blaszek nazywana jest osteonem. Tworzy trzony kości długich i te osłaniające muzgowie. *tk. Kostna gąbczasta: (tworzą ja owinięte wokół siebie beleczki kostne; przestrzeń pomiędzy nimi wypełnia szpik kostny; takie ułożenie pomaga amortyzować przeciążenia dlatego występuje w końcach kości długich) TKANKA ŁĄCZNA PŁYNNA: 1)limfa- pośredniczy pomiędzy krwią a innymi tkankami. Składa się z osocza i limfocytów. Pełni też funkcję odpornościową. Krew-składa się z osocza sub. Międzykom.; krwinek; elementow morfotycznych. Osocze- zawiera 90% wody w nim rozpuszczone są związki organiczne, glukoza, wolne kwasy tłuszczowe, Związki nieorg. zawiera w 1%. Krew powstaje w czerwonym szpiku kostnym który wypełnia jamy szpikowe. Funkcje krwi:*dostarcza tlen do wszystkich kom. ciała * zaopatruje wszystkie kom. w materiały budulcowe i energetyczne *transportuje szkodliwe produkty metabolizmu *bierze udział w procesach odpornościowych *rozprowadza ciepło pomaga utrzymać stałą temp.
Krwinki czerwone: (erytrocyty) człowiek ma ok. 5 mln. Erytrocytów, są czerwone-hemoglobina) i dwuwklęsłe. Są bezjądrzaste, maja tylko cytoplazmę. Powstają b. Szybko w czerwonym szpiku kostnym. Przemieszczają się z prądem krwi. Kom. Śledziony pożerają podumarłe erytrocyty. Krwinki białe: (leukocyty) mają różny kształt zazwyczaj owalny, wielkość różna, większe od erytrocytów, maja organelle. Wew. Kom.; 6-9tyś w krwi obwodowej człowieka. Powstają też w uk limfaty. Podział leukocytów:1)granulocyty (mają płatowate jądro, ziarnistość w cytoplazmie) a)neutrofile (obrona przed infekcjami) b)eozynofile (niszczenie obcych białek) c)bazofile (produkują hepatynę sub. Krzepliwą) 2)agranulocyty(zwykle kuliste jądro, lekko zasadochłonna cytoplazma) a)monocyty- 5-8 all leukocytów mogą wydostawać się poza układ krążenia, szybko się poruszać i są kom. żernymi pożerają bakterii. 5-3żyjąb)limfocyty (25-35%all, posiadają duże kuliste jądra. W krwi małoaktyw Podział limfocytów: *limfocytyB- żyja 4-10; produkuja przeciwciała. *limfocytyT-żyją kilka lat pobudzają inneleukocyty. Płytki krwi-(trombocyty) to oderwane kawałki cytoplazmydużych kom. szpikowych. 200-400tyś/mm3 krwi. Żyją 8-10. Biorą udział w hemostazie (zachowaniu ciągłości naczyń krwionośnych)Tkanka Mięśniowa: 1)poprzeczni prążkowana szkieletowa 2) poprzecznie prążkowana sercowa 3)gładka Ad1. włókna ułożone są równolegle do siebie, wnętrze ich wypełniają pęczki mofybryli, otacza je siateczka śródplazmatyczna, pomiędzy siateczkę wnikają kanaliki, łączące błonę kom. i włókna- umożliwia to szybkie rozprzestrzenianie bodźca skurczowego, we włóknie. Jądra kom. ok.?00 w 1włók. Znajdują się na obrzeżach kom. Mięśnie dokonują zmiany energii chemicznej na prace mechaniczna, dlatego jądra ich zawierają du mitochondriów. Są one też dobrze unerwione i ukrwione, zależne od naszej woli