Wzorce osobowe w literaturze średniowiecznej.

I) WZÓR WŁADCY:
1) „ Kroniki” Gall Anonim:
a) Bolesław Chrobry
b) Bolesław Krzywousty
2) „ Pieśń o Rolandzie”
a) Król Karol Wielki
3) „O Rycerzach okrągłego stołu”:
a) Król Artur
4) “Dzieje Tristana I Izoldy”
a) Król Marek
Cechy:
- chrześcijanin
- sprawiedliwy sędzia
- pokorny
- troska o poddanych
- traktowanie wszystkich równo
- dla wszystkich jak ojciec
- ostrożny w oskarżeniach
- najwyższa wartość to chwała Kościoła i dobro kraju
- mądry
- dumny
- odważny i waleczny

II) WZÓR RYCERZA:
1) „Pieśń o Rolandzie”
- Roland
2) „Dzieje Tristana i Izoldy”:
- Tristan
3) „O Rycerzach okrągłego stołu”:
- np. Lancelot
Cechy:
- szlachetny
- odważny
- wierny Bogu i oddany swemu władcy
- walka za wiarę, ojczyznę, (damę serca)
- pobożny patriota
- człowiek honoru
- wierny kodeksowi rycerskiemu, Bogu, władcy, ojczyźnie (i damie)
- waleczny i męski
- mistrz w swym rycerskim rzemiośle
- cnota
- honor
- pogarda dla zdrady

III) WZÓR ASCETY I ŚWIĘTEGO:
1) „Legenda o Św. Aleksym”:
a) Aleksy- asceta i święty:
- śluby czystości
- znosi upokorzenia i ubóstwo
- duchowa kontemplacja i duchowe poszukiwanie Boga
- doskonalenie duszy
- odrzucenie dóbr ziemskich
- odsunięcie potrzeb ciała
- umartwianie ciała
- medytacja
- ciągła myśl o Bogu
- męczeński żywot
b) Szymon Słupnik
- spędził życie na słupach wybierając co raz to wyższe
- umartwiał swoje ciało
2) Hagiografia:
a) Św. Franciszek
b) Św. Sebastian
c) Św. Jerzy
d) Św. Kinga
Cechy:
- miłość do Boga i do Świata
- wzór godny naśladowania
- wszechogarniająca miłość do każdej istoty jako do dziecka Bożego (Św. Franciszek)
- radość z piękna świata, istnienia, postu, trudu pracy (Św.Franciszek)
- cnota i zachowanie czystości cielesnej (Św. Kinga)
- chrześcijanin (Św. Jerzy, Św. Sebastian)

IV) WZÓR POCZCIWEGO CZŁOWIEKA:
1) „Żywot człowieka poczciwego” Mikołaj Rej:

Cechy:
- przestrzeganie obowiązków obywatelskich
- życie zgodne z przykazaniami
- życie w zgodzie z natura
- ożenek
- umiejętność czerpania radości z życia
- rozwaga
- pogodna wizja pożegnania się ze światem