Wielka Emigracja
Gromady Ludu Polskiego (St. Worceli):
- metody walki - wyzwolenie drogą rewolucji ludowej, likwidacja feudalizmu warunkiem odzyskania niepodległości
- program polityczny - republika ludowa oparta na zasadach socjalizmu utopijnego, władza sprawowana przez lud poprzez wybrane organa, będące pod kontrolą ludu, społeczeństwo bezklasowe
- program społeczny - likwidacja własności ziemskiej w drodze rewolucji, ziemia wspólna własnością tych, co na niej pracują, oddana w czasowe użytkowanie, wszystkie środki produkcji handlu własnością całego społeczeństwa
Towarzystwo Demokratyczne Polskie (W. Heltman, L. Mierosławski):
- metody walki - niepodległość w wyniku powstania ogólnonarodowego kierowanego przez szlachtę, Polska będzie odbudowana w granicach przedrozbiorowych
- program polityczny - ustrój demokratyczno-parlamentarny, zniesienie przywilejów stanowych, równość wszystkich obywateli wobec prawa, wszyscy ludzie są braćmi
- program społeczny - chłopi otrzymają użytkową ziemię na własność bez wykupu i odszkodowań na rzecz szlachty, szlachta zachowa swoje folwarki
Komitet Narodowy (J. Lelewel):
- metody walki - powstanie równocześnie w trzech zaborach równoległe z powstaniem w Europie, udział w walce wszystkich klas społecznych pod przewodem szlachty
- program polityczny - republika demokratyczno-parlamentarna, solidarność międzystanowa
- pogram społeczny - uwłaszczenie chłopów bez wykupu i rozłożone w czasie
Hotel Lambert (ks. A. Czartoryski):
- metody walki - dyplomacja, wojna między zaborcami, powstanie zbrojne bez większego udziału ludu
- program polityczny - monarchia konstytucyjna, zachowanie istniejących stosunków społecznych, szlachta odgrywa decydującą rolę
- program społeczny - stopniowe oczynszowanie chłopów, uwłaszczenie z wykupem