Opracowanie pytań na egzamin z prawa gospodarczego publicznego

1.Rozróżnienie: prawo gospodarcze publiczne a prawo gospodarcze prywatne
2. Zakres i systematyka prawa gospodarczego publicznego
Prawo gospodarcze publiczne normuje tylko część stosunków społecznych związanych z działalnością gospodarczą. Pod względem przedmiotowym regulacja obejmuje: określenie ustroju gospodarczego państwa oraz zasad jego funkcjonowania i ochrony. Określenie to ma formę władczego ustalenia, do respektowania którego zobowiązane są wszystkie podmioty prawa krajowego oraz osoby zagraniczne wchodzące w stosunki gospodarcze z podmiotami krajowymi. W szczególności państwo reguluje normatywnie:
1)stosunki własnościowe, będące podstawą gospodarowania i przedmiotem ochrony ze strony państwa,
2)zasady gospodarowania, typowe dla danego układu stosunków własnościowych i podlegające ochronie ze strony państwa,
3)formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej
4)zakres i formy państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych i praw ekonomicznych,
5)organizację i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarcze w skali makro- i mikroekonomicznej.
Prawo gosp. publ. Nie normuje całokształtu stosunków własnościowych w państwie. Określa jednak stosunek państwa do własności środków produkcji, które stanowią podstawę gospodarowania i tworzą określony typ gospodarki. Prawo wyraża zatem stosunek państwa do posiadania i rozszerzania zasobu środków produkcji. Na szczególną uwagę zasługują regulacje prawne dotyczące majątku narodowego, w tym własności państwowej i komunalnej. Prawo gosp publ określa zasady gospodarowania składnikami majątku państwowego i komunalnego. Obejmują one nie tylko problematykę przekształcen własnościowych, lecz także zagadnienia form organizacyjno – prawnych i finansowych najbardziej efektywnego wykorzystania gospodarczego składników tego majątku. Prawo gosp publ uzupełnia w ten sposób normy prawa konstytucyjnego, prawa rzeczowego i prawa finansowego.

3. Funkcja prawa w gospodarce rynkowej
4. Przyczyny oddziaływania państwa na gospodarkę
Przesłanki pierwotne:
Ekonomiczne – gospodarka stanowi dla państwa źródło przychodów i dzięki niej możliwe jest zapewnienie przez państwo odpowiednich wpływów do budżetu państwa za pośrednictwem podatków i innych danin publicznych. Odpowiednie, zgodne z potrzebami publicznymi wpływy zapewnić może jednak tylko gospodarka funkcjonująca efektywnie. Stąd państwo motywowane jest do tego aby stworzyć mechanizmy sprzyjające efektywności.
Społeczne – przesądzają o angażowaniu się państwa w gospodarkę ze względu na potrzebę rozwiązywania różnych problemów istotnych ze społecznego punktu widzenia, a także ze sporów, konfliktów rodzących się na tle prowadzenia działalności gospodarczej.
Przesłanki wtórne:
Polityczno – ustrojowe – państwo kreuje ustrój gospodarczy. Przy kreowaniu tego ustroju są przesłanki ekonomiczne i społeczne. Względy ekonomiczne – racjonalność, efektywność i społeczne – sprawiedliwość, równość praw i obowiązków, zaspokajanie potrzeb.
Prawne – zaprojektowany ustrój znajduje odzwierciedlenie w formie prawnej.
5. Gospodarka nakazana i rynkowa a prawo
6. Podmioty prawa gospodarczego publicznego
7. Źródła prawa gospodarczego publicznego
Wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje źródeł prawa: Konstytucję, ustawy i akty podustawowe(rozporządzenia, zarządzenia, okólniki).
Jest to podział przeprowadzony z punktu widzenia hierarchii aktów prawnych danego systemu prawa. Nie wyczerpuje on jednak pełnego katalogu prawa obowiązującego, ponieważ należą do niego nie tylko akty normatywne generalne. Prawem obowiązującym podmioty praw gosp publ są również akty indywidualne, konkretyzujące obowiązki i uprawnienia tych podmiotów, ustalone w aktach generalnych. Odrębnym źródłem prawa gosp publ są także akty prawa ponadnarodowego i prawa międzynarodowego.
8. Specyfika stosunków prawnych w zakresie prawa gospodarczego publicznego
Przedmiotem stosunku prawnego opartego na normach publicznego prawa gospodarczego, podobnie jak każdego stosunku prawnego, jest tylko zachowanie. Określa je norma publicznego publicznego prawa gospodarczego, stanowiąc o uprawnieniach i obowiązkach jej adresatów. W stosunkach prawnych publ prawa gospodarczego występują dwie grupy podmiotów, którym prawodawca w ramach tzw. abstrakcyjnych stosunków prawnych wyznacza odmienne role. Jedną grupę stanowią podmioty, dla których ustanowienie uprawnień i obowiązków jest równoznaczne z wyposażeniem ich w kompetencje. Są to przede wszystkim organy państwa lub jednostki wypełniające funkcje organów państwa.
Drugą grupę podmiotów stosunków prawnych publ prawa gosp stanowią osoby fizyczne i jednostki organizacyjne, zwane podmiotami biernymi, których uprawnienia i obowiązki nie są kompetencjami i nie mają charakteru nadrzędnego wobec kompetencji organów państwa. Są to więc podmioty podległe kompetencji organów państwa. Istnienie nadrzędności i podległości kompetencji jest jedną z cech charakterystycznych stosunków prawnych publ prawa gosp, chociaż nie wyróżnia tych stosunków spośród innych, wyznaczonych przez normy prawa publicznego. Dość często stosunki tego typu nazywa się stosunkami administracyjnoprawnymi. W stosunku prawnym publicznego prawa gospodarczego mamy zawsze do czynienia z zachowaniem organu państwa oraz z zachowaniem podmiotu biernego. Zawsze jednak zachowania te dotyczą własnych uprawnień i własnych obowiązków. Istotą stosunków prawnych publicznego prawa gospodarczego jest jednak to, iż są one ustanawiane (jako abstrakcyjne) i realizowane (jako konkretne) ze względu na powinności państwa wobec gospodarki. Powinności te mają jednakże nie tylko charakter obowiązków, lecz również uprawnień organów państwa. Natomiast postawienie przed państwem takich powinności musi wiązać się z koniecznością wyposażenia organów państwa w kompetencje prawotwórcze i nie prawotwórcze.
9. Wskaż zasady na jakich oparta jest ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
Dz. Gosp.to działalność, wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, poszukiwanie i wydobywanie surowców naturalnych wykonywana w sposób zawodowy, zarobkowy i ciągły.
Przedmiot działalności :
-działalność wytwórcza -wytwarzanie dóbr (polska klasyfikacja działalności PKD wprowadzona rozporządzaniem Rady Ministrów )
-działalność budowlana (prawo budowlane , projektowanie , rozbiórka itp.)
-działalność handlowa zakup lub sprzedaż towaru albo usługi (tu łączy się z działalnością usługowa ponieważ można handlować usługami)
-działalność usługowa - bardzo szeroka kategoria np. dystrybucja nośników energii
-rozpoznawanie , poszukiwanie i wydobywanie surowców naturalnych - Prawo Górnicze
działalność zawodowa:
polega na wykonywaniu wolnego zawodu. Żeby jakaś działalność była wolnym zawodem musi być:
1) wykonywana osobiście
2) mieć odpowiednie wykształcenie poparte dyplomem a nieraz także wpisem na listę korporacyjną
3) w ramach danego zawody musi istnieć samorząd zawodowy
Katalog wolnych zawodów zawartych w KSH – np. zawody aptekarza, adwokata , architekta , inżyniera architekta, tłumacza przysięgłego

Z def. działalności gospodarczej można określić charakter działalności gospodarczej:
-charakter zarobkowy - działalność nastawiona na zysk (nawet jeżeli zysk nie powstanie to nadal jest to działalność gospodarcza ).Nie jest działalnością gospodarczą działalność charytatywna (nawet jeżeli taki zysk został wypracowany).Liczy się zatem tylko zamiar danej działalności .
-zorganizowanie - 1. ujawnienie działalności w rejestrze, 2. zorganizowanie struktury działalności np. wybór nazwy, siedziby
3.ciągłość - zamiar ciągłego ,trwałego prowadzenia działalności gospodarczej.
WYJATKI OD DEF.:
Z ekonomicznego punktu widzenia posiadają cechy gospodarowania ale nie prowadzą działalności gospodarczej:
1.działalność wytwórcza w rolnictwie (chów , hodowla , uprawa )
2.świadczenie usług agroturystycznych przez rolników (wynajmowanie pokoi, sprzedaż posiłków )
10. Wyjaśnij pojęcie wolności gospodarczej
Konstytucja uważa ,że są to zasady równorzędne. Co do zasady jest więc wolność gospodarcza, ale są pewne wyjątki ograniczenia .
Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Zasada wolności gospodarczej
- idea sformułowana w Anglii ,
- wywodzi się z naturalnego prawa człowieka do wolności ( liberalizm demokratyczny).Wolność człowieka to wolność gospodarcza .Wolność-formułuje się jako pewna forma swobody.
WOLNOŚĆ GOSPODARCZA to:
1 .Swoboda podejmowania działalności gospodarczej - wybór przedmiotu, - swoboda wyboru formy organizacji , - swoboda doboru środków majątkowych służących podjęciu działalności gospodarczej osobiście lub przy pomocy pracowników , - swoboda wybory siedziby gospodarczej ,
2. swoboda działalności prowadzenia działalności gospodarczej , - swoboda w zakresie nabywania i zbywania towarów i usług , - swoboda zawierania umów , - swoboda ustalania ceł na własne towary , - swoboda rywalizacji z innymi podmiotami działalności gospodarczej , - swoboda wyboru koncepcji i programu gospodarowania , - swoboda wyboru miejsca prowadzenia działalności gospodarczej , - swoboda w zakresie zorganizowania przedsiębiorstwa ,
3. swoboda zakończenia działalności gospodarczej
11. Na czym polega zasada równości praw przedsiębiorców?
1. Zasada proporcjonalności – na jej realizację składają się trzy wymagania: - podejmowane środki ograniczające powinny być przydatne dla realizacji zamierzonego celu - podjęcie danego środka powinno być konieczne - następstwa zastosowania danego środka powinny być jak najmniej uciążliwe
2. Zasada równych praw przedsiębiorców
3. Zasada legalizmu - Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa oraz Organ administracji publicznej nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa.
4. Zasada uczciwej konkurencji - Chodzi tu o poszanowanie dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumenta
5. Poszanowanie dobrych obyczajów - odesłanie do norm poza prawnych ( klauzule generalne)
W Konstytucji jest tylko ogólnie
1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej następuje "na równych prawach. Należałoby dodać do tego równość przedsiębiorców ,np. przedsiębiorcy będą podmiotami władającymi mieniem państwowym (Skarbu Państwa) nie są w żaden sposób uprzywilejowani w porównaniu z pozostałymi. Korzystanie z wolności gospodarczej na równych prawach ma dwa aspekty: zewnętrzny – w stosunku do przedsiębiorców zagranicznych oraz wewnętrzny – w stosunku do przedsiębiorców polskich. Ustawa przyjmuje generalne rozwiązanie, w myśl którego osoby zagraniczne mogą podejmować i wykonywać na terytorium RP działalność gospodarczą na takich samych zasadach, jak obywatele polscy. Reguła "na takich samych zasadach" zastała jednak obwarowana pewnymi warunkami, mianowicie:
obywatele państw obcych muszą wcześniej uzyskać zezwolenie na osiedlenie się na terytorium RP ,w stosunku do osób zagranicznych wymagana jest zasada wzajemności. W przypadku braku zasady wzajemności – osoby zagraniczne mogą tworzyć wyłącznie spółki komandytowe, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz obejmować bądź nabywać ich udziały i akcje.
12. Wyjaśnij pojęcie dobrych obyczajów i ich znaczenie w obrocie gospodarczym
Zgodnie z art. 8 updg, przedsiębiorca obowiązany jest wykonywać działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Zasada ta ma uzasadnioną rację bytu w gospodarce wolnorynkowej, której jest jedną z podstaw. Zakład główny, oddział oraz inne stałe miejsca wykonywania działalności gospodarczej powinny być oznaczone na zewnątrz i zawierać oznaczenie przedsiębiorcy oraz zwięzłe określenie przedmiotu wykonywanej działalności. Na towarach lub usługach oferowanych w sprzedaży bezpośredniej lub wysyłkowej za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci informatycznych lub druków bezadresowych, przedsiębiorca obowiązany jest podawać następujące dane: oznaczenie przedsiębiorcy, numer, pod którym przedsiębiorca wpisany jest do rejestru przedsiębiorców wraz z oznaczeniem sądu rejestrowego oraz siedzibę i adres przedsiębiorcy
Na towarach lub na ich opakowaniach przedsiębiorca jest obowiązany zamieszczać informację w języku polskim zawierającą: oznaczenie przedsiębiorcy Powyższe uregulowania służą identyfikacji przedsiębiorców, towarów i usług. W gospodarce wolnorynkowej nie ma miejsca dla anonimowych (nieznanych) wytwórców, zbywców, usługodawców, towarów itp. Uczciwa konkurencja wymaga ich identyfikacji. Rozumiane tradycyjnie, dobre obyczaje są utożsamiane z tym, co uczciwie myślący i postępujący człowiek uważa za moralne. Współcześnie akcent kładzie się raczej na oceny służące zapewnieniu niezakłóconego funkcjonowania gospodarki.
13. Wyjaśnij pojęcie przedsiębiorcy w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej i innych ustawach
Przedsiębiorca jest to: - osoba fizyczna , - os, prawna oraz nie posiadająca osobowości prawnej - jednostka organizacyjna, której odrębne ust. przyznają zdolność prawną
os. fizyczna
w doktrynie jest spór dotyczący tego czy osoba fizyczna musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych aby być przedsiębiorcą. Większość stoi na stanowisku, że nie ma takiej potrzeby, ponieważ przedsiębiorca może mieć przedstawiciela ustawowego. Na dzień dzisiejszy nie ma znaczenia czy osoba fizyczna zamieszkuje terytorium Polski /UE i kraje EFTA /. Tę kwestie rozstrzygają przepisy szczegółowe.
os. Prawna - spółki - korporacje - spółdzielnie - jednostki org. nie posiadające osobowości prawnej np. spółki os. prawa handlowego ,
- wspólnoty mieszkaniowe
wykonywanie we własnym imieniu = osobiste dokonywanie czynności prawnych stając się przedmiotem praw i obowiązków.
Działalność we własnym imieniu to nie to samo co działalność na własny rachunek np.; syndyk masy upadłościowej działa we własnym imieniu ale na cudzy rachunek
Przedsiębiorcą są także:
- wspólnicy w spółce cywilnej - a nie sama spółka
- Rolnicy przedsiębiorcami nie są mimo, iż nie ma konkretnego art. stwierdzającego ten fakt
- szczególny status przedsiębiorcy mają rzemieślnicy oraz osoby prowadzący wspólną działalność gospodarczą w związku małżeńskim
14. Wyjaśnij pojęcia i mikro, mali i średni przedsiębiorcy oraz wskaż na ich rolę w gospodarce rynkowej
Rodzaje przedsiębiorców : - mikro - małe - średnie
Mikro – zatrudnienie mniej niż 10 osób, przychód nie przekracza 2 mln Euro
Mały – zatrudnienie mniej niż 50 osób, przychód nie przekracza 10 mln Euro
Średni – zatrudnienie mniej niż 250 osób, przychód nie przekracza 50mln Euro
Rola małych i średnich przedsiębiorców w gospodarce rynkowej
Polityka gospodarcza prawie wszystkich krajów o gospodarce rynkowej uznaje potrzebę wspierania rozwoju mniejszych przedsiębiorstw ze względu na korzyści wynikające z ich funkcjonowania w gospodarce narodowej. Wzmacniając konkurencję małe przedsiębiorstwa mogą również umocnić pozycję konkurencyjną gospodarki kraju na rynkach zagranicznych.
Małe przedsiębiorstwa łatwiej dostosowują się do zmieniających się postaw konsumpcyjnych. Częstokroć lepiej mogą zaspokajać różnorodne gusty i wymagania konsumentów. Są w stanie szybko reagować na zmiany popytu, a w razie jego zwiększenia – wypełnić braki na rynku. W każdej gospodarce rynkowej, wśród małych i średnich przedsiębiorstw, znaczną rolę odgrywają najbardziej elastyczne, żywotne i aktywne przedsiębiorstw rodzinne. Istota przedsiębiorstw rodzinnego jest osoba założyciela firmy (zazwyczaj głowa rodziny), zaangażowanie kapitału rodzinnego oraz udział członków rodziny w działalności przedsiębiorstwa.
15. Zadania państwa w zakresie rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorców
Ustawa o swobodzie ...Art. 103. Państwo stwarza, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji, korzystne warunki dla funkcjonowania i rozwoju mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, w szczególności przez:
- inicjowanie zmian stanu prawnego sprzyjających rozwojowi mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, w tym dotyczących dostępu do środków finansowych pochodzących z kredytów i pożyczek oraz poręczeń kredytowych;
- wspieranie instytucji umożliwiających finansowanie działalności gospodarczej na dogodnych warunkach w ramach realizowanych programów rządowych;
- wyrównywanie warunków wykonywania działalności gospodarczej ze względu na obciążenia publicznoprawne;
- ułatwianie dostępu do informacji, szkoleń oraz doradztwa;
- wspieranie instytucji i organizacji działających na rzecz przedsiębiorców;
- promowanie współpracy mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców z innymi przedsiębiorcami polskimi i zagranicznymi.
16. Wyjaśnij pojęcie działalności gospodarczej
Dz. Gosp.to działalność, wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, poszukiwanie i wydobywanie surowców naturalnych wykonywana w sposób zawodowy, zarobkowy i ciągły. charakter działalności gospodarczej: -charakter zarobkowy - działalność nastawiona na zysk (nawet jeżeli zysk nie powstanie to nadal jest to działalność gospodarcza ).Nie jest działalnością gospodarczą działalność charytatywna (nawet jeżeli taki zysk został wypracowany).Liczy się zatem tylko zamiar danej działalności .
-zorganizowanie - 1. ujawnienie działalności w rejestrze, 2. zorganizowanie struktury działalności np. wybór nazwy, siedziby
3.ciągłość - zamiar ciągłego ,trwałego prowadzenia działalności gospodarczej.
17. Wymogi a ograniczenia w podejmowaniu i prowadzeniu działalności
18. Wymogi stawiane przedsiębiorcom w związku z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej
19. Funkcja legislacyjna i informacyjna KRS
20. Ewidencja działalności gospodarczej wg ustawy prawa działalności gospodarczej oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
21. Na czym polega zasada „jednego okienka” w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej
22. Na czym polega _ _ interpretacji przepisów prawa w indywidualnej sprawie /art. 10/
23. Na czym polega umocnienie gwarancji wolności gospodarczej
24. Zasady/dyrektywy/ dotyczące zachowań państwa wobec przedsiębiorców wynikających z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
25. Przyczyny reglamentacji działalności gospodarczej
1. grupa- tworzą te przyczyny, które wynikają z zagrożeń jakie może wywoływać wykonywanie niektórych rodzajów działalności gospodarczej /zagrożenie dla życia, zdrowia, moralności
2. grupa – przyczyny o charakterze subiektywnym wynikają one bowiem z założeń polityki gospodarczej państwa lub jego zobowiązań międzynarodowych, bądź też podyktowane względami polityki społecznej
26. Ograniczenia przedmiotowe i podmiotowe wolności gospodarczej
Tylko w formie ustawy, tylko ze względu na ważny interes publiczny może być ograniczona na straży stoi Trybunał konstytucyjny
Ograniczenie zasady wolności można podzielić na ograniczenia:
1.przedmiotowe – ograniczenia są związane z działalnością gospodarczą: - koncesja, - zezwolenia, - licencja (zezwolenie), - zgoda
Zminimalizowana forma ograniczeń to działalność gospodarcza regulowana.Może być ograniczona działalność gosp. ze względu na cel prowadzenia działalności.
2.podmiotowe – ograniczenia z właściwościami podmiotu. Ograniczenia nazwane Są jako zakazy konkurencji. -pierwszy zakaz konkurencji – mogą mieć związek z zakazem prowadzenia działalności konkurencji i udziałem w podmiotach konkurencyjnych. Jest to zakaz konkurencji bezpośredniej.- druga postać zakazu konkurencji mająca związek z zakazem łączenia określonych funkcji z prowadzeniem działalności gospodarczej lub pełnieniem funkcji u innych przedsiębiorców. Osoba pełniąca funkcje publiczną nie może prowadzić działalności gospodarczej., nie może tez być zatrudniana u osoby prowadzącej działalność gospodarczą.
27. Cechy koncesji
28. Organy koncesyjne i podmioty ubiegające się o jej udzielenie
organem koncesyjnym jest organ administracji rządowej - minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji, lub organ j.s.t. (wojt, burmistrz, prezydent m.) upoważniony na podstawie ustawy do udzielania, odmowy udzielania, zmiany i cofania koncesji.
Podmiot
- przedsiębiorca prowadzący dział. Gosp.
-osoba zagraniczna lub spółka zależna od osoby zagranicznej w rozumieniu k.s.h., których siedziba lub stałe miejsce zamieszkania znajduje się w państwie członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego
29. Tryb udzielenia koncesji
1 .k. udzielana jest na wniosek ( przed. Składa wniosek i musi dołączyć dokumentację potwierdzającą spełnienie warunków wykonywania dział. objętej koncesją 2. przed podjęciem decyzji organ konc. może:
- określić tzw. warunki dodatkowe ( tylko w granicach przepisów w odrębnych ustawach) dla wszystkich przed. ubiegających sie o koncesję- o.k. może wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku - organ może dokonywać tzw. kontroli uprzedniej ( sprawdzenie faktów podanych we wniosku) 3. Organ koncesyjny dokonuje uznania.
30. Decyzje organu koncesyjnego/udzielającego zezwolenie 1.wydanie dec,admin dotyczącej wydania lub odmowy wydania koncesji bądź jej promesy zmiana warunków koncesjonowania lub cofnięcie koncesji 2.decyzje związane z wydaniem, odmową wydania, zmianą i cofaniem zezwoleń na dziłał Gosp
31. Termin udzielenia koncesji/zezwolenia - Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.
32. Promesa koncesji
33. Istota zezwolenia - Zezwolenie to uchylenie w stosunku do konkretnego przedsiębiorcy ustanowionego przez państwo ogólnego zakazu wykonywania danej działalności gospodarczej.
Zakaz ten uchyla się po sprawdzeniu i stwierdzeniu, że dany przedsiębiorca gwarantuje należyte wykonanie działalności
Zezwolenie to decyzja administracyjna związana – przedsiębiorca spełniający wszystkie warunki -dostaje zezwolenie.
Zezwolenie wydaje sie na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy.
Katalog ustaw jest względnie stały ( ustaw jest 28 przewidujących uzyskanie zezwolenia , 4 ustawy przewidują obow. Uzyskania decyzji o charakterze zezwolenia – zgoda, licencja) ale dziedzin o wiele więcej)
34. Uprawnienia kontrolne organu koncesyjnego
Kryteria kontroli: 1. organ koncesyjny kontroluje zgodność działalności z koncesją, 2. przestrzeganie warunków wykonywania koncesji 3. kontrola z punku widzenia klauzuli generalnej ( bezpieczeństwa i obronności państwa lub obywateli) Kontrola o normalnym trybie KPA, nie jest to jakaś szczególna kontrola.
35. Podobieństwa i różnice między koncesją a zezwoleniem (licencje)
Podobieństwa:
- koncesja i zezwolenie udzielane są na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy
- koncesja i zezw. - to ograniczenie wolności gospodarczej-formy reglamentacji działal.gosp. Przez państwo
- k. I z. - akt administracyjny ( decyzja)
-stosuje się w większości te same zasady postępowania – m.in. Przyczyny odmowy udzielenia zezwolenia, poddanie wniosku przedsiębiorcy czynnościom sprawdzającym, możliwość kontroli działalności objętej zezw., ze strony organu udzielającego zezwolenia a także zmiany i cofania zezwolenia
- występowanie instytucji promesy koncesji (przyrzeczenie wydania koncesji) i promesy zezwolenia
- występuje opłata skarbowa
Różnice:
-zezwolenia nie dotyczą dziedzin dział. gosp. objętych koncesjami
-zez. są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości wykonywania dział.gosp. Przez danego przedsiębiorcę, który spełnia określone prawem warunki wykonywania tej działalności
- zezw. Mają charakter decyzji związanej, konc.- decyzja admin. uznaniowa
- udzielanie zezwoleń następuje w trybie postępowania administracyjnego zmodyfikowanego niekiedy przepisami szczególnymi
- zezw. Katalog ustaw wzglednie stały, koncesja katalog zamknięty ( 6 dziedzin koncesjonowanych)
- zezw.- nie ma przetargu, a z przepisów szczególnych wynika rozprawa administracyjna
- zezwolenie wydaje się na czas nieoznaczony chyba ze przepisy stanowią inaczej, koncesja na czas określony od 5 do 50 lat
36. Warunki prawne prowadzenia działalności gospodarczej regulowanej.
Działalność gosp. regulowana- działalność gospodarcza, której wykonanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami prawa .Działalnością regulowaną jest ta działalność, która jest określona w ustawie jako regulowana.
Przedsięb. chcąc podjąć działalność reg. musi złożyć wniosek do organu rejestrowego plus oświadczenie, że spełnia prawem wymagane szczególne warunki wykonywanej działalności.
Warunek prowadzenia działalności regulowanej
- przedsiębiorca może wykonywać tę działalność jeśli:-
1) spełnia szczególne warunki określone przepisami odrębnej ustawy
2).uzyska wpis w rejestrze działalności regulowanej
Dział regulowana to np. organizowanie wyścigów konnych, usługi detektywistyczne, działalność kantorowa
37. Decyzje zakazanych działalności gospodarczej
- przedsiębiorca złożył oświadczenie niezgodne ze stanem faktycznym
- przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania dział regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie
-stwierdzenie rażącego naruszenia warunków wymaganych do wykonywania dział. regulowanej przez przedsiębiorcę.
38. Zasady podejmowania dział. gospodarczej przez podmioty/ osoby zagraniczne , przedsiębiorców zagranicznych.
Przedsiębiorca zagraniczny- osoby zagraniczne wykonujące działalność gosp. za granicą.
Dla wykonywania dział.gosp. na terytorium Polski przedsięb. zagraniczni mogą na zasadzie wzajemności, o ile umowy międzynarod. Ratyfikowane przez Polskę nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały i przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium Polski. Przed. zagran. tworzący oddział może prowadzić dział.gosp. wyłącznie w zakresie przedmiotu przedsiębiorcy zagranicznego.
Przedmiot działalności gosp. Nie musi być taki szeroki może obejmować tylko niektóre fragmenty dział. Przed. Zagr. Tworzący oddział jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania go. Rozpoczęcie działalności w ramach oddziału jest możliwe dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Przed. zagr. Mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na teryt. Polski. Zakres działania przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie prowadzenie dział. w zakresie reklamy i promocji przedsięb. Zagranicznego. Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsięb. zagranicznych prowadzonej przez Ministra Gospodarki i Pracy.
Osoby zagraniczne- osoby fizyczne które mają miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne lub jedn. organ. niemające osobowości prawnej, które mają siedzibę za granicą i podejmują i wykonują dział. gosp. na teryt. Polski.
Osoby zagraniczne nie są przedsiębiorcami zagranicznymi
W ustawie – 3 typy osob zagranicznych: - 1) osoby zagr, z państw UE i Europ. Obszaru Gospodarczego, -2). Obywatele innych państw niż wymienione którzy otrzymali zgodę na osiedlenie , zgodę na pobyt tolerowany, status uchodźcy nadany w Polsce, -3) pozostałe osoby zagraniczne niewymienione w pkt.1 i2 które maja prawo do podejmowania i wykonywania dział gosp. wyłącznie w formie spółki: komandytowej,komandyt.-akcyjnej, z o.o. i akcyjnej do przystępowania do takich spółek, do obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji o ile umowy międzynarod. nie stanowia inaczej.
39. Funkcje zagraniczne SP.
40. Formy udziału SP w publicznej działalności gospodarczej:
SP ma kilka możliwości prowadzenia działalność gospodarczej.
I możliwość: Wydzielenie mienia SP i utworzenie podmiotu ( jednostek) o odrębnej osobowości prawnej, te jednostki to państwowe osoby prawne, działają niezależnie
Podmioty te nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania SP i odwrotnie
II możliwość: SP decyduje się wydzielić część mienia państwowego i utworzyć spółkę kapitałową ( spółka z o.o. i SA)- posiadają osobowość prawną
SP nie ponosi odpow. za zobowiązania spółki
III możliwość: SP decyduje o wydzieleniu części mienia państwowego i utworzeniu tzw. formy budżetowej – forma ta nie ma odrębnej od SP osobowości prawnej i SP ponosi odpowiedzialność za ich zobowiązania i odwrotnie
F. budżetowa- zakład budżetowy i jednostka budżetowa
IV możliwość: SP może posiadać udziały w działalności innych podmiotów ( udziały w spółkach, funduszach powierniczych, fundacjach)
SP występuje jako udziałowiec – zasadniczo traktowany jest zgodnie z wartością jego udziałów ( odstępstwo Ustawa o tzw. ”Złotej aukcji SP”
41. Jednoosobowe spółki S.A.
Spółki, w których wszystkie akcje (udziały) są własnością Skarbu Państwa, z wyjątkiem akcji (udziałów) nieodpłatnie udostępnionych pracownikom na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Są obowiązane do dokonywania wpłat z zysku po opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zwanych dalej "wpłatami z zysku", na rzecz budżetu państwa.
42. Pojęcie komercjalizacji
Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych polega na przekształceniu organizacyjno-prawnemu przedsiębiorstwa państwowego w spółki prawa handlowego w postaci spółki akcyjnej i Sp. z o.o. Komercjalizacja i prywatyzacja są formami przekształceń własnościowych w przedsiębiorstwach państwowych działających na podstawie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Komercjalizacja polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę S.A. lub spółkę z o. o., w wyniku czego powstaje jednoosobowa spółka skarbu państwa, w której skarb państwa ma 100% akcji i udziałów.
43. Rodzaje komercjalizacji – 3 rodzaje
w celu prywatyzacji
prywatyzacja w celu przekształcenia organizacyjno-prawnym
w celu dokonania konwersji wierzytelności
W celu osiągnięcia 2 pierwszych celów komercjalizacji można poddać każde przedsiębiorstwo państwowe z wyjątkiem przedsiębiorstw postawionych w stan upadłości lub likwidacji
Komercjalizacja z konwersją wierzytelności – przekształcenie przez ministra skarbu państwa p.p. w spółkę z.o.o. z udziałem skarbu państwa i wierzycieli. Jest to dopuszczalne jeśli:
a)suma zobowiązań, zaciągniętych kredytów i pożyczek, powiększona o odsetki. stanowią więcej niż 60% wartości księgowej aktywów;
b)lub gdy suma zobowiązań krótkoterminowych zaciągniętych kredytów i pożyczek krótkoterminowych oraz kredytów i pożyczek przeterminowanych powiększona o odsetki 50% przychodów uzyskanych.
Wierzytelności częściowo umarzalne to wierzytelności:- wobec budżetu państwa; - z tytułu ubezpieczeń społecznych; - z tytułu składek na fundusz pracy; - z tytułu składek na państwowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych; - z tytułu składek na fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.
Wierzyciel obejmuje za wierzytelności udziały o wartości nominalnej odpowiadającej 1/3 przysługujących mu należności.
44. Tryb komercjalizacji
1.Komercjalizacji dokonuje minister skarbu państwa na wniosek:
a)organu założycielskiego (którym najczęściej jest wojewoda);
b)dyrektora przedsiębiorstwa państwowego i rady pracowniczej przedsiębiorstwa (zgodny wniosek tych dwóch organów);
c)z własnej inicjatywy zawiadamiając o tym zamiarze dyrektora radę pracowniczą oraz organ założycielski przedsiębiorstwa państwowego;
d)może również wystąpić z uzasadnionym wnioskiem o komercjalizację sejmik województwa, na obszarze którego znajduje się siedziba przedsiębiorstwa państwowego.
2.Nie podlegają komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowe:
postawione w stan likwidacji lub upadłości, będące w trakcie podziału lub łączenia się, w stosunku do którego toczy się postępowanie układowe, w stosunku do którego toczy się postępowanie bankowe ugodowe, w stosunku, do którego zostało wydane zarządzenie o prywatyzacji bezpośredniej.
3.Minister skarbu państwa sporządza w imieniu skarbu państwa akt komercjalizacji, w którym ustala się:
Status spółki, wysokość kapitału akcyjnego, imiona i nazwiska członków władz pierwszej kadencji (pierwsza rada nadzorcza liczy 5 osób, w tym 2 przedstawicieli pracowników); spółka z.o.o. może nie ustanawiać rady nadzorcze.
4.Skutki komercjalizacji.
Z chwilą wpisania spółki do rejestru handlowego następuje wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorstw państwowych, - stosunek pracy dyrektora przedsiębiorstwa państwowego oraz pracowników zatrudnionych na podstawie powołania wygasa z mocy prawa, natomiast inni pracownicy stają się z mocy prawa pracownikami spółki, - do pełnienia funkcji prezesa pierwszego zarządu spółki powołuje się dyrektora komercjalizowanego przedsiębiorstwa państwowego (chyba, że nie wyrazi on na to zgody), - Bilans zamknięcia przedsiębiorstwa staje się bilansem otwarcia spółki, przy czym suma kapitału akcyjnego i zapasowego spółki jest równa funduszom własnym przedsiębiorstwa.
45. Przegląd ustawodawstwa prywatyzacyjnego
Prywatyzacja w rozumieniu ustawy polega na:
1. Zbywaniu należących do skarbu państwa akcji spółek lub udziałów powstałych w wyniku komercjalizacji.
2. Rozporządzanie materialnymi składnikami i niematerialnymi przedsiębiorstwa państwowego powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez:
-sprzedaż przedsiębiorstwa;
-wniesienie przedsiębiorstwa do spółki;
-oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
Prywatyzacja – świadoma i dobrowolna rezygnacja przez państwo z własności pp na rzecz podmiotów prywatnych lub innych (zwykle niepaństwowych) podejmowaną w celu zmiany systemu prawnego i finansowego pp
46. Prywatyzacja bezpośrednia – 2 rodzaje – bezpośrednia i pośrednia
Prywatyzacja bezpośrednia polega na rozporządzeniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa przez : są to też formy prywatyzacji:
1- sprzedaż przedsiębiorstwa; w trybie przetargu publicznego lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia;
2 - wniesienie przedsiębiorstwa do spółki; w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego przetargu;
3.- oddanie przedsiębiorstwa do prywatnego korzystania: na rzecz spółki pracowniczej spełniającej określone warunki.
Prywatyzacji bezpośredniej podlegać mogą tylko przedsiębiorstwa, które spełniają określone warunki m.in. w zakresie:- wielkości zatrudnienia do 500 osób; Prywatyzacji bezpośredniej w imieniu skarbu państwa dokonuje organ założycielski przedsiębiorstwa państwowego (wojewoda) wydając za zgodą ministra skarbu państwa zarządzanie o prywatyzacji bezpośredniej wskazujące formę prywatyzacji i działając przez pełnomocników ds. prywatyzacji.
47. Prywatyzacja pośrednia - Prywatyzacja pośrednia polega na zbyciu akcji skarbu państwa w spółce powstałej w wyniku komercjalizacji.Do nieodpłatnego nabycia do 15% akcji spółki należących do skarbu państwa generalnie uprawnieni są pracownicy którzy w dniu wykreślenia z rejestru przedsiębiorstwa państwowego byli pracownikami tego przedsiębiorstwa lub którzy pracowali co najmniej 10 lat w p.p. oraz rolnicy i rybacy. Prawo do nieodpłatnego nabycia akcji powstaje po upływie 6 miesięcy od zbycia i wygasa z upływem 12 miesięcy. Liczba udostępnionych akcji zależy generalnie od stażu pracy.
48. Decyzje gospodarki komunalnej i zakres jej działalności.
Ustawa o gospodarce komunalnej. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Dzięki niej przestały istnieć przedsiębiorstwa komunalne, określiła ona również formy działania gospodarki komunalnej jakimi są obecnie zakłady budżetowe lub spółki prawa handlowego, a także, co istotne umożliwiła powierzenie przez gminy świadczenia usług komunalnych przez wszystkie podmioty rynkowe. Jednostki samorządu terytorialnego mogą więc powierzać wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom nie posiadającym osobowości prawnej, w drodze umowy na zasadach ogólnych, z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych. Ustawa zapewnia znaczącą autonomię gminie, pozwala na samodzielne ustalenie zasad, form i warunków prowadzenia gospodarki u siebie. Istnieją dwa podstawowe modele organizacji usług komunalnych w gminie. W pierwszym, usługi komunalne są świadczone przez gminne jednostki organizacyjne, zaś w drugim świadczą je inne podmioty gospodarcze.
49. Działalność gospodarcza mająca na celu realizacji zadania o charakterze użyteczności oraz formy organizacyjno-prawne jej prowadzenia.
Działalność użyteczności publicznej oznacza się tym że:
1. realizuje potrzeby o charakterze zbiorowym, które w większych skupiskach wymagają oddzielnej organizacji ich zaspokajania.
2. oparte jest na bazie majątku publicznego.
3. nie jest ekwiwalentna tzn. odbiorcy nie ponoszą pełnej odpowiedzialności za usługi.
4. nie jest nastawiona na osiąganie zysku co nie wyklucza jej osiągnięcia.
5. wymaga zasilenia ze środków publicznych
Są to zadania własne: wodociągów, cmentarzy, transportu, targowisk. Są one gromadzone w formie organizacyjno – prawnej- Jednostka budżetowa - zakład budżetowy - gospodarstwo pomocnicze - środki specjalne. Działalność gosp. w zakresie użyteczności publicznej: j.b, z. b, g. p, sr. Sp, j.st., umowy cywilno-prawne.
50. Działalność gospodarcza poza strefą użyteczności publicznej oraz formy organizacyjno-prawne jej prowadzenia
Działalność poza zakresem użyteczności publicznej, prowadzi się w formie spółek:
-Spółka z udziałem jednostki samorządu terytorialnego powstaje przez przystąpienie j.s.t do istniejącej już spółki lub są tworzone w drodze umowy spółki, mogą to być spółki kapitałowe i osobowe. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne lub prawne.
-Jednoosobowe spółki gminy powstałe z przekształcenia przedsiębiorstw komunalnych. Te spółki powstają z przedsiębiorstw komunalnych, wstępują we wszystkie prawa w których było to przedsiębiorstwo.
-Możliwe są spółki kapitałowe w postaci spółek kapitałowych osobowych.
Gmina może prowadzić działalność poza zakresem użyteczności publicznej
W odróżnieniu od powiatu województwo może prowadzić działalność gospodarczą poza sfera użyteczności publicznej.
51. Państwowe osoby prawne nie będące przedsiębiorstwami państwowymi
Formy organizacyjno prawne przedsiębiorstw
a)przedsiębiorstwo państwowe
b) spółdzielnia
c) spółka
d) przedsiębiorstwo jednoosobowe osoby fizycznej
52. Co oznacza pojęcie „konkurencja” i jakie są jej prawne uwarunkowania w polskim systemie prawnym?
Pojecie konkurencji – nie ma ustawowego pojęcia konkurencji. Konkurencja to rywalizacja, współzawodnictwo. Konkurencja jest walką przedsiębiorców i korzyści ekonomiczne osiągane ze sprzedaży towarów i usług oraz walką o rynki zaopatrzenia i zbytu, a także o siłę roboczą. Jest to rywalizacja co najmniej dwóch rywali. W znaczeniu ekonomicznym jest to walka przedsiębiorstwa o korzyści ekonomiczne. Sam mechanizm konkurencji – mechanizm skalda się z działań przedsiębiorcy mających na celu zdobycie przewagi konkurencyjnej oraz z kompleksu realizacji innych przedsiębiorców (konkurencji). Na system prawny ochrony konkurencji skalda się:
-Ochrona konkurencji w interesie publicznym w tym:- ochrona konkurencji jako mechanizm ekonomicznego prawa antymonopolowego. - ograniczenie konkurencji w interesie publicznym
-Ochrona konkurencji w interesie prywatnym to jest w interesie konkurentów i konsumentów w tym: - zakazy konkurencji - zwalczanie czynników nieuczciwej konkurencji.
53. Kto powołuje Prezesa Urzędu OKiK ? Prezes Rady Ministrów powołuje na okres 5 lat Prezesa Urzędu.
54. Wymień ważniejsze kompetencje Prezesa Urzędu
Podstawowe zadania prezesa UOKiK
-przeciwdziałanie praktykom ograniczającym konkurencje (jest zakaz uprawiania praktyk ograniczających konkurencję)np. porozumienia, nadużycia pozycji dominującej
-kontrola koncentracji przedsiębiorców
-zwalczanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
55. Wymień ważniejsze zadania Rzeczników Konsumentów
-zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów,
-składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów,
-występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,
-współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi,
-prowadzenie edukacji konsumenckiej.
56. Kto może zostać powołany na Rzecznika Konsumentów?
osoba wyłoniona w drodze konkursu spośród osób posiadających wykształcenie wyższe, w szczególności z zakresu prawa, ekonomii lub zarządzania, i wyróżniających się wiedzą teoretyczną i doświadczeniem z zakresu gospodarki rynkowej oraz ochrony konkurencji i konsumentów.
57. Jakie uprawnienia posiada urząd ochrony konkurencji i konsumentów
Sprawuje kontrolę przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy;
wydaje, w przypadkach określonych ustawą, decyzje w sprawach przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, w sprawach koncentracji lub podziału przedsiębiorców oraz przeciwdziała praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, a także podejmuje decyzjew sprawie kar pieniężnych;
prowadzi działania stanu koncentracji gospodarki oraz zachowań rynkowych przedsiębiorców
przygotowuje projekty rządowych programów rozwoju konkurencji oraz projektów rządowej polityki konsumenckiej;
współpracuje z zagranicznymi i międzynarodowymi organizacjami i organami w zakresie ochrony konkurencji;
opracowuje i przdkłada Radzie Ministrów projekty aktów prawnych dotyczących praktyk ograniczających konkurencję, rozwoju konkurencji, a także ochrony interesów konsumentów;
występuje do przedsiębiorców i związków przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów;
podejmuje czynności wynikające z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
prowadzi nadzór na ogólnym bezpieczeństwem produktów przeznaczonych dla konsumenta;
współpracuje z organami samorządu terytorialnego w zakresie ochrony interesów konsumentów;
inicjuje badania towarów i usług, opracowuje i wydaje publikacje o prawach konsumentów.
58. Jakie są cele nadane nad konkurencją?
1.Ochrona konkurencji w interesie publicznym:
-ochrona konkurencji jako mechanizm ekonomicznego prawa antymonopolowego
-ograniczenie konkurencji w interesie publicznym
2.Ochrona konkurencji w intersie prywatnym to jest w interesie konkurentów i konsumentów:
-zakaz konkurencji
-zwalczanie czynników nieuczciwej konkurencji
59. Jakie decyzje może podjąć Prezes Urzędu w zakresie konkurencji
Prezes UOKiK może wydać decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania. Prezes Urzędu może wydać decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję.
60. W oparciu o przykłady wyjaśnij pojęcie praktyk organizujących konkurencje
Praktyki te dotyczą:
- ustalania cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów
- ograniczenie lub kontrolowanie produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji
- podziału rynku zbytu lub zakupu
- ograniczanie dostępu do rynku lub eliminowanie z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem
- uzgadnianiu przed przedsiębiorców warunków ofert w przetargach, cen i zakresu prac w ofertach podczas przetargów.
61. Wymień bagatelne porozumienie w zakresie porozumienia ograniczających konkurencje
Pewne porozumienia ze względu na mniejszą wagę nie są zwalczane, nie podlegają ochronie. Są to porozumienia bagatelne. Są to porozumienia w małej skali, np. sprzedawcy na targowisku w mieście umawiają sie co do ceny niektórych towarów, np w sezonie sprzedaży truskawek, cena jaj, ziemniaków itp.
62. Wyjaśnij pojęcie porozumienia ograniczające konkurencje oraz podaj znane ich podziały
Porozumienia ograniczające konkurencję to umowy zawierane między przedsiębiorcami, związkami przedsiębiorców. Mogą być porozumienia formalne (umowy) albo ustne uzgodnienia, mogą to też być uchwały organów samorządowych, np. izba lekarzy weterynarii ustala tabelę opłat za usługi. Cechą porozumień jest ich dobrowolny charakter. Mamy 2 podziały porozumień:
Porozumienia horyzontalne – porozumienia poziome, są to porozumienia których stronami są konkurenci.
Porozumienia wertykalne – pionowe, są to porozumienia których uczestnicy działają na różnych szczeblach obrotu towarowego.
Są też porozumienia zakazane (art 5 ustawy wymienia 7 takich porozumień)
63. Omów zakres podmiotowy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
Zakres podmiotowy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów obejmuje podmioty, które:
-naruszają zakazy i nakazy przewidziane w ustawie (kto może być sprawcą) moga to być przedsiębiorcy oraz związki przedsiębiorców a także energetyka, poczta, kolej, banki, zakłady ubezpieczeniowe, giełdy, fundusze powiernicze, przedsiębiorstwa maklerskie.
-ponoszą skutki tych naruszeń (kto może być pokrzywdzonym) mogą to być przedsiębiorcy, których interes został zagrożony lub naruszony działaniami podmiotów wymienionymi poprzednio lub konsumenci
-orzekają w sprawach objętych ustawą (orzeka prezes urzędu przy pomocy urzędu, jego delegatów, od decyzji prezesa służy odwołanie do Sądów ochrony konkurencji i konsumentów, od tego Sądu można wnieść apelację do Sądu Apelacyjnego a od Sądu Apelacyjnego kasację do Sądu Najwyższego).
64. Omów zakres przedmiotowy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
Przedmiotowy zakres ustawy obejmuje podstawowe zadania prezesa UOKiK:
-przeciwdziałanie praktykom ograniczającym konkurencję np. porozumienia, nadużycia pozycji dominującej
-kontrola koncentracji przedsiębiorców
-zwalczanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
65 Wyjaśnij pojęcie pozycja dominująca przedsiębiorcy.
To pozycja w której na danym rynku znajduje się 1 lub kilku przedsiębiorców, którzy zdominowali rynek i dyktują ceny, narzucają warunki współpracy ( rządzą na tym rynku )itp.
66. ?
67. ?
68. Jakie są terminy zakończenia postępowania antymonopolowego
1. Postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających konkurencję powinno być zakończone nie później niż w terminie 5 miesięcy od dnia jego wszczęcia.
2.W zakresie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracyjnych termin jego zakończenia wynosi 2 miesiące
3. postępowanie w sprawach praktyk normujących zbiorowe interesy konsumentów powinno się zakończyć nie później niż w ciągu 2 miesięcy, a w sprawach szczególnie skomplikowanych nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.
69. . Scharakteryzuj zasady administracyjnego postępowania antymonopolowego
Scharakteryzuj zasady administracyjnego postępowania antymonopolowego.
Postępowanie antymonopolowe wszczyna się z urzędu lub na wniosek. Ustawa wyróżnia trzy tryby postępowania antymonopolowego, tzn. postępowanie - koncentracyjne, postępowanie w sprawach praktyk ograniczających konkurencję i postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
70. Kiedy i kto może wszcząć postępowania wyjaśniające
Prezes Urzędu może wszcząć tylko z urzędu, w drodze postanowienia, kiedy okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów ustawy, w sprawach dotyczących określonej gałęzi gospodarki oraz w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumentów, oraz w innych przypadkach, gdy ustawa tak stanowi .
71. Co to są praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów
To praktyki które godzące w interes konsumenta bezprawnym działaniem przedsiębiorcy, w szczególności stosowanie postanowień i umów, uznanych za niedozwolone\ naruszenie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, nieuczciwą lub wprowadzającą w błąd reklamę i inne czyny nieuczciwej konkurencji godzące w zbiorowe interesy konsumentów. Nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów.
72. Jakie decyzje może podjąć Prezes Urzędu w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów
1.Gdy Prezes Urzędu stwierdza że dane zachowanie narusza zbiorowe interesy nakazuje w drodze decyzji, zaniechanie jego stosowania i określa środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów kon.
2.Gdy nie zachodzą okoliczności naruszenia wydaje decyzję, w której stwierdza, że dana praktyka nie narusza zbiorowych interesów konsumentów.
3.Gdy przedsiębiorca zaprzestał stosowania praktyk i zobowiązał się do podjęcia działań zmierzających do zapobieżenia tym naruszeniom. W tej sytuacji Prezes stwierdza zaniechanie ich stosowania i może w drodze decyzji nałożyć obowiązek wykonania tych zobowiązań .
73. Podaj co rozumiesz przez pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji
Za czyny nieuczciwej konkurencji - uznaje się działania sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
74. Jaki jest zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Zakres przedmiotowy - obejmuje wszelkie formy działalności gospodarczej : m.in. produkcję przemysłową, rolną, budownictwo, handel, usługi. Zapobieganie i zwalczanie negatywnych zachowań służących przedsiębiorcom, klientom i konsumentom.
Zakres podmiotowy – obejmuje podmioty :
l)osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące działalność gospodarczą, (np. przedsiębiorstwa państwowe, spółki z KSH),
2)osoby prowadzące uboczną działalność gospodarczą,
3) wolne zawody, np. notariusze, adwokaci, lekarze
4)stowarzyszenia, fundacje prowadzące uboczną działalność gospodarczą,
5)zagraniczne osoby fizyczne i prawne,
6)rzemieślnicy,
pozostałe podmioty, o ile choćby okresowo, prowadzą działalność gospodarczą
75. Wymień czyny nieuczciwej konkurencji zawarte w ustawie zwalczaniu nie uczciwej konkurencji
Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązanie lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, udostępnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej.
76. Podaj przykłady nieuczciwych czynów związanych z oznakowaniem towarów
Opatrywanie towarów fałszywym oznaczeniem geograficznym wskazującym bezpośrednio lub pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia, oznaczanie towarów albo jego brak, które może wprowadzić klienta w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania naprawy, konserwacji a także zatajenie ryzyka jakie wiąże się z używaniem towarów.
77. Podaj definicje tajemnicy przedsiębiorstwa i wskaż kiedy jej ujawnienie stanowi przestępstwo
Tajemnica przedsiębiorstwa to nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą co do tych, których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa stanowi przestępstwo kiedy narusza ono interes przedsiębiorcy.
78. Wymień przykłady nieuczciwej reklamy
- reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka (np. reklama napoju alkoholowego, jeżeli powoduje ona u odbiorców wrażenie, że reklamowany napój jest alkoholowy)
-reklama wprowadzająca klienta w błąd mogąca wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi (np. reklama zachwalająca oczywiste, zwykłe cechy danego produktu – odbiorcy danej reklamy mogą na jaj podstawie wnioskować, że inne towary tego rodzaju tej cechy nie posiadają)
-reklama odwołująca się do czuć klientów poprzez wywoływanie lęku, wykorzystanie przesądów lub łatwowierności dzieci
-wypowiedź zachęcająca do nabywania towarów, sprawiająca wrażenie naturalnej informacji,
-reklama stanowiąca istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności poprzez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu (np. masowe przesyłanie klientowi reklam droga elektroniczną)
-reklama porównawcza sprzeczna z dobrymi obyczajami
79. Na jakie podmioty i kiedy Prezes Urzędu może nakładać kary pieniężne
Prezes Urzędu Ochrony konkurencji i Konsumentów nakłada kary pieniężne na osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą, osobę fizyczną działającą na rzecz przedsiębiorcy w ramach uprawnień do jego reprezentowania albo podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania nad nim kontroli w razie stwierdzenia, że został popełniony czyn nieuczciwej konkurencji polegający na przekupstwie osoby pełniącej funkcję publiczną.
80. Jak przepisy o ochronie konkurencji i konsumentów określające wysokość kar pieniężnych
Prezes Urzędu może wydać decyzję nakazującą zaniechanie działań sprzecznych z prawem oraz nałożyć karę w wysokości do 10 proc. ubiegłorocznego przychodu
Prezes Urzędu nakłada, w drodze decyzji, na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 1 000 do 50 000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie: 1) nie wykonuje obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji, 2) wykonuje, po objęciu lub nabyciu akcji lub udziałów, prawa wynikające z tych akcji lub udziałów, 3) posiada akcje lub udziały po upływie okresu.
Prezes Urzędu może nałożyć, w drodze decyzji, na przedsiębiorcę karę pieniężną: 1) w wysokości stanowiącej równowartość od 1 000 do 5 000 000 euro, jednak nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli dopuścił się naruszenia zakazu porozumień ograniczających konkurencję
2) w wysokości stanowiącej równowartość od 200 da 5 000 euro, jeżeli, choćby nieumyślnie: a) we wniosku, o zamiarze koncentracji, podał nieprawdziwe dane, b) nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu do udzielenia licencji praw wyłącznych konkurentowi udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji, c) nie współdziała w toku kontroli prowadzonej w ramach postępowania d) nie wypełnił obowiązku zgłoszenia iż prowadzone jet wobec niego postępowanie za granicą.W przypadku gdy związek przedsiębiorców nie osiąga przychodu, Prezes Urzędu może ustalić karę pieniężną w wysokości do pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorców, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 10 do 1 000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji, postanowień lub wyroków sądu ochrony konkurencji i konsumentów; karę pieniężną nakłada się, licząc od daty wskazanej w decyzji. W przypadku gdy związek przedsiębiorców nie osiąga przychodu, karę pieniężną za każdy rozpoczęty miesiąc niewykonania w terminie decyzji, postanowienia lub wyroku sądu Prezes Urzędu ustala w wysokości do pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Prezes Urzędu może, w drodze decyzji, nałożyć na osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy lub związku przedsiębiorców karę pieniężną w wysokości do dziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli osoba ta umyślnie albo nieumyślnie: 1) nie wykonała decyzji, postanowień lub wyroków, 2) nie zgłosiła zamiaru koncentracji.
81. Z jakimi roszczeniami może wystąpić przedsiębiorstwo w razie dokonania czynu nie uczciwej konkurencji
Przedsiębiorca może żądać:
a) zaniechania niedozwolonych działań, b) usunięcia skutków niedozwolonych działań, c) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, d) naprawienie wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych; e) zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany z wspieraniem kultury polskiej itp.
82. Kto może wystąpić z roszczeniami w związku z czynem nie uczciwej konkurencji oprócz poszkodowanego przedsiębiorstwa
a) krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców; b) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji zagraża lub narusza interesy konsumentów.
83. Co może nakazać sąd przedsiębiorcy, jeżeli wniósł on oczywiście bezzasadne powództwo z tytułu nieuczciwej konkurencji
Ustawa z 1993 r. przewiduje ochronę prawną niesłusznie pozwanego.
W razie wniesienia oczywiście bezzasadnego powództwa z tytułu nieuczciwej konkurencji, sąd, na wniosek pozwanego, może nakazać powodowi złożenie jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Ponadto pozwany, u którego na skutek wniesienia powództwa powstała szkoda, może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
84. Kiedy i jakie konsekwencje prawne mogą ponieść podmioty zbiorowe za popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje odpowiedzialność karną w sprawach dotyczących czynów nieuczciwej konkurencji. W art. 23-26 ustawy określono pięć rodzajów czynów karalnych, zagrożonych karami pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności, aresztu, lub grzywny. Ściganie przestępstw przewidzianych w ustawie następuje jednak zawsze na wniosek pokrzywdzonego, a wykroczeń na żądanie pokrzywdzonego z żądaniem ścigania wykroczenia. W zakresie reklamy mogą wystąpić także organizacje konsumentów i organizacje przedsiębiorców. Postępowanie w sprawach nieuczciwej konkurencji jest postępowaniem sądowym toczy się odpowiednio do rodzaju sprawy w rejonowym sądzie gospodarczym lub wydziale karnym sądu rejonowego.
Sąd, na wniosek uprawnionego, może orzec również o wyrobach, ich opakowaniach, materiałach reklamowych i innych przedmiotach bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. W szczególności sąd może orzec ich zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania.
85. Co to jest zakaz konkurencji
Zakaz konkurencji to podmiotowe ograniczenie wolności działalności gospodarczej.
Jest to podmiotowe ograniczenie wolności gospodarczej, publicznoprawne lub prywatnoprawne mające na celu zapobieganie w sposób bezpośredni lub pośredni zakłóceniu reguł wolnej konkurencji przez nielojalne zachowanie się strony osoby fizycznej lub prawnej objęte tym ograniczeniem, które pozostaje w określonym związku zaufania z podmiotem chronionym przez ten zakaz, np. stosowanie faktu uczestnictwa w spółce, stosunku pracy.
86. Jak można klasyfikować zakazy konkurencji
Wyróżnić można:
1.Zakazy konkurencji, nazwane przez ustawodawstwo i ujęte w formie zakazu dotyczącego tylko niektórych podmiotów.
2.pośrednie postacie zakazu konkurencji występujące w formie ograniczeń dotyczących:
a)osób pełniących funkcje publiczne (lex generalia)
b)osób funkcyjnych w przedsiębiorstwach państwowych (lex specjalis)

Poza przyjętą klasyfikacją pozostają stany faktyczne (zbliżone do wymienionych), które zostały zakwalifikowane przez ustawodawcę do praktyk dopuszczalnych lecz podlegających zgłoszeniu odpowiedniemu urzędowi (np. art.11.ust.2 pkt.5 ustawy antymonopolowej), lub do czynów nieuczciwej konkurencji (np. art.11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).
Podział zakazów konkurencji:
Kryterium
Podział
Przykłady
Źródło mocy obowiązywania zakazu
Zakazy ustawowe



Zakazy umowne
Np. kodeks spółek handlowych, prawo bankowe, prawo spółdzielcze

Np. kodeks pracy
Czas obowiązywania zakazu w stosunku do istnienia związku miedzy podmiotem chronionym a podmiotem objętym zakazem
Zakazy obejmujące prolongatę.



Zakazy nie dotyczące prolongaty
Np. Kodeks pracy, ustawa o dział.gosp. z 1988r., zakaz dotyczy tajemnicy przedsiębiorczości.

Np.kodeks spółek handl., prawo bankowe.

Możliwość uchylenia zakazu decyzją uprawnionego podmiotu.
Zakazy względne


Zakazy bezwzględne
Np. kodeks spółek handlowych

Np. prawo bankowe, prawo spółdzielcze.
Sposób ochrony konkurencji, przedmiot ochrony, podmioty chronione bezpośrednie objęte zakazem.
Zakazy bezpośrednie





Zakazy pośrednie

Np. kodeks spółek handl., prawo bankowe, prawo spółdzielcze, kodeks pracy, ustawa o dział. gosp z 1988r.,zakaz dotyczy tajemnicy przedsiębiorstwa.

Np. ustawa antykorupcyjna,

87. Wymień cele ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej oprócz osoby pełniące funkcje publiczne
Ustawa określa ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe, w rozumieniu przepisów o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, oraz przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Art. 2. Ustawa określa także ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez:
1) pracowników urzędów państwowych, w tym urzędników służby cywilnej, zajmujących stanowiska kierownicze:
2) pracowników urzędów państwowych, w tym urzędników służby cywilnej, zajmujących stanowiska równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskami wymienionymi w pkt 1,
3) dyrektora generalnego Najwyższej Izby Kontroli oraz pracowników Najwyższej Izby Kontroli nadzorujących lub wykonujących czynności kontrolne,
4) pracowników regionalnych izb obrachunkowych zajmujących stanowiska: prezesa, członka kolegium, naczelnika wydziału oraz inspektora do spraw kontroli,
i innych.
Osoby te w okresie zajmowania stanowisk lub pełnienia funkcji, o których mowa w tych przepisach, nie mogą:
1) być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego,
2) być zatrudnione lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywołać podejrzenie o ich stronniczość lub interesowność,
3) być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółdzielni, z wyjątkiem rad nadzorczych spółdzielni mieszkaniowych,
4) być członkami zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą,
5) posiadać w spółkach prawa handlowego więcej niż 10% akcji lub udziały przedstawiające więcej niż 10% kapitału zakładowego - w każdej z tych spółek,
6) prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności; nie dotyczy to działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego.
88. Jakie są sankcje za naruszenie zakazu zawartych w ustawie o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne
Naruszenie zakazów, o których mowa w art. 4, przez osoby:
1) wymienione w art. 2 pkt 1-4 stanowi przewinienie służbowe, które podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej lub stanowi podstawę do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika,
2) wymienione w art. 2 pkt 5-10 stanowi podstawę do odwołania ze stanowiska.
89. Wyjaśnij pojęcie kontroli i nadzoru oraz wskaż na różnice między nimi
Nadzór.
Pojęcie "nadzoru" oznacza taki zespół środków (kompetencji), których wpływ na działalność podporządkowanych podmiotów jest bardziej intensywny i bezpośredni, a które mają na celu usunięcie nieprawidłowości i zapobieganie im na przyszłość. Pojęcie nadzoru ma szerszy zakres w stosunku do pojęcia kontroli. Nadzór obejmuje bowiem:
1) badanie działalności określonego podmiotu (kontrolę) oraz
2) możliwość wpływu lub modyfikacji tej działalności przez organ nadzoru w celu zapewnienia zgodności tej działalności z prawem a także innymi określonymi w prawie wartościami.
Do wykonywania kompetencji w zakresie wiążącego wpływania na działalność jednostek nadzorowanych nie wystarczające jest posłużenie się klauzulą generalną. Ustawa musi w sposób precyzyjny określać uprawienia organu nadzorującego tj. środki nadzoru Wyróżnić można następujące rodzaje środków nadzoru:
1) środki oddziaływanie merytorycznego – np. uprawnienie do zaskarżania decyzji nadzorowanych jednostek,
2) środki o charakterze personalnym – polegająca na możliwości stosowania różnego rodzaju sankcji w stosunku do pracowników nadzorowanego podmiotu,
3) środki o charakterze niewładczym – polegające m.in. na wskazywaniu nieprawidłowości w działaniu nadzorowanej jednostki.
Kontrola.
Przez pojęcie "kontroli" uważać należy: 1) badanie zgodności stanu istniejącego ze stanem postulowanym, 2) ustalenie zasięgu i przyczyn rozbieżności, 3) przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikających stąd dyspozycji zarówno podmiotowi kontrolowanemu, jak i podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu. Organ kontrolujący nie wydaje, co do zasady, nakazów ani poleceń. Nie dotyczy to sytuacji, gdy wydanie polecenia ma celu zapobieżenie powstaniu strat. Obecnie najczęściej stosowane są następujące kryteria kontroli: 1) legalności; 2) celowości; 3) rzetelności; 4) gospodarności; 5) zasad sprawiedliwości społecznej.
90. Jakie przyczyny warunkują potrzebę dokonywania kontroli i nadzoru nad przedsiębiorcą w gospodarce rynkowej
W toku wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorcy mogą być kontrolowani z trzech powodów:
1) sprawdzenia, czy wypełniają warunki podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej obowiązujące wszystkich przedsiębiorców.
2) sprawdzenie, czy wypełniają warunki wykonywania działalności gospodarczej związane z danym rodzajem działalności gospodarczej.
3) sprawdzenie czy wypełniają określone w koncesji, bądź w zezwoleniu na wykonywanie działalności gospodarczej, o ile na ich podstawie podjęli i wykonują działalność gospodarczą.
91. Jak można klasyfikować kontrole i nadzór nad działalnością gospodarczą?
Wszystkich przedsiębiorców obowiązują trzy grupy wymogów: pierwsza odnosi się do wypełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej, dotyczących w szczególności ochrony przed zagrożeniem dla życia i zdrowia ludzkiego oraz moralności publicznej, a także środowiska. Druga natomiast wiąże się z koniecznością zapewnienia aby działalność gospodarcza była wykonywana bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem uprawnień zawodowych, o ile przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień przy wykonywaniu określonego rodzaju dział. gosp. Trzecia zaś dotyczy wymogów nie związanych bezpośrednio z dwiema pierwszymi grupami, lecz wynikających z ustaw odrębnych. Pierwszą grupę tworzą przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Organem kontroli w tym zakresie jest PIP. Kolejne przepisy sanitarne ustala się dla różnych typów zakładów pracy jak i różnych zajęć. Organem kontrolnym jest inspekcja sanitarna. Przepisy budowlane – określają warunki techniczne, którym maja odpowiadać budynki, urządzenia techniczne związane z budynkami. Organem kontrolnym jest: główny urząd nadzoru budowlanego.
92. Omów zasady kontroli przedsiębiorców wg ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Przedsiębiorców kontrolują organy administracji publicznej na zasadach określonych w ustawie „O swobodzie działalności gospodarczej” [ art. 77 ust. 1 ustawy ]Zakres przedmiotowy kontroli działalności przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do przeprowadzenia kontroli określają ustawy odrębne [ art. 77 ust. 3 ustawy ]
W przypadku powzięcia wiadomości o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami ustawy oraz w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności – wójt, burmistrz lub prezydent miasta niezwłocznie zawiadamia właściwe organy administracji publicznej. W przypadku braku możliwości zawiadomienia wójt, burmistrz lub prezydent miasta może wydać decyzję nakazującą wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni [ art. 78 ust. 3 ustawy ]
Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli po okazaniu legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli działalności przedsiębiorcy, chyba że przepisy szczególne przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli po okazaniu legitymacji.
Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia i przechowywania w swej siedzibie książki kontroli oraz upoważnień i protokołów kontroli, a także do udostępniania ich na żądanie organu kontroli.