PRAWO GOSPODARCZE
1.GENEZA POJĘCIA PRAWA GOSPODARCZEGO PUBLICZNEGO.
Zwrot stosowany bezpośrednio na oznaczenie odrębnego działu prawa a także pośrednio w kontekście wyjaśnienia istoty i charakteru prawa gospodarczego. Prawo gospodarcze należy do nowych działów prawa. Pojęcie prawa gospodarczego zrodziło się w nauce niemieckiej po pierwszej wojnie światowej, a następnie było przedmiotem odrębnych koncepcji w radzieckiej nauce prawa. Nazwa „prawo gospodarcze” pojawiła się na przełomie XIX i XX w., w związku z przekształceniem się kapitalizmu liberalnego w kapitalizm wiązany. Najdalej idący pogląd upatruje genezy prawa gosp. W czasach bardziej odległych, kiedy panujący ( władza publiczna ) zaczął regulować normatywne zachowania uczestników obrotu gospodarczego. Na przełomie XIX i XX w. dostrzeżono potrzebę wyodrębnienia zbioru norm regulujących zagadnienia gospodarcze w oddzielny dział. Dwie tendencje- polega na traktowaniu prawa gospodarczego w sposób szeroki: według tej tendencji wyróżnia się kilkanaście części prawa gospodarczego ( np. cywilne p.g., karne p.g. ) polega na traktowaniu prawa gospodarczego w sposób wąski, ograniczając się wyłącznie do handlowego i cywilnego prawa gospodarczego.
2.ZAKRES PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO.
Prawo gospodarcze publiczne- to całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania państwa i organów wspólnoty europejskiej na gospodarkę z udziałem organów adm. Publicznej oraz podmiotów prawa publicznego, a także prywatnego. Celem PPG jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnych granic ich ograniczenia w interesie publicznym ponadto PPG reguluje bezpośrednio lub pośrednio działalność gospodarczą prowadzoną przez państwo i samorządy terytorialne tj. oddziaływanie w gospodarce rynkowej określonej jako regulacja własnościowa. PPG –prawo interwencji , władztwa państwa, które to może wnikać tak aby procesy związane z wykonywaniem działań gospodarczym wykonywane było należycie.
Prawo gospodarcze prywatne: jest całokształtem zasad i norm prawnych za których pośrednictwem państwa i organy wspólnoty europejskiej organizują i kontrolują działalność gospodarczą regulując stosunki gospodarcze między podmiotem prawa prywatnego na zasadzie równorzędności. PPG- forma normatywnie uregulowana odzwierciedla powinności państwa wobec gospodarki poprzez normy prawne państwa określa zakres władztwa gospodarczego określone są reguły działania przedsiębiorców. Prawo to określa jednak granica , wywodząca się z zasad konstytucyjnych. PPG- normuje tylko cześć stosunków społecznych związanych z działalnością gospodarczą. Pod względem przedmiotowym regulacja ta obejmuje określenia ustroju gospodarczego państwa oraz zasad jego funkcjonowania i ochrony. W szczególności państwo reguluje normatywy: 1) stosunki własnościowe będące podstawą gospodarowania i przedmiotem ochrony ze strony państwa. 2) zasady gospodarowania typowe dla danego układu stosunków własnościowych i podlegające ochronie ze strony państwa. 3) formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej. 4) zakres i formy państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych i praw ekonomicznych . 5) organizację i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarki państwa w skali makro i mikro-ekonomicznej.
PPG nie normuje z wyjątkiem państwowych organizacji gospodarczych wew. Organizacji zasad działania i stosunków prawnych zachodzących między przedsiębiorcami. Nie rezygnuje natomiast z regulacji ekologicznych stosunków między przedsiębiorcami a państwem mogą one mieć formę stosunków kierownictwa, nadzoru koordynacji, kontroli itd.
3.NORMY PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO.
-** Normy wyróżniane są przez różne przepisy prawne: przepisy delegacyjne; przepisy parametryczne -** Normy obwarowane przymusem prawnym. Normy PPG- wyznaczają reguły zachowania uczestników stosunków gospodarczych jak i państwa, normy PPG wyrażane są przez następujące rodzaje przepisów : programowe; planowe; delegacyjne; wyjaśniające; parametryczne; techniczne. Mamy 3 podstawowe rodzaje PPG: konstytucja, ustawy , akty podstawowe. W PPG podstawowe znaczenie mają ustawy. -** stosunki podlegają także regułom prawa międzynarodowego –PMG ( PPG dla niektórych państw opiera się na prawie wspólnot europejskich)
4.KONSTYTUCYJNE ZASADY DOTYCZĄCE USTROJU GOSPODARCZEGO.
Konstytucja RP poświęca zagadnieniom gospodarki sporo miejsca regulując zarówno zasady ustroju gospodarczego jak i wymieniając chronione przez Konstytucję wartości zakresu gospodarki. W rozdz. I – znajdujemy określenie wartości stanowiących podstawę ustroju gospodarczego. Wymienia się społeczną gospodarkę rynkową, wolność działalności gospodarczej, własność prywatną oraz solidarność, dialog i współpracę partnerów społecznych. Ponad to w rozdziale tym wymienia się też inne wartości ustroju gospodarczego, tj. ochronę środowiska opartą na zasadzie zrównoważonego rozwoju, wolność wykonywania zawodu, pracę i gospodarstwo rodzinne jako podstawę ustroju rolnego państwa. W rozdz. II – znajdujemy katalog wolności i praw politycznych, a w tym wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz organizacjach pracodawców, prawo obywateli do informacji gospodarczej. Wśród wolności i praw ekonomicznych i socjalnych Konstytucja wymienia prawo do własności innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. Wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy, zapewnienie minimalnej wysokości wynagrodzenia, obowiązek państwa prowadzenia polityki, pełnego produktywnego zatrudnienia i zwalczania bezrobocia, prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, prawo do zabezpieczenia społecznego. Konstytucja deklaruje, że państwo w swej polityce polityczno gospodarczej uwzględnia dobro rodziny, prowadzi politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom oraz politykę sprzyjającą w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli. Państwo chroni także konsumentów, użytkowników i najemców przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. W innych rozdziałach Konstytucja zajmuje się też własnością i innymi prawami majątkowymi samorządu terytorialnego oraz pozostawia ustawę zwykłą, określenie organizacji skarbu państwa i zarządzania jego majątkiem oraz ustanowienie monopolu.
5.CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PUBLICZNYCH STOSUNKÓW GOSPODARCZO PRAWNYCH.
Przedmiotem stosunku prawnego opartego na normach PPG jest tylko zachowanie. Określa je norma PPG stanowiąc o uprawnieniach i obowiązkach jej adresatów. W stosunkach prawnych PPG występują dwie grupy podmiotów którym pracodawca wyznacza określone role. Jedną grupą podmiotów stanowią podmioty dla których ustanowienie uprawnień i obowiązków jest równoznaczne z wyposażeniem ich w kompetencje. Są to przede wszystkim organy państwa lub jednostki organizacyjne wypełniające funkcje organów państwa.
Drugą grupą podmiotów stosunków prawnych stanowią osoby fizyczne i jednostki organizacyjne zwane podmiotami biernymi, których uprawnienia i obowiązki nie są kompetencjami i nie mają charakteru nadrzędnego wobec kompetencji organów państwa.
Istnienie nadrzędności i podległości kompetencji jest jedną z cech charakterystycznych stosunków prawnych PPG. Istotą tych stosunków prawnych jest jednak to iż są one ustanowione i realizowane ze względu na powinności państwa wobec gospodarki.
6.ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA W ZAKRESIE PRAWA GOSPODARCZEGO PUBLICZNEGO.
Pracodawca, który decyduje się na normatywne określenie pożądanego z punktu widzenia interesów państwa zachowania danych podmiotów, nie może ograniczyć się tylko do wskazania ich uprawnień i obowiązków. Powinien również przewidzieć ponoszenie określonych konsekwencji związanych z przekroczeniem lub nie wypełnieniem kompetencji, albo nie wykonaniem lub wadliwym wykonaniem obowiązku. Odpowiedzialność prawna w PPG obejmuje zarówno odpowiedzialność podmiotów biernych wobec organów państwa jak i odpowiedzialność organów państwa wobec podmiotów biernych.
Druga wersja pytania 6. (Wywołuje znacznie więcej skomplikowanych problemów od tych które wyłaniają się w prawie gospodarczym prywatnym. Szerszy jest zakres podmiotowy odpowiedzialności prawnej w prawie gospodarczym. Obejmuje on, bowiem zarówno odpowiedzialność podmiotów biernych wobec podmiotów państwa co nie zamyka drogi odpowiedzialności podmiotów biernych wobec innych podmiotów niż organy państwa. W odpowiedzialności publicznego prawa gospodarczego w większości występują formy odpowiedzialności polityczno-prawnej, częściowo zaś tylko odpowiedzialności cywilnej czy karnej. Z kolei odpowiedzialność prawa podmiotów biernych ma przede wszystkim postać odpowiedzialności finansowa-prawnej i administracyjno-prawnej, a czasami staje się odpowiedzialnością o skutkach pozaprawnych lecz ekonomicznych. ekonomicznych odpowiedzialności publicznej prawa gospodarczego ustala się podstawy odpowiedzialności np. nie tylko w oparciu o winę, lecz także na podstawie ryzyka lub zasad gospodarki chronionych prawnie. Inne są także z reguły formy dochodzenia i egzekwowania odpowiedzialności. Przepisy publicznego prawa gospodarczego niezbyt wyraźnie określają odpowiedzialność organów państwa i jej formy, natomiast koncentrują się na odpowiedzialności podmiotów biernych. )
7.PRZYCZYNY ODDZIAŁYWANIA PAŃSTWA NA GOSPODARKĘ.
Realizację funkcji państwa nie może mieć stosunków gospodarczych chociażby oddziaływane państwa na procesy gospodarcze było uznane za zbędne. Powody dla których państwo wkracza w sfery stosunków gospodarczych mają charakter polityczny , społeczny i ekonomiczny. Działania państwa mogą mieć formę czynności kreatywnych np. Tworzenie polityki gospodarki ; tworzenie programów i planów gospodarczych, a także czynności organizatorskich , reglamentacyjnych, nadzorczych , kontrolnych.
8.TWORZENIE PRAWA JAKO FORMA ZACHOWAŃ PAŃSTWA WOBEC GOSPODARKI.
Pod względem podmiotowym prawna regulacja stosunków gospodarczych dotyczyła zawsze dwóch układów: wzajemnych uprawnień i obowiązków prawnych uczestników stosunków rynkowych, oraz uprawnień i obowiązków prawnych przedsiębiorców wobec państwa i kompetencji organów państwowych wobec przedsiębiorców. przedsiębiorców pierwszej płaszczyźnie chodzi o zakres integracji państwa w stosunki gosp. Nadmierna normatywizacja tych stosunków może je zakłócać. Natomiast brak tych regulacji nie zawsze świadczy o tym, iż zakres integracji państwa jest mniejszy. Odrębnie przedstawia się problem prawnej regulacji poziomych sektorów gosp. W tym zakresie może wyłaniać się wątpliwości dlaczego państwo nie pozostawia tych stosunków do swobodnego kształtowania przez samodzielnych przedsiębiorców. Odpowiedzi na to pytanie udziela analiza genezy i ewolucji prywatnego prawa gospodarczego. Analiza ta wykazuje zjawisko wkraczania państwa w strefę poziomych stosunków gospodarczych ze względu na konieczność realizacji podstawowych funkcji państwa. Jeżeli więc państwu wyznaczono role ochrony funkcjonowania rynku, a zagrażały temu funkcjonowaniu nieprawidłowe zachowania uczestników rynku to w interesie ogólnym państwo musiało objąć państwową ochroną prawną wszystkich uczestników rynku, nie pozbawiając ich możliwości dochodzenia swych roszczeń wobec tych, którzy do tych zakłóceń prowadzili.
9.DZIAŁANIA ORGANIZATORSKIE PAŃSTWA W GOSPODARCE.
Celem tych działań jest formowanie lub utrzymanie odpowiedniej dla danego typu gospodarki, struktury przedsiębiorców. Jeżeli prawo przewiduje, że dla podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej, trzeba spełnić pewne warunki, to zadaniem organów państwa jest sprawdzenie czy są one spełnione i czy przedsiębiorca może być dopuszczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Zadaniem państwa jest również utrzymanie państwowego sektora działalności gospodarczej w takim rozmiarze, który nie zagraża swą wielkością zmianie struktury własnościowej gospodarki. Działania państwa skierowane wobec sektora państwowego obejmują tworzenie, przekształcenie i likwidację przedsiębiorstw państwowych, określanie ich struktury wewnętrznej, powoływanie i odwoływanie kadry kierowniczej itp.
10.DZIAŁANIA KOORDYNACYJNE PAŃSTWA W GOSPODARCE.
Przedmiotem koordynacji mogą być wszystkie zjawiska gospodarcze, natomiast podmiotami koordynacji mogą być wszyscy uczestnicy stosunków gospodarczych. Koordynacji podlegać mogą zamiary przedsiębiorców, a także faktycznie podejmowane działania przedsiębiorców. Działania koordynacyjne państwa w sferze gospodarczej nie mogą wynikać z odrębnych uregulowań prawnych i nie mogą przekraczać uprawnień organów państwowych w sferze gospodarczej.
11.DZIAŁANIA REGLAMENTACYJNE PAŃSTWA W GOSPODARCE.
W znaczeniu prawnym reglamentacja polega na możliwości wkroczenia administracji w sferę uprawnień przedsiębiorców w zakresie właściwych przedmiotowo praw tych podmiotów. W warunkach gospodarki rynkowej reglamentacja jest stosowana szerzej w warunkach szczególnych, np. wojennych, kryzysowych i dotyczy wówczas najczęściej ustalenia cen urzędowych na podstawowe spożycia i usługi oraz eksploatacji i przerabiania surowców lub paliw. W zwykłych warunkach reglamentacja jest podyktowana względem ochrony społeczeństwa przed zagrożeniami ekologicznymi lub dotyczy ochrony grupy najuboższych.
12.DZIAŁANIA EKONOMICZNO- FINANSOWE PAŃSTWA W GOSPODARCE.
Mają one zachęcić lub zmusić przedsiębiorców do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w określonej dziedzinie i określonym rodzaju, a także w określonych warunkach i z określonym skutkiem. W warunkach gospodarki rynkowej te działania nie powinny mieć miejsca. Może jednak za pomocą tych działań wypełniać swe powinności w sferze gospodarczej, np. motywując do podejmowania działalności gospodarczej w sferach, w których nie zainteresowani są prywatni przedsiębiorcy albo motywować do prowadzenia działalności gospodarczej na określonym terenie.
13.DZIAŁANIA KONTROLNE PAŃSTWA W GOSPODARCE.
Pod pojęciem kontroli rozumie się zwykle sprawdzenie i ocenę, oraz ustalenie wyników pokontrolnych i wysuwanie odpowiednich wniosków. W warunkach gospodarki rynkowej państwowa kontrola gospodarcza ma istotne znaczenie. Jej zadaniem jest sprawdzanie i ocena realizacji obowiązków przedsiębiorców wobec państwa, a także sprawdzanie i ocena prawidłowości zachowań uczestników rynku zgodnie z prawami ekonomicznymi chronionymi przez państwo.
14.ZADANIA GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO.
Do zadań Głównego Urzędu statystycznego należą : 1) Rozpoznawanie zapotrzebowania na informację oraz analizy statystyczne. 2) Organizowanie i prowadzenia badań statystycznych. 3) Zbieranie, gromadzenie i opracowanie danych statystycznych oraz ich analizowanie. 4) Przeprowadzanie spisów powszechnych. 5) Przechowywanie danych statystycznych. 6) Opracowywanie standardowej klasyfikacji definicji podstawowych kategorii. 7) Udostępnianie i rozpowszechnianie informacji statystycznych. 8) Opracowywanie i ogłaszanie prognoz demograficznych oraz statystycznych prognoz gospodarczych i społecznych. 9) Przedstawianie organom państwowym i samorządowym wynikowych informacji statystycznych. 10) Prowadzenie krajowych rejestrów urzędowych podmiotów gospodarki narodowej i podziału terytorialnego kraju. 11) Prowadzenia badań i analiz statysty stycznych wynikających z przyjętych przez Polskę zobowiązań międzynarodowych. 12) Opracowywanie i dokonywanie statystycznych porównań międzynarodowych i ogłaszanie wyników. 13) Współpraca z wyspecjalizowanymi w dziedzinie statystyki organizacjami międzynarodowymi i urzędami innych krajów. 14) Prowadzenie prac naukowych i badawczo-rozwojowych w zakresie metodologii badań statystycznych. 15) Prowadzenie szkoleń i popularyzacja wiedzy o statystyczne -** urzędów centralnych jest o wiele więcej ; Komitet Integracji Europejskiej.
15.KOMPETENCJE URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW.
Do zakresu działań U.O.K. i K. należy: 1) Sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przez przedsiębiorców przepisów ustawy o o.k i k. 2) Wydawanie decyzji w sprawach przeciwdziałania profilaktykom ograniczającym konkurencję, kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców oraz decyzji określających podmiotów zastosowanie tych praktyk 3) Nadzorowanie pomocy publicznej i dokonywanie ocen efektywności tej pomocy 4) Prowadzenia badań stanu koncentracji gospodarki oraz zainteresowanym podmiotom wniosków w sprawie działań przyczyniających się do zrównoważenia rynku. 5) Zlecenia wyspecjalizowanym jednostkom i odpowiednim organom, kontroli państwowej dokonywania badań przestrzegania praw konsumentów. 6) Współpraca z organami samorządu teryt. oraz z krajowymi i zagranicznymi organizacjami społecznymi i innymi instytucjami do których badań statutowych należy ochrona interesów konsumentów. 7) Występowanie do przedsiębiorców i zw. Przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów. 8) Podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
16.ZADANIA AGENCJI RZĄDOWYCH.
Agencje rządowe – jednostki organizacyjne wyłączone ministerialnych zakresów -** wykonują zadania zlecone przez administrację -** regulują ustawę lub są innym autem prawnym zależy od statutu. Powstałe na mocy ustawy lub aktu notarialnego, tworzącego spółkę akcyjną . Część agencji powstała na mocy ustawy. Spółki: PAŃSTWOWA AGENCJA WĘGLA KAMIENNEGO, AGENCJA ROZWOJU PRZEMYSŁU. Ustawa: AGENCJA RESTRUKTURYZACJI I MODERNIZACJI ROLNICTWA , AGENCJA REZEW MATERIAŁOWYCH. Na mocy ustawy: PAŃSTWOWE OSOBY PRAWNE, PAŃSTWOWE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE (Wojskowa Agencja Mieszkaniowa) W Polsce nie ma przepisów prawnych ; które określałyby zasady tworzenia organizacji finansowania nadzoru i kontroli agencji rządowych. To czym jest agencja rządowa określa w każdym przypadku konkretna ustawa bądź inny akt prawny pochodzący od organu założycielskiego. Wśród niewątpliwych zadań agencji rządowych należy wymienić: 1) Integracyjny skup i sprzedaż produktów rolnych – Ag. Rynku Rolnego. 2) Wykup gruntów pod autostrady, przygotowywanie ich pod budowy Ag. Budowy 3) Czynności prywatyzacyjne- Ag. Prywatyzacji. 4) Czynności restrukturyzacyjne- Ag. Restrukt. I Modernizacji Rolnictwa. 5) Zarządzanie określoną substancją materialną oraz obrót nieruchomościami i innymi składnikami majątku skarbu państwa- Ag. Rynku Rolnego. 6) Funkcje doradztwa i promocyjne- wszystkie agencje.
Rządowa administracja gospodarcza: NIK i NBP NIK – kontroluje działalność z punktu gospodarności, celowości itp. -** ma ważne obowiązki wobec sejmu np. absolutorium dla RM. -** wypełnia funkcje państwa wobec gospodarki. NBP – współdziała w kształtowaniu polityki gospodarczej państwa
17.PLANOWANIE GOSPODARCZE.
Planowanie gospodarcze - polega na koordynacji tzw. Czynników kontrolowanych dla osiągnięcia celów zawartych w programach i przewidywanych prognozach.
Efektem planowania – są plany, które określają pod względem rzeczowym, finansowym, terytorialnym i czasowym zakres zadań i środków na ich realizację.
Plany gospodarcze – wyrażają podjęte decyzje i mają najczęściej charakter dyrektywny.
18.PROGRAMOWANIE GOSPODARCZE.
Programowanie gospodarcze jest opracowanym świadomej koncepcji rozwoju gospodarki lub jej elementów. Efektem programowania są programy gospodarcze. Możemy wyróżnić kilka rodzajów programów gospodarczych: 1) Programy przebudowy gospodarki jako całości lub poszczególnych jej elementów. 2) ze względu na czas i organizację mogą to być programy długookresowe lub, których celem jest osiągniecie celu krótszym okresie czasu. 3) Mogą one mieć charakter stały lub doraźny. 4) Mogą być tworzone tylko dla potrzeb wewnętrznych organu, który opracowuje program bądź też programy przygotowuje się w celu prezentacji, a także często autoryzacji innemu organowi. 5) Biorąc pod uwagę organy, które opracowują, uchwalają, oceniają czy kontrolują realizację programu można wyróżnić programy gospodarcze przygotowywane przez aparat planistyczny rządu prze poszczególnych ministrów czy przez centralny bank państwa. 6) Programy gospodarcze mogą mieć pod względem formalnym różne nazwy i założenia, koncepcje i kierunki.
19.POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I ZAKRES PRZEDMIOTOWY USTAWY.
Działalnością gospodarczą- jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie , rozpoznawanie i wydobywanie , ………..(kopanie) ze złóż , a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciagły. Ustawa o swobodnej działalności gospodarczej reguluje podejmowane, wykonywanie i zakończone działania gospodarcze na terytorium RP oraz zachowania organów…………… publicznych w tym zakresie.
20.ZAKRES PODMIOTOWY USTAWY O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
Ustawa o swobodnej działalności gospodarczej na określenie podmiotu podejmującego i wykonującego działalność gospodarczą. Używa określenie przedsiębiorcze. Przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka org. nie będąca osoba prawną , której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną , wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółek cywilnych w zakresie wykonywanych przez nich działalności gospodarczej. (art.6 ust –swoboda dz.gosp.; art. 26 konstytucji –stanowi również o swobodzie ; art. 22 konstytucji)
21.SWOBODA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
Wyraża tę swobodę art. 6 w ten sposób , ze podejmowane, wykonywane i zakończone działalność gospodarcza jest wolna dla każdego na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa . Jak rozumiana ……… gospodarcza mieści w sobie następujące uprawnienia :1) swobodę podejmowania dz. Gosp. ; 2) swobodę prowadzenia dz. Gosp.; 3) swobodę w wyborze formy organizacyjno-prawnej w jakiej będzie prowadzona dz. Gosp. ; 4) swobodę w konkurowaniu z innymi przedsiębiorstwami ; 5) swobodę w zakresie zatrudnienia. Art. 32 konstytucji –zasada równości ( zakaz dyskryminacji ): równość ochrony sadowej ; równość obciążeń podatkowych ; równość w dostępie do rynku.
22.ZASADY PODEJMOWANIA I WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
Zasadą jest, że podejmowanie i wykonywanie dz. Gosp. Jest wolne wymaga jednak wypełnienia przez przedsiębiorcę podstawowych obowiązków. Na przedsiębiorcach podejmujący lub wykonujący dz. Gosp. Spoczywają dwojakiego rodzaju obowiązki , niektóre mają charakter uniwersalny i odnoszą się do każdego przedsiębiorcy inne zaś mają charakter szczególny i obciążają jedynie wykonawców , konkretnego rodzaju dz. Gosp. Do uniwersalnych warunków należy: 1) uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorstw lub ewidencji działalności gospodarczej 2) zgłoszenie działalności gospodarczej do rejestrów operacyjnych np.: regon rejestracji podatkowej ->GUS we właściwym miejscowo oddziale ZUSu. 3) dokonywane lub przyjmowanie płatności za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca a jednorazowa lub miesięczna wartość należności zobowiązań przekracza kwotę 15 tyś. Euro; 4)zawiadomienie innych banków w których otwarte są rachunki bankowe przedsiębiorcy o bankach w których przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy. ; 5) zawiadomienie właściwego Urzędu Skarbowego o bankach w których przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy lub inne rachunki; 6) prowadzenie rachunkowości ; 7) oznaczenie siedziby , miejsca prowadzenia dz. Gosp. Oznakowanie wyrobów wprowadzonych do obrotu. 8) spełnienie warunków prowadzenia dz. Gosp. Związanych z ochroną życia i zdrowia ludzkiego , a także ochrony środowiska. 9) spełnienie wymogów związanych z zapewnieniem w wykonywaniu działalności gospodarczej wykonywania jej przez osobę i odpowiednich kwalifikacjach zawodowych , jeżeli przepisy prawne takich kwalifikacji wymagają .
23.ZNACZENIE KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO.
Ustawa o KRS opiera się na kilku sensownie uporządkowanych zasadach prawa rejestrowanego : 1) zakłada się , że w skali kraju istnieje jeden krajowy Rejestr Sadowy , który składa się z trzech rejestrów :a) rejestr przedsiębiorców; b) rejestr stowarzyszeń innych organizacji społecznych i zawodowych fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej ( celne podstawowym nie jest prowadzenie działalności gosp. ) zw. Zawodowe itd. ; c) rejestr dłużników niewypłacalnych; 2) wprowadzono jednolitość organów w zakresie dotyczącym prowadzenia rejestru.; 3) rejestry są jawne a informacje w nich zawarte powszechnie dostępne w skali całego kraju. ; 4) osoby zainteresowane mogą otrzymywać z centralnej informacji z KRS odpisy , wyciągi i zaświadczenie , które posiadają moc dokumentów z sądu rejestrowego; 5) ustawa o KRS wprowadziła w miejsce dotychczasowego pojęcia , podmiot gosp. Pojecie przedsiębiorcy .
24.REJESTR PRZEDSIĘBIORCÓW.
Jest on podstawowym rejestrem KRSu wpisuje się do niego następujących przedsiębiorców: 1) spółki jawne; 2) spółki komandytowe; 3) spółki z o.o.; 4) spółki akcyjne; 5) spółdzielnie; 6) przedsiębiorstwa państwowe; 7) jednostki badawczo-rozwojowe; 8) przedsiębiorców zagranicznych – w rozumienie przepisów o zasadach prowadzenia na terytorium RP działalności gosp. W zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne.; 9) towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych ; 10) inne dz. Gosp. I podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru; 11) oddziały zagranicznych spółek akcyjnych , z o.o. i komandytowo-akcyjnych działających Polsce; 12) oddziały główne – zagranicznych zakładów ubezpieczeń ; 13 ) spółki partnerskie; 14) spółki komandytowo –akcyjne.
25.REJESTR DŁUŻNIKÓW NIEWYPŁACALNYCH.
Dla bezpieczeństwa obrotu gospodarczego bardzo ważna znaczenie ma rejestr dłużników niewypłacalnych . do rejestru takiego wpisuje się z urzędu: 1) osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, jeżeli ogłoszono ich upadłość lub jeżeli wniosek o ogłoszeniu ich upadłości został prawomocnie oddzielony z powodu braku wystarczającego majątku na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego; 2) wspólników ponoszących odpowiedzialność całym majątkiem za zobowiązania spółki jeżeli ogłoszono jej upadłość lub jeżeli wniosek o ogłoszeniu jej upadłości został prawomocnie oddalony z powodu braku wystarczającego majątku na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego; 3) dłużników, którzy zostali zobowiązani do wyjawienia majątku w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu egzekucyjnym. Możliwy jest także wpis na wniosek w którym może występuje wierzyciel posiadający tytuł wykonawczy przeciwko osobie fizycznej , która w terminie 30 dni od daty wezwania do spełnienia świadczenia nie zgłosiła należności na którą opiewał tytuł wykonawczy.
26.EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
Prowadzi gmina , właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy jako zadanie zlecenia z zakresu ….. rządowej. Dla osób zagranicznych podejmujących działalność gospodarczą na terytorium RP, właściwość ……… gminy dla celów ewidencyjnych określa się wg głównego miejsca wykonywania tej działalności.
27.TREŚĆ WNIOSKU O DOKONANIE WPISU DO EWIDENCJI.
Zawiera:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego nr PESEL; 2) nr identyfikacji podatkowej –NIP; 3) oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu, adres do doręczeń przedsiębiorcy , oraz adres pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza. ; 4) określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej ; 5) informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej ; 6) informacje o umowie spółki cywilnej jeżeli została taka zawarta; 7)dane stałego pełnomocnika uprawnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy o ile przedsiębiorca udzielił takiego pełnomocnictwa.
28.DECYZJA O WPISIE DO EWIDENCJI.
Musi zawierać:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego nr PESEL o ile taki posiada; 2) NIP o ile taki posiada; 3) oznaczone miejsce zamieszkania i adres do doręczeń przedsiębiorcy ; 4) adres pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza a jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania to adres miejsca wykonywania działalności i oddziału (jeżeli został utworzony).
29.ODMOWA WPISU DO EWIDENCJI.
1) warunek dotyczy działalności nieobjętej przepisami ustawy ; 2) wniosek został złożony przez osobę nieuprawnioną ; 3) prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej we wniosku działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę.
30.WYKREŚLENIE Z EWIDENCJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
1.) gdy prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej we wpisie działalności gospodarczej przez przedsiębiorców; 2) wpisanie do rejestru przedsiębiorców , spółki handlowej powstałej z przekształceniem na spółki cywilnej w zakresie działalności wpisanej do rejestru przedsiębiorców. 3) stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.
31.PODEJMOWANIE I WYKONYWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA PODSTAWIE ZEZWOLENIA.
Na niektóre rodzaje działalności gospodarczej ustawodawca przewidział wymóg uzyskania zezwolenia. Zezwolenia nie dotyczą działalności gospodarczej objętej monopolem. Są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości uchylenia zakazu wykonywania działalności gospodarczej który został ustanowiony ze względu na ochronę życia i zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i porządku publicznego itp. Obowiązek uzyskiwania zezwoleń na poszczególne rodzaje działalności określają odrębne ustawy. Warunki uzyskania zezwoleń, także określają odrębne ustawy w sposób zróżnicowany odpowiednio do specyfiki gospodarczej, której dotyczą. Udzielanie zezwoleń następuje w trybie przepisów k.p.a. zmodyfikowanych niekiedy przepisami szczegółowymi. Zezwolenia są decyzjami administracyjnymi i podlegają ochronie według przepisów k.p.a. Wydanie zezwolenia naprowadzenie niektórych dział. gosp. wiąże się przede wszystkim z wyrażeniem zgody w sensie prawnym jednostki gospodarczej, za pomocą której można prowadzić dział. objętą zezwoleniem np.: bank, zakład ubezpieczeń. O wydanie zezwolenia w danej dziedzinie może ubiegać się przedsiębiorca, który został wpisany do ewidencji dz. gospodarczej albo zarejestrował się w rejestrze przedsiębiorców. Ustawy nie zabraniają ubiegania się o wydanie zezwolenia; przedsiębiorcy, któremu wcześniej odmówiono udzielenia zezwolenia bądź też cofnięto zezwolenie. Zezwolenie musimy otrzymać na następującą działalność :1) detaliczną sprzedaż alkoholów; 2) wykonywanie działalności na terenie stref ekonomicznych; 3) na prowadzenie działalności maklerskiej; 4) na prowadzenie funduszu inwestycyjnego; 5) na wykonywanie dział. w zakresie instalacji lub napraw oraz sprawdzenie pod względem zgodności z wymogami przyrządów pomiarowych
32.REJESTR DZIAŁALNOŚCI REGULOWANEJ.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wprowadziła nowy rodzaj ………. działalności a mianowicie działalność regulowaną. Działalność regulowana podlega wpisowi do rejestru działalności regulowanej na wniosek przedsiębiorcy po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności. Zasady dotyczące składowania wniosków i dokonywania wpisów do rejestru zawiera się w artykule 64-74 u.o.s.dz.gosp. Działalność regulowana jest m.in.: działalność: w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów, w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców, organizowania wyścigów konnych, wytwarzania wyrobów tytoniowych, wytwarzania tio- komponentów.
33.ODMOWA WPISU DO REJESTRU DZIAŁALNOŚCI REGULOWANEJ.
Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej w drodze decyzji odmawia wpisu przedsiębiorcy do rejestru w przypadku gdy: 1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania dział. gospodarczej objętej wpisem; 2) przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności w okresie 3 lat poprzedzających złożenia wniosku.
34.ISTOTA KONCESJI.
Koncesja jest decyzją administracyjną wydaje je naczelny lub centralny organ administracji publicznej i dotyczą dziedzin, które dotąd zastrzeżone były wyłącznie dla państwa lub podmiotów gospodarki uspołecznionej. Są to dziedziny, których kontrolowanie przez państwo jest wskazane ze względu na interes państwa, bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, zagrożenia dla życia, zdrowia lub porządku publicznego oraz ze względu na potrzeby budżetu państwa. Uzyskanie koncesji wymaga wykorzystania działań gospodarczych w zakresie: 1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin wydobywania kopalin ze złóż bez zbiornikowego oraz składowania odpadów w górotworze w tym podziemnych wyrobiskach górniczych - minister ochrony środowiska; 2) wytwarzanie i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym – minister spraw wewnętrznych i adm.; 3) Wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu, paliwami i energii- prezes urzędu regulacji energetyki; 4) Ochrona osób i mienia ; MSWiA; 5) Rozpowszechniania programów radiowych i TV- przewodniczący KRRiT; 6) Przewozów lotniczych – prezes urzędu lotnictwa cywilnego. Koncesji udziela się na czas oznaczony nie krótszy niż 5 lat nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.
35.ORGAN KONCESYJNY.
Organ koncesyjny: 1) Minister właściwy ds. ochrony środowiska; 2) Minister Spraw Wew. i Adm.; 3) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki; 4) Prezes KRRiT; 5) Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego;
36.WNIOSEK O UDZIELENIE KONCESJI.
Wniosek o udzielanie koncesji musi zawierać: 1) Firmę przedsiębiorcy; 2) Oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejscowości zamieszkania i adresu oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej.; 3) Numer w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji oraz NIP; 4) Określenie rodzaju i zakresu wykonywania dz. gospodarczej na którą ma być udzielona Koncesja. W wniosku tym należy podać także informacje oraz dołączyć dokumenty określone w przepisach regulujących działalności gospodarcze wymagające uzyskania koncesji.
37.ODMOWA UDZIELENIA KONCESJI.
Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku udzielenia koncesji albo odmówić zmian koncesji: 1) Gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją, określonej w ustawie lub warunków podanych do wiadomości przedsiębiorców;2) Ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli; 3) Jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom; 4) W przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
38.COFNIĘCIE KONCESJI.
organ koncesyjny cofa koncesję w przypadku gdy : 1) Wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania dz. gosp. objętej koncesji; 2) Przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją mimo wezwania organu koncesyjnego lub trwale zaprzestały wykonywania tej działalności; 3) Rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesji o nowej działalności gospodarczej określone przepisami prawa;4) W wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub przepisom regulującym działalność gospodarczą ……. koncesją.
39.PROMESA.
Promesa – jest przyrzeczeniem wydania pozytywnej decyzji. Jest ona decyzją administracyjną co oznacza że powinna być wydana w przewidzianej prawem formie właściwej dla decyzji. W postępowaniu dotyczącym jej wydania znajdują zastosowanie przepisy k.p.a. O procesie mogą ubiegać się przedsiębiorcy którzy zamierzają podjąć działalność gospodarczą na podstawie koncesji lub zezwolenia. Ma ona umożliwić im (w-w) do podjęcia działalności gospodarczej tego typu. Składając wniosek o promesę zainteresowany przedsiębiorca powinien dołożyć wszelką dokumentację i informację, które składa się przy wnioskach o wydanie koncesji lub zezwolenia. Może być udzielona na czas oznaczony, nie krótszy niż 6 miesięcy. W okresie ważności promesy organ koncesyjny nie może odmówić wydania koncesji na dział. określoną w promesie chyba, że: 1) Uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy; 2) Wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków podanych w promesie bądź też pojawiły się nowe okoliczności.
40.KONCESJONOWANIE WEDŁUG PRZEPISÓW PRAWA GEOLOGICZNEGO I GÓRNICZEGO.
Koncesji w tej dziedzinie wymaga działalność gospodarcza w zakresie: a) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, b) wydobywania kopalin ze złóż, c) bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych. Wniosek o udzielnie koncesji w tym zakresie powinien zawierać: 1) określenie prawa wnioskodawcy do terenu, w ramach którego projektowana działalność ma być wykonywana lub prawa o którego ustalenie ubiega się wnioskodawca, 2) określenie czasu na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności, 3) określenie środków, którymi dysponuje przedsiębiorca ubiegający się o koncesję w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem. Dane objęte wnioskiem należy potwierdzić dowodami ich istnienia przez dołączenie załączników graficznych sporządzonych zgodnie z wymaganiami dotyczącymi map górniczych oraz danych z ewidencji gruntów i budynków. Koncesji udziela się na czas określony, nie krótszy niż 3 miesiące.
41.KONCESJONOWANIE W ZAKRESIE WYTWARZANIA I OBROTU BRONIĄ, AMUNICJĄ I MATERIAŁAMI WYBUCHOWYMI.
Zakres przedmiotowy koncesjonowania w tym zakresie obejmuje wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Koncesja w tym zakresie może być udzielona przedsiębiorcom, którzy są osobami fizycznymi, ale również i pozostałym przedsiębiorcom. Koncesji na wykonywaną działalność gospodarczą w tym zakresie udziela, odmawia udzielenia, zmienia, cofa lub ogranicza jej zakres w drodze decyzji Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Koncesja w tym zakresie powinna zawierać: 1) podstawę prawną, 2) oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres, 3) numer w rejestrze przedsiębiorców, 4) imiona i nazwiska wspólników lub członków organu zarządzającego, oraz prokurentów w wypadku ich ustanowienia, 5) określenie rodzaju i zakresu działalności gospodarczej na która koncesja została wydana, 6) adres miejsca wykonywania działalności gospodarczej, 7) planowaną datę rozpoczęcia działalności gospodarczej, 8) obowiązki przedsiębiorcy na wypadek zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, 9) termin ważności, 10) datę wydania. Organ koncesyjny może też określić w koncesji szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej, mające na celu zapewnienie ochrony życia i zdrowia ludzkiego, mienia oraz środowiska naturalnego.
42.KONCESJONOWANIE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW PRAWA ENERGETYCZNEGO.
Zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej w dziedzinie energetyki określa ustawa Prawo energetyczne. Koncesji w tym zakresie udziela Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na czas określony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnosi o udzielenie koncesji na czas krótszy. Koncesja powinna określać: 1) przedsiębiorcę, jego siedzibę lub miejsce zamieszkania, 2) przedmiot oraz zakres działalności objętej koncesją, 3) datę rozpoczęcia działalności, warunki wykonywania działalności, 4) okres ważności działalności, 5) szczególne warunki wykonywania działalności objętej koncesją mające na celu właściwą obsługę odbiorców, 6) zabezpieczenie ochrony środowiska w trakcie oraz po zaprzestaniu koncesjonowanej działalności, 7) numer w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej oraz NIP.
Koncesja powinna nadto określać warunki zaprzestania działalności gospodarstwa energetycznego po wygaśnięciu lub po cofnięciu koncesji. Organ koncesyjny może uzależnić działalnie koncesji od złożenia przez wnioskodawcę zabezpieczenia majątkowego w razie ewentualnych roszczeń osób trzecich, mogących powstać wskutek niewłaściwego prowadzenia działalności w tym szkód w środowisku.
43.KONCESJONOWANIE W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB I MIENIA.
Zasady udzielania koncesji w tym zakresie określa ustawa o ochronie osób i mienia. Ustawa podaje zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług ochrony osób i mienia. Usługi te mogą mieć charakter ochrony fizycznej lub usług zabezpieczenia technicznego. Usługi ochrony fizycznej obejmują stały lub doraźny dozór fizyczny pracowników podmiotów koncesjonowanych. Z kolei usługi dotyczące zabezpieczenia technicznego obejmują usługi: 1) organizacyjne w zakresie przygotowania planów, programów, instrukcji i procedur zabezpieczenia i ochrony, 2) architektoniczno- budowlane w zakresie lokalizacji obiektów, ich konstrukcji, użytych materiałów i funkcji wewnętrznych pod względem ich zabezpieczenia, 3) montażu, konserwacji i napraw w miejscu zainstalowania urządzeń i systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie włamaniem lub napady, 4) stałej obsługi urządzeń nadzoru nad stanem sygnałów zabezpieczających obiektów, 5) montażu awaryjnego otwierania i konserwacji w miejscu zainstalowania urządzeń i środków mechanicznych zabezpieczających oraz służących do przechowywania i transportu wartości.
O koncesję tę mogą się ubiegać przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi jeśli posiadają licencję pracownika ochrony fizycznej lub pracownika zabezpieczenia technicznego II stopnia. Ustawa o ochronie osób i mienia wymaga, aby koncesje zawierały: 1) oznaczenie przedsiębiorcy i jego siedziby, 2) numer w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej, numer NIP, 3) imiona i nazwiska wspólników lub członków zarządu, prokurentów oraz pełnomocników w razie ich ustanowienia, ze wskazaniem osób posiadających licencję II stopnia, 4) określenie zakresu działalności gospodarczej i formy usług, 5) wskazanie miejsca wykonywania działalności gospodarczej, 6) określenie czasu jej ważności, 7) określenie obszaru wykonywania działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia oraz datę rozpoczęcia.
44.KONCESJONOWANIE W ZAKRESIE ROZPOWSZECHNIANIA PROGRAMÓW RADIOWYCH I TELEWIZYJNYCH.
Zasady udzielania koncesji w zakresie rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych określają przepisy ustawy o radiofonii i telewizji. Wymóg uzyskania koncesji obejmuje rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych z wyjątkiem programów publicznej radiofonii i telewizji. Organem właściwym w sprawie koncesji jest przewodniczący KRRiT, który podejmuje decyzję na podstawie uchwały KRRiT. O udzielenie koncesji mogą ubiegać się osoby fizyczne posiadające obywatelstwo polskie i stałe miejsce zamieszkania w Polsce oraz osoby prawne, które mają stałą siedzibę w Polsce. Koncesja dla spółki z udziałem podmiotu zagranicznego może być udzielona jeśli: 1) udział podmiotów zagranicznych w kapitale zakładowym lub akcyjnym spółki nie przekracza 33%, 2) umowa lub statut spółki przyjmuje, że członkami zarządu spółki i rady nadzorczej będą w większości obywatele polscy zamieszkali w Polsce oraz, że w zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu udział podmiotów zagranicznych i podmiotów kontrolowanych przez podmioty zagraniczne nie przekroczy 33%.
Wnioski o udzielenie koncesji można składać po ogłoszeniu przez przewodniczącego KRRiT w porozumieniu z Prezesem Zarządu Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty w dzienniku urzędowym Monitor Polski informacji o możliwości uzyskania koncesji oraz ustaleniu terminu nie krótszego niż 45 dni od daty ogłoszenia do składania wniosków o udzielenie koncesji.
45.LOTNICZA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA.
Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu lotniczego wymaga uzyskania koncesji przewidzianej w art. 164 ustawy prawo lotnicze. Warunkiem udzielenia koncesji, rozpoczęcia działalności gospodarczej i jej prowadzenia jest uzyskanie przez przedsiębiorcę certyfikatu. Z obowiązku uzyskania koncesji jest zwolniony przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie przewozu lotniczego wykonywanego wyłącznie przy użyciu statków powietrznych bezsilnikowych lub o masie startowej nie większej niż 495kg. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego sprawdza zdolność finansową przedsiębiorcy posiadającego koncesję po upływie roku od daty jej wydania, a następnie co 5 lat. Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać: 1) oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres oraz główny ośrodek działalności przedsiębiorstwa, 2) numer w rejestrze przedsiębiorców, 3) określenie rodzaju i zakresu wykonywania zamierzonej działalności gospodarczej, 4) inne informacje określone zgodnie z przepisami w ustawie.
46.ODDZIAŁY PRZEDSIĘBIORCÓW ZAGRANICZNYCH.
Przedsiębiorcy zagraniczni mogą prowadzić działalność gospodarczą w Polsce poprzez m.in. utworzenie oddziałów na terytorium RP. Oddział jest częścią przedsiębiorcy zagranicznego. Tworzony jest dla prowadzenia działalności gospodarczej tego przedsiębiorcy. Oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Musi być on zorganizowany strukturalnie, posiadać kierownictwo wskazane według reguł prawnych przez przedsiębiorcę, a także majątek będący częścią majątku przedsiębiorcy. Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność gospodarczą danego oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców. Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział jest zobowiązany: 1) używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorstwa zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”; 2) prowadzić dla oddziału odrębną księgowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości; 3) zgłaszać ministrowi gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w terminie 14 dni od dnia ich powstania.
47. PRZEDSTAWICIELSTWA ZAGRANICZNE.
Przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium naszego kraju. Przedstawicielstwo nie może prowadzić działalności gospodarczej. Jeśli przedsiębiorca decyduje się na jej prowadzenie musi utworzyć przedsiębiorstwo w formie dopuszczalnej w prawie polskim, albo zdecydować się na utworzenie oddziału.
Jeżeli przedsiębiorca decyduje się na utworzenie przedstawicielstwa, tzn. że chce tylko reklamować swoją działalność jako przedsiębiorcy zagranicznego lub ją promować w inny sposób. Przedstawicielstwo zagraniczne może prowadzić produkcję lub zamawiać drukowanie i rozprowadzanie informatorów, reklam, ogłoszeń o prowadzonej działalności za granicą. Może również reklamować swoje wyroby i usługi w mediach, ogłaszać konkursy cen, prezentować się na wystawach, organizować pokazy, bezpłatnie rozdawać egzemplarze swoich wyrobów itp. Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, prowadzonego przez ministra gospodarki. Taki wniosek o wpis do rejestru musi być sporządzony w języku polskim i musi zawierać: 1) nazwę siedziby i formę prawną przedsiębiorcy zagranicznego; 2) przedmiot działalności gospodarczej przedsiębiorstwa zagranicznego; 3) imię i nazwisko oraz adres na terytorium RP osoby upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego; 4) adres przedstawicielstwa na terytorium RP.
48. POJĘCIE I RODZAJE PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.
Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną. Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych lub jako przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. Przedsiębiorstwa państwowe tworzą naczelne oraz centralne organy administracji państwowej, NBP i banki państwowe.
49. TWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.
Utworzenie Przedsiębiorstwa państwowego poprzedza postępowanie przygotowawcze, które ma na celu zbadanie i ocenę potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa. Aktem, który reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa oraz inne sprawy jest statut przedsiębiorstwa. Uchwala go ogólne zebranie pracowników, na wniosek dyrektora przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa państwowe uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS.
51. LIKWIDACJA I UPADŁOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWEGO.
Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego polega na zadysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi i wykreśleniu przedsiębiorstwa państwowego z KRSu po zaspokojeniu wierzycieli. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić jeżeli: 1) przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą ze stratą w ciągu kolejnych 6-ciu miesięcy; 2) prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną zakazano przedsiębiorstwu działania we wszystkich dziedzinach objętych dotychczasowym przedmiotem działania, a przedsiębiorstwo nie podjęło działalności w innej dziedzinie; 3) z wnioskiem takim zwróci się urząd komisaryczny; 4) ponad połowę aktywów przedsiębiorstwa: -** stanowią udziały lub inne tytuły uczestnictwa w spółkach bądź obligacje, -** oddano do używania innym osobom na podstawie umów prawa cywilnego. Decyzję o likwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy, bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile minister skarbu państwa nie zgłosi sprzeciwu wraz z uzasadnieniem w terminie 2 tygodni. Przedsiębiorstwo państwowe może być postawione w stan upadłości. Przesłanką uznania przedsiębiorstwa państwowego za upadłe jest nie tylko zaprzestanie płacenia przez dłużników lecz także okoliczność iż majątek przedsiębiorstwa nie wystarcza na zaspokojenie wierzycieli. Prawo upadłościowe wyklucza możliwość ogłoszenie upadłości PKP, portów lotniczych i przedsiębiorstw użyteczności publicznej a także innych przedsiębiorstw określonych w odrębnych przepisach jeśli organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa zgłosi sprzeciw i złoży oświadczenie o przejęciu zobowiązań przedsiębiorstwa. Ogłoszenia upadłości może żądać nie tylko dłużnik i każdy z jego wierzycieli lecz także organ założycielski oraz organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa.
52. KOMERCJALIZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.
Komercjalizacja polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną lub w spółkę z o.o., która wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na charakter prawny tych stosunków. Obecnie komercjalizację przedsiębiorstwa można przeprowadzać w różnych celach, w tym: 1) z zamiarem poddania przedsiębiorstwa dalszym etapom prywatyzacji, 2) jedynie w celu zmiany formy prawnej przedsiębiorstwa państwowego, 3) w celu dokonania konwersji wierzytelności. W spółce powstałej w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego obowiązuje specjalny reżim majątkowy unormowany ustawowo w sposób odmienny od przepisów kodeksu spółek handlowych. Takie czynności jak zawiązanie innej spółki albo nabycie akcji innej spółki, zbycie nabytych lub objętych akcji innej spółki wymagają zgody warunków zgromadzenia, czyli zgody ministra Skarbu Państwa.
53.PRYWATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.
W znaczeniu prawnym prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego oznacza świadomą i dobrowolną rezygnację przez państwo z własności przedsiębiorstw państwowych na rzecz podmiotów prywatnych lub innych, podejmowaną w celu zmiany reżimu prawnego i finansowego przedsiębiorstwa państwowego. Prywatyzacja zatem stanowi pewien proces, który: 1) jest rozłożony w czasie, 2) ma prowadzić do zmiany właściciela przedsiębiorstwa państwowego, 3) ma na celu zmianę reżimu prawnego, finansowego i gospodarczego obowiązującego dotychczas przedsiębiorstwo państwowe oraz zmianę sposobu zarządzania, 4) jest przeprowadzany na podstawie odrębnych od prawa cywilnego przepisów prawnych oraz według specjalnej procedury.
Prywatyzacja w rozumieniu ustawy polega na: a) obejmowaniu akcji w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek skarbu państwa, powstałych w wyniku komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż państwowe osoby prawne, b) zbywaniu należących do Skarbu Państwa akcji w spółkach, c) rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego lub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez: -** sprzedaż przedsiębiorstwa, -** wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, -** oddania przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
55.SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE.
Specjalna strefa ekonomiczną jest wyodrębniona niezamieszkała cześć terytorium Polski na którym może być prowadzona działalność gospodarcza na szczególnych zasadach. Specjalna strefa ekonomiczna może być ustanowiona w celu przyspieszenia rozwoju gospodarczego w danej części terytorium kraju, a szczególnie przez: 1. rozwój określonych dziedzin działalności gospodarczej 2. rozwój nowych rozwiązań technicznych i technologicznych oraz ich wykorzystanie w gospodarce narodowej 3. rozwój eksportu 4.zwiększenie konkurencyjności wytwarzanych wyrobów i świadczonych usług 5. zagospodarowanie istniejącego majątku przemysłowego i infrastruktury gospodarczej 6. tworzenie nowych miejsc pracy 7. zagospodarowanie niewykorzystanych zasobów naturalnych z zachowaniem równowagi ekonomicznej specjalną strefą ekonomiczną ustanawia RM na wniosek Ministra Gospodarki uzgodniony z Ministrem Właściwym do Spraw Rozwoju regionalnego.
56.RODZAJE BANKÓW.
Z pośród działających w Polsce banków można wyodrębnić 3 ich typy: 1. Banki Państwowe. 2.Banki działające w formie spółki akcyjnej 3. Banki Spółdzielcze Ad1) Banki Państwowe do niedawna spełniały kluczową rolę w Polskim systemie bankowym w warunkach gospodarki rynkowej ich znaczenie maleje, a proces ten rozpoczął się na początku lat 90 kiedy to wydzielono ze struktury NBP 9 bardzo dużych banków, a następnie w 1991r. dokonano ich przekształcenia w spółki akcyjne. Ad2) Podstawową forma organizacyjno-prawną dla nowo powstających banków jest forma spółki akcyjnej w stosunkach do tej kategorii banków stosuje się przepisy ustawy prawo bankowe, a w zakresie nieuregulowanym przez tą ustawę przepisy kodeksu spółek handlowych. Ad3) Banki Spółdzielcze dla których podstawowe znaczenie określeniu statusu ma ustawa prawo spółdzielcze.
57.TWORZENIE BANKÓW.
Postępowanie w sprawie utworzenia banków ma charakter postępowania administracyjnego nie dotyczy to jednak Banków Państwowych. Banki Państwowe tworzy się w drodze rozporządzenia RM na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru bankowego. Inne zasady obowiązują przy tworzeniu banków niepaństwowych. Zarówno w przypadku banków Spółdzielczych w formie spółek akcyjnych. Do ich utworzenia niezbędne jest zezwolenie Komisji nadzoru Bankowego wydane w uzgodnieniu z Ministrem Finansów. Niezależnie od zezwolenia na utworzenie banku prawo przewiduje wymóg otrzymywania zezwoleń z Komisji Nadzoru Bankowego na rozpoczęcie działalności banku. Możliwości otrzymania zezwolenia KNB na utworzenie banku obwarowane jest kilkoma warunkami: 1) niezbędne jest aby podmiot ubiegający się o zezwolenie posiadał odpowiednie fundusze własne, których wielkość powinna być dostosowana do rodzaju czynności bankowych i rozmiaru zaniżonej działalności.2) bank powinien być wyposażony w odpowiednie pomieszczenie i urządzenia techniczne dostosowane do wymogów bezpieczeństwa przechowywania gromadzonych wartości i rodzaju działalności bankowych.3) zarówno założyciele jak i osoby zajmujące stanowisko kierownicze w banku powinny dawać rękojmię prowadzenia działalności w sposób należycie zabezpieczający interesy klientów.
4) niezbędne jest przedstawienie planu działalności finansowej z którego to planu wynikałoby, że bank w ty okresie będzie w stanie trzymywać płynność płatniczą i będzie mógł zrealizować wszystkie zobowiązania i płatności.
58.DZIAŁALNOŚĆ BANKÓW.
Czynnościami bankowymi określa się wypracowane w praktyce typowe formy świadczenia usług bankowych, których przedmiotem są środki pieniężne. Do czynności bankowych ustawa prawo bankowe zalicza:1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na rządnie lub nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunku tych wkładów. 2) prowadzenie innych rachunków bankowych 3) udzielanie kredytów 4) udzielanie gwarancji bankowych 5) emitowanie bankowych papierów wartościowych 6)przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych 7) wykonywanie innych czynności przewidywanych wyłącznie dla banku w odgórnych ustawach.
Czynnością bankową, jeżeli wykonywana jest ona przez banki jest również udzielenie pożyczek pieniężnych, operacje czekowe i wekslowe, wydawanie kart płatniczych, oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu, nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych oraz udostępnianie skrytek seifowych, wykonywanie czynności zleconych- związane z emisją papierów wartościowych itd.
59.BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY.
Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym stworzyła ramy prawne dla systemu zabezpieczenia lokowanych w bankach środków co stało się swoistą koniecznością w związku z powstawaniem banków nie objętych ustawowymi gwarancjami Skarbu Państwa. Do pozostałych zadań BFG należy:1) określanie na nowy rok wysokości środków wyodrębnionych przez podmioty objęte systemem gwarantowania w związku z obowiązkiem tworzenia funduszu ochrony środków gwarantowanych ; 2) wykonywanie obowiązków wynikających w gwarantowania środków pieniężnych ; 3) gromadzenie informacji o podmiotach objętych systemem gwarantowania ; 4) nadzór nad umownym systemem gwarantowania środków pieniężnych ; 5) udzielenie zwrotnej pomocy finansowej zgodnie z zasadami określonymi w ustawie w przypadku powstania sytuacji zagrożenia wypłacalności bądź na nabycie akcji lub działów w banku; 6) nabywanie wierzytelności banków znajdujących się w sytuacji zagrożenia wypłacalności; 7) sprawowanie kontroli nad prawidłowością wykorzystania pomocy ; 8) określanie wysokości opłat rocznych wnoszonych przez podmioty objęte systemem gwarantowania na rzecz funduszu ; 9) kontrola realizacji postępowania mającego na celu uzdrowienie gospodarki podmiotu objętego systemem gwarantowanym
60.ISTOTA GIEŁD TOWAROWYCH.
Giełdy towarowe służą zawieraniu transakcji kupna, sprzedaży w odniesieniu do towarów masowych nie prowadzą one same działalności gospodarczej ukierunkowanej na osiągnięcie zysku, a jedynie organizują obrót w którym dokonuje się za pośrednictwem ofert kupna sprzedaży przedsiębiorstw brokerskich, oraz maklerów giełdowych.
Giełdy towarowe działają jako strona trzecia w stosunku do uczestników transakcji giełdowej, pośród giełd towarowych wyróżniamy: -** giełdy gotówkowe, które opierają swoją aktywność na transakcjach towarami które fizycznie mają miejsce w konkretnym miejscu i czasie, -** giełdy towarowe- które dopuszczają możliwość transakcji w odniesieniu do towarów, które jeszcze fizycznie nie istnieją.
61.TRANSAKCJE GIEŁDOWE.
Transakcje zawierane na giełdach towarowych mogą mieć różny charakter. Spośród jego podziałów najczęściej stosowanym jest podział na: 1) transakcje rzeczywiste Transakcje rzeczywiste- polegają na faktycznym i rzeczywistym dostarczaniu towaru przez sprzedającego.2) Transakcje nierzeczywiste- są zawierane jako kontrakty ukierunkowane na minimalizacje ryzyka.
Celem tych transakcji nie jest odbiór lub dostawa towarów lecz zrobienie na korzystnych zmianach cen, wykorzystaniu różnic cen tych towarów na różnych rynkach lub zarobienie na korzystnej zmianie bazy bądź zabezpieczenie się przed stratami w wyniku niekorzystnych zmian cen.
62.TWORZENIE GIEŁD TOWAROWYCH.
Utworzenie i prowadzenie giełdy towarowej wymaga wydawanego na wniosek spółki zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd. Jeżeli spółka daje rękojmi prowadziła działalność w sposób należyty Komisja odmawia wydania zezwolenia. Ustawodawca przewiduje szereg warunków związanych z prowadzeniem giełdy towarowej.
1) Giełdę towarową może prowadzić tylko spółka akcyjna 2) minimalna wysokość kapitału zakładowego spółki nie może być mniejsza niż 3 mln zł gdy wykonuje funkcje Giełdowej Izby Rozrachunkowej dla transakcji realizowanych na giełdzie 7,5 mln zł 3) Przedmiotem działalności spółki może być wyłącznie prowadzenie giełdy oraz prowadzenie rozliczeń transakcji giełd dokonywanych na danej giełdzie. 4) Akcjonariusz giełdy towarowej zarówno bezpośrednio jak i pośrednio po przez podmioty zależne nie może wykonywać więcej niż 25% głosów na walnym zgromadzeniu. 5) Akcje spółki prowadzącej giełdę mogą być wyłącznie imienne 6) Pokrycie obejmowanych akcji lub zapłaty za nabywanie akcji spółki prowadzącej giełdę nie może pochodzić z pożyczek i kredytów i nieudokumentowanych źródeł. Kapitał zakładowy powinien być pokryty w całości przed założeniem wniosku o zarejestrowanie spółki
63.MAKLERZY GIEŁD TOWAROWYCH.
Maklerzy giełd towarowych wykonują zadania polegające na: 1) oferowaniu towarów giełdowych w obrocie giełdowym 2) nabywaniu lub sprzedaży towarów giełdowych 3) prowadzeniu rachunków transakcji giełdowych dotyczących praw majątkowych oraz rachunków pieniężnych służących do ich obsługi 4) dokonywaniu rozliczeń transakcji giełdowych zawieranych przez maklerów niezależnych 5) odpłatnym doradztwem w zakresie obrotu giełdowego 6) pośrednictwem w nabywaniu i zbywaniu ustawowo określonych praw w obrocie na zagranicznych giełdach towarowych 7) prowadzenie ewidencji towarów giełdowych w obrocie giełdowym.
Maklerami giełd towarowych mogą być osoby które niezależnie od innych wymagań złożyły egzamin przed Komisja Egzaminacyjna dla maklerów giełd towarowych którą prowadzi Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.
64. ISTOTA I ZASADY DZIAŁANIA FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH.
Fundusz inwestycyjny jest osoba prawną której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych publicznie lub niepublicznie jeżeli ustawa tak stanowi w określone w ustawie papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, Dla nowo utworzonych funduszy inwestycyjnych najistotniejsze są zasady jak: 1) Zasada powszechności- oznaczające że środki funduszu mogą lokować osoby fizyczne jak i osoby prawne a także jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. 2) zasada licencjonowania działalności funduszy- oznacza że fundusz inwestycyjny może być utworzony po uzyskaniu pozwolenia KPWiG. 3) zasada ochrony realnej wartości aktywów funduszy 4) zasada podwójnej osobowości prawnej 5) zasada rozdzielenia funkcji8 zarządzania funduszem i przechowywania jego aktywów
65.RODZAJE FUNDUSZY GWARANCYJNYCH.
Wyróżnia się wiele rodzajów funduszy inwestycyjnych a najważniejsze to:1) fundusz agresywnego wzrostu 2) fundusz akcji małych spółek 3) fundusz wzrostu kapitałowego 4) fundusze mieszane 5) fundusze obligacji 6) fundusze rynku pieniężnego 7) fundusze rynku zagranicznego 8) fundusze branżowe
66.KONTROLA WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
Kontroli wykonywania działalności gospodarczej dokonuje Organ Administracji Publicznej Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników Organu Kontroli po okazaniu legitymacji służbowej upoważniającej do wykonani takich czynności po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli działalności przedsiębiorcy. Kontrola ma miejsce wówczas gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarcza niezgodnie z przepisami ustawy a także w razie stwierdzenia zagrożenia zdrowia lub życia, niebezpieczeństwa powstanie szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenie środowiska.
69.KONTROLA BANKOWA.
Kontrola bankowa w gospodarce rynkowej wiąże się z koniecznością dbałości banku o własne interesy w stosunkach z kredytobiorcami. Prawo bankowe upoważnia bank udzielający kredytu do podjęcia czynności kontrolnych w zakresie dokumentacji i informacji przedłożonych przez podmiot ubiegający się o kredyt bankowy. Kontrola ma umożliwić ocenę zdolności kredytowej ubiegającego się o kredyt. Efektem czynności kontrolnych banku wobec kredytobiorcy mogą być nie tylko decyzje banku co do podjęcia lub kontynuowania kredytowania. Bądź wypowiedzenia kredytu przed terminem lecz także różnego rodzaju zalecenia od spełnienia których bank może uzależnić kredytowanie danego podmiotu.
70.NADZÓR UBEZPIECZENIOWY.
Zadaniem nadzoru ubezpieczeniowego jest ochrona interesów osoby ubezpieczonej i zapobieganie sytuacji w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacić ubezpieczonemu należnego świadczenia. Nadzorowi podlega zakład ubezpieczeń i pośredników ubezpieczeniowych ( agentów, brokerów ). Nadzór ubezpieczalni polega na:
1) Podejmowaniu działań mających na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku ubezpieczeniowego i ochronę ubezpieczonego. 2) Przy dawaniu zezwoleń na prowadzenia działalności brokerskiej i agencyjnej 3) Kontroli prowadzenia działalności przez zakład ubezpieczeniowy i brokerów. 4) podejmowaniu innych działań ubezpieczeniowych.
71.KONTROLA I NADZÓR NA RYNKU PRACY.
Kontrola przestrzegania przepisów dotyczących zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu powierzono urzędom pracy. Kontrola ta obejmuje badania przestrzegania;1) Legalności zatrudnienia innej pracy zarobkowej lub działalności 2) Obowiązku informowania Regionalnych Urzędów Pracy o zatrudnieniu osoby zarejestrowanej jako bezrobotna lub powierzeniu jej wykonywania innej pracy zarobkowej. 3) obowiązku opłacania składek na fundusz pracy.4) Warunków zawartych w upoważnieniach do prowadzenia pośrednictwa pracy lub kierowanie obywateli polskich do pracy za granicą
Kontrolom ze strony Urzędu Pracy są objęci pracodawcy, jednoosobowi przedsiębiorcy oraz osoby fizyczne. Przeprowadzający kontrolę mogą badać dokumenty objęte jej zakresem, sporządzać ich kopie, przesłuchiwać świadków, sprawdzać tożsamość osób zatrudnionych i wykonujących inne prace zarobkowe a także innych osób w celu ustalenia charakteru pobytu na terenie kontrolowanej jednostki w czasie kontroli.
79.PODMIOTOWY I PRZEDMIOTOWY ZAKRES USTAWY ANTYMONOPOLOWEJ.
Zakresem podmiotowym są objęte podmioty które:1) naruszają zakazy lub nakazy przewidziane w ustawie; 2) ponoszą skutki tych naruszeń; 3) orzekają w sprawach objętych ustawą.
W pierwszej grupie mogą znaleźć się przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy – prawo działalności gospodarczej oraz związki przedsiębiorców. Nie ma w niej miejsca dla organów administracji publicznej. Ustawa nie przewiduje ograniczenia podmiotowego zakresu jej obowiązywania. Nie ma więc żadnych powodów aby nie odnosić jej postanowień do działalności monopolistów naturalnych ( energetyka, ciepłownictwo, zaopatrzenie w wodę ) lub do monopoli państwowych ( telekomunikacja, kolej, poczta ) bądź do podmiotów publicznej działalności gospodarczej jak i do przedsiębiorców poddanych szczególnej regulacji prawnej ( banki, zakłady ubezpieczeń, giełdy ).
W drugiej grupie znajdują się podmioty, które są narażone lub ponoszą skutki działań podmiotów nie przestrzegających nakazów i zakazów ustawy antymonopolowej. Są to inni przedsiębiorcy, których interes został zagrożony lub naruszony działaniami podmiotów wymienionych w pierwszej grupie. Są to także konsumenci.
W trzeciej grupie znajdują się podmioty orzekające w sprawach objętych ustawą antymonopolową. Zadania z zakresu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, rozwoju konkurencji i ochrony interesów konsumentów realizuje Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wykonuje on swoje zadania przy pomocy Urzędu i jego delegatur, a także przez podległą Prezesowi Inspekcję Handlową. W grupie tej znajdują się też niektóre sądy. Decyzje wydane przez UOKiK podlegają bowiem zaskarżeniu przez wniesienie odwołania do Sądu Administracyjnego. Postępowanie sądowe toczy się wg przepisów k.p.c. o sprawach gospodarczych.
Przedmiotowy zakres ustawy antymonopolowej jest rozległy. Obejmuje ona bowiem przepisy prawa ustrojowego, materialnego i procedur antymonopolowych. Pod względem materialnym przepisy ustawy normują:1) porozumienia ograniczające konkurencję; 2) nadużycie pozycji dominującej; 3) kontrole koncentracji.
Ustawa zakazuje przede wszystkim porozumień, których celem lub skutkiem jest wyłączenie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji, polegające w szczególności na: 1) ustalaniu, bezpośrednio i pośrednio cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów; 2) ograniczeniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji; 3) podziale rynku zbytu lub zakupu ; 4) uzależnienie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez druga stronę innego świadczenia nie mającego związku z przedmiotem umowy; 5) ograniczeniu dostępu do rynku itp.
Porozumienia te są w całości lub w odpowiedniej części nieważne chyba że nie stosuje się do nich ustawa. Zakazane jest również nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.
Postępowanie w sprawie praktyk ograniczających konkurencję jest prowadzone przez Prezesa Urzędu jako postępowanie wyjaśniające lub postępowanie antymonopolowe. Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu, w drodze postanowienia, postępowanie wyjaśniające, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów ustawy w sprawach dotyczących określonej gałęzi gospodarki oraz w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumenta. Zamknięcie postępowania wyjaśniającego następuje w drodze postanowienia.
80.POSTĘPOWANIE ANTYMONOPOLOWE.
Wszczyna się na wniosek lub z urzędu. Z wnioskiem o wszczęcie postępowania antymonopolowego w związku z podejrzeniem naruszenia przepisów ustawy może wystąpić:
1) przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców którzy wykażą swój interes prawny ; 2) organ samorządu terytorialnego 3) kontroli państwowej 4) rzecznik konsumentów 5) organizacja konsumencka .
Przed wydaniem postanowienia o wszczęciu lub decyzji o odmowie wszczęcia postępowania antymonopolowego Prezes Urzędu może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Prezes Urzędu może odmówić wszczęcia postępowania, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Nie wszczyna się postępowania, jeżeli od końca roku w którym zaprzestano praktyk ograniczających konkurencję upłyną rok. Stroną postępowania jest każdy, kto wnosi o wydanie decyzji w sprawie praktyk ograniczających konkurencję, lub wobec kogo zostało wszczęte postępowanie. W postępowaniu przed Prezesem Urzędu może być zawarta ugoda o ile nie naruszy to interesu publicznego. Postępowanie antymonopolowe w sprawie praktyk ograniczających konkurencję powinno być zakończone nie puźniej niż w ciągu 4 miesięcy od dnia jego wszczęcia. W wyniku postępowania antymonopolowego Prezes Urzędu wydaje trojakiego rodzaju decyzje:1) o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania2) o nie stwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję 3) o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania.
81.ZWALCZANIE NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI.
Ochrona konkurentów przez zwalczanie nieuczciwej konkurencji wiąże się z kwestia ustalenia kryteriów pozwalających odróżnić konkurencję nieuczciwą od konkurencji uczciwej. Z punktu widzenia regulacji prawnej zwalczanie nieuczciwej konkurencji może być parte na dwóch podstawowych systemach. Jeden z nich polega na zwalczaniu nieuczciwej konkurencji na podstawie przepisów prawa cywilnego o czynach niedozwolonych. Drugi przewiduje oparcie walki z nieuczciwą konkurencją na podstawie specjalnych ustaw. Obydwa systemy opierają się na kryteriach formalnych. Pod względem merytorycznym pojęcie nieuczciwej konkurencji zawiera w sobie 3 elementy: 1. gospodarczy – wskazujący na cele i metody uznawane za nieuczciwą konkurencję 2. etyczny – wskazujący naganność środków działania 3. prawny.
Ustawa z 1993r. reguluje zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej w szczególności w produkcji przemysłowej i rolnej, w budownictwie, handlu i usługach. Znajduje również zastosowanie do tzw. Wolnych zawodów w zakresie, zakresie jakim oni sami lub spółka w których uczestniczą biorą udział w działalności gospodarczej. Zagraniczne osoby fizyczne i prawne korzystają z uprawnień wynikających z przepisów ustawy na podstawie umów międzynarodowych obowiązujących Polskę lub na zasadzie wzajemności. Ustawa deklaruje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji zarówno w interesie publicznym jak i w interesie przedsiębiorców oraz klientów, klientów zwłaszcza konsumentów. Ustawa zawiera klauzulę generalną, wg której czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie, sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorstwa lub klienta. Ustawa wylicza w sposób przykładowy lecz nie zamknięty czyny nieuczciwej konkurencji zaliczając do nich: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, utrudnianie dostępu do rynku, nieuczciwą lub zakazaną reklamę. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony może zadać: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, naprawiania wyrządzonej szkody itp. Oprócz pokrzywdzonego przedsiębiorcy z roszczeniami mogą występować organizacje konsumentów i przedsiębiorców. Roszczenia te są jednak ograniczone – ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat. Umowa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje także odpowiedzialność karną w sprawach dotyczących czynów nieuczciwej konkurencji. Ściganie przestępstw przewidzianych w ustawie następuje zawsze na wniosek pokrzywdzonego, pokrzywdzonego wykroczeń – na żądanie pokrzywdzonego. Postępowanie w sprawach czynów nieuczciwej konkurencji jest postępowaniem sądowym i toczy się odpowiednio do rodzaju sprawy w rejonowym sądzie gospodarczym lub w wydziale karnym sądu rejonowego.
85. PRZESTĘPSTWA GOSPODARCZE.
86. PRANIE BRUDNYCH PIENIĘDZY.