Dziecko z ADHD

WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNO –
EKONOMICZNA W ŁODZI



PRZEDMIOT : WSPÓŁCZESNE KIERUNKI
PEDAGOGICZNE


TEMAT : DZIECKO Z ADHD




SPIS TREŚCI

1 Co to jest ADHD?................................................................................................................3

2 Przyczyny ADHD…………………………………………………………………………..3

3 Rozpowszechnienie ADHD………………………………………………………………..4

4 Rodzinne występowanie ADHD…………………………………………………………...4

5 Inne kłopoty towarzyszące ADHD………………………………………………………...5

6 Nadmierna impulsywność…………………………………………………………………6

7 Nadruchliwość …………………………………………………………………………….7

8 Zaburzenia uwagi………………………………………………………………………….7

9 Leczenie ADHD……………………………………………………………………………8

Bibliografia………………………………………………………………………………….10



Co to jest ADHD?
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że u podłoża ADHD leży specyficzny tryb pracy mózgu, który utrudnia dziecku kontrolowanie własnych zachowań i osłabia zdolność skupienia uwagi.
Dla ADHD charakterystyczne jest występowanie trzech grup objawów nadruchliwości, impulsywności, oraz zaburzeń uwagi. Zwykle objawy są wyraźnie widoczne już między 5 a 7 rokiem życia, ale bywa, że rodzice zwracają na nie uwagę dopiero, gdy dziecko rozpocznie naukę w szkole.
Nadruchliwość to nadmierna, w porównaniu z dziećmi na tym samym poziomie rozwoju, aktywność ruchowa. Dzieci z ADHD mają bardzo dużą potrzebę ruchu, nie potrafią przez dłuższą chwilę pozostać w miejscu.
Impulsywność to niemożność powstrzymania się przed działaniem i „odczekania” do momentu, kiedy wykonanie czynności będzie łatwiejsze lub akceptowane przez otoczenie.
Zaburzenia uwagi to trudności w skupieniu się i tendencja do rozpraszania się nawet pod wpływem delikatnych bodźców.
Przyczyny ADHD
Mimo, że przyczyny i rozwój zespołu ADHD nie są jeszcze do końca wyjaśnione, badania naukowe wskazują na duży udział czynników genetycznych. Czynniki te wpływają na budowę i działanie struktur mózgowych i sposób przekazywania pobudzeń w centralnym systemie nerwowym.
Uważa się, że przyczyną ADHD jest zaburzony proces dojrzewania układu nerwowego. Niektóre obszary mózgu pracują mniej skutecznie niż u pozostałych dzieci, czego wyrazem są objawy ADHD. Za takim wyjaśnieniem przemawia zmniejszanie się nasilenia lub ustępowanie objawów wraz z wiekiem u znacznej liczby pacjentów.
Podatność na ADHD rośnie w miarę jak zwiększa się liczba niekorzystnych czynników środowiskowych działających na dziecko, takich jak komplikacje w okresie rozwoju płodowego albo toksyny obecne w pożywieniu i wdychanym powietrzu (np. ekspozycja na dym tytoniowy w czasie ciąży).
Pewne znaczenie przypisuje się także uwarunkowaniom psychologicznym (np. relacje miedzy rodzicami, rozwód rodziców) i psychospołecznym (jak np. częste zmiany miejsca zamieszkania albo trudna sytuacja w szkole). Inne czynniki takie jak rodzaj diety, alergie pokarmowe oraz astma, mimo, że same nie wywołują nadpobudliwości psychoruchowej mogą nasilać jej objawy.
Ponieważ zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi jest zaburzeniem w znacznym stopniu uwarunkowanym genetycznie, czyli przekazywanym z pokolenia na pokolenie, często obserwuje się rodzinne występowanie ADHD. Oznacza to, że prawdopodobieństwo wystąpienia ADHD u dzieci wzrasta, jeśli rodzice (lub jedno z nich) mieli rozpoznaną nadpobudliwość psychoruchową. Ponadto, jeśli już mamy dziecko nadpobudliwe, wzrastają szanse, że kolejne dziecko również rozwinie zespół ADHD. Ponieważ nie znaleziono w ludzkim materiale genetycznym jednego miejsca odpowiedzialnego za powstawanie zespołu ADHD, mówi się, że jest on dziedziczony wielogenowo.
Obecność u dziecka genów odpowiedzialnych za wystąpienie zespołu ADHD powoduje nieprawidłowy przebieg procesów zachodzących w korze mózgowej i jądrach podkorowych. Stwierdzono, że u dzieci z ADHD płaty czołowe półkul mózgowych i ich połączenia z innymi strukturami mózgu pracują mniej wydajnie niż u dzieci zdrowych. Także obszary odpowiedzialne w mózgu za kojarzenie informacji słuchowych i wzrokowych funkcjonują słabiej u dzieci nadpobudliwych.


Na poziomie biochemicznym, u osób z ADHD dochodzi prawdopodobnie do osłabienia działania dwu substancji uczestniczących w przekazywaniu pobudzeń w układnie nerwowym (tak zwanych neuroprzekaźników): noradrenaliny i dopaminy. Leki stosowane w farmakoterapii ADHD modyfikują aktywność tych przekaźników w mózgu.
Przez wiele lat uważano, że przyczyną zespołu nadpobudliwości psychoruchowej mogą być zaburzone relacje między członkami rodziny lub błędy wychowawcze popełnione przez rodziców. Współczesne badania naukowe nie potwierdzają tych poglądów. Można natomiast stwierdzić, że takie czynniki psychospołeczne jak trudna sytuacja rodzinna, brak stałych norm i zasad, impulsywność rodziców mogą nasilać objawy ADHD. Przeciwnie, w troskliwej, tolerancyjnej, przestrzegającej stałych zasad rodzinie, objawy dziecka z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej mogą być słabo wyrażone.

Rozpowszechnienie ADHD
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej występuje na całym świecie i we wszystkich kulturach występuje z częstością 3-5% wśród dzieci w wieku 7 - 13 lat, częściej zdarza się u chłopców szacuje się, że tylko ok. 20% ogólnej liczby dzieci z nadpobudliwością psychoruchową jest objęte specjalistycznym leczeniem chłopcy częściej prezentują typ z nadruchliwością a dziewczynki – z zaburzeniami uwagi u dziewczynek częściej niż u chłopców nie rozpoznaje się zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ponieważ zaburzenia uwagi nie są tak alarmujące dla otoczenia jak np. impulsywność) w USA, stosunek liczby chłopców do liczby dziewcząt trafiających do leczenia z powodu ADHD wynosi ok. 4:1

Rodzinne występowanie ADHD
Ze względu na dziedziczne uwarunkowania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi, najbliżsi krewni dziecka z rozpoznaniem ADHD często również prezentują objawy tego zespołu. Ma to swoje dobre i złe strony. Impulsywność rodziców może nasilać impulsywność dziecka, za to np. „wspólne” zaburzenia koncentracji uwagi mogą ułatwić rodzicom zrozumienie sposobu funkcjonowania ich dziecka.
Współwystępowanie zaburzenia u członków rodziny może mieć znaczne rozmiary. Badania pokazują, że ok. 40% dzieci z ADHD ma rodziców z przetrwałym (trwającym w dorosłym życiu) zespołem nadpobudliwości psychoruchowej. U ok. 35% dzieci z ADHD to samo zaburzenie występuje u rodzeństwa.

Jak zmienia się obraz ADHD wraz z wiekiem?
Początki i okres przedszkolny
Według niektórych ekspertów cechy zespołu są widoczne już od chwili narodzin lub w okresie późnoniemowlęcym, w postaci wzmożonej drażliwości, mniejszego zapotrzebowania na sen i zaburzeń łaknienia. Dołącza się do nich nadmierna ruchliwość gdy dziecko zaczyna chodzić.
U dzieci w wieku przedszkolnych można zaobserwować typowe cechy nadruchliwości i impulsywności, natomiast postawienie diagnozy ADHD nie jest możliwe z powodu niewystępowania lub trudności oceny zaburzeń uwagi w tym wieku.
Przedszkolaki, które później rozwijają pełny zespół hiperkinetyczny sprawiają rodzicom i opiekunom wiele problemów. Zdarza się, że zwykłe codzienne czynności zabierają im kilkakrotnie więcej czasu niż innym dzieciom a drobne niepowodzenia wywołują wybuchy złości. W ich zabawach przeważa element ruchowy, preferują gonitwy, siłowania i zawody. Często działają w sposób ryzykowny i niebezpieczny, doświadczają licznych urazów (np. skaleczeń).

Okres szkolny
Pójście do szkoły jest trudnym momentem ponieważ dzieci muszą dostosować się do wielu nowych zasad panujących w szkole. Ponadto dla dzieci z ADHD prawie niemożliwe jest spokojne przesiedzenia 45-minutowej lekcji. Dzieci nadpobudliwe wyrażają swoje emocje szybciej i z większą intensywnością, niż jest to akceptowane u uczniów klas nauczania początkowego. Bywają agresywne, łatwo je rozzłościć i sprowokować, ich stosunki z rówieśnikami układają się źle.
Dzieci nadpobudliwe uważane są w szkole za "gorsze", nieposłuszne i niegrzeczne. Ich stopnie bywają dużo niższe niż rówieśników o takich samych możliwościach. Badania pokazują też, że częściej powtarzają one klasę i są zagrożone usunięciem ze szkoły. Rodzice czują się zazwyczaj zmęczeni i sfrustrowani, że nie sprawdzili się w roli opiekunów i wychowawców.
Dzieci z ADHD spędzają dużo mniej czasu z rówieśnikami, mają niewielu kolegów i przyjaciół. Prawdopodobnie wynika to z ich zachowania, które prowokuje i drażni otoczenie. Mimo tych kłopotów dzieci nadpobudliwe pragną kontaktów z rówieśnikami i stale poszukują możliwości zaprzyjaźnienia się. Niepowodzenia w tej sferze powodują, że mogą się czuć mniej szczęśliwe, mieć gorszą samoocenę i odczuwać brak oparcia i pomocy ze strony otoczenia. Izolacja od rówieśników może prowadzić do rozwoju depresji, uzależnień, czy osobowości antyspołecznej.

Okres dojrzewania
Objawy ADHD utrzymują się u około 70% dzieci w okresie dojrzewania (co oznacza, że około 30% wyrasta z nadpobudliwości do tego czasu). W tym okresie na problemy związane z ADHD nakładają się typowe konflikty wieku dojrzewania: bunt przeciwko normom, własne tajemnice, poszukiwanie autorytetów poza domem i przyspieszony rozwój życia emocjonalnego. Często młodzi zaczynają krytykować wszystkich naokoło i twierdzić, że dorośli są „głupi”. Wiele dzieci nadpobudliwych uważa w tym okresie, że świat wokół nich jest „nie w porządku”, że są bardziej od innych pokrzywdzone przez los. Dołącza się do tego niska samoocena, nadal utrzymują się problemy szkolne, społeczne i emocjonalne, które mogą się utrwalić nawet, jeśli w miarę dorastania nadpobudliwość wygasa.
Dorosłość
Ok. 30-50% dzieci z nadpobudliwością ma niektóre jej objawy jako dorośli. Chłopcy zapadają na ADHD częściej niż dziewczęta, ale - jako mężczyźni - częściej z niego wyrastają. Po osiągnięciu dojrzałości dominującym objawem nadpobudliwości są zaburzenia uwagi. Mimo, że mogą być one niewidoczne dla otoczenia wpływają na odbiór danej osoby przez rodzinę i współpracowników. Dorośli z nadpobudliwością mogą być postrzegani jako trudni we współżyciu partnerzy albo jako niesumienni pracownicy nie spełniający oczekiwań pracodawcy mimo posiadanych kwalifikacji i umiejętności.

Inne kłopoty towarzyszące ADHD
Nadpobudliwość psychoruchowa często nie jest jedynym problemem, z jakim muszą sobie radzić dzieci i ich rodzice. Na przykład, u dzieci z ADHD, częściej niż u ich rówieśników, mogą występować tiki oraz specyficzne trudności szkolne – dysgrafia, dysortografia, dysleksja, dyskalkulia. Poniżej wymieniono inne problemy, wystąpieniem których dzieci z ADHD są zagrożone bardziej niż ich rówieśnicy:
Niepowodzenia w nauce:
- słabe wyniki w szkole
- zakończenie wykształcenia poniżej własnych możliwości intelektualnych

Problemy z zachowaniem:
- kłopoty z utrzymaniem się w szkole z powodu łamania panujących tam zasad
- zachowania opozycyjno-buntownicze
- zaburzenia zachowania
- osobowość antyspołeczna

Problemy emocjonalne
- depresja
- zaburzenia lękowe

Zaburzenia funkcjonowania społecznego
- wczesne, nieplanowane ciąże
- rozwód w życiu dorosłym

Inne:
- uzależnienia od alkoholu, narkotyków, papierosów
Rozpoznanie nadpobudliwości psychoruchowej nie oznacza, że te problemy muszą wystąpić u Twojego dziecka. Dziecko należy jednak szczególnie wspierać i chronić, aby je przed nimi ustrzec.

Nadmierna impulsywność
Dzieci okazujące nadmierną impulsywność działają pod wpływem impulsu, którego nie są w stanie kontrolować. Najczęściej wiedzą, co powinny zrobić w danej sytuacji, jednak zazwyczaj tego nie robią. Znają reguły, ale mają kłopoty z ich zastosowaniem. Nie zastanawiają się nad konsekwencjami swego zachowania.

Przykładem tego typu zachowań w życiu codziennym są:
częste wtrącanie się do rozmowy wbieganie do pokoju, w którym ktoś pracuje mimo wielokrotnego przypominania, że nie wolno tego robić przypadkowe, nieumyślne niszczenie rzeczy nagłe wbieganie na ulicę, brawurowa jazda na rowerze.
Dzieci nadpobudliwe mają kłopoty z zaplanowaniem swojej pracy. Nie potrafią także czekać na nagrodę i wymagają, aby ich praca została oceniona i pochwalona natychmiast. Ponieważ jednak ukończenie pracy (słabo zaplanowanej!) lub wykonanie jej dokładnie jest poza zasięgiem ich możliwości są częściej karane niż nagradzane. W efekcie zamiast rozwijać swe umiejętności przechodzą na realizację „planu minimum” tj. uczą się unikać kar.
Jak pomóc dziecku radzić sobie z własną impulsywnością?
o jak najczęściej przypominajmy o istnieniu reguł
o starajmy się przewidywać impulsywne zachowania dziecka, powstrzymujmy je zanim impulsywne działanie nastąpi i przedyskutujmy z dzieckiem ewentualne następstwa postępowania
o ostrzegajmy dziecko przed zrobieniem czegoś, czego mu robić nie wolno
o jeśli dziecko koniecznie chce z nami rozmawiać gdy jesteśmy zajęci, podajmy mu kartkę, aby zapisało to, co przyszło mu właśnie do głowy i czym chce się z nami podzielić – i porozmawiajmy o tym później
o wymyślmy wspólnie z dzieckiem sygnał oznaczający „nie przerywaj”
o w różnych sytuacjach (w czasie jazdy samochodem, podczas oglądania filmu na wideo) zatrzymajmy się z dzieckiem na chwilę i poprośmy, aby opowiedziało, co może się zdarzyć dalej
o bawmy się z dzieckiem w grę „Co by było gdyby...


Nadruchliwość
Nadruchliwość to nadmierna, w porównaniu z innymi dziećmi na tym samym poziomie rozwoju, aktywność ruchowa. Dzieci z ADHD mają bardzo dużą potrzebę ruchu, nie potrafią przez dłuższą chwilę pozostać w miejscu. Problemy dla otoczenia wynikają z dołączenia się impulsywności, która najczęściej towarzyszy nadruchliwości. Dopiero bowiem w chwili, gdy nadruchliwe (np. biegające po mieszkaniu) dziecko nie przewiduje konsekwencji swoich zachowań (impulsywność), staje się ono uciążliwe. Np. co chwilę w biegu wpada na rodziców lub wchodzi do pokoju w którym uczy się starsza siostra.
Co można zrobić, aby pomóc dziecku?
o nie możemy powstrzymać ruchliwości dziecka, więc zaakceptujmy, że „ono już takie jest”
o spróbujmy pokierować energią dziecka tak, aby jak najmniej przeszkadzało otoczeniu (np. poprzez zamontowanie zamków utrudniających dostanie się do pokoju rodzeństwa, które odrabia lekcje)
o zaangażujmy dziecko w takie czynności domowe i podpowiadajmy takie zabawy, w których będzie mogło spożytkować nadmierną ruchliwość
o postarajmy się zapisać dziecko na zajęcia sportowe, w trakcie których będzie mogło skakać, biegać, wspinać się itd.
o zaplanujmy krótkie przerwy w czasie nudnych prac na wyładowanie zgromadzonej energii

Zaburzenia uwagi
Zaburzenia uwagi to słabsza zdolność koncentrowania się na wykonywanych zadaniach. Dzieciom nadpobudliwym trudno jest nakierować swoją uwagę (np. nastawić się na słuchanie wykładu) jak również utrzymać ją przez dłuższy czas (np. wysłuchać całego wykładu). Nie potrafią one z docierających do nich bodźców wybrać najważniejszego a także utrzymać uwagi na dwóch czynnościach jednocześnie (np. na słuchaniu nauczyciela i notowaniu). Dzieci z ADHD określa się niekiedy jako marzycielskie lub „śniące na jawie” – jednak w rzeczywistości nie są one pogrążone w marzeniach tylko nie potrafią zogniskować uwagi na jednym źródle bodźców.
Te objawy nasilają się zwykle, gdy wymagamy od dziecka wysiłku umysłowego a więc zachowania ciągłej uwagi, np. w czasie czytania długiego tekstu lub wykonywania monotonnego dodawania cyfr w słupku. Zaburzenia uwagi nasilają się także w sytuacjach grupowych – w klasie lub podczas pracy w zespole.
Dzieci nadpobudliwe potrafią natomiast skupić się nawet na długi czas na interesującej je i pasjonującej czynności – zwykle jest to zabawa przy komputerze lub oglądanie telewizji. Nie potrafią jednak siłą woli skupić się na czymś mało interesującym.
Skutkiem tych objawów są codzienne problemy dziecka:
o z wykonaniem złożonego polecenia, które składa się z ciągu zadań
o z pamiętaniem o zabieraniu ze sobą wszystkich potrzebnych przyborów szkolnych i książek
o z zapamiętywaniem tego, co było zadane, z zapisywaniem wszystkiego, co było na lekcjach, a także
o nadmierne roztargnienie w czasie nauki i odrabiania lekcji
o przechodzenie od jednej czynności do drugiej bez ukończenia poprzedniej
Jak pomóc dziecku z zaburzeniami koncentracji uwagi?
o zrozumieć (i zaakceptować to), że dziecko nie jest niegrzeczne lub bezczelne, wręcz przeciwnie, bardzo się stara, tylko nie może zbyt długo skupić się na jednej rzeczy
o ograniczyć ilość dochodzących do niego bodźców
o w momencie, gdy dziecko ma kłopoty z koncentracją zrobić krótką przerwę (na pogłaskanie kota, zjedzenie jabłka, sześć podskoków), dopiero po kilku minutach powrócić do wykonywanego zadania
o zastosować metody, które skupią uwagę dziecka na tym, co uważamy w danej chwili za najważniejsze (np. używając interesujących pomocy naukowych, upraszczając komunikat i podkreślając najważniejsze elementy wypowiedzi)
Zobaczmy też wskazówki umieszczone w sekcjach:
Jak odrabiać lekcje z dzieckiem nadpobudliwym?
Jak mówić żeby dzieci nas słuchały?
Jak sobie radzić z brakiem konsekwencji w działaniu dziecka?
Jeszcze jedna pomocna wskazówka

Leczenie ADHD
Leczenie nadpobudliwości psychoruchowej jest wielokierunkowe, zwykle trwa wiele lat i czynnie angażuje lekarza, rodzinę i szkołę pacjenta. Dzieci, u których zastosowano więcej rodzajów terapii lepiej funkcjonują po 1-3 latach leczenia niż dzieci, u których ograniczono się tylko do jednego rodzaju działań.
Zwykle stosuje się co najmniej wyjaśnianie istoty zaburzenia, poradnictwo w dziedzinie metod wychowawczych i naukę postępowania z dzieckiem. Często działaniami edukacyjnymi obejmuje się także nauczycieli i opiekunów szkolnych dziecka. W indywidualnych przypadkach stosuje się psychoterapię indywidualną dziecka lub rodzinną.
Jeśli przy pomocy tych metod nie udaje się osiągnąć poprawy, lekarz proponuje zastosowanie leków.
W zespole terapeutycznym oprócz lekarza psychiatry powinien znaleźć się psycholog i pedagog. Taki zespół powinien mieć możliwość stałego kontaktu z rodzicami dziecka i szkołą.

Poszczególne metody stosowane w ramach leczenia wielokierunkowego:
1. Psychoedukacja na temat zespołu nadpobudliwości
wyjaśnianie rodzicom istoty objawów zespołu ADHD, jego przebiegu i rokowania, edukacja pozostałych członków rodziny z włączeniem rodzeństwa i dziadków
poradnictwo w dziedzinie metod wychowawczych, treningi umiejętności rodzicielskich
wyjaśnianie dziecku istoty zaburzenia, omawianie z nim kłopotów jakie miało w czasie badania i testów, nakłanianie do obserwacji własnego zachowania
informacja i współpraca z nauczycielami i pedagogami szkolnymi
2. Nauka sposobu postępowania i pracy z dzieckiem (trening behawioralny), czyli warsztaty dla rodziców lub nauczycieli
dostosowanie zakresu i czasu trwania obowiązków dziecka do jego możliwości
zauważanie pozytywnych zachowań dziecka i chwalenie za nie
rygorystyczne przestrzeganie norm i zasad
3. Kontakt ze szkołą w celu zapewnienia dziecku specjalnej opieki
4. Psychoterapia
o terapia rodzin – jeśli rodzina jako całość ma trudności w funkcjonowaniu
o w indywidualnych wypadkach wskazana terapia indywidualna lub grupowa dziecka nastawiona na poprawę jego samooceny bądź też lepsze rozumienie oczekiwań otoczenia i własnych reakcji
o trening umiejętności społecznych i terapia zaburzeń uwagi
5. Leczenie farmakologiczne
stosowanie leków
6. Leczenie współistniejących zaburzeń np. tików lub specyficznych trudności szkolnych
Stosowanie leków w ADHD
W leczeniu zespołu nadpobudliwości nie należy ograniczać się do samego podawania leków, ponieważ nie są one w stanie zmienić wszystkich aspektów funkcjonowania dziecka z ADHD. Niemniej długotrwała, bezpieczna i skuteczna farmakoterapia przynosi znaczne korzyści. Powinno się ją stosować u dzieci, u których sama korekta metod wychowawczych a także inne oddziaływania nie przynoszą oczekiwanych efektów lub z jakiegoś powodu nie mogą być wprowadzone.
Leki stosowane w leczeniu ADHD zwiększają zazwyczaj ilość noradrenaliny lub/i dopaminy czyli substancji, których poziom w mózgu dziecka nadpobudliwego jest obniżony. Ponieważ obniżona aktywność noradrenaliny i dopaminy jest przyczyną występowania objawów nadpobudliwości, leki te łagodzą objawy ADHD. Nie usuwają jednak przyczyn nadpobudliwości i działają tylko tak długo jak długo są podawane. Mogą za to zapobiec wystąpieniu wielu niepożądanych następstw nadpobudliwości takich jak niechęć do szkoły, bardzo słabe wyniki w nauce, niska samoocena oraz uleganie wypadkom i kontuzjom z powodu nadmiernej impulsywności. Mogą pomóc dziecku nadpobudliwemu nadrobić zaległości w nauce i poprawić relacje z kolegami.

Jak mogą pomóc leki?
- dziecku będzie łatwiej skupić się podczas pracy i nauki
- zacznie do niego docierać to, co mówią inni
- łatwiej będzie mu zapanować nad swoją potrzebą ruchu i mówienia
- łatwiej mu będzie przez chwilę pomyśleć, zanim coś zrobi

Czego leki nie zmienią?
- leki nie zastąpią wychowania i nauczania
- nie spowodują, że przeciętny uczeń nagle zacznie dostawać piątki i szóstki
- nie zmniejszą agresji, jeśli ma ona inne podłoże niż impulsywność (np. gdy dziecko jest bite w domu)
- leki nie usuną dysleksji ani dysgrafii

ZAPAMIĘTAJ
O lekach warto wiedzieć jak najwięcej, należy pytać o nie lekarza
Jak wszystkie leki, preparaty stosowanie w ADHD mają różne działania niepożądane i mogą być przeciwwskazane u niektórych pacjentów
Leki mogą być skuteczne tylko wtedy, gdy się je podaje systematycznie i zgodnie z zaleceniami lekarza
Często efekt działania leków jest widoczny dopiero po kilku tygodniach od rozpoczęcia ich podawania
Skuteczny i jednocześnie dobrze tolerowany może okazać się dopiero drugi, trzeci lub nawet czwarty lek
Nie stwierdzono żeby leczenie farmakologiczne nadpobudliwości psychoruchowej powodowało uzależnienie
Nie ma dokładnej odpowiedzi na pytanie jak długo dziecko powinno być leczone. Wydaje się, że leczenie powinno trwać tak długo jak długo jest to niezbędne do zmniejszenia objawów ADHD. Dobrym czasem na stwierdzenie czy podawanie leków jest nadal konieczne są wakacje.




BIBLIOGRAFIA

1 Górska I „Mały nieszczęśliwy człowiek” Warszawa 2005

2 Nartowska H „Dziecko nadpobudliwe ruchowo” Łódż 1972

3 Serfontein G „Twoje nadpobudliwe dziecko” Kraków 1999

4 Nartowska H „Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo zaburzenia w zachowaniu i trudności szkolne” Warszawa 1998

5 Wolańczyk T Kołakowska A Skotnicka M „Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci” Łódz 1999