W kulturze średniowiecznej europy szczególnie wyodrębniły się dwa główne ideały które były symbolem owych czasów .Był to Bóg i rycerz. Kultura się bardzo diametralnie zmieniła od czasów antycznego Rzymu i Grecji.
Średniowieczna kultura naradza się we Francji w państwie Karola Wielkiego w dużej mierze dzięki benedyktyńskiemu mnichowi Pawłowi Diakonowi. W tzw. Okresie karolińskim pojawiło się w europie bardzo dużo źródeł piśmiennych tj. np. roczniki Fudajskie mówiące o koronacji Karola Wielkiego i traktacie w Verdun 843r. Mnisi i klasztory stały się ośrodkami nauki i religii zarazem szybko zyskując poparcie wśród ludności. Karol Wielki stworzył korzystną atmosferę dla kościoła w swoim państwie przez co kultura rozkwitła tam bardzo szybko. Wynikiem tego jest Literatura o charakterze religijnym w dramacie, prozie i liryce.
W sztuce natomiast malarstwo i rzeźbę uznano za najlepszy sposób na pokazanie symbolów wiary i Boga przez co zwiększano wrażliwość na sztukę u każdego nawet chłopa który uczęszczał do kościoła. Zwiększało to również zainteresowanie szkołami przyklasztornymi.
Kolejnym z elementów kultury średniowiecza była Muzyka. Tutaj bardzo charakterystyczną i znaną formą jest chorał gregoriański wprowadzony przez papieża Grzegorza VII. Tworzono utwory na określone pory dnia i na poszczególne modlitwy. Bujny rozkwit muzyki organowej – organum. Wielki ośrodek rozwoje tej formy to Notre Dame. Pierwsze kroki stawia również muzyka świecka promowana przez trubadurów i truwerów, czyli wędrownych muzyków śpiewających lekkie pieśni o życiu codziennym niekiedy sprośne oparte na melodiach ludowych.
Teatr w średniowieczu stawiał dopiero malutkie kroczki. Przeważnie były to drobne przedstawienia na uroczystości kalendarza liturgicznego tj. np. Niedziela Palmowa, Wielkanoc. Mężczyźni byli głównymi aktorami. Używano masek i kostiumów, wszystko było usytuowane.
Bardzo duży wpływ miało powstanie Państwa kościelnego które ustabilizowało zdanie kościoła w europie. Pojawiały się wzorce ludzi których naśladowano. Byli to różni święci często misjonarze m.in. św. Franciszek, św. Wojciech. Język Łaciński stał się językiem nauki szkoły, liturgii, prawa i dyplomacji. Całość wiedzy podzielono na siedem dyscyplin na dwóch stopniach. Pierwszy niższy(tivium) obejmował gramatykę, dialektykę i retorykę. Natomiast drugi wyższy stopień(quadrivium) arytmetykę, geometrię, astronomię i muzykę.
Jak już mówiłem drugim trzonem o nieco mniejszym znaczeniu było rycerstwo. Pierwsi rycerze pojawili się w państwie franków gdy muzułmanie zaatakowali je z Hiszpanii 713r. Miało to podstawę obrony wiary chrześcijańskiej przed islamem co bardzo cieszyło się wśród pospólstwa. Potem nastały bardzo ciężkie czasy dla rycerstwa które dostało przydomek rozbójników i grabieżców. Dopiero w 911r. Rozpoczął się proces odnowy rycerza stwarzając ideał rycerza chrześcijańskiego. Rycerstwo od tej pory ściśle związało się z kościołem który wówczas nadawał kształt europie. Tak więc podstawowe cechy rycerza Bóg i honor były wzorcem dla wielu w europie. Bycie rycerzem wiązało się z zaszczytami, dumą i z zapewnieniem dobrobytu materialnego. Pod koniec wczesnego średniowiecza w europie jeszcze zostały zorganizowane wyprawy (krucjaty) przeciwko Turkom w obronie wiary.
Średniowiecze w Polsce mieści się w innych ramach czasowych niż miało to miejsce w zach. europie, ale te same czynniki wpłynęły na kulturę średniowieczną w Polsce. Od czasu przyjęcia chrztu przez Mieszka I do polski nadciągnęły różne zakony rozwijając oświatę i kulturę. Zakon Benedyktynów osiadł w Tyńcu zakładając tam klasztor, natomiast Jasną Górę w Częstochowie zajęli mnisi z zakonu Paulinów. Prowadzili oni szkoły przyklasztorne i przykościelne. Polacy coraz liczniej zbierali się w świątyniach, aż wykształcił się ideał Polaka katolika(ta tradycja przetrwała w niektórych regionach do dzisiaj). Dobre kontakty z dynastią Ottonów pomogły nadrobić braki w dziedzinach Nauki jak i zarządzania. Z okresu wczesnego średniowiecza w Polsce zachowała się kronika Gala anonima.
Okres wczesnego średniowiecza w europie przyniósł wiele osiągnięć i pozwolił zażegnać kryzys spowodowany splądrowaniem Rzymu. Chrześcijaństwo nowa religia monoteistyczna była głównym motorem napędowym kultury w europie. Moim zdaniem okres ten może nie przyniósł ogromnych osiągnięć w dziedzinach techniki jednak był to ogromna rewolucja mentalności Europejczyków. Wczesne średniowiecze nakreśliło późniejszy kształt kulturalny europy, zmieniając w sposób diametralny jej wcześniejszy wygląd.