Tempo wzrostu gospodarki, poziom stóp procentowych i poziom inflacji to tzw. fundamentalne czynniki wpływające na kurs waluty. Ale praktyka pokazuje, że psychologia rynku walutowego jest bardzo złożona – często do znacznych wahań kursu dochodzi w oderwaniu od czynników fundamentalnych.
Kurs walutowy może ulegać znacznym wahaniom. W pewnej mierze przyczyny tej zmienności można wytłumaczyć. Służą do tego tzw. tradycyjne determinanty kursu walutowego, które możemy uznać za czynniki fundamentalne. Należy do nich tempo wzrostu gospodarczego, poziom realnej stopy procentowej oraz tempo wzrostu cen.
Popyt i podaż na rynku walutowym Podobnie jak na rynku towarów, popyt na rynku walutowym tworzą podmioty, które są zainteresowane kupnem danego waloru. Podaż jest natomiast kształtowana przez sprzedających. Zrównanie popytu i podaży na daną walutę określa nam poziom kursu walutowego. Gdy rozważamy wydarzenia, które prowadzą do zmian podaży lub popytu, to analizę prowadzimy zazwyczaj przy założeniu stałości pozostałych czynników, których aktualnie nie bierzemy pod uwagę. Poszczególne waluty można traktować podobnie jak towary – gdy dany towar cieszy się dużą popularnością, mówimy o wzroście popytu. Wyższy popyt powoduje, wzrost ceny. Na rynku walutowym sytuacja jest identyczna: wzrost popytu na złotówki powoduje aprecjację złotego – kurs złotego np. wobec euro spada. Podobnie z podażą – nadmiar towaru na rynku dóbr powoduje, spadek ceny. Natomiast waluta, która jest masowo wyprzedawana, deprecjonuje się. Gdyby ludzie zaczęli żywiołowo pozbywać się złotówek, to złoty uległby deprecjacji, czyli mielibyśmy do czynienia ze wzrostem kursu złotego np. wobec euro.
Kurs walutowy Jest nim cena waluty obcej wyrażona w pieniądzu krajowym, która oznacza ilość pieniędzy jaką należy zapłacić za nabycie jednostki waluty obcej. Kurs walutowy może być stały (ustalany jest przez rząd) lub zmienny (ustalany jest przez rynek w oparciu o relację pomiędzy popytem a podażą).
Dewaluacja pieniądza Jest to obniżka kursu waluty danego kraju w stosunku do kursów innych walut i bardzo często jest przeprowadzona przez organy państwowe.
Rewaluacja waluty Jest to podwyżka kursu waluty danego kraju w stosunku do walut innych krajów w wyniku działań organów państwowych, które zobowiązują się w ten sposób do obrony kursu waluty. Termin rewaluacji waluty odnosi się tylko do systemu stałego kursu walutowego, ustalanego i zmienianego jedynie przez rząd w zależności od sytuacji na rynku międzynarodowym i stanu jego rezerw dewizowych. W warunkach płynnego kursu walutowego odpowiednikiem rewaluacji waluty jest aprecjacja pieniądza.
Deprecjacja pieniądza Jest to zjawisko obniżenia się siły nabywczej pieniądza. Na rynku krajowym deprecjacja przejawia się zmniejszeniem ilości dóbr i usług, które można kupić za określoną kwotę. Z reguły jest ona wynikiem inflacji. Na rynku międzynarodowym w warunkach płynnego kursu walutowego deprecjacja przejawia się obniżeniem kursu danej waluty w stosunku do innych walut. Zjawiskiem przeciwnym do deprecjacji jest aprecjacja pieniądza.
Aprecjacja Jest to wzrost kursu waluty krajowej względem walut zagranicznych, który oznacza zwiększenie się siły nabywczej pieniądza krajowego. Jest ona wynikiem przewagi popytu nad jej podażą.