Joanna d'Arc

Joanna d'Arc (ur. 6 stycznia 1412r. lub 1410r., zm. 30 maja 1431r.), La Pucelle, zwana Dziewicą Orleańską, właściwie Jeanne d'Arc, francuska bohaterka narodowa, święta Kościoła katolickiego. Co ciekawe jej nazwisko powinno być zapisywane Darc lub Tarc, d'Arc jest późniejszą formą szlachecką.

Pochodziła z chłopskiej rodziny z Domrmy w dolinie Mozy (Lotaryngia). W tym czasie trwała wojna stuletnia, między Francją i Anglią, oraz sprzymierzonymi z nią Burgundczykami. Na skutek traktatu z Troyes delfin Karol nie mógł przejąć sukcesji po Karolu VI. Pod wpływem mistycznych doznań Joanna wyruszyła by wyzwolić Francję od okupujących ją Anglików i osadzić na tronie prawowitego następcę tronu.

Joanna nie otrzymała żadnego wykształcenia; nigdy nie nauczyła się czytać ani pisać, ale otrzymała w rodzinie głębokie wychowanie religijne. Była nadzwyczaj pobożnym i poważnym ponad swój wiek dzieckiem. W 13 roku życia złożyła prywatny ślub dziewictwa.

Młoda, 16-letnia dziewczyna z uporem dążyła by stanąć przed delfinem i zyskać akceptację prowadzonej przez nią misji. 23 lutego 1429 roku przybyła do Chinon, gdzie przebywał Karol. Następca tronu dał się przekonać, jednak poddano ją dalszym przesłuchaniom przed dostojnikami duchownymi. Dopiero po uzyskaniu pozytywnej opinii, stanęła na czele niezbyt licznych oddziałów wojskowych.

29 kwietnia 1429 roku na czele wojsk francuskich oswobodziła oblegany przez Anglików Orlean, a następnie przejęła kilka dalszych miast, a 18 czerwca zwyciężyła pod Patay. Joanna d'Arc doprowadziła do koronacji Karola VII w katedrze Reims (17 lipca 1429r.).

Zamiarem Joanny d'Arc było przejęcie Paryża, jednak ostatecznie nie powiodło się to. Dziewica Orleańska stała się niewygodna dla Rady królewskiej, która postanowiła pozbyć się problemu związanego z jej osobą. 24 maja 1430 roku, mały oddział, dowodzony prze samą Joannę, ruszył na spotkanie Burgundczyków oblegających Compiègne. Wobec przewagi liczebnej wroga, oddziały francuskie musiały ustąpić, a Joanna d'Arc została pochwycona do niewoli i później przekazana Anglikom za 10 000 złotych skudów. Następnie została przekazana kościelnemu sądowi inkwizycyjnemu w Rouen i oskarżona o czary, herezję, rozpustę i pychę. Przewodniczącym trybunału inkwizycyjnego mianowano Piotra Cauchona, a promotorem sprawy został jego wikariusz generalny Jan d'Estivet; obaj sędziowie byli całkowicie zaprzedani Anglikom.

W przebiegu długiego procesu Joanna wyrzekła się swoich przekonań i została skazana na karę więzienia. W krótkim czasie po tym, odwołała to jednak, a po przekazaniu angielskiemu sądowi świeckiemu została skazana na śmierć. 30 maja 1431 roku została żywcem spalona na stosie na Starym Rynku w Rouen, a jej szczątki wrzucono do Sekwany. Pięć lat po jej śmierci Francję obiegła wiadomość, iż rzekomo na stosie została spalona inna, podstawiona kobieta, a Joannie udało się zbiec z więzienia. W 1436 roku, w Orleanie pojawiła się nawet bardzo do niej podobna kobieta, Joanna de Armoises. Bracia Joanny d'Arc rozpoznali w niej swą siostrę, niebawem jednak sprawa się wyjaśniła - Karol VII kazał jej powtórzyć sekret sprzed lat, ta nie znając go przyznała się do kłamstwa. Przez cały czas procesu Karol VII nie zrobił nic, by ją ratować.

W krótkim czasie po jej śmierci, 7 lipca 1456 roku papież Kalikst III unieważnił wyrok skazujący. W XX wieku Joannę d'Arc beatyfikowano (11 kwietnia 1909r., Pius X), a 9 maja 1920r. kanonizowano (Benedykt XV); 10 lipca rząd Francji ustanowił dzień śmierci Joanny narodowym świętem Francji.

Joanna d'Arc jest symbolem jedności narodowej Francji i walki o jej niepodległość. Spowodowała pobudzenie do działania szerokich mas społeczeństwa francuskiego, będącego pod angielską okupacją. Uparcie dążyła do osadzenia na tronie prawowitego władcy Francji, umocniła Karola VII i ostatecznie była świadkiem ziszczenia się swojego marzenia podczas jego koronacji w Reims.

Patronka Francji, Rouen i Orleanu.

Postać Joanny d'Arc stała się inspiracją dla wielu twórców różnych dzieł sztuki, między innymi Szekspira, George'a Bernarda Shaw, Friedricha Schillera, Jeana Anouilha, czy Bertolda Brechta.