Analiza i interpretacja ballady Goethego "Zuzanna Topielica".

FABUŁA
Ballada „Zuzanna Topielica” opowiada historię wiejskiej dziewczyny , która próbując uratować dzieci podczas powodzi sama utonęła . Akcja rozpoczyna się w momencie , kiedy burza jest jeszcze łagodna . Zuzanna akcję ratunkową od przeniesienia na ląd starszej kobiety. Następnie podejmuje próbę uczynienia tego samego z trójką dzieci . Niestety deszcz i wiatr przybrały na sile . Dziewczyna nadaremnie przedziera się przez wodę do chaty sąsiada ,gdzie znajduje się dziatwa. W połowie drogi zostaje porwana przez szalejąca falę .Niestety lud krótko wspominał heroiczny czyn i tragiczną śmierć Zuzanny. Według podania jej duch ukazał się nad jeziorem w okolicach Cleverham zaraz po ustąpieniu burzy.

INTERPRETACJA
W balladzie „Zuzanna Topielica” , podobnie jak w wielu utworach romantycznych, znaczącą rolę odgrywa przyroda. To właśnie ona jest przyczyną cierpień i śmierci głównej bohaterki. Woda była dla romantyków symbolem nieskończoności , dzikości .To ona odzwierciedlała ich emocje : złość , bunt , tajemniczość . Wszystkie cechy tego żywiołu zostały ujawnione w tej balladzie .

„Zerwała groblę szalona fala ,
Szumi na błoniach , drzewa obala „

„Ponad pagórkiem wiruje fala”

„ Szumi jak morze , huczy z oddala”

W szczególności ostatni cytat ukazuje nieograniczoność i gniew , które były tak ścisłe kojarzone z wodą.
Odgłosy wydawane przez falę zdają się być bardzo odległe .Ludzie choć wiedzą , że wraz z wodą nadejdą śmierć i zniszczenie nadal mają nadzieję , że to nie nastąpi . Nastaje chwila zawieszenia i strachu .

Efekt spotęgowanego przerażenia i tajemniczości autor uzyskał poprzez refreny . Kilkuwersowe wtrącenia dotyczące zniszczeń dokonanych przez powódź ,stanowią przerwę w akcji ballady. Stopniowo narastające w nich napięcie możemy zauważyć w opisie grobli :

„ Zerwała groblę szalona fala ..”
„Grobla zerwana , szaleje fala...’’
„Grobla już tonie , szaleje fala...”
„Powódź z łoskotem groblę obala ...”

W tejże balladzie występuje mieszanie się świata fantastycznego i realnego . Z tego drugiego zaczerpnięty został motyw powodzi , która 13 stycznia 1809 dokonała straszliwych zniszczeń w okolicach Cleverham .Prawdopodobnie żyła wtedy dziewczyna , która znalazłszy się w epicentrum owych wydarzeń poświeciła swoje życie dla ratowania innych.
Jednakże opisu wznoszenia się jej duszy ku niebu ( „...już leci w niebo gwiazdka jej ducha...”) oraz ukazania się ducha topielicy („...wznosi się widmo (...) postać Zuzanny jakby w obłoku”)nie możemy uznać za wydarzenia realistyczne . Owe przenikanie się tych dwóch światów jest nagminne w utworach pochodzących z okresu romantyzmu.

Charakterystycznym nawiązaniem do idei tamtych czasów jest motyw poświęcania się jednostki dla dobra ogółu . Zuzanna , choć jej działania z góry były skazane na niepowodzenie („ Oni już dawno zginąć musieli ”) , umiała zebrać w sobie wystarczająco siły aby walczyć do końca . Miała swoje subiektywne odczucia. Nadrzędny cel ujawnia w słowach :

„ Ja chcę ratować .... Oni nie zginą „

Nawet racjonalnie myśląca staruszka , próbująca odwieść dziewczynę od tego szaleńczego czynu niewiele może zdziałać . Przed wejściem do rwącej rzeki stara się ostrzec Zuzannę :

„ Ej! Dokąd , dokąd ? Próżna odwaga (...)
Nurt Cię pochwyci młoda dziewczyno „

Ostanie chwile życia bohaterki są tragiczne . Unoszona przez falę jest bezradna . Ludzie stojący w łódkach nie spieszą jej z pomocą :

„nikt z wioślarzy nie śpieszy do niej ..”

Oni są jedynie biernymi obserwatorami tej tragedii . Prawdopodobnie boją się o własne życie lub kierują nimi egoistyczne powódki.
Kolejnym charakterystycznym dla okresu romantyzmu motywem jest równoczesna wiara w Boga i zjawiska paranormalne.

„ ...Bóg nam przecież swą łaską świeci...”
„...wznosi się widmo ...”

W myśl idei chrześcijańskiej wiara we wszelakie duchy i mary jest grzechem . Następuje zderzenie się dwóch światów, które nie maja racji wspólnego bytu .

Ostatnia zwrotka ukazuje dalsze losy osady. Czytelnik może odnieść wrażenie ze wraz ze śmiercią Zuzanny odchodzi także fala . Uspokaja się , przyroda powoli wraca do dawnego stanu. Lud natomiast wspomina zmarła . Rozmyślanie nad jej żywotem nie trwa zbyt długo :

„ Po topielicy ludzie strapieni ,
I przepłakali i zapomnieli ...”

Pamięć o niej stopniowo przygasała , aby ostatecznie całkowicie pójść w zapomnienie . Jest ona analogiczna do życia dziewczyny .Z początku burzliwa , potem przykryta „falą czasu ”:

„ I już jej pamięć jakby w topieli
Szumiącą falą czasu przykryta
Życia i śmierci nikt nie dopyta „

Budowa

Forma jest dość regularna. Składa się ze zwrotek oddzielonych kilkuwersowymi refrenami. Układ rymów jest stały : aabb. Tajemniczosć oraz emocje wyrażone zostały poprzez zdania wykrzyknikowe i powtórzenia .Krótkie zdania i nieregularne zwrotki występujące w tej balladzie są charakterystyczne dla dzieł pochodzących z epoki romantyzmu.