Galeria sławnych dyrygentów i zespołów

Zespół muzyczny - grupa wykonawców muzycznych wspólnie wykonujących muzykę z wykorzystaniem głosów (z. wokalny), instrumentów muzycznych (z. instrumentalny) lub jednocześnie głosów i instrumentów (z. wokalno-instrumentalny).

Zespoły muzyczne wszystkich rodzajów często w zależności od liczebności ich składu określa się następującymi nazwami:

* duet (lub rzadziej duo) - zespół złożony z dwóch wykonawców;
* tercet (lub trio) - zespół złożony z trzech wykonawców;
* kwartet - zespół złożony z czterech wykonawców;
* kwintet - zespół złożony z pięciu wykonawców;
* sekstet - zespół złożony z sześciu wykonawców;
* rzadziej: septet, oktet lub nonet - zespół złożony z siedmiu, ośmiu lub dziewięciu wykonawców;
* analogicznych określeń dla składów liczniejszych nie stosuje się (lub stosuje się sporadycznie);

W muzyce poważnej zespoły dzieli się na:

* zespoły wokalne, czyli chóry
* zespoły instrumentalne

Często oba rodzaje zespołów łączy się w celu wykonywania muzyki instrumentalno-wokalnej.

W muzyce rozrywkowej zwykle mamy do czynienia z zespołami wokalno-instrumentalnymi. Brak jest także formalnie ustalonych składów zespołów, można jednak zauważyć pewne tendencje. W muzyce jazzowej można zaobserwować większą płynność osobowych składów zespołów niż w muzyce rockowej (wyjątkiem od tej reguły jest Modern Jazz Quartet) oraz dosyć częste składy okazjonalne i czasowe, zwane też projektami. Zespoły instrumentalne są w jazzie znacznie popularniejsze niż w innych gatunkach muzyki rozrywkowej.

Zespół jazzowy

Z zasady, zespół składa się z sekcji rytmicznej i solistów. Trzonem sekcji rytmicznej są bębny (perkusja) i bas (gitara basowa). Gitara oraz instrumenty klawiszowe mogą funkcjonować zarówno w sekcji rytmicznej lub jako instrumenty solowe. Saksofon oraz trąbka funkcjonują wyłącznie jako instrumenty solowe.

Przykładowe składy jazzowe to:

Trio

* bębny, bas, fortepian (np. trio Michela Petruccianiego)
* bębny, bas, gitara (trio gitarowe, np. Pat Metheny (g), Jaco Pastorius (b), Bob Moses (dr))
* bębny, bas, saksofon (w takim składzie grał John Coltrane (ts), proszę zwrócić uwagę na brak instrumentu harmonicznego)
* bas, gitara, trąbka (np. skład Christian McBride (b), Mark Whitfield (g), Nicholas Payton (t))

Kwartet

* bębny, bas, fortepian, saksofon
* bębny, bas, gitara, trąbka
* bębny, bas, fortepian, gitara (gitara jest tu instrumentem solowym)

Zespół wokalny

Zespół ludzi liczący do kilkudziesięciu osób.
Chórem nazywamy zespół w którym więcej ludzi wykonuje tę samą melodie.
Do chórów zaliczamy:
*Chór przedszkolaków
*Chór chłopięcy
*Chór męski
*Chór mieszany(kobiety i męszczyźni)
*Chór amatorski-spiewający dla samej przyjemności wspólnego muzykowania
*Zespół zawodowy-zatrudniony w operach i filharmoniach


Kapela ludowa

Zespól złożony na ogół z kilku instrumentów, służące uświętnieniu ludowych uroczystości lub obrzędów i przygrywające do tańca.
Skład ten bywa rozmaity a zalęzy to od regionu z jakiego pochodzą. Polska kapela, która może służyć tu jako przykład to kapela góralska, składająca się
z dwojga skrzypieci basu. Z kapelami często muzykują spiewacy ludowi.

Zespół rockowy

Z regóły są wokalno-instrumentalne. Muzycy spiewaja i grają, zwykle swoje własne kompozycje.
W skład zespołu wchodzą najczęściej gitary elektryczne, instrumenty elektroniczne i perkusja.
Muzyka rockowa jest głośna oraz rytmiczna.

Zespół kameralny

niewielki zespół instrumentalny, zwykle nie liczniejszy niż dziewięciu instrumentalistów.

Ze względy na liczbę instrumentów zespoły kameralne dzieli się na:

* duet - dwa instrumenty (niekiedy jeden instrument i dwóch instrumentalistów)
* trio lub tercet - trzy instrumenty
* kwartet - cztery instrumenty
* kwintet - pięć instrumentów
* sekstet - sześć instrumentów
* septet- siedem instrumentów
* oktet - osiem instrumentów
* nonet - dziewięć instrumentów

Orkiestra symfoniczna

zespół instrumentalny przeznaczony do wykonywania wielkich dzieł muzycznych symfonii, koncertów, oper i baletów w czasie koncertów w teatrach muzycznych i na otwartym powietrzu. Orkiestra symfoniczna powstała w XVII wieku. Orkiestra symfoniczna nigdy nie uzyskała ustalonego składu. Jej konfiguracja i liczebność ulega stałej ewolucji. Orkiestra symfoniczna kierowana jest przez dyrygenta

Początkowo orkiestra symfoniczna składała się z kwintetu smyczkowego połączonego z kwintetem dętym w podwójnej obsadzie oraz kotłów. Zainicjowało to trójdzielność orkiestry, w której instrumenty podzielone są na trzy grupy: instrumenty smyczkowe, instrumenty dęte i instrumenty perkusyjne.

W ciągu wieków orkiestra symfoniczna ulegała stopniowej rozbudowie. Dołączano nowe instrumenty lub zwielokrotniano należące już do niej. Wagnerowska orkiestra w Bayreuth liczyła 116 osób. Współcześnie istnieje tendencja do ograniczenia wielkości orkiestry symfonicznej, a co za tym idzie powrotu do korzeni muzyki symfonicznej.

Najczęściej spotykanym składem orkiestry symfonicznej jest (wytłuszczono instrumenty najczęściej spotykane). Listę podano w kolejności w jakiej instrumenty pokazywane są w partyturze:

* instrumenty dęte:
drewniane:flet piccolo,flety,oboje,rożek angielski,klarnety,klarnet basowy,fagoty,kontrafagot
blaszane:rogi,trąbki,puzony,tuba

* instrumenty perkusyjne:kotły,bęben wielki, bęben mały,trójkąt,talerze,gong,dzwonki,dzwony
* instrumenty solowe i dodatkowe:fortepian,celesta,ksylofon,harfy,organy
* instrumenty smyczkowe:I skrzypce,II skrzypce,altówki,wiolonczele,kontrabasy

Orkiestry dęte

Składa się z instrumentów dętych i perkusyjnych
Orkiestra dęta to nie tylko granie na instrumentach dętych, ale również sposób poruszania się i paradne przemarsze.

Zespoły operowe

Poza doskonałą orkiestrą i chórem, znajdują się głosy solistów mogących udźwignąć piękne, ale trudne partie.

Sławni dyrygenci

*Arturo Toscanini- (ur. 25 marca 1867 r. w Parmie, zm. 16 stycznia 1957 r. w Nowym Jorku) – włoski dyrygent.
Karierę rozpoczynał w Brazylii jako wiolonczelista w zespole wędrownej opery. Zadebiutował jako dyrygent 26 czerwca 1886 roku w Rio de Janeiro, gdy zespół odmówił występu pod kierownictwem dotychczasowego dyrygenta; młody Toscanini poprowadził wtedy z pamięci Aidę, co spotkało się dużym uznaniem publiczności.
26 grudnia 1898 wystąpił po raz pierwszy na deskach La Scali, gdzie pracował przez kilka lat. Największymi jego osiągnięciami były przedstawienia Falstaffa Verdiego i Turandot Pucciniego (przerwany w miejscu, w którym urywa się rękopis). Był propagatorem muzyki ówcześnie współczesnej, wiele słynnych później dzieł było wykonanych we Włoszech pod jego dyrekcją po raz pierwszy, m.in. Morze Debussy'ego czy Pietruszka Strawińskiego.
Następnie przeniósł się do Metropolitan Opera w Nowym Jorku, a potem krążył między Mediolanem a Nowym Jorkiem oraz występował w wielu innych miejscach.
Po dojściu Musoliniego do władzy zrezygnował z występów w ojczyźnie, a następnie zaprzestał występów w Bayreuth i Salzburgu. W czasie II wojny światowej przebywał w USA dając wiele koncertów dla żołnierzy.
W późniejszym okresie życia wszelkie koncerty prowadził z pamięci ze względu na bardzo słaby wzrok. Wycofał się z czynnego życia koncertowego w roku 1954, mając 87 lat.
Ostatnie lata życia spędził w Nowym Jorku.

*Leonard Bernstein- (1918-1990)
amerykański dyrygent, kompozytor i pianista, autor musicali (West Side Story, On the Town, Wonderful Town, 1600 Pennsylvania Avenue), baletów, opery A Quiet Place, symfonii (Jeremiah), utworów kameralnych i pieśni; zbiór esejów muz. The Joy of Music.

*Witold Rowicki- nazwisko rodowe Kałka (ur. 26 lutego 1914-zm. 2 października 1989) — polski dyrygent, pedagog, organizator życia muzycznego, propagator muzyki.
Studiował przed II wojną światową w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie przedmioty: skrzypce u Artura Malawskiego i teorię u dyrektora M. Piotrowskiego.
Witold Rowicki był w grupie 3 najzdolniejszych studentów, którzy otrzymali stypendium państwowe (75 zł miesięcznie). Studenci wykonywali koncerty dla Polskiego Radia w Krakowie.
Po II wojnie światowej organizował i był kierownikiem artystycznym oraz I dyrygentem Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, a od 1950 r. dyrektorem artystycznym Orkiestry Filharmonii Narodowej w Warszawie. Z tą orkiestrą odbył liczne tournees zagraniczne. Prowadził wielokrotnie (do roku 1970) koncerty finałowe na Konkursach Pianistycznych im. Fryderyka Chopina.
W roku 1966 otrzymał nagrodę państwową I stopnia.
W roku 1984 na Jubileuszowym Koncercie z okazji 70-lecia urodzin dyrygował Orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie, która wykonała między innymi IX Symfonię Ludwiga van Beethovena z Odą do Radości.
Ze swoimi Orkiestrami nagrał ponad 100 płyt. Przykładowe nagrania z Orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie pod dyrekcją Witolda Rowickiego:

* Muza SX 1861 - Artur Rubinstein - Fryderyk Chopin Koncert fortepianowy F-Moll ,
* Muza SXL 0101 - Felix Mendelssohn-Bartholdy Sen Nocy Letniej i Maurice Ravel Bolero,
* Muza SX 0253 - Stanisław Moniuszko Straszny Dwór wybrane arie,
* Muza SX 1367 - Mikołaj Rimski-Korsakow Szeherezada.

*Agnieszka Duczmal-(ur. 7 stycznia 1946 roku w Krotoszynie) – polska dyrygentka, współpracująca z orkiestrami symfonicznymi w kraju i za granicą. Jako pierwsza kobieta-dyrygent wystąpiła na scenie mediolańskiej La Scali.
Po ukończeniu V Liceum Ogólnokształcące w Poznaniu pochodząca z rodziny o tradycjach muzycznych Agnieszka Duczmal podjęła w 1966 roku studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Studiowała dyrygenturę pod kierunkiem Witolda Krzemieńskiego. W czasie studiów utworzyła w 1968 roku orkiestrę kameralną. Po skończeniu studiów, w latach 1971-1972 pracowała jako asystent dyrygenta w Filharmonii Poznańskiej, a od 1972 roku w Teatrze Wielkim w Poznaniu.
W 1977 roku utworzona i kierowana przez nią orkiestra kameralna została przekształcona w etatowy zespół Polskiego Radia i Telewizji, który od 1988 występuje pod nazwą Orkiestra Kameralna Polskiego Radia "Amadeus". Agnieszka Duczmal w dalszym ciągu jest jej dyrektorem i kierownikiem artystycznym, koncertując z nią podczas tournes po świecie i biorąc udział w licznych festiwalach europejskich (m.in. Warszawska Jesień).
Agnieszka Duczmal koncertowała m.in. z Marthą Argerich, Mischą Maiskym, Henrykiem Szeryngiem. Współpracowała z wieloma rozgłośniami radiowymi (polskimi, niemieckimi, angielskimi, kanadyjskimi i meksykańskimi) oraz telewizją w Polsce (cykle Stereo i w kolorze oraz Goście Agnieszki Duczmal), Francji i Meksyku. Współpracowała także z wieloma wytwórniami płytowymi (Polskie Nagrania, ASV, Wergo, ADDA, Canyon Classics, AMF, Europa Musica, Vienna Modern Masters), nagrywając m.in. serenady i divertimenta Wolfganga Amadeusa Mozarta (1990) oraz dwanaście symfonii młodzieńczych Feliksa Mendelssohna-Bartholdy'ego (1991).

Nagrody i odznaczenia

* 1970 – laureatka I Ogólnopolskiego Konkursu Dyrygentów w Katowicach
* 1975 – wyróżnienie na IV Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów Fundacji Herberta von Karajana w Berlinie Zachodnim
* 1976 – wraz ze swoją orkiestrą srebrny medal Fundacji Herberta von Karajana podczas Międzynarodowych Spotkań Młodych Orkiestr w Berlinie Zachodnim
* 1982 – nagroda "La Donna del Mondo" (Kobieta świata) przyznana przez Międzynarodowe Centrum Kultury Saint Vincent w Rzymie
(pod patronatem UNESCO i prezydenta Włoch) za wybitne w skali światowej osiągnięcia na polu kultury, nauki i działalności społecznej
* 1998 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Ewa Michnik-dyrygent. Ukończyła Akademię Muzyczną w Krakowie. W latach 1980-95 była dyrektorem Opery Krakowskiej. Od 1995 roku jest dyrektorem Opery Wrocławskiej, a w latach 1997-2001 także dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans.

Filharmonie w Polsce

1. Filharmonia Bałtycka w Gdańsku
2. Filharmonia Częstochowska
3. Filharmonia Dolnośląska w Jeleniej Górze
4. Filharmonia Kaliska
5. Filharmonia im. K.Szymanowskiego w Krakowie
6. Filharmonia im. H. Wieniawskiego w Lublinie
7. Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina
8. Filharmonia Narodowa w Warszawie
9. Filharmonia im. F. Nowowiejskiego w Olsztynie
10. Filharmonia Opolska im. Józefa Elsnera w Opolu
11. Filharmonia Podlaska w Białymstoku
12. Filharmonia Pomorska w Bydgoszczy
13. Filharmonia Poznańska
14. Filharmonia Rzeszowska
15. Filharmonia "Sinfonia Baltica" w Słupsku
16. Filharmonia Sudecka w Wałbrzychu
17. Filharmonia Szczecińska
18. Filharmonia Śląska w Katowicach
19. Filharmonia Świętokrzyska w Kielcach
20. Filharmonia Wrocławska
21. Filharmonia Zabrzańska
22. Filharmonia Zielonogórska im.Tadeusza Bairda

Sławne zespoły

*Filharmonicy Wiedeńscy-grupa działających w Wiedniu od 1781 wybitnych przedstawicieli klasycyzmu muz.; m.in. J. Haydn, W.A. Mozart, L. van Beethoven.

*Orkiestra Filharmonii Narodowej-Pierwszy koncert w wykonaniu FILHARMONII WARSZAWSKIEJ odbył się 5 listopada 1901 roku w nowo otwartym gmachu. Orkiestrą dyrygował Emil Młynarski, a jako solista wystąpił Ignacy Jan Paderewski, światowej sławy pianista, kompozytor i przyszły mąż stanu. W programie tego historycznego wieczoru znalazł się KONCERT FORTEPIANOWY A-MOLL Paderewskiego oraz utwory Chopina, Moniuszki, Noskowskiego, Stojowskiego i Żeleńskiego.

*La Scala-słynna scena operowa w Mediolanie. Gmach teatru zbudował 1776-1778 architekt Piermarini. Przedstawienie inauguracyjne (opera Salieriego L'Europa riconosciuta) odbyło się w 1778. Poczynając od XIX w. La Scala odgrywa rolę centrum sztuki operowej o znaczeniu międzynarodowym. Wiele wybitnych oper włoskich powstało z przeznaczeniem do wykonania na tej scenie (m.in. dzieła operowe Rossiniego, Belliniego, Verdiego).