Dynamika

Dynamika - dział fizyki zajmujący się badaniem ruchu ciał pod wpływem działających na nie sił.

Siła wypadkowa - siła, która zastępuje działanie kilku sił składowych, jakie działają na dane ciało.

Zasada równoległoboku - reguła pozwalająca wykreślić wektor siły wypadkowej dwóch (lub więcej) sił działających na ciało wzdłuż różnych prostych. Wektorem siły wypadkowej jest przekątna równoległoboku zbudowana na wektorach sił składowych. Przekątna ta poprowadzona jest z wierzchołka będącego punktem przyłożenia sił składowych.

I zasada dynamiki Newtona:
Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub działające siły równoważą się, ciało to pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym.

II zasada dynamiki Newtona:
Jeżeli na ciało działa siła, to porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym (opóźnionym) z przyspieszeniem (opóźnieniem) wprost proporcjonalnym do działającej siły lub siły wypadkowej, a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała.

III zasada dynamiki Newtona:
Jeżeli ciało A działa siłą na ciało B, to ciało B oddziałuje na ciało A równą co do wartości siłą, mającą ten sam kierunek, lecz przeciwny zwrot.

Bezwładność - cecha ciała polegająca na dążeniu do zachowania stanu (ruchu lub spoczynku), w którym się to ciało znajduje. Miarą bezwładności jest masa.

Swobodne spadanie ciał - spadanie ciał pod wpływem siły grawitacji lecz bez siły oporu powietrza. Zachodzi w próżni i nie zależy od masy ciała.

Pęd - wielkość wektorowa, jego kierunek i zwrot zgodny jest ze zwrotem wektora prędkości.

Zasada zachowania pędu:
W zamkniętym układzie ciał oddziałujących na siebie całkowity pęd układu nie zmienia się.

Ruch po okręgu - prędkość jest stała, a torem jest okrąg (np. krzesełko karuzeli, wskazówka zegara). Wektor prędkości jest styczny do okręgu w każdym punkcie tego okręgu. Siła dośrodkowa utrzymuje ciało w stałej odległości od środka okręgu. Kierunek wektora siły dośrodkowej jest zgodny z kierunkiem promienia okręgu, a zwrot skierowany jest do środka okręgu.
Wartość siły grawitacji działającej między dwoma ciałami jest wprost proporcjonalna do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między tymi ciałami.

Mikołaj Kopernik - astronom, matematyk, ekonomista, lekarz. W swoim dziele „O obrotach sfer niebieskich” zawarł stworzoną przez siebie teorię heliocentryczną, obalając tym samym teorię geocentryczną.

Opory ruchu:
a) opór powietrza możemy zmniejszyć stosując aerodynamiczne (opływowe) kształty, spojlery w samochodach ciężarowych, sportowych, zmieniając kształt,
b) siła tarcia występuje pomiędzy dwoma stykającymi się powierzchniami.

Tarcie dzielimy na:
a) statyczne (gdy ciało jest w spoczynku i ma ono wartość największą),
b) dynamiczne (gdy się porusza):
- posuwiste,
- toczne.

Sposoby zmniejszania tarcia:
- stosowanie olejów, smarów,
- stosowanie łożysk kulkowych,
- zmiana z posuwania na toczenie,
- zmniejszanie siły nacisku na podłoże,
- wygładzenie powierzchni.

Sposoby zwiększania tarcia:
- zwiększenie chropowatości (np. drogi),
- zakładanie łańcuchów na koła,
- zwiększanie siły nacisku na podłoże,
- niestosowanie olejów ani smarów,
- zmiana z toczenia na posuwanie,
- niestosowanie łożysk kulkowych.

Pozytywne skutki tarcia:
- wykrzesanie ognia,
- hamulce,
- chodzenie,
- toczenie koła,
- ścieranie na tarce,
- pisanie.

Negatywne skutki tarcia:
- zdzieranie podeszwy buta,
- wypisywanie długopisów,
- stępianie noży,
- ścieranie ubrań,
- możliwość skaleczenia się.