Kwas octowy

KWAS OCTOWY

Kwas octowy, kwas etanowy, kwas metanokarboksylowy (CH3-COOH), oznaczany w krajach EWG jako środek konserwujący E260.

Właściwości:
Czysty kwas octowy jest bezbarwną, żrącą cieczą o temperaturze topnienia 16,6C. Wrze w temperaturze 118,1C.100% kwas octowy jest bardzo higroskopijny (pochłania wilgoć z powietrza), zaś proces rozpuszczania się w nim wody ma charakter silnie endotermiczny. Powoduje to, że po otwarciu butelki z takim kwasem w wilgotnym pomieszczeniu zaczyna on pochłaniać wilgoć z powietrza, co skutkuje jego zauważalnym ochłodzeniem i szronieniem się ścianek butelki. W skrajnych przypadkach, jeśli w pomieszczeniu jest bardzo wilgotno, a otwór butelki jest szeroki, stężony kwas octowy potrafi nawet zamarznąć po otwarciu. Wszystko to powoduje, że stężony kwas octowy jest czasami nazywany kwasem octowym lodowatym.
Stosunkowo wysoka temperatura wrzenia, a także efekty endotermiczne przy rozcieńczaniu wynikają z silnych wiązań wodorowych występujących między cząsteczkami kwasu. Wiązania wodorowe tworzone przez kwas octowy są na tyle silne, że obserwowano ich występowanie także w fazie gazowej. Jak każdy kwas karboksylowy, kwas octowy ulega dysocjacji i dobrze przewodzi prąd elektryczny, jednak jest kwasem słabym (pKa=4,76). Z metalami tworzy sole, a z alkoholami – estry; obie te grupy związków nazywane są octanami.
Otrzymywanie: W laboratorium można go otrzymać przez utlenianie etanolu lub aldehydu octowego, hydrolizę estrów kwasu octowego, bezwodnika octowego lub chlorku acetylu.W przemyśle otrzymywany jest przez karbonylowanie metanolu (proces Monsanto, Acetica i inne), bezpośrednie utlenianie butanu lub niskooktanowych benzyn i utlenianie aldehydu octowego. Fermentacja octowa etanolu otrzymywanego z fermentacji alkoholowej cukrów jest źródłem spożywczego kwasu octowego (ocet, winegar).

Zastosowanie:
Synteza organiczna, do produkcji sztucznego jedwabiu, leków (aspiryna), niepalnej taśmy filmowej i esencji octowej, kwasu chlorooctowego, octanów, karboksymetylocelulozy, octany celulozy, w technice grzewczej do usuwania kamienia kotłowego, w postaci kilkuprocentowego roztworu jako ocet spożywczy do konserwacji żywności, jako składnik roztworów buforowych i wiele innych. Bardzo duże ilości kwasu octowego używane są jako rozpuszczalnik w rafinacji kwasu tereftalowego, używanego do wielkotonażowej produkcji poli(tereftalanu etylenu) (butelki PET).