Mieśnie , budowa czaski , system nerwowy, budowa kręgosłupa

Funkcje kręgosłupa : narząd podpory iała ,ochrona rdzenia kręgowego ,narząd ruchu biernego ,powoduje łagodzenie skurczów , chroni narządy wewnętrzne czaszki .
MIĘŚNIE BRZUCHA ,TOPOGRAFIA I FUNKCJE – Mięśnień skośny zewnętrzny brzucha (obliquus exernus abdominis) rozpoczyna się 8 zębami na powierzchni bocznej ośmi dolnych żeber , kończy na pochewce mięśnia prostego brzucha węzadle pachwinowym grzebieniu kości biodrowej . Zgina on tułów w swoją stronę i jednocześnie obraca tułw w stronę przeciwną , współdziałając z mięśniem skośnym wewnętrznym strony przeciwnej . Jednoczesny skurcz obu mięśni skośnych zewnętrznych powoduje zgięcie tułowia do przodu .Mięśeń wewnętrzny brzucha (obliquus internus abdominis) rozpoczyna się na powięzi piersiowo lędźwiowej , na grzebieniu kości biodrowej , na bocznej częściwięzadła pachwinowej , kończy na 3 dolnych żebrach i na pochewce mięśnia prostego brzucha. Jednoczesny skurcz obu mięśni skośnych wewnętrznych powoduje zgięcie tułowia do przodu.Mięśeń poprzeczny brzucha (transversus abdomins ) – rozpoczyna się 6 zębami na wewnętrznej powierzchni chrząstek 6 dolnych żeber , koniec pochewka mięśnia prostego brzucha . Bierze udział w wytwarzaniu tłoczni brzusznej a tym samym współdziała przy wydechu . Mięśeń prosty brzucha ( rectus abdomins ) Początek na wyrostku mieczykowym mostka i na V – VII chrząstkach żebrowych , koniec koniec kosć łonowa i spojenie łonowe . Mięśeń kurcząc się zblirza do siebie wyrostek mieczykowaty i spojenie łonowe.Mięśeń kurcząc się zbliża do siebie wyrostek mieczykowaty i spojenie łonowe. Ruch latki pierśowej , czy miednicy występuje w zależności od tego który przyczep jest ustalony.Mięśeń prawidłowy ( pyramidalis) – rozpoczyna się na spojeniu łonowym i na kości łonowej . Kończy się na kresie białej .Napina on kresę białą a tym samym przednią ścianę brzucha . Mięśeń prosty brzucha i prawidłowy leżą w pochewce mięśnia prostego brzucha . FUNKCJE MIĘŚNI BRZUCHA – stanowią silną elastyczną ścianę ,mogącą się kurczyć lub zginać co ma zasadnicze znaczenie dla oddychania . Kurcząc się mięśnie brzucha tłocząc trzewa ku górze unoszą przepone , powodują wdech . Przy rozkurczu tych mięśni przepona wypiera trzewa iamy brzusznej w dół i powodują wdech , ograniczając jamę brzuszną i jamę miednicy kurcząc się mogą powodować wzrost ciśnienia w jamie brzusznej , co sprzyja oddawaniu stolca , moczu. MECHANIKA RUCHÓW ODDECHOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM UCZESTNICZĄCYCH W NICH MIĘŚNI : Ruchy oddechowe – Mięśnie wdechowe unoszą żebra co powoduje wciągnięcie powietrza do płuc . Ustanie działania mięśni wdechowych i działanie mięśni wydechowych obniżanie żebra co powoduje wydech. Przy ruchach oddechowych klatki piersiowej bierze udział także kręgosłup oraz przepona .MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ : piersiowy mniejszy- przez uniesienie żeber spomaga wdech.Zembaty przedni – przy ustalonej łopadce wspomaga wdech.MIĘŚNIE MIĘDZY ŻEBROWE : Między żebrowy zewnętrzny – uszczelnianie i napinanie przestrzeni międzyżebrowych :wdech.Międzyżebrowe wewnętrzne –uszczelnianie i napinanie przestrzeni międzyżebrowych ; wydech.Podrzebrowe – napięcie klatki piersiowej ,wdech Poprzeczny klatki piersiowej napięcie klatkipiersiowej ;wydech Przepona –mięśeń wdechowy ,czynna przy wydechu .BUDWA , FUNKCJA I OSOBNICZY ROZWÓJ CZASZKI : Zaszadniczą część szkieletu głowy stanowi puszka kostna ,zwaną czaszką .Jej część górna , tylna otacza centralny narząd układu nerwowego tj.mózgowie oraz narządy zmysłu , wzroku ,słuchu równowagi iwęchu-nazywamy czaszkę muzgową . Przednio dolna część czaszki – zwana trzewioczaszką otacza początkowy odcinek ukł.oddechowegoi pokarmowego. Do skzieletu głowy należy kość gnykowa. Czaszka człowieka osadzona jest pionowo na szczycie kręgosłupa .Płaskie i różnego kształtu kości czaszki połaczone są nieruchomo za pomocą szwów,które z zwięzozrostów przekształcają się w kościozrosty.W czasce dorosłego człowieka można wyodrębnić 29 kości z czego 7 tworzą część muzgową 15 wchodzi w skład trzewioczaszki a pozostałe 7 to kość gnykowa i 6 kosteczek słuchowych. Do kości muzgoczaszki zaliczamy :Kości ciemieniowe skroniowe .Wyr.:sllepienie czaszki i jej podstawe .Do kości trzrewioczaszki : kości nosow jarzmowe szczękaprawa i lewa ,łzowe , dolne małżowiny nosowe , kości podnienienne i nieparzyste kości sitowia ,lemiesz nosa i zuchwa.Do największych kości twarzy naeży żuchwa i dwie kości szczękowe. Czaszkę ludzką cechują duze rozmiary przedniej i górnej części puszki mózgiowej , kulste sklepienie ,skęręcenie i załamanie podstawy czaszki. W wyniku ogromnego rozwoju płata mózgu kość czołowa jest silnie wypuklona i stromo ustalona . Załamanie posdtawy czaszki powoduje że część twarzowa zsunięta jest ku dołowi ,a oczy ,nos i usta skierowane są do przodu.Przesunięcie się wielkiego otworu potylicznego na dolną płaszczyznę puszki muzgowej sprawia natomiast , ze czaszka w swym podparciu na krgosłupie jest bardzo dobrze zrównoważona . OSOBNICZY ROZWÓJ SYSTEMU NERWOWEGO : Ośrodkowy układ nerwowy : Powstaje z ektodermy we wczesnych okresach życia płodowego ektoderma ulega zgrubieniu w postaci płytki nerwowej Ta z kolei zrasta się tworząc rynienkę nerwową Nastębnie brzegi rynienki zrastają się tworząc zamkniętą cewkę nerwową .Wczęści rdzeniowej cewka nerwowa rozrasta się jednolicie a wczęści mózgowej powstają 3 rozszerzenia zwane pęcherzykami pierwotnymi :przodomóżgowie ,śródmózgowie tylomóżgowie z nich powstają pęcherzyki ostateczne . PRZODO MÓZGOWIE : dzieli się na kksero mózgowie i między mózgowie .ŚRÓDMÓZGOWIE – śródmózgowie . TYLOMÓZGOWIE – dzieli się na tylomózgowie wturne i rdzenio mózgowie .Komory móżgu : W podmóżgowiu znajduje się parzysta komora boczna która makształt nie regularnej szczeliny składającej się z części środkowej i 3 rogów :przdniego , tylniego i dolnego . W nieparzystej cześci przodomózgowia znajduje się komora trzecia otoczona prza prawe i lewe wzgóże i pod wzgóże . Komora trzecia lączy się z komorami bocznymi z otworem międzymóżgowym . W tylomóżgowiu powstaje komora czwarta o kształcie piramidy między 3 , a 4 komorą lerzy przedłużenie – wodociąg w móżgu . W komorach móżgu znajduje się płyn móżgowo – rdzeniowy który jest przesączem krwi . Powstaje w splotach naczyniowych komór bocznych . Płynie do komory trzeciej przez otwory między komorowe a dalej do komory 4 przez wodociąg mózgu. Z komory 4 przez otwory parzyste boczne i nieparzyste przyśrodkowy wydostaje się do jamy podpajęczynowej ,potem dociera do kanału rdzenia kręgowego i wraca do krwi żyłowej . Opory muzgu – to błony łączno tkankowe otaczające rdeń kręgowy i mózgowy . Wyróżnia się 3 opony :mięką , pajęczynówkę , oponę twardą . OPONA TWARDA – ściśle zrośnięta z kośćmi podstawy czaszki , z kośćmi sklepienia czaszki ,połączona luźno . Od pajęczników oddzielona jest szczelinową przestrzenią zwaną jamą podtwardówkową . Wyróżniamy też 3 wyrostki opony wchodzące wewnątrz czaszki : sierp mózgu ,sierp móżczka , namiot móżczka . Opona pajęczynówka to cięka błona łączno – tkankowa od której odchodzą do naczyniówki liczne włukna .Pełni ona rolę okostnej i osłania mózgowie .Opona miękka jest zrośnięta z powierzchnią zewnętrzną mózgu i wchodzi we wszystkie zagłębienia , bruzdy i szczeliny .Zawiera liczne naczynia krwionośne ,tętnicze i żylne wnikające do tkanki mózgowej . Między pajęczynką a oponą miękką znajduje się jama podpajęczkowa która wypełnia płyn mózgowo – rdzeniowy .Drogi nerwowe –Droga nerwowa to skupisko włukien nerwowych –substancji białej – występujących w centralnym układzie nerwowym . Drogi nerwowe stanowią włukna nerwowe posiadające wspólny początek podąrzający do okroślonego celu i przewodzące te same informacje nerwowe . Ze względu na przebieg włukien nerwowych dzielimy na drogi kojarzeniowe ,spoidłowe i rzutowe. DROGI KOJARZENIOWE – łączą ośrodki lerzące na tej samej wysokości centralnego uładu nerwowego i po tej samej stronie .DROGI SPOIDŁOWE – łączą ośrodki leżące po tej samej wysokości w obrębie CUN lecz po jego przeciwnej stronie DROGI RZUTOWE – łączą ośrodki znajdujące się na różnych wysokościach CUN i dzielą się na drogi wstępujące – czuciowe ,zstępujące – ruchowe . Czuciowe dzielimy na drogi czucia głębokiego i czucia powierzchniowego .Do głównych dróg czuciowych zalicza się drogi rdzeniowo wzgórzowa , rdzeniowo opuszkowa , rdzeniowo móżdżkowa przednia i tylnia i jądrowo wzgóżowa . Drgi ruchowe dzielą się na drogi pozapiramidowe i piramidowe . Piramidowe dzielimy na drogi korowo jądrową , która prowadzi impóls do mięśni unerwianych przez nerwy czaszkowe i korowo rdzeniowe , który prowadzi impóls do mięśni unerwionych przez nerwy rdzeniowe. Drogi wstępujące są drogami trójneuronowe i siępujące dwuneuronowe . DROGA CZUCIA GŁĘBOKIEGO – pierwszy neuron się w zwoju czuciowym , a kończy się w jądrze smukłym lub klinowym .Drugi neuron przez skrzyżowanie wstęg i wstęge przyśrodkową dociera do wzgórza , trzeciej biegnie od wzgórza przez torebkę wewnętrzną do korowego ośrodka czucia. DROGA CZUCIA POWIERZCHNIOWEGO – pierwszy neuron zaczyna się w zwoju czuciowym i biegnie do rogów tylnich rdzenia kręgowego tam zaczyna się drugi neuron który biegnie do wzgórza i kończy się . Nuron trzeci od wzgórza przez torebkę wewnętrzną do korowego ośrodka czucia . DROGA KOROWO JĄDROWA – zaczyna się w komórkach piramidowych korowego ośrodka ruchu Przechodzi przez torebkę wewnętrzną i dochodzi do śródmózgowia .Część włukien kończy się tu i rozpoczyna neuron drugi który jako trzecia lub czwarta para nuronów czaszkowych dociera do efektorów . Pozostała cześć włukien z neutronu pierwzego przechodzi przez śródmózgowie i dochodzi do mostu. Część włukien kończy się tu i zaczyna się grugi neuron który jako 5 , 6 ,7 para neuronów czaszkowych dociera do mięśni unerwionyh przez te nerwy. Pozostałe część włukien z neuronu pierwszego przezchodzi przez most dociera do rdzenia przeduzonego tu kończy się i zaczyna się drugi neuron który jako 9,10,11,12 para neuronów czaszkowych dociera do mięśni . Droga korowo rdzeniowa – zaczyna się w komórkach piramidowych korowego ośrodka ruchu ,przez torebkę wewnętrzną pochdzi do śródmózgowia przez most , rdzeń przedłużony ,krzyżuje się w skrzyżowaniu piramid i dociera do rogów przednich rdzenia kręgowego .Drugi neuron wchodzi wskład nerwu rdzeniowego i dociera do mięśni unerwianych przez nerwy rdzeniowe .RUCHY GŁOWY I WYKONUJĄCE JE MIĘŚNIE – Mięsień dźwigacz łopatki – pochyla głowę ku tyłowi i bokowi . Płatowaty – działając obustronnie ,prostuje głowę ,jednostronnie – obraca i pochyla głowę w swoją stronę . Mięsień półkolcowy –zgina głowę w swoją stronę i obraca w stronę przeciwną ,obustronnie prostuje głowę .Mięsień podpotyliczny mięsień prosty ,tylni większy –obustronnie unoszą głowę ,jednostronnie obracają głowę w swoją stronę . Mięsień zgina głowę w swoją strone .Mięsień skośny górny główny – obustronnie prostuje głowę ,jednostronnie obraca w stronę przeciwną .Mięsień skośny dolny głowy – obraca głowę w swoją stronę .Mięsień mostkowo obojczykowo sutkowy – pochyla głowę w swoją stronę i skręca ją w stronę przeciwną.ZEWNĘTRZNA BUDOWA RDZENIA KRĘGOWEGO I NERWY RDZENIOWE - Rdzeń kjręgowy leży w kanale kręgowym przechodzi w rdzeń przedłużony przez otwory międzykręgowe odchodzi od rdzenia 31 par nerwów rdzeniowych . Zewnętrzną budowę rdzenia stanowi istota biała . Składa się ona z pęczków włókien nerwowych połączonych w sznury . Zespółwłukien przewodzących indentyczne impulsy w tym samym kierunku noszą nazwę dróg nerwowych . Na brzusznej powieszchni rdzenia przebiega podłużna szczelina , na grzbietowej stronie rdzenia widać płytką bruzdę . Istota szara tworzy rogi przednie i tylnie . Od każdego z rogów przednich odchodzi zespół włukien nerwowych czuciowych tworzących korzeń tylny . Nerwy rdzeniowe są nerwami mieszanymi i unerwiają mięśnie i skurę .W skąłd nerwu rdzeniowego wchodzą włukna czuciowe, ruchowe oraz autonomiczne .Wspólny pień nerwu rdzeniowego dzieli się na 4 gałęzie : 1) gałąź grzbietową , 2) bałąź brzuszną ,3) gałąź oponową , 4) gałąź łączącą . Od rdzenia kręgowego odchodzi 31 par nerwów rdzeniowych . Wyróżniamy 8 par nerwów szyjnych ,12 par nerwów piersiowych , 5 par lędźwiowych , 5 par nerwów krzyżowych i jeden nerw guziczny . Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych unerwiają głębokie mięśnie grzbietu oraz skurę całej okolicy grzbietowej . .Każda z tych gałęzi dzieli się na gałąź przyśrodkową i boczną . Gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych unerwiają mięśnie oraz skure przedniej i bocznej okolicy szyi i tułowia , a także kończyn . W pobliżu kręgosłupa tworzą sploty .Gałąź oponowa unerwia oponę trwardą rdzenia .Gałąź łącząca łączy układ mózgowo – rdzeniowy z pniem współczulnym .WEWNĘTRZNA BUDOWA RDZENIA KRĘGOWEGO I JEGO FUNKCJE –Na przekroju poprzecznym rdzenia widać ciemniejszą część położoną w jego środku o kształcie litery H zwaną istota szarą . zasadniczym składnikiem są ciała komórek nerwowych .Rozróżniamy : słupy przednie , tylne o kształcie rogów przednich i tylnich oraz istotę szrą i środkową . W odcinku piersiowym znajduje się jeszcze słupy boczne . Ośrodkowe drogi przwożące : 1)pączki kródkie – łączą różne części i rdzenia . 2) pęczki długie – łączą rdzeń kręgowy z mózgiem . Istota szara rdzenia jest ośrodkiem nadawczo odbiorczym podniet nerwowych ,a istota biła pełni funkcję ich przewodzenia . Rdzeń kręgowy jest miejscem lokalizacji ośrodków odróchowych mięśniowych kończyn i tułowia oraz narządem przekazującym impulsy nerwowe między tymi ośrodkami a mózgiem w obdwu kierunkach . Do najważniejszych ośrodków rdzenia nalężą ośrodki ruchowe kończyn i tuowia oraz ośrodek kierujący skurczami mięśni głatkich oka , ośrodek kierujący funkcją oddawania kału , moczu ,erekcji . BUDOWA RDZENIA PRZEDŁUŻONEGO I JEGO FUNKCJA : Rdzeń przedłużony łączy się z rdzeniem kręgowym na wysokości otworu wielkiego . Na dolnej powierzchni widnieją dwa wypukłe białe pasma zwane piramidami , tworzone przez drogi nerwowe korowo rdzeniowe .Powodują one ruchy świadome oraz bodźce ruchowe kierowane wolą . W rdzeniu przedłuzonym występują skupienia istoty szarej z których wychodzą na obwód nerwy , są to jądra nerwów czaszkowych . Wyróżniamy nerwy czuciowe , ruchowe ,mieszane .Rdzeń przedłużony stanowi skupienie ośrodków nerwowych : ośrodek oddechowy ,regulacyjny pracę serca ,naczynio ruchowy , ośrodki odruchów trawiennych i obronnych .Rdzeń przedłużony kontroluje czynności rdzenia kregowego oraz przekazuje impulsy idące przez rdzeń kręgowy z obwodu ciała do wyższych ośrodków mózgowia . W rdzeniomózgowiu krzyżuje się 80% włukien drogi korowo rdzeniowej . MOST MÓZGU I MÓŻDŻEK ICH BUDOWA I FUNKCJE : Tylomózgowie wtórne składa się z móżdżka i mostu .Most- lerzy na brzusznej powierzchni rdzenia przedłużonego w jego przedniej części .Ma kształt grubego walca ułożonego poprzecznie , którego włukna łączą półkule móżdżku . Przez most przebiegają włókna przewodzące podniety z kory mózgowej do móżdżku, rdzenia przedłużonego i rdzenia kręgowego orzaz w kierunku odwrotnym .Są to włukna drogi piramidowej .Przez most biegną też włukna przewodzące w kierunku dośrodkowym bodźce czuciowe z narządów słuchowych i równowagi . Część grzbietowa mostu wchodzi w skład dołu równoległobocznego . Leżą tu jądra nerwów czaszkowych . Móżdżek – składa się z dwóch półkul i nieparzystej części środkowej zwanej robakiem .Fukcją robaka jest zachowanie równowagi .Powierzchnie półkul pokrywa istota szara ,która tworzy szereg równoległych bruzd .Istota szara tworzy korę półkul móżdżków i jądra tkwiące w leżącej pod niąistotą biała . Istota biała na przekroju półkuli móżdżku ma postać liscia cyprysu. Móżdżek łączy się drogami nerwowymi ze śródmózgowiem , mostem i rdzeniem przedłużonym .Drogi te przebiegają w konarach móżdżku : górnych środkowych i dolbnych > Móżdżek odpowiada za koordynację , równowage i ruchy świadome . ŚRÓDMÓZGOWIE JEGO BUDOWA I FUNKCJE : ŚRÓDMÓZGOWIE – powstaje ze śrdkowego pęcherzyka mózgowego pierwotnego ,który nie ulega podziałowi .Rozwija się ono głównie do wewnątrz mózgowia , toteż świuatło pęcherzyka ściśnione zostało do szczelinowego otworu – wodociągu mózgu.Grzebieniową stronę pokrywy śródmózgowia tworzy blaszka pokrywy śródmózgowej , w której leżą pośrednie ośrodki narządów zmysłowych wzroku i słuchu .Brzuszną część mózgowia stanowią konary w których przychodzą wszystkie drogi nerwowe łączące kresomózgowie i międzymózgowie z tylomózgowiem .Leża tu także ruchowe jądra czerwienne przekazujące podniety ruchowe z móżdżku do rdzenia kręgowego . Ze śródmózgowia odchodzi II i IV para nerwów czaszkowych ,zdających do aparatu ruchowego oka . Od przodu śródmózgowie graniczy z międzymózgowiem .Śródmózgowie to najmniej rozwinięta mózgu . PRZYMÓZGOWIE , KRESOMÓZGOWIE ICH BUDOWA I FUNKCJA : Mózgiem nazywamy część mózgowia która rozwineła się z pierwszego pęcherzyka mózgowego . Międzymózgowie – leży pod środkową częścią ciała modzelowatego między pókulami mózgu ,bezpośrednio prze śródmózgowiem .Wnętrze międzymózgowia stanowi komora , która łaczy się z komorami bocznymi mózgu za pośrednictwem niewielkiego parzystego otworu międzykomórkowego , w tyle przechodzi w wąską szczelinę zwaną – wodociągiem mózgu .Boczne ściany komory międzymózgowia zbudowane są zbudowane są z dużych skupień istoty szarej., tworząc po każdej stronie tzw.wzgórze . We wzgóżu kończą się wszytkie drogi czuciowe zdążające od wszytkich receptorów całego ciała . Kresomózgowie- czyli półkule mózgowe .Przewyższa swoją wielkością wszystkie pozostałe części mózgowia razem wzięte . Zajmuje ono szczególne miejsce w układzie nerwowym ośrodkowym jako najwyższe jego piętro ze względu na różnorodność funkcji .Dwie półkule prawa i lewa dzieli szczelina podłużna mózgu . łaczy je łeżące na dnie szczeliny podłużnej ciało modzelowate , czyli spoidło wieczne mózgu. – duży twór zbudowany z istoty białej , złożony z włukien spoidłowych.We wnętrzu każdej półkuli znajduje się komora boczna mózgu. Każda komora dzieli półkule na część brzuszną i grzbietową .Każda półkula mózgu składa się z trzech części : płaszcza ,węchomózgowia i jąder kresomózgowia .Część grzbietowa zwana płaszczem zbudowana jest z istoty białej – leżącej wewnątrz oraz istoty szarej , która pokrywa powierzchnie kresomózgowia i nosi zazwę kory móżgowej . Spośród wszytkich naczelnych kora mózgowa najsilniej rozwineła się u człowieka .Grubość jej wacha się od 2 do 6 mm .Płaszcze m,ózgu ludzkiego jest silnie pofałdowany ,dzięki czemu ogólna jego powierzchnia wynosi około 20 m .Na powierzchni płaszcza każdej półkuli wyróżnia się trzy stałe bruzdy ,ograniczające cztery płaty mózgu . Są to : bruzda środkowa ,bruzda boczna i bruzda ciemieniowo potyliczna . Oddzielają one od siebie płaty : czołowy ciemieniowy ,skroniowy i potyliczny . Płytsze bruzdy ograniczają w każdym płacie liczne fałdy zwane zakrętami . Na dnie bruzdy bocznej – widocznej dopiero po odchyleniu ograniczjących tę bruzdę zakrętów czy płat piąty , zwany wyspą. U podstawy półkuli w ich wnętrzu leżą skupienia istoty szarej . Najważniejsze z nich to ciało prążkowane ,przedmurze i ciało migdałowe. Są to jądra ruchowe .Po stronie brzusznej każdej pólkuli mózgowej , na podstawie mózgu znajduje się węchomózgowik .Składa się ono z opuszki węchowej ,pasma węchowego i trójkąta węchowego . Do każdej opuszki wchodzi 15 – 20 nici węchowych tworzących nerw węchowy. CZYNNIKI PSYCHORUCHOWE SYSTEMU NEROWOWEGO ICH OŚRODKI ,DROGI NERWOWE I KOORDYNACJA : Odruch – stanowi podstawową jednostkę funkcjonalną czynności nerwowej . odróchem – nazywamy mimowolną odpowiedź ustroju na podrażnienie zakończeń nerwowych .Droga nerwowa po którym idzie pobudzenie nazywa się łukiem nerwowym . Elemęty łuku odruchowego : 1Receptor – miejsce odebrania bodźca .2 . włukno wstępujące – jest to włukno czuciowe –informacja dociera do centralnego układu nerwowego . 3.Ośrodek w rdzeniu kręgowym 4.Włukno zstępujące – jet to włukno ruchowe –ono dociera do efektora 5. Efektor – może być to mięsień albo gruczoł , który odpowiada na bodźce .Uszkodzenie którego kolwiek z tych elemętów uniemożliwia wykonanie odruchu . Ośrodki kierujące odruchami – leżą w rdzeniu kręgowym i pniu mózgu . Dzięki drogą nerwowym mózgowia wiele czynności odruchowych kontrpluje koramózgowa .Bodziec wywołuje reakcje odruchową .Wyróżniamy 2 rodzaje odruchów : odruchy bezwarunkowe – rdzeniowe i odruchy warunkowe – korowe . Odruchy bez warunkowe – Są to odruchy wrodzone ,ścięgnowe ,odrzywcze ,półciowe lub służą obronie organizmu ,są to odruchy stałe niezmienne osobniczo , przebiegają zawsze taką samą droga .Ich ośrodki znajdują się w rdzeniu kręgowym i rdzeniu przedłużonym dlatego przebiegają bez udziału świadomości . Odruchy warunkowe – to odruchy nabyte .Podczas nauki wytwarzają się odpowiedznie reakcje na bodziec , sąone osobniczo zmienne i ulegają przekształceniom . Ich ośrodki znajdują się w wyższych piętrachukładu nerwowego . Decyzja co do reakcji zapada w koże nerwowej. Procesowi pobudzenia w ośrodkowym układzie nerwowym towarzyszy proces hamowania . W ten sposób mogą ulegac wypaczeniu lub zahamowaniu normalne reakcje odruchowe. Odkrycie procesu chamowania który towarzyszy stale procesowi pobudzania w ośrodkowym układzie nerwowym pozwol;iło wyjaśnić skąplikowane zjawisko koordynacji ruchowej . Łańcuchy odruchów jakie wykonujemy chodząc ,biegając , realizują się dzięki nieustannym procesą pobudzania i hamowania w ośrodkach ruchowych możgowia i rdzenia .Pobudzanie ośrodka ruchowego jednej grupy mięśniowej związane jest z hamowaniem ośrodka ruchowego innej grupy mięśni .UKŁAD NERWOWY AUTONOMICZNY ,WSPÓŁCZULNY ,JEGO BUDOWA I FUNKCJE ;Wokół układu autonomicznego unerwiają mięśnie głatkie ,mięsień sercowy , układ krwionośny ,gruczołowy oraz zawiadują czynnościami narządów wewnętrznych . W układzie autonomicznym wyróżniamy cześc osrodkową skupioną w rdzeniu i mózgowiu w postaci jąder istoty szarej – oraz część obwodową .Jest to część układu nerwowego ,która odpowiada za reakcje nieuświadomione ,niezależne od woli . Budowa układu autonomicznego : skupiska komórek nerwowych od których ....dalej nie ma TRZEBA DODAĆ KONIEC