Czy honor można stawiać wyżej niż życie?

Charakterystyka Skawińskiego jako przedstawiciela polskiej emigracji

Postać Skawińskiego, głównego bohatera noweli Henryka Sienkiewicza pod tytułem „Latarnik”, jest wzorowana na polskim emigrancie Siellawie. Dlatego między innymi, możemy Skawińskiego uznać za typowego przedstawiciela polskiej emigracji. Losy latarnika tu uogólniona wersja historii pierwowzoru i każdego polskiego tułacza epoki romantyzmu.
Nasz bohater nigdzie nie „zagrzał” miejsca na długi czas. Ciągle tęsknił za swoją ojczyzną – Polska. Jego tułaczkę można podzielić na dwa okresy. Po walce w powstaniu listopadowym musiał uciekać za granicę tak jak wielu innych polskich powstańców. Ucieczka nie była tchórzostwem tylko jedynym sposobem uratowania życia.
Polscy emigranci charakteryzowali się tym, że „było ich wszędzie pełno”. Imali się różnych zajęć. Tak też uczynił sienkiewiczowski bohater. Zaciągał się do obcych armii. Walczył zawsze po stronie wolności i równości, wojna domowa w Hiszpanii, we Francji u boku Napoleona trzeciego, w powstaniu węgierskim, we wojnie secesyjnej w Stanach Zjednoczonych. Brał udział w walkach po stronie północy, która chciała znieść niewolnictwo, dla Polaka wolność człowieka była celem nadrzędnym. Później próbował osiedlać się na stałe, odwiedził wszystkie kontynenty
Pracował w Australii jako poszukiwacz złota,
w Afryce jako poszukiwacz diamentów,
w Ameryce Południowej jako handlarz za plemionami indiańskimi,
w Ameryce Północnej jako kalifornijski farmer,
na Kubie jako fabrykant,
w Indiach (Azja) jako strzelec rządowy,
oraz jako marynarz i harpunnik na morzu.
W żadnym z wyżej wymienionych miejsc nie czuł się szczęśliwie, każde z tych działań kończyło się niepowodzeniem wręcz klęską życiową.. Nie wyciągał wniosków z poprzednich porażek.
Walcząc w powstaniu listopadowym utracił rzecz najcenniejszą dla polskiego patrioty – stracił ojczyznę! Nigdy nie wrócił, do, jak to opisywał Adam Mickiewicz w eposie pod tytułem „Pan Tadeusz”, „tych łąk i pagórków zielonych”.
Całe życie marzył o tym żeby znaleźć ukojenie, odpoczynku. Szukał swojej „oazy” spokoju, w której mógłby zapomnieć o utracie ojczyzny i dożyć swoich dni. Jednostajna praca latarnika sprawiła, że sprowadził się w stan odurzenia, marazm i przez to zatracał swoją osobowość. Sprawiał wrażenie bardziej maszyny pozbawionej uczuć niż człowieka. Taki los spotkał wielu podobnych mu emigrantów. Pozorny wewnętrzny spokój Skawińskiego zniszczyła lektura książki Adama Mickiewicza pod tytułem „Pan Tadeusz”. Widząc poraz pierwszy od tylu lat polskie słowa „zabił” swoje odurzenie. Czytał cały dzień i całą noc tak, że zapomniał zapalić latarnię. Podczas czytania książki obudził się w nim śpiący duch Polaka, który tak bardzo tęskni za ojczyzną.
Z literatury wiadomo, że wielu Polaków spotkał taki stan zapomnienia przeszłości. Lecz jak bohaterowi noweli wystarczy mały bodźec na przykład: polskie słowo, książka, znak a wszystkie wspomnienia i te dobre i te złe powracają. Dlatego Polak bez ojczyzny całe życie będzie się tułał i tęsknić „