Wybrane regiony turystyczne

Wyspa Uznam

Uznam– wyspa przybrzeżna na Bałtyku na pograniczu Polski i Niemiec, zamykająca od północnego zachodu Zalew Szczeciński.
Powierzchnia 445 km², z czego w Polsce około 72 km²
Co warto zobaczyć:
• Świnoujski Wiatrak (stawa "Młyny") który znajduje się na końcu falochronu przy wejściu do portu został zbudowany w 1823 roku. To jedno z najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc, gdyż jest ono symbolem Świnoujścia.
(Stawa - znak nawigacyjny lub sygnalizacyjny umieszczony na brzegu)
• Muzeum Rybołówstwa Morskiego, które mieści się w budynku dawnego ratusza miejskiego. Znajdują się tu zbiory przedstawiające dzieje miasta i regionu, historię rybołówstwa, zabytkowe przyrządy nawigacyjne oraz okazy fauny morskiej.
• Kościół Chrystusa Króla w centrum miasta, zbudowany w 1786 roku. Wewnątrz zabytkowe organy oraz drewniany model statku z XIX wieku zawieszony w głównej nawie kościoła. W Kościele Chrystusa Króla w sezonie letnim odbywają się koncerty organowe w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego "Świnoujskie Wieczory Organowe".
• Park Zdrojowy z wieloma okazami roślinności śródziemnomorskiej.
• Forty obronne z XIX wieku (Fort Zachodni i Fort Anioła) udostępnione do zwiedzania.

Tuż za przejściem granicznym w Świnoujściu, po niemieckiej stronie wyspy, wzdłuż morskiego brzegu ciągną się uzdrowiska Kaiserbder, czyli Cesarskie Łaźnie. Pełno tu eleganckich hoteli i pensjonatów sprzed 100 lat. Kilometrami można spacerować po nadmorskich promenadach, pływać w basenach z podgrzewaną wodą, wybrać się na rejs lub pojeździć na rowerze.

Pieniny

Pieniny - pasmo górskie w południowej Polsce i północnej Słowacji, stanowiące najwyższą część długiego, porozdzielanego pasa skałek wapiennych (Pieniński Pas Skałkowy). Od południa graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim. . Tworzą łańcuch górski o długości ok. 35 km i szerokości do 6 km podzielony przełomami Dunajca na trzy części: Pieniny Spiskie, Małe Pieniny, Pieniny Właściwe.
Co warto zobaczyć:
• Każdy sposób zwiedzania tych stron jest przyjemnością, jednak prawdziwą ucztą jest spłynięcie Przełomem Dunajca - jednym z najpiękniejszych przełomów rzecznych w Europie. Z przystani flisackiej w Kątach łodzie zabierają w wyjątkową podróż. Przepływa się trasę 15 km, mimo, że w linii prostej do przystani końcowej w Szczawnicy dzieli odcinek 6 km, zaś różnica poziomów wynosi 36 m. Spływ, w zależności od stanu wody trwa od 2 do 3 godzin. Przez większość trasy popłyniemy neutralnym pasmem granicznym jaki stanowi Dunajec. Koszt spływu: 39zł.
• Zamek w Czorsztynie. Zamek Czorsztyn usytuowany jest na skalistym wzniesieniu, na półwyspie oblanym wodami Jeziora Czorsztyńskiego. Do czasu napełnienia sztucznego zbiornika górował nad doliną Dunajca. Pierwotnie był tu gródek ziemno-wałowy. Trasa zwiedzania wiedzie z dziedzińca zamku dolnego, okolonego resztkami murów obwodowych, przez sień Baszty Baranowskiego do pomieszczeń zamku średniego. Z zamku średniego, po obejrzeniu kilku reliktów archeologicznych, XVI-wieczną klatką schodową turyści przechodzą na zamek górny. Otwiera się wspaniały widok na Jezioro Czorsztyńskie, zamknięte wałem zapory. Na prawo od zapory bieleje zamek Niedzicki i osiedle Niedzica-Zamek. Horyzont zamykają Pieniny Spiskie i Tatry. Z tarasu schodzi się do wyporządkowanych i częściowo zrekonstruowanych pomieszczeń piwnicznych. Urządzono tu ekspozycję muzealną (plansze omawiają historię Czorsztyna i zapory) oraz stylową kawiarnię, gdzie latem często przygrywa góralski zespół z Kluszkowiec.
• Zamek w Niedzicy. Zamek spełnia funkcje muzealno-hotelowo-gastronomiczne, będąc jedną z największych atrakcji historycznych południowej części województwa małopolskiego. Do zamku prowadzi "aleja". Za bramą wejściową i sienią znajduje się dziedziniec zamku dolnego. W obrębie tej części zamku mieszczą się pokoje gościnne, kawiarnia, a w dawnej sali balowej restauracja. W części muzealnej można zobaczyć tzw. komnaty Salamonów, wyposażone w przedmioty z XVI-XIX w. Drewniane schody prowadzą na taras widokowy. Przez koleją bramę wiedzie wejście do zamku górnego i do zamkowych lochów, które służyły jako piwnice, a także jako więzienie (obecnie urządzono tu tzw. izbę tortur). Na skraju dziedzińca zamku górnego znajduje się studnia wykuta w litej wapiennej skale na głębokość ponad 60 m. W tzw. Izbach Pańskich na zamku górnym zobaczyć można: salę myśliwską, izbę żupną i izbę straży.
LEGENDA Testament Inków. W niejasnych okolicznościach Sebastian Berzeviczy miał poślubić w Peru Indiankę peruwiańską, a ich córka Umina ostatniego potomka królewskiego rodu Inków - Tupaca Amaru. Losy rzuciły ich do zamku Niedzickiego, gdzie Umina zginęła zasztyletowana, a chory Sebastian powierzył rocznego wnuka Antonia swemu bratankowi Wacławowi Benesz-Berzeviczemu dokumentem spisanym w Niedzicy w czerwcu 1797. Dokument mówił też o "testamencie', Inków i ich skarbach, zatopionych w jeziorze Titicaca. W r. 1946 zjawił się na zamku potomek Antonia, Andrzej Benesz z Bochni, z dokumentami i świadkami. Według wskazówek pergaminu, wydobyto ze schowka 18-centymetrową ołowianą tubę, a z niej zagadkowy testament spisany węzełkami na rzemykach. Wiadomość o znalezisku przeniknęła do prasy za pośrednictwem Jalu Kurka. Podobno w Krakowie poginęły wszystkie dokumenty odnoszące się do adopcji Antonia i sprawy niezwykłego testamentu. Andrzej Benesz był w latach 70. posłem i wicemarszałkiem Sejmu, zginął w wypadku samochodowym w r. 1976.

• Pieniński Park Narodowy. Jego historia sięga 1921 roku, kiedy powstał prywatny rezerwat wokół ruin zamku w Czorsztynie. Pod koniec lat 20. XX w. rozpoczęto wykupy gruntów prywatnych położonych głównie w Pieninach Centralnych (Masyw Trzech Koron), z przeznaczeniem pod utworzenie pierwszego w Polsce parku narodowego. 23 maja 1932 r. minister rolnictwa podpisał rozporządzenie o utworzeniu z dniem 1 czerwca 1932 r. z rezerwatu w Pieninach jednostki organizacyjnej pod nazwą "Park Narodowy w Pieninach". W Słowacji także znajduje się park narodowy o nazwie Pieniński Park Narodowy, czyli po słowacku Pieninsk nrodn park (PIENAP).

Bory Tucholskie
Bory Tucholskie są jednym z największych obszarów leśnych w Polsce w dorzeczu Brdy i Wdy. Obszar ok. 120 tys. ha. W ich północno-wschodniej części został utworzony w 1996 Park Narodowy Bory Tucholskie. Na jego terenie rośnie głównie sosna zwyczajna.

Co warto zobaczyć:
• Akwedukt w Fojtowie. Akwedukt ten zaliczyć można niewątpliwie do jednej najciekawszych atrakcji Borów Tucholskich. Swoją ideą nawiązuje do rzymskich akweduktów. Jest jedną z trzech budowli tego typu na Wielkm Kanale Brdy (największy). Jednocześnie to najdłuższa i najmasywniejsza tego typu budowla w Polsce (75 m szerokości). Różnica wysokości pomiędzy lustrami przecinających się rzek wynosi około 9m. Zbudowany w 1848r. łączy Czerską Strugę z kanałem Brdy. Początkowo była to budowla kamienno - ceglana. W latach 70 przeprowadzono remont sklepienia - wyłożono płytami żelbetonowymi. Ostatni kapitalny remont miał miejsce w 2002r. - sklepienie wyłożono płytkami, przybliżając akwedukt do pierwotnego wyglądu. Przejście przez akwedukt możliwe jest dzięki kładce spacerowe- niesamowitym uczuciem dla każdego jest przejście "suchą nogą" pod kanałem Brdy.
• Kręgi Kamienne w Odrach. Rezerwat "Kręgi Kamienne" znajduje się w odległości 44km. na północny wschód od Chojnic i 14km na północ od Czerska. Położony jest po prawej stronie rzeki Wdy - Czarnej Wody (idąc w kierunku wschodnim), którego obszar wynosi około 17ha. Ten malowniczy zakątek został uznany za rezerwat przyrody w 1958r. Miejsce to oprócz rezerwatu przyrody jest także bardzo interesującym skupiskiem archeologicznym. Wewnątrz ogrodzenia pośród rzadkiego sosnowego lasu znajduje się 10 całych i fragmenty kręgów kamiennych, z których najmniejszy ma średnice 15m, a największy 33m. Na obwodnicy kręgów ustawione są kamienie wystające od 20 do 70 cm ponad powierzchnie ziemi. Liczba ich waha się od 16 do 29 sztuk w jednym kręgu. W środku kręgu ustawiony jest jeden, a rzadko dwa kamienie. Prócz kręgów na terenie rezerwatu znajduje się około 30 kurhanów, o średnicy od 8 do 12m. „Kręgi Kamienne" dają dowód pierwotnej kultury zamierzchłych czasów i stanowią ciekawy przedmiot badań.
( Kurhan - rodzaj mogiły, w kształcie stożkowatego kopca z elementami drewnianymi)
• Uroczysko Piekiełko. Położone nad rzeką Brdą, 3 km na południe od Tucholi, uznane przez turystów za niezwykłą atrakcję. Brda przepływa tutaj krętym korytem , tworzy liczne zakola, przekrój jej doliny jest niesymetryczny i widoczne są liczne erozyjne podcięcia brzegów. Dno rzeki jest wysłane piaskami i licznymi głazami. Wzdłuż rzeki spotkać można również różnorodną florę, zaś dochodzące niekiedy promienie słoneczne zwiększają urok tego odcinka leśnego. Całość stwarza niepowtarzalny nastrój nazywany od dawna przez turystów "Piekiełkiem". Godzi się tutaj nadmienić, iż przy nadleśnictwie Świt znajduje się 5 około siedemset - letnich dębów o obwodzie 251 - 446 cm - pomników przyrody, zwanych wisielczymi ponieważ tędy prowadził "szlak napoleoński". 2 km na północ, w Rudzkim Moście wzniesiono w maju 1986 r. monumentalny żelbetonowy pomnik - wycięty krzyż, na miejscu egzekucji jesienią 1939r. w obecności "Kata Pomorza" - gdańskiego "gauleitera' Alberta Forstera 560 mieszkańców miasta i byłego powiatu.

Roztocze

Roztocze – kraina geograficzna łącząca Wyżynę Lubelską z Podolem, wyraźnie wypiętrzony wał wzniesień przebiegający z północnego zachodu, od Kraśnika, na południowy wschód do Lwowa. Roztocze oddziela Wyżynę Lubelską i Wyżynę Wołyńską od Kotliny Sandomierskiej i Kotliny Naddniestrzańskiej. Na Roztoczu z uwagi na niepowtarzalne walory przyrodnicze utworzono Roztoczański Park Narodowy, Parki Krajobrazowe oraz rezerwaty (m.in. Sołokija).

Co warto zobaczyć:
• Szumy na Tanwi. Szumy jest to określenie progów rzecznych. Jest to jedno z magicznych miejsc Roztocza, wodospady nie są co prawda wysokie, ale ich urok jest ogromny. Rezerwat "Nad Tanwią" można zwiedzać wędrując niebieskim pieszym szlakiem "szumów" oprawadzjacym po dolinach Jelenia (tam też są wodospady!) i Tanwi. Szlak ten tworzy pętlę wokół Suśca liczącą ok. 17 km. Można także podjechać po parkingu leśnego nieopodal mostu na Tanwi, na skraju Rebizantów i skorzystać z krótkiej, ale ciekawej, czerwonej ścieżki dydaktycznej.
• Roztoczański Park Narodowy. Roztoczański Park Narodowy – utworzony w 1974 r., – położony na Wyżynie Lubelskiej. Siedziba dyrekcji parku i muzeum przyrodniczego znajduje się w Zwierzyńcu. Godłem parku jest konik polski typu tarpan.
Największym ośrodkiem turystycznym okolicy jest Zwierzyniec. W mieście tym znajduje się zespół budynków, w których dawniej mieściła się administracja Ordynacji Zamojskiej. W starannie odremontowanym domu plenipotenta (zarządcy Ordynacji) mieści się obecnie siedziba dyrekcji parku. Uwagę zwraca także pięknie architektonicznie wkomponowana w otoczenie bryła wybudowanego w 1994 r. Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego. Chętnie odwiedzane przez turystów jest muzeum etnograficzno-przyrodnicze w Guciowie. W okolicy tej miejscowości znajdują się pozostałości grodziska z IX w., a także cmentarzyska kurhanowe. Przez teren parku przebiega pięć szlaków turystycznych: centralny, krawędziowy, partyzancki, roztoczański i szlak obwodnica RPN im. A. Wachniewskiej. Dla turystów udostępnione jest pięć pieszych ścieżek poznawczych oraz jedna trasa rowerowa. Obszary parku i przyległe tereny były miejscem walk powstania styczniowego, I i II wojny światowej, czego dowodem są mogiły w Zwierzyńcu i okolicy.

Tatry
Tatry – najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat (Karpaty Zachodnie). Powierzchnia Tatr wynosi 785 km², z tego 175 km² (ok. 25%) leży w granicach Polski, ok. 610 km² (75%) na terytorium Słowacji.

Pierwsza, odnotowana wycieczka w Tatry odbyła się w 1565 r. (Przejażdżka Beaty Łaskiej ze spiskiego Kieżmarku do Doliny Kieżmarskiej). Z XVII w. pochodzą też wzmianki o pierwszych wejściach na szczyty.
Co trzeba zobaczyć:
• Morskie Oko, największe i najbardziej znane (a według wielu miłośników Tatr także najpiękniejsze) jezioro w Tatrach, położone w Dolinie Rybiego Potoku, na wysokości 1395 m n.p.m. Wcześniej nazywano je Rybim Jeziorem, ze względu na naturalne zarybienie, co jest rzadko spotykane w tatrzańskich jeziorach. Nazwa Morskie Oko jest związana ze starą legendą, mówiącą o podziemnym połączeniu jeziora z... Adriatykiem. Dla turystyki Morskie Oko zostało "odkryte" przez doktora Tytusa Chałubińskiego już w XIX wieku. Pierwsze schronisko, które zostało zbudowane w 1836r.
• Zakopane Miasto położone jest u stóp Tatr, w Kotlinie Zakopiańskiej, nad kilkoma potokami, ale najważniejszy to Zakopianka. Zakopane jest największym ośrodkiem miejskim w bezpośrednim otoczeniu Tatr, dużym ośrodkiem sportów zimowych, od dawna nazywane zimową stolicą Polski. W granicach administracyjnych miasta znajduje się także znaczna część Tatrzańskiego Parku Narodowego. Liczbę turystów odwiedzających całe Tatry ocenia się na około 2-3 mln rocznie. Znajdują się tu liczne sanatoria i domy wypoczynkowe, duża baza noclegowa. Główną atrakcją turystyczną są Tatry. Inne to:kolej linowo-terenowa na Gubałówkę, kolejka linowa na Kasprowy Wierch, kolej linowo-krzesełkowa na Butorowy Wierch, skocznia narciarska Wielka Krokiew, Teatr im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Krupówki.
• Kasprowy Wierch- szczyt w Tatrach Zachodnich o wysokości 1987 m n.p.m. Góruje nad dolinami: Bystrej, Suchej Wody Gąsienicowej i Doliną Cichą. Nazwa pochodzi od leżącej u podnóży szczytu Hali Kasprowej, a ta z kolei od imienia jej pierwszego użytkownika - Kaspra. Od około 1910 Kasprowy Wierch stał się popularny wśród narciarzy.
Znajduje się tutaj węzeł szlaków turystycznych:
- zielony do Kuźnic przez Myślenickie Turnie(2.15 godz.)
- żółty do Schroniska Murowaniec na Dolinie Gąsienicowej (50 min.)
- czerwony w kierunku wschodnim na Świnicę (1.50 godz.)
- czerwony w kierunku zachodnim, granią na przełęcz Pod Kopą Kondracką (1.50 godz.)
Sucha Przełęcz jest dostępna od strony polskiej i słowackiej, jednak wejście na Kasprowy Wierch jest możliwe tylko szlakami turystycznymi znajdującymi się w polskiej części Tatr.
CIEKAWOSTKI Z TATR
Widmo Brockenu. Dość rzadkim zjawiskiem jest oglądanie własnego cienia na powłoce chmur znajdującej się kilkanaście lub kilkadziesiąt metrów poniżej. Jest to możliwe w słoneczny dzień, kiedy słońce znajduje się z tyłu za plecami. Cień własnej sylwetki jest zwykle otoczony pojedynczą lub podwójną tęczową aureolą.
Zjawisko to polega na załamaniu się światła w kropelkach mgły i tworzeniu tęczowych okręgów. Nazwa pochodzi od szczytu Brocken w górach Hartzu gdzie po raz pierwszy opisano zaobserwowane zjawisko. Wśród doświadczonych turystów krąży przekonanie, że kiedy człowiek zobaczy ten efekt po raz pierwszy to grozi mu niebezpieczeństwo pozostania w górach na zawsze. Dopiero po 3 razach groźba gór mija.
W przesądy można oczywiście nie wierzyć, ale faktem jest, że zjawisko to jest bardzo widowiskowe i nawet najlepsze zdjęcie nie jest w stanie tego oddać.

Gerlach. Najwyższy szczyt Tatr (2655 m n.p.m.), chociaż do połowy XIX w. nie był uważany za najwyższy. Wcześniej palmę pierwszeństwa dzierżył Krywań, a następnie Łomnica. Dopiero dokładne pomiary dokonane w latach 1837 - 38 ujawniły prawdziwego króla Tatr.
Na samym wierzchołku średnia roczna temperatura wynosi - 6 st. Celsjusza. Okazuje się, że w obrębie wierzchołka nawet mimo tak srogich warunków rośnie 20 gatunków roślin naczyniowych, z czego 9 powyżej 2650 m (5 m poniżej szczytu).
Do nich należą min. dzwonek alpejski, dzwonek wąskolistny, boimka dwurzędowa, piewiosnka maleńka. Od 1886 r. w obrębie szczytu miało miejsce ok. 25 wypadków śmiertelnych, nie licząc katastrofy lotniczej na Zadnim Gerlachu.