Mszaki

WYSTEPOWANIE I ZNACZENIE MSZAKÓW

MSZAKI (Bryophyta)

Gromada rodniowców, obejmująca drobne rośliny zarodnikowe, które zamiast korzeni mają chwytki. Dzielimy je na 2 klasy: mchy i wątrobowce. Przechodzą przemianę pokoleń. Jest to pokolenie płciowe (gametofity),które powstaje na tzw. splątku (u wątrobowców plechowatych, u mchów składających się z łodygi i liści). To pokolenie jest samożywne i silniej rozwinięte niż zagłębiony w splątku sporofity (pokolenie bezpłciowe). Sporofit składa się ze szczecinki z zarodnią, wytwarzającą zarodniki; m. rozmnażają się przez zarodniki oraz wegetatywnie przez jedno- i wielokomórkowe rozmnóżki. Z każdej części rośliny może się rozwinąć splątek.

MCHY (Bryopsida)

Klasa roślin z podgromady mszaków. Jest 5 podklas: torfowce, naleźliny, bezlisty, płonniki i prątniki. Jest ich ok. 15 tys. gatunków, w Polsce występuje ok. 650 gatunków. Rosną na całym świecie, w miejscach przynajmniej okresowo wilgotnych, często tworzą gęste darnie (na ziemi, w lasach, na łąkach, skałach, pniach drzew, dachach) lub całe formacje roślinne (torfowiska). Dominują w florze wysokogórskiej i na dalekiej Północy (w tundrach i tajgach). Gametofit zbudowany z rozgałęzionej i ulistnionej łodyżki, może mieć długość do 0,5m. Organy rozmnażania (rodnie i plemnie) umieszczone są na szczycie łodyżki. Sporofit składa się ze stopy, sety i zarodni, która otwiera się na szczycie i wysypuje zarodniki, rozsiewane przez wiatr i wodę. U wielu gatunków zarodnie posiadają specjalne mechanizmy ułatwiające rozsiew; u m. występuje także rozmnażanie wegetatywne przez rozmnóżki lub regenerację z fragmentów łodyżek lub liści. Mają duże znaczenie przyrodnicze i ekonomiczne ponieważ przyspieszają wietrzenie skał, zatrzymują wody opadowe przez co zmniejszają erozję gleby, używane do produkcji torfu, na ściółkę i do uszczelniania drewnianych budynków na zimę.

WĄTROBOWCE (Hepaticae)

Klasa roślin z podgromady mszaków. Są 4 rzędy: porostnicowce, jungermaniowce, kalobriowce i sferokarpowce. Jest ich ok. 10 tys. gatunków. Występują na całym świecie, głównie na półkuli południowej, w Polsce ok. 250 gatunków. Drobne rośliny o gametoficie w formie łodyżki i liści (częściej) bądź plechy; krótkotrwały sporofit składa się z łodyżki i zarodni, z których za pomocą sprężyc rozrzucane są zarodniki. rosną głównie w miejscach zacienionych i wilgotnych (niektóre w wodzie), porastają glebę, drzewa, skały, liście.