Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa

Sprawozdaniem informującym o finansowych wynikach działalności jednostki jest rachunek zysków i strat. Jest to sprawozdanie, w którym następuje rozwinięcie wyniku bilansowego, wskazujące na jego ekonomiczną strukturę i źródło powstania. Rachunek zysków i strat stanowi niezbędne uzupełnienie bilansu, w którym osiągnięty wynik działalności jest wykazany jako ostateczny rezultat finansowy, natomiast w rachunku zysków i strat rezultat ten jest przedstawiony w postaci rozwiniętej.
W rachunku zysków i strat ujmuje się oddzielnie:
- przychody i koszty dotyczące sprzedaży produktów i towarów
- pozostałe przychody i koszty operacyjne
- przychody i koszty finansowe
- obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.

Poszczególne elementy rachunku powinny być przedstawione w kolejności i w sposób określony w ustawie o rachunkowości, która daje możliwość prezentacji rachunków zysku i strat według wariantu porównawczego albo kalkulacyjnego, przy czym każdy z nich może być ujęty dwustronnie (tzn. układ sprawozdawczy) albo jednostronnie (tzw. Układ drabinkowy).

Różnica między wariantem porównawczym a kalkulacyjnym polega na sposobie ujęcia kosztów wytworzenia sprzedanych produktów.

W wariancie porównawczym koszty grupuje się w układzie rodzajowym z uwzględnieniem zmiany stanu produktów, przy czym zmiana ta jest wykazana w grupie „Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi”, a nie w grupie „Koszty działalności operacyjnej”. W związku z tym zwiększenie stanu produktów następuje ze znakiem (+), a zmniejszenie ze znakiem (-). Ponadto po stronie przychodów wykazuje się koszty wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki jak np. kwoty inwestycji lub koszty rozwoju.

W wariancie kalkulacyjnym ustala się koszt wytworzenia sprzedanych produktów oraz wyodrębnia się koszty sprzedaży i ogólnego zarządu. Dalszymi pozycjami rachunku zysków i strat są pozostałe koszty oraz pozostałe przychody operacyjne, które są elementami wyniku działalności operacyjnej i zawierają m.in. skutki ryzyka dotyczącego realizacji tej działalności. Jednocześnie zakres strat i zysków nadzwyczajnych obejmuje wyłącznie skutki finansowe zdarzeń niepowtarzalnych, niewynikające z postaci uproszczonej.