Ożywienie społeczne i edukacyjne.

KEN - pierwsza w Polsce świecka władza oświatowa, powołana 14.X.1773r. z inicjatywy działaczy skupionych wokół Stanisława Augusta Poniatowskiego. KEN zorganizowała trój-stopniowe nauczanie - szkoły elementarne, średnie, następnie Szkoła Główna Koronna i Li-tewska. KEN wydała kodeks szkolny określający założenia programowe i organizacyjne szkolnictwa.

Szkoła Rycerska - szkoła średnia o charakterze wojskowym, założona w 1765r. przez króla Stanisława Poniatowskiego. Komendantem szkoły był książę Adam Czartoryski. Głównym zadaniem było przygotowanie młodzieży szlacheckiej do służby obywatelskiej. Program nauczania dzielił się na część przygotowawczą, ogólnokształcącą oraz naukę kunsztów (jazdy konnej, tańca, muzyki. Wychowankami Szkoły Rycerskiej byli m.in.: T. Kościuszko, J. Jasiń-ski, J. U. Niemcewicz.

Teatr Stanisławowski - pod dyrekcją Wojciecha Bogusławskiego. Został podzielony na zespoły opery, baletu i dramatu. Pierwsze przedstawienie - "Natręci". TPN - założone dla rozwoju nauki i literatury w 1800r. przez St. Staszica. W 1740r. Stanisław Konarski założył Collegium Nobilium. Bracia Załuscy przekazali prywatny księgozbiór - powstała pierwsza w Europie biblioteka publiczna. Stanisław August Poniatowski prowadził mecenat artystyczny (literatura, malarstwo, archi-tektura, rzeźbiarstwo). Problemy literackie poruszano także podczas "obiadów czwartkowych" i na łamach "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych" pod redakcją Adama Naruszewicza.