Sauna to pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura i wysoka lub niska wilgotność (w zależności od rodzaju sauny), w którym spędza się od kilku do kilkudziesięciu minut. Pobyt w saunie ma własności oczyszczające ciało z toksyn, poprawiające krążenie i wyrabiające odporność na choroby. Po pobycie w saunie bierze się zwykle kąpiel w chłodnej wodzie.
Cechą specyficzną każdej sauny jest to, że do jej budowy użyte jest drewno. W tradycyjnych metodach budowy nie używa się też gwoździ, tylko montuje się poszczególne elementy używając kołków drewnianych. Tak też w wielu wypadkach przygotowywane są dostępne już na naszym rynku gotowe do montażu sauny w postaci prefabrykowanej (nie tylko fińskiej produkcji), przeznaczone do samodzielnego montażu.
Pierwotnie sauna była miejscem kąpieli, lecz ponieważ było to jedyne czyste pomieszczenie z obfitą ilością wody, służyło także jako miejsce porodów i leczenia chorych.
Sauna, nie jest kąpielą wyłącznie w gorącym powietrzu ani też kąpielą w parze, lecz specyficznym połączeniem suchego, gorącego powietrza i wilgoci. Silny wpływ bodźcowy na organizm wywiera stosowanie temperatur krańcowych. W pomieszczeniu sauny temperatura powietrza wynosi, bowiem 75-105C a nawet 120C a wodę stosowaną do ochładzania się, w zależności od pory roku, cechuje temperatura od 5 do 25C, —jeżeli zabieg ten stosujemy na zewnątrz łaźni w wodach powierzchniowych. Względna wilgotność powietrza waha się przeciętnie od 5 do 20%. Jest to powietrze bardzo suche. Aby zwiększyć procentową zawartość pary wodnej do około 70 %, należy wylać na rozpalone kamienie sporą porcję wody. Wpływ sauny na ustrój ludzki polega, bowiem na wytworzeniu bardzo znacznych, chociaż krótkotrwałych różnic temperatur oraz wilgotności powietrza. One to stanowią bodźce wywołujące pożądane zmiany fizjologiczne w organizmie kąpiących się ludzi.
Dlaczego powietrze rozgrzane do 100C i więcej nie parzy boleśnie skóry zażywających „sauny”? Sprawia to właściwość ciał suchych, posiadających bardzo małą pojemność cieplną mierzoną ilością ciepła w kaloriach, potrzebną do podniesienia temperatury jednostki masy danego ciała o 1C. Innymi słowy, dla podgrzania jednostki masy powietrza o 1C wystarczy bardzo mało ciepła, czyli że powietrze może skumulować ciepła tego bardzo mało. Człowiek wytrzymuje temperaturę powietrza 100 -140 C, gdy wilgotność względna powietrza nie przekracza 10-30%. Gdy wilgotność ta wzrasta do 50-60%, wówczas temperaturę 50-60 C wytrzymuje niewielu.
Rodzaje saun
Sauna fińska (mokra)
Najbardziej rozpowszechniona jest sauna fińska, w której co pewien czas należy polewać wodą kamienie (z reguły spore złomy granitu), które ułożone są na szczycie pieca. Każdorazowe polanie rozgrzanych kamieni wywołuje powstawanie kłębów pary rozchodzących się po całym pomieszczeniu, które na ogół ma 2-3 „kondygnacje” ( półki), na których im wyżej, tym wyższa temperatura. W fińskiej saunie piec rozgrzewa powietrze do temperatury 80-100 C. Wilgotność w pomieszczeniu wynosi od 25% do 40%.
Warto jednak zapamiętać, – że sauna nie wykonana z drewna lub nie wyłożona w całości drewnem – nie jest już sauną tylko łaźnią parową (rzymską).
Sauna szwedzka (sucha)
Sauna szwedzka według niektórych historyków należy do najstarszych typów sauny, poprzedziła pojawienie się typowej fińskiej sauny parowej. Lepiej jednak nie mówić o tym żadnemu Finowi, gdyż są dość drażliwi na tym punkcie. Jednak sauna ta nazywana jest również staro skandynawską, a nazwy chyba nie biorą się z powietrza.
Sauna szwedzka pojawia się poza Skandynawią niezbyt często. Wchodzi się do niej dopiero wówczas, gdy temperatura sięgnie ok.100ºC, a wilgotność spadnie do nieco powyżej 10-15 %. Jest to wiec sauna wywołująca u osób nie przygotowanych odpowiednio szok termiczny. Praktycznie wystrój nie różni się niczym od sauny fińskiej (także wykładzina drewniana), poza tym, iż palenisko na ogół jest w pomieszczeniu sąsiadującym a sama sauna ogrzewana jest raczej podgrzanym powietrzem.
Czasem z sauny tego typu korzystają u nas w kraju sportowcy w ośrodkach treningowych, zwłaszcza przed zawodami w krajach o suchym i gorącym klimacie.
O ile sauna fińska uchodzi za zdrową, a nawet leczniczą, to w stosunku do sauny szwedzkiej istnieją dość poważne przeciwwskazania lekarskie to jej stosowania przez osoby chorujące na serce oraz choroby krążenia, jak również niektóre choroby skórne. Nie zaleca się jej również dzieciom w wieku przedszkolnym.
Łaźnia rzymska
Łaźnia rzymska jest już czymś odmiennym od sauny. Wywodzi się przecież z kręgu śródziemnomorskiego. Zasada działania jest bardzo podobna do sauny fińskiej. W pomieszczeniu łaźni właściwej może być instalowany piec do sauny. Podstawowa różnica jest zauważalna w wystroju. Łaźnia rzymska wymaga także znacznie większej powierzchni oraz kubatury. Ściany łaźni rzymskiej nie są wykładane drewnem. Jako wykładziny stosuje się przede wszystkim płyty kamienne (głównie marmur, rzadziej granit lub bazalty). Można również stosować ceramiczne płytki łazienkowe. Niezbędna jest jednak znacznie większa niż w przypadku sauny dbałość o sprawny odpływ wody (ze skraplającej się pary) oraz wentylację pozwalającą na wymianę powietrza po sesji kąpielowej. Zasadą jest również – niezależnie od kabiny natryskowej - urządzenie chociażby niewielkiego basenu w bezpośrednim sąsiedztwie pomieszczenia właściwej łaźni.
Sauna na podczerwień
Jest to sauna bez pary i z niską temperaturą powietrza (40-65C), gdzie zamiast tradycyjnych pieców wykorzystywane są ceramiczne promienniki podczerwieni. Z systemu głębokiego wnikania ciepła do organizmu dzięki podczerwieni może korzystać każdy.
O bezpieczeństwie użytkowania świadczy też to, że kabiny podczerwone emitują ciepło bardzo podobne do energii cieplnej pochodzącej ze słońca, a także tej, którą produkuje nasze ciało, spalając substancje energetyczne w celu utrzymania odpowiedniej temperatury. Poddane działaniu promieni podczerwonych tkanki wchłaniają je, co powoduje znaczny wzrost możliwości zarówno regeneracyjnych, jak i leczniczych. Nie ma przy tym niebezpieczeństwa zbytniego napromieniowania, gdyż, kiedy zostanie osiągnięty zadowalający poziom nasycenie, reszta promieni przenika przez tkanki bez żadnych niepożądanych skutków. Sauna na promienie podczerwone to sauna bez pary, gorącego powietrza i związanych z tym trudności w oddychaniu. Promienie podczerwone to po prostu promieniowanie cieplne, które penetruje skórę do głębokości ponad czterech centymetrów i jest z łatwością wchłaniane przez ciało. Sauna na podczerwień jest doskonałym substytutem sauny tradycyjnej. Sauny na podczerwień oczyszczają skórę i tkanki podskórne ze zbędnych toksyn, czego efektem jest jędrna, czysta i zdrowa skóra. Działanie oczyszczające sauny na podczerwień jest podobne do sauny tradycyjnej. Idea piękna płynącego z wnętrza jest tu jak najbardziej na miejscu, gdyż to właśnie nowa, piękna i zdrowa skóra zastępuje starą, złuszczającą się skórę i zatrutą toksynami.
W trakcie korzystania z sauny na promienie podczerwone ciało nagrzewa się i rozszerzają się naczynia krwionośne. Skutkiem tego jest zwiększenie przepływu krwi i lepsze dotlenienie i ukrwienie tkanek. Skóra czerwienieje, co oznacza, że bogata w tlen krew dociera do miejsc, gdzie często może jej brakować w wystarczających ilościach. Proces ten powoduje również usunięcie z organizmu dużych ilości toksyn, które nie zalegają w głębszych warstwach skóry. Wolna od toksyn, zdrowa skóra lepiej się opala i wolniej starzeje.
Najlepsze takie efekty można osiągnąć przy regularnym stosowaniu - najlepiej raz czy dwa razy w tygodniu.
Regularne wizyty w takiej saunie mają także pozytywny wpływ na zmniejszenie cellulitisu.. Sauna na podczerwień, powodując intensywne pocenie się, pozwala na pozbycie się części tych niechcianych "śmieci" z organizmu.
W kabinie sauny osiąga się temperatury od 80 do 100 stopni C, a nawet i więcej. Nasz organizm potrafi wytrzymać taką temperaturę tylko, dlatego, że powietrze w saunie jest nadzwyczaj suche. Organizm reaguje na takie gorąco wydzielaniem wielkiej ilości potu - do 30 g na minutę lub do 500 g przy każdej kąpieli, przy czym wydzielający się pot ochładza powierzchnię naszego ciała.Przy wysokiej wilgotności powietrza wyparowuje o wiele mniej potu, przez co zmniejsza się możliwość ochłodzenia organizmu i stosownie do tego może znieść o wiele mniejsze temperatury lub wyższe temperatury nie tak dobrze. Jako przykład może tutaj posłużyć łaźnia parowa ze swoją wysoką wilgotnością powietrza. Mimo że kąpiel odbywa się tutaj w temperaturze około 45 stopni C nasz organizm znosi ją o wiele gorzej aniżeli bardzo suchą kąpiel w saunie.
Kąpiel w saunie, polegająca na przebywaniu w gorącym suchym powietrzu jak też następnie na gruntownym ochłodzeniu wywiera na nasz organizm bardzo korzystny wpływ, zwłaszcza, gdy chodzi o pracę serca jak też krwioobiegu, powodując intensywne przekrwienie skóry. Sauna oczyszcza organizm z toksyn, uodparnia i haruje nasze ciało, przyczyniając się jednocześnie do poprawy samopoczucia.
W porównaniu z łaźnią parową, sauna stanowi mniejsze obciążenie dla ustroju. Wynika to z następujących faktów: suche powietrze - w porównaniu z wilgotnym - oraz zwiększenie szybkości krążenia powietrza w saunie znacznie ułatwia procesy parowania z powierzchni skóry i wydalania wody z powietrzem wydechowym, mniej intensywnie nagrzewa tkanki (wskutek mniejszego przewodnictwa cieplnego), sprzyjając w ten sposób lepszemu znoszeniu wysokiej temperatury otoczenia.
Ciśnienie tętnicze krwi ulega obniżeniu (zwłaszcza u osób z nadciśnieniem tętniczym) ciśnienie żylne narasta. W saunie mamy do czynienia z przyspieszeniem krążenia i przemieszczeniem krwi z narządów wewnętrznych do skóry i płuc.
Obciążenie krążenia w saunie odpowiada obciążeniu w wyniku lekkiej pracy fizycznej. Sauna wywiera na mięsień sercowy działanie ćwiczące, a wg niektórych autorów sauna działa tak samo ćwicząco na mięsień sercowy i na zdolność wysiłkową ustroju, jak regularny trening fizyczny. Kąpiel w saunie stanowi swoiste połączenie zabiegu przegrzewania ciała przy zastosowaniu gorącego, suchego powietrza z okresowym, krótkim oddziaływaniem dużej wilgotności i dużego natężenia pola elektrycznego z następującym po nim zabiegiem ochładzania ciała za pomocą kąpieli powietrznej oraz zimnych zabiegów wodoleczniczych.
Dla zdrowego człowieka wszystkie procesy zainicjowane pobytem w saunie są bezpieczne i korzystne. Jest to trening dla układu krążenia i oddechowego. Podczas zabiegu zachodzą też zmiany w układzie hormonalnym. Pobudzony zostaje układ przysadkowo- podmózgowy, zarządzający całym systemem wydzielania wewnętrznego. Sauna ma zbawienny wpływ na układ nerwowy i kondycję psychiczną.
Serail Bath - Sauna błotna Temperatura 38 - 45C.
Wilgotność 100%
Łączy ona w sobie dwie fazy kąpieli oraz aplikację błota na ciało, po którym następuje delikatny masaż. We wstępnej fazie relaksacyjnej, przyjemne ciepło panujące w pomieszczeniu pozwala składnikom na szybkie oczyszczanie skóry i przyspiesza usuwanie toksyn. Po fazie oczyszczającej sauna błotna jest wypełniana oparami ziołowymi, a maseczka może być ścierana przy pomocy delikatnego masażu. Sauna błotna zakończona jest ciepłym prysznicem.
Rodzaje błota nakładanego na ciało:
- białe (twarz, szyja)
- czerwono - złote (brzuch, uda)
- szare (nogi)
- jasnoszare (ramiona)
- czysta biel (pośladki)
- niebieskie (łokcie, stopy)
Biosauna Temperatura 65C.
Wilgotność 35%
Kąpiel w Biosaunie jest przyjemna zwłaszcza dla osób, dla których klasyczna sauna fińska jest zbyt ciepła. Jest to sauna doskonała dla osób z nadciśnieniem oraz nadwrażliwością naczynek krwionośnych. Zwiększa potliwość, usuwa podskórną tkankę tłuszczową, przez co wspomaga proces odchudzania i korekcji figury. Pobudza metabolizm w tkankach, wspomaga usuwanie toksyn z układu limfatycznego, oczyszcza skórę ,dodaje jej urody i przeciwdziała starzeniu się skóry. Rozszerza i oczyszcza główne kanały organizmu odpowiedzialne za przepływ materii, zwiększa przemianę materii i poprawia trawienie, daje odprężenia skórze i ciału. Likwiduje znużenie, zwiększa zdolności intelektualne, koncentracje oraz zdolność do pracy. Poprawia prace układu odpornościowo - immunologicznego, przez co zwiększa naturalną odporność organizmu na stres oraz choroby, zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zmian nowotworowych. Aktywizuje przepływ krwi, oczyszcza głowne kanały organizmu odpowiedzialne za przepływ energii. Idealna w przypadku wspomagania leczenia rozlicznych schorzeń stawów , kości, kolan, ramion oraz przewlekłych stanów bólowych i reumatycznych
Aroma Sauna - Aromatyczna Temperatura 70 - 80C.
Wilgotność 10%
Sauna aromatyczna opiera się na terapeutycznym wpływie zapachu na cały organizm. Idealna kombinacja pary wodnej i olejków zapachowych wzmacnia działanie zwykłej sauny suchej. Inhalacje z lawendy, mirry lub ożywczego eukaliptusa mają bardzo korzystny wpływ na płuca i układ oddechowy. Przy dodaniu uspokajających esencji z rumianku podnosi się także poziom relaksu.
Steam Bath
Temperatura 45C.
Wilgotność 100%
Jednym z największych atutów Steam Bath jest regeneracja skóry i włosów oraz wzmocnienie zdolności oddechowych organów. Steam Bath ma również działanie oczyszczające dla całego ciała. Z dodatkiem naturalnych zapachów np. zapachu eukaliptusa kąpiele w Steam Bath wpływają pozytywnie i powodują wzrost dobrego samopoczucia.
Caldarium Temperatura 45C.
Wilgotność 100%
Jest to sauna z systemem wodnego zachowana ciepła w ścianach i ławkach. W kosmetyce coraz bardziej doceniane jest wzajemne oddziaływanie wysokiej wilgotności i promieniującego ciepła. Jednym z największych atutów Caldarium jest delikatna opieka i regeneracja skóry i włosów oraz wzmocnienie zdolności oddechowych organów.
Caldarium działa oczyszczająco na całe ciało.
Wpływ wysokiej temperatury w saunie na organizm
Dochodzi do przemieszczania się płynów ustrojowych, wraz z potem wydalane są toksyny i szkodliwe produkty przemiany materii. Temperatura skóry wzrasta do 40C, rozszerzają się naczynia podskórne, natomiast kurczą wewnętrzne. Następuje przyspieszenie akcji serca, początkowo rośnie ciśnienie krwi, ale pod koniec zabiegu spada, wzrasta częstotliwość oddechów, co powoduje zwiększoną wentylację płuc.
Przebieg:
1. Uwalniają się hormony. Pod wpływem ciepła pobudzona zostaje przysadka mózgowa, uwalniane zostają m.in. endorfiny, które są związkami morfino- podobnymi
2. Uczucie ciepła. Receptory znajdujące się w oskrzelach i narządach oddechowych odczuwają ciepło. Podpowiadają one mózgowi, że temperatura rośnie
3. Pojawia się pot. Ciało broni się przed temperaturą poprzez obfite pocenie w ilości od 300 do 600 a nawet 1000 ml w zależności od temperatury panującej we wnętrzu sauny, pozbywając się w ten sposób nadmiaru ciepła. Jednocześnie pot chroni skórę przed oparzeniami.
4. Serce bije szybciej. W celu zmniejszenia temperatury krwi oraz utrzymania w miarę stabilnego ciśnienia, serce zaczyna pracować szybciej. Przyśpieszenie czynności serca (tętna o 50%) i wzrost pojemności minutowej serca wynosi do 400% wartości spoczynkowej,
5. Rośnie tętno. W celu zatrzymania spadku ciśnienia krwi, wzrasta tętno. U osoby początkującej tętno wzrasta z reguły do poziomu 100-150
6. Ciśnienie krwi spada. Głównym składnikiem potu jest odfiltrowany składnik krwi – w ten sposób zmniejszona zostaje objętość krwi. Ciepło rozszerza żyły i ciśnienie krwi spada. Wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi na początku kąpieli wynosi przeciętnie o 25 mm Hg, a pod koniec nawet o 35 mm Hg.
7. Następuje lekki spadek ciśnienia krwi po kąpieli, utrzymujący się do około 1 godziny po jej zakończeniu.
8. Wzroście częstotliwości oddechów do 20 na minutę,
9. Zwiększeniu podstawowej przemiany materii o 30-40% i wzrost wydalania przez skórę takich produktów przemiany materii jak kwas węglowy, ciała histaminowe, produkty przemiany białkowej i węglowodanowej.
10. Następuje zagęszczenie moczu wskutek oddawania dużej ilości potu, czego wyrazem jest zwiększenie jego ciężaru właściwego,
11. Wzmożenie wykrztuszania, korzystne w chorobach dróg oddechowych.
Saunie przypisuje się właściwości odchudzające, co nie jest prawdą. Sauna prowokuje wydzielanie potu, ale nie odchudza. Spadek wagi jest chwilowy i szybko zostaje wyrównany.
Kąpiel w saunie powoduje obniżenie napięcia mięśniowego, a nawet zwolnienia stanów skurczu. Kąpiel w saunie wskazana jest, więc przy bólach mięśniowych powodowanych ciężką pracą, przy stanach pourazowych mięśni, którym często towarzyszą bolesne przykurczę. Bodźce ciepła powodujące rozszerzanie się naczyń krwionośnych w skórze i w warstwach głębszych doprowadzają do zwiększenia przepływu krwi tętniczej oraz limfy, co zmniejsza ból, przyśpiesza wessanie produktów zapalnych oraz pobudza wzrost i regeneracji tkanek.
Prawidłowe korzystanie z sauny
1. Kąpiel w saunie nie powinna trwać dłużej niż 30-40 minut w trzech porcjach czasowych 12 -15 minutowych z przerwami 6-12 minutowymi na zimną kąpiel. W komorze grzejnej sauny powinniśmy przebywać do silnego zapocenia się, które występuje po 12 -15 minutach.
2. W saunie należy kąpać się nago. Przed wejściem do komory grzejnej należy umyć się i wytrzeć do sucha.
3. Podczas kąpieli w komorze ogrzewczej sauny należy siedzieć na ławkach lub leżeć na pryczach.
4. Po wejściu do komory, należy początkowo korzystać z dolnych partii i stopniowo zajmować wyższe stopnie łaźni.
5. W celu dodatkowego podrażnienia i przekrwienia skóry, można korzystać z miotełek brzozowych, którymi lekko uderzamy ciało kąpiącego się partnera.
6. Po pierwszym mocnym zapoceniu się, należy wziąć zimny prysznic lub zanurzyć się w wannie, basenie lub w otwartym zbiorniku wodnym. Przed ponownym wejściem do komory cieplnej należy ponownie wytrzeć się do sucha.
7. Reakcję fizjologiczną organizmu na bodźce cieplne sauny można obserwować samemu, licząc częstość tętna. Częstotliwość powyżej
130-140 uderzeń na minutę należy uważać za sygnał do przerwania kąpieli lub złagodzenia bodźców cieplnych.
8. Po kąpieli należy ochłodzić ciało i doprowadzić do zatrzymania procesu pocenia.
9. Po kąpieli należy odpocząć spokojnie 10-20 minut, przyjmując napoje owocowe w umiarkowanej ilości.
10. Czas kąpieli w saunie należy zwiększać stopniowo.
11. Z sauny należy korzystać jeden raz w tygodniu (wyjątkowo 2-3 razy), kontrolując stan zdrowia w przychodni lekarskiej.
12. Sportowcy nie powinni korzystać z sauny przed zawodami.
13. Miarą dobrze przeprowadzonego zabiegu kąpielowego w saunie jest stan samopoczucia w dniu następnym, który cechować powinna rześkość i gotowość do podjęcia dużych wysiłków.
14. Sauny nie należy traktować jako obiektu do odchudzania, ponieważ ubytek ciężaru ciała wywołany jest po kąpieli w przeważającej mierze wskutek utraty wody i soli, które to składniki należy po kąpieli uzupełnić.
15. Na jedną godzinę przed i po kąpieli w saunie należy wstrzymać się od nadmiernego spożywania płynów.
16. W komorze nagrzewczej sauny nie należy namydlać się, nacierać maściami, wnosić szklanych przedmiotów itp.
Siła bodźca cieplnego zależy od ilości ciepła (promieni podczerwonych), jaką przyjmie ciało od otoczenia - rozgrzanego pieca powietrza i ścian- w jednostce czasu. Odczyn jest tym silniejszy im większa jest różnica cieplna sauny i wody służącej do ochłodzenia pod prysznicem w basenie czy przeręblu.
Odczyn na bodźce cieplne zależy również od stopnia szybkości zmian bodźca cieplnego, dlatego też stosuje się nagłe zanurzenie ciała w lodowatej wodzie, po uprzednim mocnym jego rozgrzaniu. Zanurzenie całego ciała stosuje się z tego względu, iż odczyn będzie tym silniejszy im większa będzie powierzchnia ciała, na którą czynnik cieplny wywierać będzie swoje działanie. Badania wykażą, że przy powtórnym zastosowaniu bodźca o tej samej temperaturze, siła odczynu ogólnego osłabia się, ponieważ ustrój przystosowuje się do jego działania. Pamiętać powinniśmy, więc o stopniowaniu bodźców zimna i gorąca oraz rozszerzaniu różnic (amplitudy; między najwyższą temperaturą nagrzania i oziębienia. O tym, czym jest „odczyn" organizmu miejscowy i ogólny —nieco dalej.
W celu spotęgowania bodźca cieplnego po ponownym wejściu do komory cieplnej polewa się rozpalone kamienie pieca wodą. Jej ilość uzależniona jest od tego, jaką wielkość wilgotności chcemy uzyskać. Im większe pomieszczenie oraz stopień nagrzania powietrza tym większą ilość wody musimy wylać na kamienie.
Niedosyt fizyczny powietrza powiększa się, bowiem wraz ze wzrostem temperatury - tzn., że im wyższa temperatura, tym więcej pary widnej może przyjąć jednostka objętościowa powietrza. Jeżeli więc chcemy, aby ciepło pary wodnej spotęgowało odczyn cieplny ustroju, to ilość pary wrednej w powietrzu wzrosnąć musi wyczuwalnie. Ma to być, bowiem bodziec cieplny a nie rytuał lania wody na kamienie. Nagły wzrost zawartości pary wodnej w powietrzu wytrzymać mogą jedynie osobnicy o dużej wydolności fizycznej ustroju. Po wylaniu wody na kamienie, największy wzrost ilości pary wodnej obserwuje się pod sufitem. Kto chce nagrzać swoje ciało do granic wytrzymałości, ten szukać powinien maksymalnej ciepłoty na najwyższej ławie. Po pobraniu ciepła zakumulowanego w parze wodnej i ponownym zapoceniu się raz jeszcze ochładzamy ciało zimną kąpielą. Zabiegi takie
powtórzyć możemy trzykrotnie, tzn. że trzy razy doprowadzamy ciało do zapocenia. Raz bez udziału pary, dwa razy z wylaniem wody na rozgrzane kamienie. Następnie należy ciało ochłodzić i chwilę odpocząć (10-20 minut), pobrać masaż i uzupełnić ubytek płynów w organizmie. Dodać tu trzeba, że oddychanie na zmianę gorącym i zimnym powietrzem podczas przejścia np. z komory grzejnej sauny do jeziora, dla pobrania zimnej kąpieli ma również duże znaczenie bodźcowe dla organizmu. Gorące powietrze sauny oddziaływując na powierzchnię skóry i błony śluzowe dróg oddechowych, powoduje podwyższenie temperatury organizmu do około 38C a nawet 39,7C.
Gdybyśmy po wyjściu z sauny nie zastosowali zabiegów ochładzających, to temperatura ciała może się utrzymać na tak wysokim poziomie od 30 minut do półtorej godziny.
Zbytnie przedłużanie pobytu w komorze grzejnej sauny przy niskiej sprawności termoregulacyjnej ustroju, może doprowadzić do wystąpienia objawów przegrzania. Lekkomyślne przekroczenie poziomu wytrzymałości cieplnej organizmu obserwowane u korzystających z sauny w wyniku przedłużenia czasu pobytu w jej wnętrzu, (kto wytrzyma dłużej), lub wystawienie ciała na wyższe temperatury niż jesteśmy w stanie to wytrzymać, (kto dłużej leżeć będzie na najwyższym stopniu ławy), powoduje między innymi zwiększenie podstawowej przemiany materii oraz przesunięcie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu w kierunku kwaśnej. Ogrzana krew oraz produkty przemiany materii o charakterze kwaśnym powodują podrażnienie wyższych ośrodków wegetatywnych ustroju i wywołują wzrost ciśnienia krwi, przyśpieszenie tętna, szybkości oddechu oraz dalsze zwiększenie podstawowej przemiany materii prowadzące do wystąpienia zmian zarówno w obrazie jak i chemizmie krwi. Zamiast uwolnić mięśnie od, produktów zmęczenia", przyczyniamy się nieświadomie do dalszego ich zwiększania a zamiast doskonalić reakcje termoregulacyjne ustroju, doprowadzamy do ich rozregulowania.
Wskazania
• Przewlekłe choroby takie jak: napięcie mięśni grzbietu, przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
• Nawracające choroby pulmonoloiczne: astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli
• Choroby kardiologiczne: nadciśnienie w I i II stadium (nieustalone), niedrożność tętnic obwodowych (I i II stopień wg. Fontaine), dusznica bolesna naczynioruchowa, zawał serca (nie wcześniej jak 6 miesięcy po incydencie)
• Ogólne wskazania: da poprawy wydolności i ogólnego stanu zdrowia, jako środek hartujący przy obniżonej odporności
Przeciwwskazania
• reumatoidalne: w ostrym stanie reumatycznym
• pulmonologiczne: infekcje: przeziębienie, gruźlica, ostry stan astmatyczny
• kardiologia: niewydolność serca, krążenia i wieńcowa ze stenokardią spoczynkową, i inne choroby serca i nadciśnienie (najlepiej korzystać po konsultacji z lekarzem))
• Inne: ostre stany zapalne, wrzody, guzy, ogniska zakażenia (np. przy bólu zęba), choroby weneryczne, epilepsja, jaskra, daltonizm i inne (wskazana jest konsultacja z lekarzem)
Zalecenia dla korzystających z sauny
• Jedno wejście do sauny powinno trwać ok. 5-15 minut, a całkowity czas nie powinien przekraczać 30 minut dziennie np. 2 x 15 min lub 3 x 10 min. Sensowne jest korzystanie z sauny 2-3 razy w tygodniu
• Po każdym wyjściu z sauny należy wziąć prysznic naprzemienny zimną-gorącą wodą i odpocząć 10-15 minut.
• Liczba wejść do sauny:
o 1 dla dzieci od 3 do 12 lat.
o 2-3 dla dorosłych.
• Przebywając w saunie i w czasie odpoczynku najlepiej pić herbatę, soki lub wodę mineralną.
• W czasie przebywania w saunie nie wolno smarować ciała lub twarzy żadnymi kremami, gdyż powoduje to zmniejszenie powierzchni ciała która wydala pot.
• W okresie korzystania z sauny nie należy dużo jeść, a także pić kawy i alkoholu.
• Do sauny najlepiej chodzić na czczo, lub ok 2h po posiłku, jelita i pęcherz opróżnić.
• Jeżeli nogi i ręce są zimne - ogrzać je przed wejściem.
• Nie wchodzić do sauny w stresie i zmęczonym - zbytnie obciążenie serca, mniejsza skuteczność.
• Wchodzić po wytarciu ciała - kropelki na skórze mogą poparzyć (dotyczy sauny s
