Żywienie niemowląt

Żywienie niemowląt

1. Charakterystyka organizmu niemowląt
Okres niemowlęcy trwający od początku drugiego do końca trzeciego miesiąca życia charakteryzuje się najszybszym i najintensywniejszym ze wszystkich okresów pozałonowych tempem wzrastania. Masa ciała ulega podwojeniu do piątego miesiąca życia, a potrojeniu do dwunastego miesiąca życia. Im dziecko jest młodsze, tym dzienny przyrost masy ciała jest większy. I tak w pierwszym, drugim i trzecim miesiącu przybywa niemowlęciu po 30g dziennie, w czwartym, piątym i szóstym miesiącu po 20g dziennie, w siódmym, ósmym, dziewiątym po 15g, a w dziesiątym, jedenastym i dwunastym po 12g dziennie. Równie szybko postępuje przyrost długości ciała: w pierwszym miesiącu powiększa się o 4 cm, w drugim i trzecim o 3 cm, w czwartym, piątym i szóstym o 6cm, w siódmym, ósmym i dziewiątym o 5 cm, a w ostatnich trzech miesiącach o 4 cm. Tak więc zdrowe i prawidłowo rozwijające się dziecko pod koniec okresu niemowlęcego powinno ważyć ok. 10Kg i mierzyć 75cm.
Proporcje ciała stopniowo zmieniają się, nadal jednak niemowlę charakteryzuje się dużą głową osadzoną na krótkiej szyi, szeroką i krótką klatką piersiową, dużym brzuszkiem, dużymi dłońmi oraz krótkimi kończynami. Ważną cechą tego okresu jest uzyskanie równowagi funkcjonowania narządów wewnętrznych: zmienia się konfiguracja sylwetki serca, zwalnia się jego akcja, dojrzewa układ nerwowy, kształtuje się dojrzałość pokarmowa związana z ząbkowaniem.
Jedną z najistotniejszych cech wieku niemowlęcego jest szybki rozwój ruchowy dziecka. Jest on uzależniony od systematycznego rozwoju kośćca, mięśni i ośrodkowego układu nerwowego. Zwiększenie sprawności i siły mięśniowej początkowo dużych, a następnie drobnych mięśni przebiega w stałej kolejności: głowa, kończyny górne, kończyny górne.
Począwszy od chaotycznych ruchów kończyn i całego tułowia noworodka, niemowlę w pierwszym roku życia opanowuje stopniowo umiejętność unoszenia głowy, calowych ruchów rąk i nóg, chwytania przedmiotów, siadania, stania, utrzymania równowagi w pozycji stojącej, samodzielnego chodzenia i biegania. Rozwój psychoruchowy i opanowanie pozycji ciała w tym okresie przebiega w następujących etapach:
· ok. 3 m. ż. - w pozycji na brzuchu podnosi główkę i utrzymuje ją
· ok. 5 m. ż. - obraca się samo na brzuszek, siedzi z podtrzymywaniem
· ok. 7 m. ż. - posadzone, siedzi samo
· ok. 9 m. ż. - raczkuje
· ok. 10 m. ż. - staje i stoi przy czymś
· ok. 12 m. ż. - stoi samo
· ok. 13 m. ż. - pierwsze samodzielne kroki
W okresie niemowlęcym rozwija się również narząd mowy. Małe dziecko uczy się mówić zgodnie ze swoimi potrzebami, poprzez naśladowanie dźwięków i słów dorosłych ludzi.
3. Zapotrzebowanie niemowląt na składniki budulcowe i regulujące
Szybkie tempo rozwoju fizycznego zwiększa zapotrzebowanie niemowlęcia na składniki budulcowe i regulujące (białko, witaminy, składniki mineralne).
· zapotrzebowanie na białko:
- w przypadku karmienia mlekiem kobiecym wynosi 2,2g/kg
- w przypadku karmienia sztucznego wynosi 3,5 – 4g/kg
· zapotrzebowanie na tłuszcz:
- w przypadku karmienia mlekiem kobiecym wynosi 5 – 5,5g/kg
- w przypadku karmienia sztucznego wynosi 4,5g/kg
· zapotrzebowanie na węglowodany wynosi 10 – 12g/kg
· zapotrzebowanie na składniki mineralne:
- na żelazo – 6mg/dobę
- na wapń – 1,4g/dobę
· zapotrzebowanie na witaminy:
- na witaminę A – 1500jm
- na witaminę D – 700jm
- na witaminy z grupy B – 0,6 – 8mg/dobę

4. Sztuczne i naturalne żywienie niemowląt – wskazania ogólne
Szybko rosnący organizm niemowlęcia wymaga dostatecznej ilości pełnowartościowego pożywienia, w którym dostarczone będą składniki budulcowe i energetyczne, umożliwiające prawidłowy wzrost tkanek. Najlepiej spełniającym te wymogi jest mleko kobiece. Karmienie nim określa się mianem naturalnego żywienia. Jest to najlepszy sposób żywienia niemowląt, jednak nie pokrywa on w pełni zapotrzebowania na żelazo i niektóre witaminy. Z tego względu należy uzupełniać karmienie piersią podawaniem soków owocowo – jarzynowych.
Przez pojęcie sztucznego żywienia rozumie się karmienie dziecka mlekiem krowim. Aby pokarm ten był najbardziej zbliżony do naturalnego, powinien spełniać następujące warunki:
· musi być zupełnie czysty
· wolny od szkodliwych dla zdrowia dziecka drobnoustrojów
· musi pochodzić od zdrowych krów
Należy pamiętać o tym, że nie wolno podawać niemowlęciu surowego mleka. Poza tym należy przestrzegać dłuższych przerw między posiłkami, gdyż mleko krowie wymaga większej pracy żołądka i trawienie przebiega wolniej.