Przemiana człowieka, jako zasada romantycznego stylu życia.

Przede wszystkim należy wytłumaczyć pojęcie romantyzmu. Według podręcznika „Przeszłość to dziś”, wydawnictwa Stentor, jest to nurt ideowy dominujący w kulturze europejskiej pierwszej połowy XIX w. W tej epoce dominował indywidualizm, protest przeciw uniwersalizmowi klasycyzmu, uznanie wzniosłości oraz przewaga uczuć, intuicji i wiary nad rozumem. Abstrakcyjna wiedza rozmijała się z konkretnym ludzkim doświadczeniem, a szczególnie z tym, co dyktowało człowiekowi serce.
Europą wstrząsnęły gwałtowne wydarzenia: Wielka Rewolucja Francuska, wojny napoleońskie, rozbiory polskie. Wszystkie te wydarzenia zmieniły pojęcie o świecie i ludzką wrażliwość. Pojawiły się oznaki niewiary we wszechmoc ludzkiego rozumu. Świat popadł w chaos, a dotychczasowa kultura nie umiała go opisać ani wyrazić. Dlatego też młodzi ludzie w całej Europie zaczęli się buntować przeciw ograniczeniom i normom jakie pozostawiło po sobie wcześniejsze pokolenie. Od rozumu odwracali się w stronę uczuć. Wartości i inspiracji zaczęto poszukiwać w związkach człowieka z naturą, z ojczystym językiem i własnym narodem.
Epoka romantyzmu jest to czas gdy w kulturze dominował nurt romantyczny, czyli taki który był pełen uniesień, wzruszeń oraz głębokich doznań uczuciowych. Zapanował ogólny bunt przeciwko konwenansom i kanonom. Pojawiło się umiłowanie wolności oraz kształtowała się postawa bohatera romantycznego, człowieka nieprzeciętnego, niezwykłej indywidualności, skłóconego z Bogiem i całym światem, podejmującego samotną walkę w obronie narodu lub ludzkości.

Pierwszym bohaterem, który doznaje romantycznej metamorfozy, z kochanka w buntownika, jest niewątpliwie Gustaw z III cz. „Dziadów” A. Mickiewicza. Bohater ten pojawia się także w IV cz. „Dziadów” jako nieszczęśliwy kochanek, zdradzony przez swoją ukochaną. Porzucony popełnia samobójstwo, chcąc w ten sposób ulżyć swojemu cierpieniu.
W III części, Gustaw zamknięty w swej celi więziennej, odrzuca ziemską miłość, poświęcając ją ojczyźnie i walce o jej wolność. Jego metamorfoza zaznaczona jest szczególnie wyraźnie - bohater zapisuje na ścianie celi więziennej: \"Umarł Gustaw - narodził się Konrad\". Następuje przemiana romantycznego, owładniętego tragicznym uczuciem Gustawa, w Konrada – romantycznego buntownika odnajdującego swój cel życia w walce o wolność narodu. Jego postępowaniem wciąż rządzi miłość, jest to jednak miłość w zupełnie innym wymiarze – miłość do ojczyzny.

Kolejną postacią, która przeszła w swoim życiu zmianę osobowości, jest Kordian, tytułowy bohater powieści Juliusza Słowackiego. Poznajemy go jako piętnastoletniego chłopca, przepełnionego marzeniami, pragnieniami dokonania czegoś wielkiego i wspaniałego. Jednak przez to iż był słaby psychicznie, już w młodym wieku nie widziałam sensu swojego życia. Powtarza się znów przewodnia historia w powieściach romantycznych. Nasz bohater nieszczęśliwie zakochuje się, tym razem w o wiele od siebie starszej wybrance. Tragizm sytuacji w jakiej się znajduje popycha go nawet do myśli o samobójstwie. Dla odmiany postanawia odbyć podróż po Europie. Jednak w każdym miejscu, w którym się znalazł nie mógł zaznać szczęścia, spotykając się z wszechobecnym kłamstwem, obłudą i niesprawiedliwością, a także z faktem, iż światem nie rządzą wzniosłe ideały, lecz pieniądze. Wszystkie te doświadczenia jeszcze mocniej utwierdziły Kordiana o beznadziejności człowieczej egzystencji. Kiedy u kresu swej podróży, odarty ze złudzeń, dotarł wreszcie na szczyt góry Mount Blanc – najwyższego wzniesienia w Europie, zrodził się w nim bunt, który spowodował myśli o walce dla ojczyzny. Odnalazł wreszcie swoje przeznaczenie i idee jaką postanowił od tamtej pory podążać. Nastąpiła w nim przemiana duchowa. Z człowieka o zszarganych emocjach i pełnego obaw o sens swojego istnienia zmienił się w człowieka odważnego, gotowego do honorowych czynów w walce o wolność narodu.

Ostatnim przykładem metamorfozy w literaturze romantycznej, którym się posłużę, jest postać Jacka Soplicy z epopei narodowej „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza.
Bohater ten był postacią niezwykle charakterystyczną. Jako mody chłopak zyskał miano porywczego zabijaki i nieobliczalnego kochanka. Jak jego poprzednicy, oczywiście, przeżywa nieszczęśliwą miłość do Ewy Horeszkówny, córki Stolnika Horeszki. Miłość ta staje się przyczyną tragedii. Nie znoszącego sprzeciwu młodzieńca ogarnia złość na wieści o odmowie jego zaręczyn z młodą Horeszkówną. Zraniona ambicja Jacka Soplicy w konsekwencji doprowadza do poważnej tragedii. Podczas zajazdu Moskali śmiertelnie rani Stolnika. Bohater został skazany na opuszczenie Soplicowa. Młodzieniec jednak szybko zrozumiał swój błąd i aby zrehabilitować się postanowił rozpocząć służbę w imię ojczyzny. Wstąpił do zakonu i przyjął imię księdza Robaka. Jako emisariusz utrzymujący łączność z Polakami w zaborach, wykazał się bohaterstwem i poświęceniem.

Podsumowując, uważam że wszyscy trzej bohaterowie mimo ich wielu załamań, posiadali bardzo silne charaktery zdolne do zmiany, najczęściej, na lepsze. Byli osobami kierującymi się emocjami, czasem nie zdolnymi do podejmowania racjonalnych decyzji. Aczkolwiek ich zmiany miały na celu poprawę sytuacji narodu, co było szlachetną i godną podziwu postawą. Uważam, iż nie jeden obywatel w dzisiejszych czasach pozazdrości tak szlachetnej postawy oraz nie jedno państwo zechciałoby mieć w swoim kraju tak oddanego obywatela jak trzej, omawiani tu bohaterowie literaccy.