Pijawki - charakterystyka wybranych gatunków

Pijawka lekarska to gatunek pierścienicy z rzędu pijawek ryjkowych. Jej ciało jest bardzo miękkie, kręte, stosunkowo szerokie, złożone z 74 pierścieni zewnętrznych. Strona grzbietowa może mieć różne odcienie, od zielono-oliwkowego po brunatny, z wydłużonymi rzędami żółtych lub pomarańczowych plam. Długość ciała sięga nawet 50 mm, a w części głowowej, wyposażonej w krótki ryjek, znajdują się ustawione jedne za drugim 4 pary oczu. Żołądek ma 7 kieszeni, a do dojrzenia potrzebne jest czterokrotne pobranie krwi. Po 4 ssaniu krwi następuje okres aktywności płciowej trwający 2-3 tygodnie, a po 10 dniach od kopulacji pijawka składa 5-10 kokonów. W tym czasie tył ciała uwypukla się silnie w stronę grzbietu, a w powstałą po stronie brzusznej komorę składane są kokony.

Pijawka końska to pijawka wielożerna, gatunek pierścienicy z rzędu pijawek szczękowych, podobny z wyglądu do pijawki lekarskiej. Jej długość ciała wynosi 60-100 mm, a jej ubarwienie jest zmiennie, często z zielonkawym, brunatnym lub szarym grzbietem i żółto-szarą stroną brzuszną. Jest gatunkiem zimnowodnym, występującym w stojących i wolno płynących wodach. Zamieszkuje Europę zachodnią i środkową, Azję oraz północną Afrykę, lecz nie występuje w Ameryce. W Polsce jest pospolita na terenie całego kraju, nie jest jednak pasożytem, a żywi się różnymi zwierzętami.

Pijawka lekarska to również gatunek pierścienicy z rzędu pijawek szczękowych. Jej ciało jest silnie wydłużone, grzbietowo-brzusznie spłaszczone, a strona grzbietowa jest wypukła, a brzuszna płaska. Ubarwienie może być zmienne, zwykle zielone lub brunatne, z żółtopomarańczowymi lub brunatnymi paskami lub plamami. Pijawka lekarska osiąga 6-15 cm długości i ma w przedniej części ciała 5 par oczu. Gardziel zaopatrzona jest w 3 twarde, półksiężycowate szczęki, a żołądek zawiera 10 par rozgałęzionych kieszonek. Składa wydłużone, obłe kokony pokryte siecią włókienek, zawierające do 30 jaj. Młode opuszczają kokony po miesiącu lub nawet na wiosnę następnego roku. Pijawka lekarska żyje do 30 lat i występuje głównie w płytkich, niewielkich zbiornikach wodnych Europy, południowo-wschodniej Azji i północnej Afryki.

Pijawka ryjkowa to rząd pierścienic z gromady pijawek, których ciało składa się z jednego pierścienia wewnętrznego zawierającego 3, 6 lub więcej pierścieni zewnętrznych. Nazwa rzędu pochodzi od ryjka utworzonego z wysuwalnej przez niewielki otwór w przedniej przyssawce przedniej części przewodu pokarmowego.

Pijawka szczeciowa to również rząd pierścienic z gromady pijawek, charakteryzujących się brakiem przyssawek z przodu ciała i szczęk. Jama ciała jest podzielona poprzecznymi przegrodami nie stanowiącymi przegród międzysegmentalnych.

Pijawka szczękowa to rząd pierścienic z gromady pijawek, których środkowej części ciała odpowiada zwykle po 5 pierścieni zewnętrznych na jeden pierścień wewnętrzny. Otwór gębowy jest stosunkowo duży, a w gardzieli występują 3 podłużne nabrzmienia oraz u większości gatunków – szczęki.