Czy konflikt pokoleń ma miejsce we współczesnym świecie ?

Często zastanawiamy się czy konflikt pokoleń ma miejsce we współczesnym świecie ? Otóż odpowiedź jest prosta: różnica ta zawsze była i będzie. Nie jest to mit, ale rzeczywistość. Najprościej mówiąc jest to zetknięcie się przeciwnych, wykluczających się postaw, poglądów, czy zachowań. Przejawia się na różnych płaszczyznach i dotyczy zarówno sfery rodzinnej, polityczno-społecznej, religijnej jak i epokowej.
Każdy z nas, na co dzień spotyka się z tym zjawiskiem. Najprostszym przykładem jest najbliższe otoczenie, czyli rodzina, w której rodzice, czy dziadkowie stale starają się wpoić młodym ludzie swoje przekonania oraz próbują wpłynąć na ich decyzje. Najczęstsza reakcją młodszej generacji jest bunt – późniejsze powroty do domu, głośne słuchanie muzyki, czy nieodpowiedni styl ubierania. Zachowanie autorytetu starszych stopniowo prowadzi do pogłębiających się sprzeczek
W „Moralności Pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej ma miejsce bunt przeciwko powszechnie panującym zachowaniom i przyzwyczajeniom mieszczaństwa. Syn głównej bohaterki – Zbyszko – przeciwstawia się wartością wyznawanym przez jego matkę. Młody Dulski, na przekór swej rodzicielce, łamie wszelkie konwenanse. Jego częste nocne eskapady i romans są nie do przyjęcia. Zachowanie Zbyszka i Dulskiej jest udowodnieniem teorii naturalistów, którzy twierdzą, że postawa człowieka kształtowana jest przez otoczenie w jakim przebywa. Nikt nie jest w stanie z dnia na dzień zmienić swych ideałów lub oduczyć się określonych zachowań.
Z sytuacją owego konfliktu mamy także do czynienia w powieści Stefana Żeromskiego pt. „Przedwiośnie”, gdzie Cezary po wyjeździe ojca, czując swobodę i brak kontroli buntuje się przeciwko matce. Przestaje chodzić do szkoły. Zostaje zwolennikiem rewolucji, mimo iż hasła głoszone przez rewolucjonistów nie są dla niego do końca zrozumiałe. Młodemu Baryce nie chodzi o komunistyczne odeały, ale o przeciwstawienie się rodzicom i postępowanie według własnych, czasem błędnych, przekonań. Bunt bohatera jest bezsensowny i nieuzasadniony. W późniejszym czasie, gdy przyjeżdża do Polski spotyka się ze starym znajomym matki – Szymonem Gajowcem. Racje sędziwego, rozsądnego człowieka przeciwstawione są dynamice, chęci szybkich zmian i spontaniczności młodego rewolucjonisty.
Konflikty pokoleniowe przejawiają się na tle rodzinnym. Często można usłyszeć rozmowy ojca z synem, które zaczynają się od słów: „Ja w Twoim wieku...”, a to prowadzi do kolejnych awantur. Nasze ideały i zainteresowania znacznie odbiegają od zainteresowań naszych rodziców, czy dziadków, a nawet stają się kontrastowe i popadają w skrajność.
Przykładem sprzecznych przekonań jest dramat Juliusza Słowackiego pt. „Kordian”, a mianowicie scena w podziemiach Katedry św. Jana. Tytułowy bohater jako jedyny decyduje się na zabójstwo cara. Tak radykalny krok jest spowodowany młodzieńczą spontanicznością i bezmyślnością Kordiana. W tej scenie ścierają się poglądy ludzi starszych i młodszych. Prezes sprzeciwia się zabójstwu cara. Kordian wypowiada znaczące słowa: „Wiecznie śpiewasz to samo ! hymn starości pijesz...” W końcu, gdy nikt nie popiera jego pomysłu, samodzielnie decyduje się dokonać zamachu na cara.
Na temat różnicy pokoleń pisało wielu poetów. Jednym z nich był Adam Mickiewicz, który w „Odzie do młodości” przeciwstawia doświadczenie, spokój i egoizm ludzi starszych, ambitnej, dynamicznej młodszej generacji. Poeta twierdzi, że świat naley do ludzi młodych, którzy sprawią, że świat będzie lepszy i nowocześniejszy. Mickiewicz pisze:
„Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;
tam czego rozum nie złamie:
Młodości ! orla twych lotów potęga,
jako piorun twoje ramię.”
Te słowa doskonale przedstawiają obraz młodego pokolenia. Jednak wiele przykładów pokazuje jak bezsensowne są działania pojedynczych grup.
Inną wizję rzeczywistości ma Adam Asnyk, który w swym wierszu „do młodych” stara się nakłonić do załagodzenia konfliktu pokoleniowego. Jego zdaniem młodzi powinni respektować rację swoich poprzedników, ponieważ teraźniejszość swój początek ma w przeszłości. Młode pokolenie powinno cały czas pamiętać, że w niedługim czasie sami staną się przeszłością. Sens wiersza Asnyka tłumaczą słowa Juliana Tuwima: „Życie to okres czasu, którego jedną połowę zatruwają nam rodzice, a drugą dzieci.”
Kolejnyc pisarzem polskim, który poruszył kwestię sporu generacyjnego był Aleksander Świętochowski. Młody publicysta, pozytywista w „Przeglądzie tygodniowym” wydał artykuł pt. „My i wy”. „My” to starsze pokolenia, przepełnione pychą i patrzące bezkrytycznie na swoje wcześniejsze dokonania.
Czy idąc tak odmiennymi drogami możemy uszanować swoje poglądy ? Nie ! Kontrast jaki jest pomiędzy generacjami jest zbyt wyrazisty, aby był możliwy kompromis.