Składniki kultury

Składniki kultury

1. Kultura materialna:
Nazywamy wszystkie dotykalne, konkretne wytwory społeczeństwa. Np. odkrycia archeologiczne: gliniane dzbany, biżuteria, broń. Krótko mówiąc, każdy fizyczny przejaw życia ludzi jest częścią kultury materialnej.
Kultura materialna jest przekazywana z pokolenia na pokolenie.

2. Kultura niematerialna.
Duchowe wytwory społeczeństwa przekazywane pokoleniom. Stanowią ośrodek życia społecznego.

WIEDZA I PRZEKONANIA

Poglądy na temat świata jakie sobie wytworzyliśmy są częścią kulturowego dziedzictwa wszystkich społeczeństw. Pojęcie wiedza odnosi się do zbioru tk. pojęć, które oparte na wnioskach pochodzących z doświadczenia empirycznego, np. kulistość Ziemi i związek między niską wagą noworodków, a paleniem podczas ciąży to elementy wiedzy.
Przekonania SA poglądami nie opartymi odpowiednią wiedzą empiryczną w takim stopniu, który umożliwiałby uznanie ich za niewątpliwie prawdziwe.

Kultury wszystkich społeczeństw zawieraja poglądy na temat środowiska naturalnego oraz świata stworzonego przez ludzi. Co więcej wszystkie kultury wytworzyły idee dot, wielu nie sprawdzonych czy niejednoznacznych aspektów życia i śmierci, tkj np. istnienie życia po śmierci.

WARTOŚCI

Są abstrakcyjnymi pojęciami mówiącymi o tym, co społ, uważa za dobre, słuszne i pożądane. Wartości stanowią kontekst, w którym są ustanawiane i uzasadniane normy społeczne. Wartości są podstawą oceny działan społ, i dlatego kształtują nasze wybry.
Wartości nie muszą być statyczne, mogą się zmieniać wraz z upływem czasu.np wartości dot. Miłości, seksu i małżeństwa.

NORMY

Nasze zachowanie jest poddane strukture norm, przepisów i regulacji społecznych nakazujących odpowiednie zachowanie w szczególnych sytuacjach. Normy mogą również kształtować zachowaia ludzi wobec siebie.
Struktura nor społecznych jest podzielona na zwyczaje, obyczaje i prawa.
Zwyczajami nazywa się rutynowe czynności życia codziennego. Są to nawykowe działania, takie jak budzenie się o tej samej porze, nalewaie mleka do płatków, jedzenie za pomocą sztućców. Ludzie powinni zachowywać się zgodnie z ustalonymi zwyczajami: jeśli tego nie robią, uważa się takich ludzi za ekscentryków, dziwaków czy nieokrzesańców.
Obyczaje są normami uważanymi za najistotniejsze dla funkcjonowania społ i życia społ jako całości. Wartości patriotyczne określają obyczaje związane z odpowiedzialnym zachowaniem obywateli.
Tabu oznacza obyczaje proskryptywne, czyli takie, które określają, czego nie powinno się robić. Naruszenie tabu i innych obyczajów pociąga za sobą o wiele bardziej surowe sankcje niż niestosowanie się do zwyczajów. Sakcje te mogą obejmować uwięzienie, wygnanie, a nawet śmierć.

Prawa są normami ustanowionymi i wymuszonymi przez władzę polityczną społ. Kiedy prawa te są nie spisane i skodyfikowane, określa się je jako „ustawodawstwo”. W niektórych społ prawo przekazuje się w formie ustnej; „prawo zwyczajowe”

ZNAKI I SYMBOLE

Znaki są reprezentacjami, przedstawieniami zastępującymi coś innego niż one same. Znak naturalny ma wewnętrzny, immanentny związek z tym, co przedstawia. Np. specyficzny zapach jest znakiem skunksa ;p
Symbole (znaki konwencjonalne) nie mają naturalnego pochodzenia.; są arbitralnie stworzonymi przedstawieniami (słowami gestami, przedmiotami, obrazami), które zyskują znaczenie dzięki umowie (konwencji) społecznej.
*Język jest społecznie wytworzonym zbiorem znaczących symboli i najważniejszym aspektem kultury. Elementy języka mają mniej więcej to samo znaczenie dla wszystkich, którzy należą do tej samej społ językowej. Jest głównym środkiem porozumiewania się.
*Gesty. Za ich pomocą również można porozumiewać się (gesty, ruchy ciała).
Ludzie porozumiewają się w sposób werbalny- za pomocą języka- i niewerbalny- za pomocą gestów.


Kultura
Kultura to złożona całość obejmująca wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, prawa, obyczaje oraz inne umiejętności nabywane przez człowieka jako członka społeczeństwa, a także umiejętności wytwarzania i gospodarowania, mowa i pismo. Mianem kultury obejmujemy zjawiska, które są wytworem aktywności ludzkiej (np. wiedza, zwyczaje, religie) i podlegają obiektywizacji tzn. są wspólne wielu ludziom, mogą być przekazywane innym i istnieją jako zjawiska ponadjednostkowe, niezależne od woli i subiektywnych wyobrażeń jednostek. Często wyróżnia się kulturę materialną, duchową i społeczną. Kultura materialna to umiejętności wytwarzania przedmiotów użytkowych, pozyskiwania żywności, czasami włącza się także przedmioty, które powstały dzięki tym umiejętnościom. Kultura duchowa obejmuje wytwory nie mające użytkowego charakteru, są to religia, sztuka, wyobrażenia o świecie, mitologia i filozofia. Kultura społeczna obejmuje normy i wzory postępowania, prawa, zwyczaje i różnorodne zasady regulujące stosunki między ludźmi. Podstawowymi elementami kultury są wartości, normy i symbole. Wartości to sfera kultury, która zawiera oceny, kryteria i wyobrażenia o tym, co słuszne, odpowiednie. Są to ustalone w społeczności cele i standardy. Normy są konkretnymi wskazówkami i wzorami określającymi postępowanie właściwe i niewłaściwe. Normy określają np. zasady zawierania małżeństw, pracy itp., a także precyzują co i w jaki sposób jeść i jak się ubierać. Pewne normy mają charakter zwyczajów, inne zasad moralnych, jeszcze inne norm prawnych. Symbole to obiekty, które mają pewne ustalone znaczenie, niosą pewną ustaloną treść zrozumiałą dla innych. Symbolami są też przedmioty, którym nadaje się szczególne znaczenie: godła, flagi. Wartościowanie, normowanie oraz symbolizacja tworzą trzy podstawowe przenikające się komponenty kultury. Ustalono zestaw ogólniejszych elementów kultury, które występują powszechnie, chociaż w zróżnicowanych postaciach np.: sporty atletyczne, sztuka przyrządzania potraw, taniec, tłumaczenie snów, małżeństwo i rodzina, świętowanie, ubiór, zakazy dietetyczne, praktyki religijne, ceremonie pogrzebowe, gry, dawanie darów, zakazy kazirodztwa, muzyka, mity, liczenie, imiona, ograniczenia seksualne, czynności higieniczne, sądownictwo. Istnieje zbieżność między typem osobowości i kultury. Etnocentryzm to skłonność do negatywnego oceniania innych kultur z perspektywy własnej grupy kulturowej. Postacią etnocentryzmu jest skłonność do postrzegania własnej kultury jako wyższej, lepszej. Ujawnia się także niechęć do innych kultur. Europocentryzm to skłonność do postrzegania społeczeństwa i historii z europejskiej perspektywy. Relatywizm kulturowy – metodologiczny postulat, by nie oceniać kultur za pomocą kryteriów pochodzących z innych kultur, ale ukazać je w ich odrębności. Wyraża on dążenie, by oceny moralne i etnocentryzm nie uniemożliwiały prowadzenia rzetelnych badań. Homogeniczność kulturowa – jednolitość kulturowa. Zróżnicowanie pod względem wykształcenia, zamożności i wykonywanych zawodów wiąże się ze znacznymi odrębnościami kulturowymi pod płytką warstwą powszechnie uznawanych norm i wartości. Tworzą się środowiska i zbiorowości wyróżniające się znaczną odrębnością kulturową. Do takich różnic odnosi się pojęcie podkultury (subkultury). Dla określenia wartości, norm i symboli uznawanych przez większość społeczeństwa używa się terminu kultura dominująca. Podkultura (subkultura) to wyróżniający się zespół wartości, norm i symboli charakterystyczny dla pewnej zbiorowości. Są podkultury robotnicze, religijne, itp. Kontrkultura to subkultura odrzucająca kulturę dominującą, sprzeciwia się ona aprobowanym powszechnie wartościom, odrzuca je. Kultura masowa charakteryzuje się tym, że treści przekazywane są wielkiej liczbie odbiorców za pośrednictwem technicznych środków przekazu. Jest rezultatem przemian zachodzących w społeczeństwie, kształtuje się wraz z rozwojem oświaty i uprzemysłowieniem. Młodzież i dzieci stanowią poważną kategorię nabywców towarów kulturowych. Jest to efekt ogólnego wzrostu zamożności, upowszechnienia nauczania szkolnego i wydłużenia okresu kształcenia się młodzieży. Kultura masowa jest kulturą rozrywki, relaksu i odpoczynku. Najbardziej typowe dla kultury to powieści sensacyjne i kryminały, programy rozrywkowe i seriale. Możemy wyróżnić trzy układy kultury: I. Pierwotny, treści kulturowe są przekazywane w warunkach fizycznej i psychicznej bliskości, w kręgu bliskich sobie ludzi. II. Instytucjonalny, nadawcy występują wobec odbiorców w sformalizowanych rolach, reprezentując instytucje w których działają. Układ współtworzą szkoły, kościoły. III. Masowy, dominuje tu kontakt pośredni, odbiorcy tworzą anonimową publiczność, pozostającą w rozproszeniu.