Tkanki roślinne i zierzęce.

TKANKI

Tkanki roślinne. Tkanka to zespół komórek o wspólnym pochodzeniu i podobnej budowie, spełniający ściśle sobie tylko właściwe funkcje.

Tkanki roślinne dzielimy na twórcze i stałe:
1. stałe: miękiszowa (zasadnicza, asymilacyjna, spichrzowa i powietrzna), wzmacniająca (sklerenchyma, kolenchyma); przewodząca (łyko, drewno), okrywająca (skórka, korek);
2. twórcze: kambium, fellogen, stożki wzrostu, merystemy interkalarne.

Tkanki twórcze-merystematyczne. Tkanki twórcze, czyli merystemy, to grupa tkanek młodych, mających charakter embrionalny. Komórki tej tkanki są cienkościenne, mają duże jądra komórkowe i mało wakuol. Komórki te, dzieląc się intensywnie, produkują nowe partie tkanki, które po zróżnicowaniu przyczyniają się do wzrostu organów młodych i starych. Ze względu na czas powstania dzieli się merystemy na pierwotne i wtórne.

Merystemy pierwotne powstają już u zarodka. Zaliczamy do nich stożki wzrostu korzenia i łodygi. Tworzą je komórki inicjalne które przez intensywne podziały powodują wzrost rośliny na długość. Merystemy wtórne powstają w wyniku odróżnicowania się tkanek stałych, np. miękiszowej, i ich powrotu do stanu embrionalnego. Oznacza to, że w pewnym momencie rozwoju rośliny komórki tkanki stałej, np. miękiszowe, różnicują się (zmieniają się) w komórki twórcze.

Merystemami wtórnymi są miazga twórcza, czyli kambium, oraz miazga korkotwórcza – fellogen. Ze względu na położenie (umiejscowienie) merystemów w roślinie możemy je podzielić na: wierzchołkowe, interkalarne i boczne.

Merystemy wierzchołkowe (stożki wzrostu) występują przy wierzchołkach pędów i korzeni powodując ich wzrost na długość.

Merystemy interkalame (czyli wstawowe), będące odmianą merystemów wierzchołkowych, są umiejscowione w łodydze, ponad nasadami liści, a więc u podstawy międzywęźli (np. traw), powodując ich wzrost na długość.

Merystemy boczne występują w wewnętrznych partiach organów roślin. Powodują odkładanie nowych komórek na zewnątrz i do wewnątrz, przyczyniają się do przyrostu rośliny na grubość. Należą do nich miazga twórcza (kambium) i miazga korkotwórcza (fellogen).

Kambium to warstwa komórek wiązkowych lub śródwiązkowych, produkująca komórki tkanki przewodzącej: na zewnątrz łyka, do wewnątrz drewna.

Fellogen jest to warstwa komórek powstająca w wyniku odróżnicowania się komórek okolnicy bądź tkanki miękiszowej. Dzięki jego intensywnym podziałom powstaje na zewnątrz korek, czyli wtórna tkanka okrywająca, a do wewnątrz - felloderma.


Tkanki stałe.

Tkanka miękiszowa zajmuje i wypełnia znaczne przestrzenie w organach roślinnych. Komórki tej tkanki mają cienkie ściany komórkowe i liczne wakuole, mogą się odróżnicowywać i przechodzić do stanu embrionalnego. Komórki są żywe; występują bardzo liczne przestwory międzykomórkowe.

W zależności od spełnianych funkcji tkanka miękiszowa może występować w kilku odmianach:
- miękisz zasadniczy wypełnia przestrzenie między innymi tkankami;
- miękisz asymilacyjny palisadowy lub gąbczasty w liściu zawiera dużo chloroplastów, odpowiada za procesy fotosyntezy;
- miękisz spichrzowy zawiera w komórkach materiały zapasowe w postaci skrobii, tłuszczu, białek; odmianą miękiszu spichrzowego jest miękisz wodonośny wyspecjalizowany w magazynowaniu olbrzymich ilości wody. np. w łodygach kaktusów, liściach aloesu, agawy;
- miękisz powietrzny (aerenchyma) ma silnie rozwinięte przestwory międzykomórkowe, które zajmują więcej miejsca niż same komórki; miękisz ten charakterystyczny jest dla roślin wodnych, np. grążela żółtego, moczarki kanadyjskiej czy grzybienia białego, oraz dla roślin bagiennych. Umożliwia on wentylację i wymianę gazową organom rosnącym w warunkach ograniczonego dostępu powietrza.

Tkanka wzmacniająca chroni roślinę przed rozerwaniem lub złamaniem. Charakterystycznymi cechami tkanki wzmacniającej są: ścisłe przyleganie do siebie komórek, tzn. brak przestworów międzykomórkowych, oraz zgrubienie ścian komórek. Tkanka ta powstała w wyniku opanowania przez rośliny środowiska lądowego, w którym było znaczące oddziaływanie czynników mechanicznych. Istnieją dwie tkanki wzmacniające, tj. kolenchyma i sklerenchyma.

Tkanka przewodząca, w przeciwieństwie do większości tkanek, jest zbudowana z niejednorodnych komórek; dzieli się ją na łyko i drewno.

Łyko (floem). Elementami łyka są przede wszystkim rurki sitowe, służą one do przewodzenia produktów asymilacji z liści do łodygi i korzenia. Rurki sitowe składają się z szeregu komórek, których ściany poprzeczne uległy perforacji upodabniając się do sita. Komórki rurek sitowych są żywe, silnie zwakuolizowane, jednak zachowany protoplast pozbawiony jest jądra komórkowego. Obok rurek sitowych występują komórki przyrurkowe o roli nie do końca poznanej. Oprócz elementów łyka przewodzących substancje organiczne występują włókna łykowe-komórki o charakterze wzmacniającym oraz miękisz łykowy, gromadzący materiały zapasowe.

Drewno (ksylem) - tkanka, której podstawową rolą jest przewodzenie wody z solami mineralnymi z korzenia do łodygi i liści. W funkcji te wyspecjalizowały się 2 rodzaje elementów drewna: naczynia i cewki. Naczynia to długie rurki powstałe z wielu leżących jedna nad drugą komórek, w których stopniowo zanikał protoplast i ściany poprzeczne. Są to więc elementy martwe, ich ściany często są wzmocnione zdrewniałymi zgrubieniami. W zależności od stopnia i rodzaju zgrubień wyróżnia się naczynia: pierścieniowe, spiralne, siatkowe i z jamkami (jamkowe). Jamki są charakterystycznym elementem ściany komórkowej roślin; ponieważ nie ulegają zdrewnieniu, pozostają jako otwory zapewniające kontakt miedzy sąsiednimi komórkami. Naczynia charakterystyczne są dla roślin okrytonasiennych. Są elementami, które ewolucyjnie powstały później niż cewki. Cewki to pierwotne komórki przewodzące wodę z solami mineralnymi. Są typowe dla paprotników i roślin nagonasiennych. Cewki to komórki o ostro zakończonych końcach zachodzących na siebie klinowato. Podobnie jak naczynia nie mają protoplastu, a przez to są martwe. Mają silnie zdrewniałe ściany komórkowe z wieloma jamkami, przez które woda przepływa z jednej komórki do drugiej. Elementami drewna są nie tylko naczynia i cewki, obok nich występują: - włókna drzewne są to elementy martwe będące główną częścią składową szkieletu podtrzymującego całość rośliny, stanowią podstawową masę drewna drzew liściastych i decydują o jego twardości; miękisz drzewny zbudowany jest z żywych komórek przechowujących substancje zapasowe, np. skrobię.

Tkanka okrywająca występuje na powierzchni organów wegetatywnych i generatywnych rośliny; chroni roślinę przed czynni mechanicznymi oraz przed nadmiernym parowaniem, a także pośredniczy w transpiracji i wymianie gazowej.

Ze względu na kolejność powstania w trakcie rozwoju osobniczego, wymienia się dwie odmiany tkanki okrywającej: pierwotną skórkę i wtórny korek.

Skórka jest zbudowana z żywych komórek okrywających całą powierzchnię. Zwykle bywa jednowarstwowa. Komórki skórki ściśle do siebie przylegają, przestworów międzykomórkowych. Często na powierzchni skórki odkładają się dodatkowe substancje chroniące przed parowaniem, np. wosk lub kutyna, tworzące warstwę zwaną kutikulą. Z reguły komórki skórki pozbawione są chloroplastów, znajdują się one jedynie w skórce roślin cieniolubnych np. u paproci. Wytworami skórki są aparaty szparkowe i włoski obecne na pędzie nadziemnym oraz włośniki na korzeniu.

Aparat szparkowy jest zbudowany z 2 komórek przyszparkowych o nerkowatym kształcie, które w zależności od turgoru (nasycenie wodą) otwierają się bądź zamykają, przez co regulują transpirację. Aparat szparkowy uczestniczy także w wymianie gazowej między środowiskiem a rośliną.

Włoski są wytworem skórki roślin lądowych. Funkcje ich są różnorodne:

- wspomagają skórkę w ochronie przed czynnikami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi itp.;

- zabezpieczają przed utratą wody tworząc kutner-dodatkową warstwę skórki utworzona z olbrzymiej liczby usytuownych obok siebie włosków;

- wydzielają substancję wabiące i parzące;

- odgrywają rolę czepną np. na nasionach, liściach, łodygach;

- pobierają wodę np. włoski na powierzchni liści tropikalnych epifitów.

Włośniki to wytwór charakterystyczny tylko dla skórki korzenia (ryzodermy). Zwiększają one powierzchnię chłonną korzenia w strefie włośnikowej, co ułatwia efektywne pobieranie z gleby wody wraz z solami mineralnymi. Kolce są wyrostkami na powierzchni rośliny, w których powstaniu bierze udział skórka i leżący pod nią miękisz. Są to twory sztywne o zdrewniałej ścianie komórkowej, ostro zakończone. W przeciwieństwie do cierni dają się łatwo oderwać (np. kolce róży).

W trakcie rozwoju rośliny skórka nie nadąża za rozrastającymi się organami, nie wystarcza, by chronić starsze części roślin, dlatego też zastępowana jest bardziej wytrzymałą i szybciej rosnącą tkanką wtórną-korkiem.

Korek jest zbudowany z komórek zwartych i ściśle do siebie przylegających. Dojrzałe komórki są martwe i wypełnione powietrzem. Dzięki temu korek stanowi warstwę izolacyjną chroniącą drewno przed mrozami, natomiast zawarte w komórkach korka garbniki i barwniki działają antyseptycznie i zabezpieczają roślinę przed bakteriami i grzybami. Ściany komórkowe są skorkowaciałe (przesycone suberyną).

Korek powstaje w wyniku działalności fellogenu. Powłoki korkowe pokrywają starsze łodygi, gałęzie, pnie i korzenie większości roślin. Oprócz tego występują na bulkach spichrzowych (np. ziemniaka), owocach (np. gruszy) i łuskach pąków. W komórkach korka brak przestworów międzykomórkowych, ale kontakt z otaczającym je środowiskiem jest zachowany dzięki przetchlinkom. Gołym okiem widoczne są one jako eliptyczne twory na korze drzew. Przetchlinka to zespół luźno ułożonych cienkościennych komórek, często powstający w miejsce aparatów szparkowych. Przetchlinka bierze udział w wymianie gazowej.

*******************
Tkanki zwierzęce.

Tkanki zwierzęce dzielimy na:

l) nabłonkową (pokrywową, lokomotoryczną, zmysłową, gruczołową),
2) nerwową,
3) mięśniową (gładką, prążkowaną, sercową)
4) łączną (np. szkieletową, swoistą).

Tkanka nabłonkowa jest najbardziej pierwotną tkanką organizmu, pojawia się jako pierwsza w rozwoju zarodkowym. Różnicuje się z ekto-, endo- i mezodermy. Ze względu na kształt można wyróżnić: nabłonek płaski, nabłonek brukowy, czyli sześcienny, nabłonek cylindryczny, czyli walcowaty.

Nabłonek może być jednowarstwowy (u bezkręgowców i strunowców) lub wielowarstwowy (u strunowców). Komórki nabłonka ściśle do siebie przylegają. W każdym nabłonku wyróżnia się część podstawną, która przylega do tkanki łącznej, oraz stronę wolną-powierzchniową, zwróconą ku jamom ciała, światłu jelita czy też na zewnątrz ciała.

Nabłonek może wytwarzać od strony wolnej rzęski (migawki) i wówczas nosi nazwę nabłonka orzęsionego (migawkowego), może być też pokryty oskórkiem (np. u glist) ochraniającym ciało pasożyta przed działaniem soków trawiennych.

Ze względu na spełniane funkcje wyróżniamy:

- nabłonek pokrywowy (wyścielający), który chroni, osłania i odgranicza ciało zwierzęcia lub jego narządy (organy) od środowiska zewnętrznego i wewnętrznego, np. wyściela przewód pokarmowy, naczynia krwionośne, tworzy powłokę ciała, pośredniczy w wymianie gazowej, np. u płazów;

- nabłonek lokomotoryczny - umożliwia przesuwanie się organizmu (np. wypławka, larw bezkręgowców) lub gamet w jajowodach;

- nabłonek gruczołowy przystosowany do wytwarzania oraz wydzielania różnych substancji, np. mleka, soków trawiennych lub łoju, potu, śluzu, chityny, mukopolisacharydów;

- nabłonek zmysłowy, który uczestniczy w budowie narządów zmysłowych (receptorów), przez co pośredniczy w odbieraniu wrażeń zmysłowych, np. świetlnych (siatkówka oka), słuchowych, chemicznych, dotykowych czy termicznych.

Tkanka nerwowa powstaje z ektodermy. Zadaniem tkanki nerwowej jest przyjmowanie bodźców, a następnie przewodzenie ich w postaci impulsów, czyli przesuwającego się elektrycznego potencjału pobudzenia wzdłuż nerwów i od komórki (neuronu) do komórki. Aby móc spełniać to zadanie komórki nerwowe mają odpowiednią budowę. Charakteryzuje je obecność wielu wypustek łączących się ze sobą. przez co tworzą sieć. Pomiędzy neuronami występują komórki glejowe, chroniące tkankę nerwową oraz zaopatrujące ją substancje odżywcze (np. glukozę) potrzebne do sprawnego funkcjonowania.

Komórka nerwowa jest podstawową jednostką strukturalną funkcjonalną układu nerwowego. Zbudowana jest z ciała komórki zawieranego jądro komórkowe oraz dwóch rodzajów wypustek nerwowych: licznych dendrytów przyjmujących impulsy (przewodzenie dokomórkowe) i jednego neurytu, czyli włókna osiowego (aksonu) - przekazującego impulsy (przewodzenie odkomórkowe) do następnego neuronu lub unerwianego narządu końcowego. Istotnym elementem budowy wypustek neuronu są osłonki mielinowe. Osłonki te stanowią izolację elektryczną włóknu nerkowego. Ze względu na obecność osłonek wyróżnia się włókna nagie (bez ogonek) i z osłonkami.

Komórki nerwowe nie przylegają do siebie ściśle, toteż impuls nerwowy nie może być przekazany bezpośrednio do sąsiedniego neuronu. Przewodzenie impulsu nerwowego (czyli potencjału czynnościowego) jest możliwe dzięki istnieniu synaps, tj. miejsc styku między neuronami oraz między neuronami a innymi komórkami (np. mięśniową).

Ze względu na sposób przekazywania impulsu nerwowego wyróżnia się synapsy chemiczne i synapsy elektryczne.

W synapsie chemicznej między neuronami występuje wąska szczelina synaptyczna, a przewodzenie jest jednokierunkowe i z udziałem przekaźników chemicznych (neurotransmiterów), np. acetylocholiny, noradrenaliny. W tym miejscu następuje zmiana sposobu przewodzenia impulsu z elektrycznego na chemiczny.

W synapsie elektrycznej błony synaptyczne neuronów praw przylegają do siebie, a przewodzenie impulsu odbywa się na drodze elektrycznej. Ze względu na funkcje komórki nerwowe dzielimy na:

- neurony czuciowe (dośrodkowe). tj. kontaktujące się dendrytami z receptorem, np. komórką zmysłową odbierającą bodziec;

- neurony pośredniczące (skojarzeniowe) występujące w ośrodkowym układzie nerwowym, np. w rdzeniu, pośredniczą w przekazywaniu impulsów między neuronami;

- neurony ruchowe (odśrodkowe), tj. bezpośrednio kontaktujące się z efektorem, np. mięśniem lub gruczołem.

Mięśnie ze względu na cechy czynnościowe dzieli się na: szkieletowe, które warunkują ruchy i utrzymanie postawy ciała zwierząt; gładkie, które utrzymują stałe napięcie i warunkują wykonywanie powolnych ruchów zachodzących w narządach wewnętrznych, naczyniach i skórze; mięsień sercowy. W komórkach tkanki mięśniowej występują nitki białek kurczliwych aktyny i miozyny, tworzące włókienka kurczliwe,tzw. miofibryle, dzięki którym tkanka mięśniowa różnicuje się przede wszystkim z mezodermy. Ze względu na budowę wyróżnia się tkankę mięśniową gładką narządów wewnętrznych i tkankę mięśniową prążkowaną, do której należą mięśnie szkieletowe i wykazujący szczególne cechy mięsień sercowy.

Tkanka łączna. Zasadniczą cechą każdej tkanki łącznej jest obecność dużej ilości substancji międzykomórkowej oraz stosunkowo rzadko rozsianych w niej elementów morfotycznych (upostaciowanych, np. komórek). W większości komórki tkanki łącznej powstają z mezenchymy, czyli zarodkowej postaci tkanki łącznej.

Ze względu na budowę i pełnioną funkcję wyróżnia się m.in.: tkankę łączną zarodkową, tkankę łączną właściwą, tkankę łączną szkieletową, czyli podporową (chrzęstną i kostną), tkankę łączną swoistą, np. tłuszczową, glejową, barwnikową, krew.

Do funkcji tkanek łącznych należy: wypełnianie wolnych przestrzeni występujących wewnątrz ciała; łączenie części jednego narządu, jak również części różnych narządów (np. krew); tworzenie błon surowiczych; spełnianie roli podporowej przez tworzenie szkieletu; spełnianie roli tkanki zapasowej, gromadzącej np. tłuszcz.

Tkanka chrzestna. Tkanka ta jest typowa dla kręgowców, tworzy np. szkielet ryb chrzęstnoszkieletowych czy też szkielet płodu ssaków, ale występuje także u bezkręgowców, np. u głowonogów tworząc puszkę osłaniającą mózg. Chrząstka spełnia głównie zadanie mechaniczne, stanowi w organizmie formę przejściową do tkanki kostnej (np. rosnące i kostniejące kości długie) albo występuje jako stała część szkieletu (np. chrząstki nosa, tchawicy, małżowiny usznej).

Tkanka chrzestna składa się z elastycznej substancji międzykomórkowej, w której chaotycznie rozrzucone są jamki chrzestne zawierające po jednej, dwie lub trzy komórki chrzestne. Jeżeli substancja międzykomórkowa zawiera włókna sprężyste, tkanka chrzęstna- nosi nazwę sprężystej i ta nie ulega kostnieniu (np. tworzy małżowinę uszną człowieka), gdy zaś pozbawiona jest tych włókien, nazywa się tkanką chrzęstną szklistą. Większość kości powstaje w wyniku kostnienia tej tkanki, ale nie wszystkie chrząstki szkliste kostnieją (np. nie kostniejąca przegroda nosa, końce żeber i zrąb tchawicy). Istnieje jeszcze tkanka chrzęstna włóknista, z której zbudowane są m.in. chrząstki (dyski) międzykręgowe.

Tkanka kostna. Tkanka kostna charakterystyczna jest tylko dla kręgowców, u których tworzy szkielet wewnętrzny. Tkanka ta tworzy kości. Spełnia głównie mechaniczne, czemu towarzyszy ilościowa przewaga substancji międzykomórkowej nad komórkami kostnymi. Odznaczające się licznymi wypustkami komórki kostne znajdują się w jamkach kostnych. Substancja międzykomórkowa jest zbudowana ze związku organicznego kolagenu (35%) przesyconego solami wapnia (65%) - głównie fosforanami i węglanami wapnia - nadającymi twardość i odporność na złamanie bądź zgniecenie. Podstawową jednostką strukturalną i funkcjonalną kości jest osteon.

Osteon tworzą koncentrycznie ułożone blaszki kostne, między którymi znajdują się jamki kostne z komórkami kostnymi. Centralną jego część zajmuje kanał środkowy (kanał Haversa). mikroskopijny przewód, w którym biegną naczynia krwionośne doprowadzające krew do komórek kostnych. Osteony. leżąc blisko siebie, tworzą zbitą strukturę kości.

Tkanka tłuszczowa. Jest dla organizmu materiałem zapasowym bądź jako tkanka tłuszczowa podskórna stanowi mechaniczną ochronę dla głębiej położonych tkanek i narządów. Może także spełniać funkcje izolatora termicznego. Komórki tej tkanki są wypełnione tłuszczem, a jądro i cytoplazma zepchnięte są na ich obwód.

Krew jest specyficznym rodzajem tkanki łącznej. Jest to płyn ustrojowy składający się z elementów morfotycznych. tj. krwinek, i płynnego środowiska międzykomórkowego (osocza). Krew płynie u kręgowców, a także u niektórych bezkręgowców, w zamkniętym systemie naczyń krwionośnych, zwanym układem krwionośnym. Dzięki niemu jest ona w ciągłym ruchu i omywa wszystkie komórki w organizmie. Organizm dojrzałego człowieka zawiera 5-6 litrów krwi.

W skład krwi człowieka wchodzi 55% osocza i 45% krwinek, a wśród nich: - erytrocyty (krwinki czerwone) 4-5 mln/ųl krwi; - leukocyty (krwinki białe) 4000-9000/ųl krwi; - trombocyty (krwinki płytkowe) 150 000-350 000/ųl krwi. Stosunek objętości krwinek do objętości osocza (hematokryt) wynosi średnio 45 (dla kobiet 42, dla mężczyzn 48).

Osocze jest substancją międzykomórkową krwi zawierającą około 90% wody i około 10% związków organicznych i nieorganicznych: białek (albumin, globulin, fibrynogenu). tłuszczów, hormonów, witamin, enzymów, soli mineralnych. Jako surowicę krwi określa się osocze pozbawione włóknika (fibryny), powstającego z fibrynogenu w trakcie krzepnięcia krwi.

Rolą osocza jest:
- uczestniczenie w procesach odpornościowych organizmu (γ-globuliny);
- udział w procesie krzepnięcia krwi (fibrynogen);
- utrzymywanie stałego pH (ok. 7,4), udział w utrzymywaniu stałej temperatury ustroju;
- utrzymywanie stałego ciśnienia osmotycznego (albuminy);
- rozprowadzanie po organizmie witamin, hormonów, enzymów, substancji odżywczych, w tym makro- i mikroelementów;
- odprowadzanie szkodliwych produktów przemiany materii, np. mocznika, amoniaku, kwasu moczowego;
- uczestniczenie w transporcie CO2 (70% ogólnej ilości CO2 w organizmie).

Erytrocyty są to dojrzałe krwinki czerwone, bezjądrzaste u ssaków i zawierające jądro u innych kręgowców (np. u płazów i ptaków). Erytrocyty powstają w szpiku kostnym. W ich skład wchodzi czerwony barwnik hemoglobina (ryć. 102) transportująca tlen i częściowo dwutlenek węgla.

Hemoglobina (Hb) w zetknięciu z tlenem ulega utlenowaniu. nie zaś utlenieniu, ponieważ żelazo nie zmienia swojej wartościowości i tlen nie wchodzi w trwały związek z Hb. Powstałe luźne połączenie Hb-02 to oksyhemoglobina.

Rola erytrocytów polega na tym. że:
- dostarczają tlen z płuc do tkanek;
- transportują CO2 (30% ogólnej ilości);
- warunkują grupę krwi (m.in. O, A, B, AB);
- biorą udział w utrzymywaniu pH krwi (wspólnie z osoczem).

W toku ewolucji kręgowców erytrocyty stawały się coraz mniejsze, utraciły jądra komórkowe, a dzięki temu zyskiwały coraz więcej hemoglobiny w przeliczeniu na jednostkę powierzchni krwinki i zmniejszyły własne metaboliczne zapotrzebowanie na tlen. oszczędzając tlen przenoszony do komórek ciała.

Leukocyty są wytwarzane w czerwonym szpiku kostnym. Są to dość duże komórki zawierające jądro, niektóre z nich mają zdolność samodzielnego pełzakowatego ruchu i właściwości żerne (fagocytowanie) w stosunku do obcych organizmów w ustroju, np. bakterii.

Ze względu na obecność ziarnistości w cytoplazmie leukocyty dzielimy na:
* agranulocyty (40%):
1. monocyty (makrofagi) (4%);
2. Limfocyty (36%)

* granulocyty (60%):
1. obojętnochłonne (57%);
2. Zasadochłonne (0,5%);
3. Kwasochłonne (2-5%).

Podstawową funkcją leukocytów jest uczestniczenie w procesach odpornościowych ustroju, przejawiające się:

- fagocytowaniem antygenów (pozaustrojowych białek, np. drobnoustrojów, ale również własnych komórek lub białek patologicznie zmienionych, np. komórek nowotworowych) - uczestniczą w tym monocyty i granulocyty obojętnochłonne;

- działalnością obronną w stanach uczuleniowych organizmu – granulocyty kwasochłonne i zasadochłonne;

- wytwarzaniem białka odpornościowego (przeciwciał w surowicy krwi) i odporności komórkowej (m.in. odrzucanie przeszczepów, niszczenie tkanki nowotworowej) – limfocyty.

Trombocyty są najmniejszymi elementami morfotycznymi krwi, pozbawionymi jąder komórkowych (u człowieka) bądź mającymi jedno jądro komórkowe (u innych kręgowców). Powstają one w szpiku kostnym przez odszczepianie się cytoplazmy komórek olbrzymich (megakariocytów).

Główną ich rolą jest udział w procesach krzepnięcia krwi. Rozpad trombocytów uwalnia hormony tkankowe: serotoninę (która bierze udział w regulacji ciśnienia krwi) oraz histaminę (regulującą kurczenie mięśniówki naczyń).

Elementy morfotyczne krwi powstają głównie w szpiku kostnym, ale też w tzw. tkance siateczkowej i chłonnej, np. w węzłach limfatycznych i śledzionie, która jest jednocześnie i jednym z narządów krwiotwórczych (również tu powstają limfocyty),i narządem krwiogubnym la starych i zużytych komórek krwi (erytrocytów z rozpadem hemoglobiny, leukocytów.


Ściąga w załączniku.