Scharakteryzuj stosunki między władzą a społeczeństwem w systemie totalitarnym w Europie.

Moja praca będzie miała charakter problemowo - chronologiczny i dotyczyła lat: od 1919- założenie Związków Kombatanckich przez Mussoliniego do 1939- wybuchu II wojny światowej. Moim zainteresowaniem obejmę Włochy, III Rzeszę Niemiecką i ZSRR.
Totalitaryzm - charakterystyczny dla XX-wiecznych reżimów dyktatorskich system rządów dążący do całkowitego podporządkowania społeczeństwa państwu za pomocą monopolu informacyjnego i propagandy, ideologii państwowej, terroru tajnych służb i masowej monopartii. W systemach totalitarnych władze wymagają od jednostki nie tylko podporządkowania się, ale również zaakceptowania ideologii i publicznego manifestowania tej akceptacji . Charakterystycznymi cechami państw totalitarnych są autokratyzm, kontrolowanie przez aparat władzy wszystkich dziedzin życia i ingerencja w przekonania, poglądy, zachowania obywateli, a także rozbudowana propaganda i pełna kontrola nad siłami zbrojnymi, policją i wymiarem sprawiedliwości .
Benito Mussolini zapoczątkował we Włoszech ruch zwany faszyzmem. Był on formą dyktatury nacjonalistycznej, która opierała się na kilku zasadach. Najważniejszym dobrem w państwie faszystowskim była wspólnota, to znaczy naród (rozumiany jako ogół obywateli państwa). Prawa jednostki były podporządkowane prawom narodu, który zyskuje tym samym realną osobowość, nie tylko jako pojęcie abstrakcyjne. Każde działanie dla jej dobra i na jej korzyść jest działaniem moralnie usprawiedliwionym. Była to przede wszystkim zasada wodzostwa. Charyzmatyczny wódz, który "ma zawsze rację”, to osoba, która doskonale umie zdobywać sobie posłuch wśród ludzi . Ta ideologia w odróżnieniu od swojego następcy- nazizmu – nie głosiła nienawiści do innych ras i mniejszości narodowych. Faszyzm narodził się z frustracji i niezadowolonego społeczeństwa, rozczarowania traktatem wersalskim( Włochy zostały pominięte w podziale ziem , dostały jedynie możliwość bycia członkiem w trybunale skarżącym Wilhelma II), ideologii napływających z Rosji. Doktryna faszystowska została ogłoszona zaraz po I wojnie światowej . W 1919 roku Mussolini powołał do życia Związki Kombatanckie, które grupowały weteranów wojennych , były przeciwne socjalistom i komunistom. Poza tym gwarantowały przejęcie przez robotników fabryk oraz reformę rolną. W 1921 roku zostały one przekształcone w Narodową Partię Faszystowską. Mussolini wprowadził propagandę w telewizji i prasie oraz głęboką cenzurę. Obywatel może czytać i oglądać tylko to co nie zagraża władzy , a wręcz przedstawia ją w świetle bardzo pozytywnym , przekonując ,że elity rządzące liczą się z każda jednostką. To co nie zaakceptuje władza nie ma szans dostania się w ręce obywateli ,chyba ,że drogą nielegalną. Co więcej Mussolini co tydzień wygłaszał przemówienie do tłumu , które utwierdzało społeczeństwo w przekonaniu, że ich duce( tak się nazwał Mussolini ) jest niezastąpiony i najlepszy. Duce „troszczył „ się też o przygotowanie swoich następców, już od najmłodszych lat dzieci były wychowywane w faszyzmie, najmniejsze szkraby przystępowały do organizacji Ballila , a starsi do Awangardowej Młodzieży Faszystowskiej. Utworzona również tzw. korporacje, które zastąpiły stowarzyszenia i związki zawodowe. Skupiały pracodawców i pracowników, pod hasłem „ praca jest źródłem potęgi narodu” . Funkcje ustawodawcze i wykonawcze przejął Mussolini, który łączył różnorakie stanowiska znane z państw demokratycznych: prezydenta, premiera, zwierzchnika sił zbrojnych oraz głównodowodzącego. Bezpośrednio jemu podlegał szeroki aparat policyjno-kontrolny, który miał cały szereg zadań z dziedziny kontrwywiadowczo-inwigilacyjnych. Dodatkowo eliminował faktycznych opozycyjnych jak i domniemanych przeciwników politycznych .Zachowywano jednak pewne pozory parlamentaryzmu. Posłów obywatele wybierali z jednej listy wyborczej. Jednakże o wszystkim decydował w praktyce dyktator. Sądownictwo stanowiło niezależną władzę, jednakże tworzono specjalne sądy partyjne, obyczajowe oraz dążono do obsadzania stanowisk sędziów oraz prokuratorów przez ludzi związanych ze sprawującą opcją polityczną. W kwestii walki z bezrobociem faszyści wybierali wybitnie etatystyczną metodę walki z nim - szeroko zakrojone działania państwa finansowane z budżetu. Organizowano roboty publiczne, ponadto stosowano masowe zatrudnianie w przemyśle ciężkim, tym zarówno państwowym jak i prywatnym. Zwiększano liczebność armii .Należy przy tym pamiętać, iż walka z bezrobociem poprzez model interwencyjny wiązała się z bardzo niskimi wynagrodzeniami dla pracowników ,z drugiej jednak strony bezrobocie przestało być problemem, ludzie nie umierali z głodu. W połączeniu z państwową-darmową służbą zdrowia, oświatą i sprawnym aparatem policyjno-sądowym dawało to poczucie względnej stabilizacji szerokim masom obywateli. Od obywateli wymagało się bezwzględnego posłuszeństwa w dążeniu do wytyczonych przez państwo celów. Całe życie stawało się podporządkowane idei totalitarnej.
Nazizm w III Rzeszy wprowadził Hitler w 1934 roku , gdy przejął władze po śmierci Hindenburga. Wzorował się na faszyzmie i Mussolinim. Kazał nazywać się Fuhrer, na wzór włoskiego Duce . Hitler bezzwłocznie rozpoczął zmiany , zaczął od likwidacji opozycji w S.A. ( oddziałach szturmowych) tzw. noc długich noży oraz wprowadzeniu Niemieckiego Frontu Pracy, czyli rozwiązaniu związków zawodowych , doprowadziło to do likwidacji bezrobocia w Rzeszy , praca była obowiązkiem , a ci którzy nie pracowali podlegali karze. W 1935 roku Hitler wprowadził ustawy norymberskie, które przede wszystkim uderzały w Żydów, ale też Cyganów i ludność czarna. Na mocy tych dokumentów Żydów można było pozbawić obywatelstwa Rzeszy, ochrony prawnej i własności. Nie mogli również pełnić służby w urzędach państwowych ani w wojsku. Zakazano im również wywieszać flagę państwową. Wedle ustawy o ochronie krwi zabraniano zawierania małżeństw między "Aryjczykami" i "nie-Aryjczykami", zezwalano rozwiązywać już zawarte małżeństwa tego typu, zaś stosunki intymne między nimi podlegały karze. Poglądy rasowe determinowały w dużym stopniu politykę okupacyjną i doprowadziły do holocaustu.
Narodowi socjaliści łączyli rasizm z niemieckim nacjonalizmem. Uważano narody za organizmy, które walczą o przetrwanie i ekspansję i mają prawo w tej walce stosować wszystkie dostępne środki. Planowano uzyskać przestrzeń życiową na Wschodzie dla narodu niemieckiego poprzez podbój innych narodów. Sztuka według ideału narodowosocjalistycznego powinna głosić wielkość narodu, heroizm "nadludzi", więź z przyrodą, tradycyjne wartości rodzinne. Ideały więzi człowieka z przyrodą i ziemią ojczystą streszczał slogan Krew i Ziemia. Hitler głosił, że "demokracja w swoich założeniach nie jest niemiecka, ale żydowska" i że ma ona na celu wyłącznie zniszczenie "aryjskiego przywództwa". Dlatego demokrację zastąpiono reżimem totalitarnym. Reżim odrzucał parlamentaryzm, głosząc zasadę silnej ręki i podporządkowania się woli przywódców a szczególnie wodza narodu i partii NSDAP, którym był Adolf Hitler. Naziści wprowadzili ustrój jednopartyjny i zlikwidowali wolną prasę i wolne związki zawodowe . Wprowadzono organizacje dla chłopców –Hitlerjugend i dziewczynek – Deutsche Menschen Bunt. Nazizm był za daleko posuniętym interwencjonizmem państwowym, mającym na celu zwalczenie wysokiego bezrobocia i hiperinflacji, które dominowały w Niemczech przed dojściem NSDAP do władzy, jednak w przeciwieństwie do komunizmu nie negował prywatnej własności środków produkcji. W polityce gospodarczej był za gospodarką mieszaną - znacznym interwencjonizmem państwowym, nie naruszającym jednak zasady prywatnej własności środków produkcji. Szeroko natomiast rozbudowano system pomocy socjalnej i taniego masowego wypoczynku. Kontrola Hitlera była tak daleko posunięta ,że w 1933 wprowadził rozporządzenie umożliwiające zawieszenie wolności osobistej obywateli niemieckich i zezwalało na aresztowanie i osadzanie bez wyroku sądowego na czas nieograniczony wszystkich osób uznawanych za wrogów państwa i narodu, co doprowadziło do utworzenia obozów koncentracyjnych.
Ostatnie państwo jakie uwzględnię to ZSRR pod rządami Józefa Stalina. Był on kontynuatorem Lenina. Nazywano go Generalissimo podkreślając w ten sposób jego wyższość i nieomylność. Kult Lenina wykorzystał Stalin do budowania osobistego kultu jako następcy. Komunizm na którym opierali się obaj przywódcy to System poglądów głoszący program całkowitego zniesienia ucisku i wyzysku społecznego, postulujący powszechność, sprawiedliwość , która nie zawsze oznacza równość oraz zbudowanie społeczeństwa bezklasowego opartego na społecznej własności środków produkcji i sprawiedliwym podziale dóbr. Były to przesłanki realizacji zasad równości we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Zgodnie z ideami komunizmu gospodarka ZSRR była planowa i prawie w 100% znacjonalizowana. Wbrew jednak tym ideom, kierunki polityki ekonomicznej nie były jednak wytyczane przez społeczne zapotrzebowanie ,ale przez potrzeby arsenału Armii Czerwonej. Kolektywizacji, industrializacji, Wielkiej Czystce i innym kampaniom politycznym towarzyszyła natrętna, agresywna propaganda, która kreowała nowych bohaterów ,głosiła chwałę i nieśmiertelność Lenina, samego Stalina i jego wybrańców których otoczono para-religijnym kultem (którego uczono w szkołach), wpajała ideały komunizmu a później także rosyjskiego nacjonalizmu, zwalczała przestępczość, religię, niektóre style w sztuce (konstruktywizm, jazz). Propaganda wkrótce stała się głównym zadaniem dziennikarzy, nauczycieli oraz artystów, którzy podlegali krytyce i prześladowaniom za poruszanie niewłaściwych tematów, lub traktowanie ich w niewłaściwy sposób. Wobec mniejszych liczebnie grup etnicznych stosowano rusyfikację .
Komunizm , faszyzm i nazizm wprowadzały ogromny dystans między społeczeństwem a władza, państwo było podzielone na „ my” i „ oni”. Obywatele jedynie w słowach przywódców byli ważni i traktowani każdy z osobna wyjątkowo, a tak naprawdę służyli jedynie do realizacji wielkich ambicji dyktatorów. Sytuacje ludności żyjącej we Włoszech , w III Rzeszy i ZSRR zmieniła się wraz z wybuchem II wojny światowej. Na pewno w okresie jej trwania była to sytuacja okropna- obozy koncentracyjne, przymusowa praca, obawa o własne życie, działalność szpiegowska, ale po jej zakończeniu –ulga. Włochy i III Rzesza poniosły klęskę w II wojnie . Jedynie jeszcze w ZSRR komunizm istniał jeszcze przez wiele lat, ale obywatele nie byli już tak uciskani a ich życie nie podlegało tak ogromnemu reżimowi i ter