Wirus zespołu nabytego braku odporności HIV
Wirus zespołu nabytego braku odporności, HIV - atakuje głównie limfocyty T-pomocnicze. Cząsteczki mają budowę kulistą i otoczone są otoczką lipidową, zawierającą liczne białka. Pod osłonką znajduje się płaszcz białkowy czyli kapsyd, kryjący materiał genetyczny wirusa. Dotychczas poznano 2 typy wirusa:
• HIV-1
• HIV-2
Jest dyskutowane, kto jako pierwszy wyizolował wirus HIV. Uznaje się, że był to zespół Luca Montagniera (1983) pracujący w Instytucie Pasteura. W 1984 roku wirus został wyizolowany przez zespół Roberta Gallo w USA. Wyizolowane wirusy były identyczne i w końcu zostały nazwane HIV. W 1986 roku we Francji wyizolowano drugi typ wirusa (HIV-2), u pacjenta chorego na AIDS i leczącego się w Europie. HIV-2 jest najbardziej podobny do wirusów SIV zachodnioafrykańskiej małpy mangaby szarej niż do HIV-1. HIV należy obecnie do najlepiej poznanych wirusów, ale charakteryzuje się dużą zmiennością, która może się objawiać nawet u jednego pacjenta (w różnych okresach rozwoju choroby). HIV wykazuje tropizm w stosunku do komórek posiadających na swojej powierzchni antygeny CD4 czyli do limfocytów T pomocniczych, makrofagów i komórek mikrogleju. Przy zakażeniu drogą płciową infekcji ulegają najpierw makrofagi. Przy zakażeniu poprzez krew infekcji ulegają jako pierwsze limfocyty T, co skutkuje ostrzejszym przebiegiem choroby.
Może być przenoszony drogą płciową (przez stosunek z zakażoną osobą), lub poprzez transfuzję zakażonej krwi, używanie igieł zanieczyszczonych krwią zakażonych osób (narkomani) oraz łożysko lub krew w trakcie porodu (zakażenie okołoporodowe), a także z mlekiem matki. Okres inkubacji wynosi od 0,5 do 3 lub nawet więcej lat. Swoiste przeciwciała pojawiają się już po 3-8 tygodniach, niekiedy dużo później. Są one wykorzystywane do diagnozowania AIDS i nosicielstwa HIV.
Podejrzenie nosicielstwa stawia się na podstawie następujących objawów:
•zapalenie płuc
•pleśniaki w układzie pokarmowym
•nowotwory
•białaczka
Epidemiologia
W Polsce zdiagnozowano ponad 10 tys. zakażeń, a szacuje się, że liczba osób żyjących z HIV przekracza 30 tys. Daje to 0,07% populacji, czyli 75 na 100 tys. ludności; dla porównania w Rosji z HIV żyje nawet 2% populacji.