Mapy myśli

MAPY MYŚLI
Koncepcja map myśli ma już ponad 40 lat i jest to fenomenalna technika zwielokrotniania wydajności mózgu. Od swoich początków jest postrzegana jako znakomity sposób na tworzenie notatek, ciągle rośnie jej popularność wśród uczniów i studentów. Wynalazca tej metody, Tony Buzan, twierdzi, że mapy myśli mogą z powodzeniem posłużyć do zanotowania na kilku arkuszach papieru informacji, które pierwotnie zajmowały setki stron w podręcznikach.
Również ostatnimi laty mapy myśli zdobywają nowe grunty, okazuje się, że ich potencjał jest ogromny i mogą być z powodzeniem wykorzystywane np. w organizacji spotkań, planowaniu zadań czy też strukturalizacji pracy twórczej.

Najbardziej popularnym systemem notowania jest system linearny - linia po linii, z ewentualnym wykorzystaniem wyliczeń czy dopisków. Linearne notowanie to zapis takiego myślenia, które skupia się na jednym tylko zagadnieniu i wybiera spośród milionów informacji przebiegających przez nas mózg tylko te, które mają z tym zagadnieniem związek. Jest to próba skupienia się wyłącznie na jednym problemie... co jest po prostu niemożliwe.
Mapy Myśli to kilkunastoletni system notowania, który pobudza w niespotykany dotąd sposób obie półkule mózgu. Standardowy, linearny system odwołuje się wyłącznie do lewej, "logicznej" półkuli. W procesie linearnego notowania zupełnie pomija się moc obliczeniową prawej, "twórczej" półkuli.

Lewa półkula odpowiada za:
• słowa,
• logikę,
• liczby,
• hierarchię,
• linearność,
• analizę
• zbiory.
Możemy więc nazwać ją "techniczną" lub "logiczną".

Prawa półkula odpowiada za:
• rytm
• świadomość przestrzeni
• Gestalt, czyli obraz całości
• wyobraźnię
• marzenia
• postrzeganie kolorów
• postrzeganie rozmiarów

Możemy więc nazwać ją "twórczą", "artystyczną".

Teoria Map Myśli wywraca do góry nogami wszystko, czego nauczyliśmy się w szkole o notowaniu. Tony Buzan chce, abyśmy z powrotem aktywowali swoją prawą półkulę. Zaś sama jego teoria opiera się na dwóch faktach:
 pojemność ludzkiej pamięci i zdolności analityczne mózgu są nieograniczone
 dostęp do pokładów Twojej pamięci umożliwiają słowa klucze, które pojawiają się w pewnym kontekście skojarzeniowym
SŁOWA KLUCZE
Słowa klucze same w sobie są skojarzeniami. Wywołują one reakcję łańcuchową następnych skojarzeń, która u dorosłego człowieka mogłaby nigdy się nie skończyć.
Jeśli skupisz się na moment na słowie DOM, Twój umysł podrzuci Ci w mikrosekundach niepojętą wręcz liczbę skojarzeń. Wyłapiesz te najbardziej dla Ciebie oczywiste. Mogą to być np.: rodzina, zakupy, lodówka, syn, samochód w garażu... itd.
I co ciekawe, każdy człowiek generuje zupełnie unikatową reakcję łańcuchową w swoim umyśle. W książce Mapy twoich myśli Buzan opisał doświadczenie z grupą wyższych urzędników bankowych. Wszyscy w wieku 40-55 lat, wszyscy wywodzący się z podobnych środowisk. Podzielono ich na trzy grupy i poproszono o wypisanie skojarzeń ze słowem "bieg". Okazało się, że większość powstałych w ten sposób skojarzeń była unikalna. Liczba takich samych była znikoma.
Powyższy fakt jest niezwykle istotny, ponieważ oznacza, że nie możesz skutecznie korzystać z cudzych notatek. Każdy notuje w unikalny dla niego sposób.
CEL MAPY MYŚLI
Mapy Myśli stworzono by odwzorowywać na papierze proces myślowy. Oczywiście to odwzorowanie jest bardzo uproszczone, bo proces myślowy jest wielowymiarowy. Jest to jednak setki razy bliższe temu, co zachodzi w naszej głowie, niż notatki linearne.
W tym właśnie tkwi sekret skuteczności tej techniki. Tworząc linearne notatki:
 nieustannie stopujemy proces myślowy
 zmuszamy umysł do niepotrzebnego wysiłku wkładanego najpierw w zamianę naturalnego sposobu myślenia na linearny, by potem w trakcie korzystania z notatek robić rzecz odwrotną.
Człowiek nie myśli i nie potrafi myśleć w sposób linearny, dlatego tworzenie i korzystanie z takich notatek w dużym stopniu obciąża moc obliczeniową naszego mózgu, co prowadzi do niepotrzebnego zmęczenia. Mapy Myśli w znaczny sposób ograniczają niepotrzebne operacje wymuszane na naszym mózgu.
KORZYŚCI
Według Buzana, stosując Mapy Myśli oszczędzasz w stosunku do notowania linearnego 50-95% czasu notując i 90% czytając notatki.
PODSTAWOWE PRAWA MAP MYŚLI:
HOW TO MIND MAP!
1. Zawsze zaczynaj od obrazka tematu na środku kartki. Użyj do jego namalowania przynajmniej 3 kolorów.
2. Używaj obrazków, symboli, kodów i skalowania do wyrażania pojęć.
3. Nadawaj wartość słowom, zapisując je dużymi lub małymi literami.
4. Na jednej linii tylko jedno słowo/ grafika.
5. Linie muszą wychodzić ze środkowego obrazka i być ze sobą połączone. Im dalej od centrum, tym cieńsze linie ponieważ im dalej od centrum, tym bardziej szczegółowe zagadnienia.
6. Rysuj linie tej samej długości co słowo/ grafika.
7. Używaj kolorów - według własnego uznania.
8. Wykreuj swój własny styl tworzenia Map Myśli.
9. Wyróżniaj i zaznaczaj asocjacje jednego elementu z drugim.
10. Aby Twoje Mapy Myśli były przejrzyste, używaj promienistej hierarchii, numeruj.
JAK TWORZYĆ MAPY MYŚLI?
1. Obróć poziomo białą kartkę formatu A4 albo najlepiej A3.
2. Zbierz w jednym miejscu wszystkie flamastry i kredki, które mógłbyś użyć.
3. Wybierz temat nowej Mapy Myśli.
4. Zbierz wszystkie potrzebne Ci materiały.
5. Na środku narysuj obraz przedstawiający temat mapy. Buzan radzi, aby miał 6 (A4) lub 10 (A3) centymetrów wysokości i szerokości.
6. Postaraj się, aby obraz zwracał uwagę i za każdym razem wywoływał odpowiednie skojarzenia.
7. Linie od najgrubszych przy centrum rób coraz cieńsze. Nie korzystaj z linijek. Linie powinny wyglądać jak macki ośmiornicy. Najbliżej centrum umieść najbardziej ogólne określenia i, oddalając się od głównego obrazka, przechod do szczegółów.
8. Używaj obrazków, gdzie tylko jest to możliwe. Pamiętaj, że obraz wart jest tysiąca słów.
9. Linie rysuj tej samej długości co słowo/ grafika.
10. Używaj kolorów - według własnego uznania.
11. Zapisz WSZYSTKIE pomysły - swoje i innych. Następnie zreorganizuj mapę, aby była bardziej przejrzysta i ładniejsza.
ZASTOSOWANIA I ZALETY MAP MYŚLI:
Potencjalne - ogólne - zastosowania map myśli można podzielić na sześć podstawowych grup:
• Tworzenie notatek
• Odtwarzanie wiadomości
• Kreatywność
• Rozwiązywanie problemów
• Planowanie
• Prezentacje
Ze względu na swoją asocjacyjną formę (przechowują informacje w podobny sposób jak pamięć ludzka), mapy myśli pomagają w odtwarzaniu wiadomości. Dzięki temu, jak już wyżej wspomniałam, są bardzo popularne wśród uczniów i studentów, szczególnie w okresach przedegzaminacyjnych. Mapy myśli wspomagają również kreatywność - ich otwarta i stymulująca myślenie forma pozwala dostrzegać niedostatecznie zgłębione obszary, nowe pomysły same pojawiają się w trakcie pracy. Mapy myśli pomagają wreszcie w rozwiązywaniu problemów - mogą być np. wykorzystywane w analizie SWOT (ang. Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) z lepszym skutkiem niż tradycyjnie stosowane tabele. Podobnie, odpowiednia strukturalizacja problemów pozwala na lepsze planowanie. Wreszcie, bardzo czytelne i zrozumiałe mapy myśli mogą być wykorzystane do prowadzenia prezentacji, które z pewnością będą wzbudzały zainteresowanie odbiorców.
W porównaniu z tradycyjnymi metodami, stosowanymi do odpowiednich, wcześniej wymienionych celów, mapy myśli oszczędzają czas, w wyjątkowo wyrazisty sposób pokazują związki między koncepcjami, przyciągają uwagę odbiorców. Dodatkowo wykorzystują elementy wspomagające zapamiętywanie, słowa klucze, są łatwe w odtwarzaniu i modyfikacji.